11 Kasım 1930 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 2

“Yaşasın Hittler!, Bu halk kalabalığı niçin bağırıyor ? Z.vusturya, kurtuluşunun bütün ümidini Almanyaya bağlamıştır 1918 in zafer sarhoşluğu ne yaptıklarını bilmiyen emper- yalist devletlerin kurbanı olan şirin Viyanaya sonbaharın çok parlak güneşli bir giinünde gel- dim, büyük caddeye nazır ote- Tin balkonundan bakıyorum; ar- dı arkası gelmiyen bir insan a- Kunı bayraklarla, her türlü mu- zikalarla caddeden geçiyor. Bü- yük muharebe zamanmdaki A- vusturya zabitleri kıyafetinde, yeşile kaçan gümüşü renkte ser puşlu, göğüsleri muharebe ma- dalye ve nişanlarile dolu eski muharipler, darâlfünun talebe- leri, sporcular, izciler, yine bir, çok askerler; iş adamları, çalı- şan tabakadan sayısı bulunmaz| kadınlar, genç kızlar orta mek- 'e mensup tler, çeki yaşlı, orta yaşlı ve genç siviller tam tertipli bir asker alayı ve saf. halinde muttasıl akıyor; bunlarm beher yirmi sırasından müteşekkil yüz kişilik takımı- mun önünde ve arkasında iki ku- mandan var; kumandanlar mu zika ile beraber, nağmelere na- karat yapar gibi bağırıyorlar: — Her Hitler yaşasın! manya bizi koruyacak! wleki halk bu cüm- leleri ikiye bölerek bir ağızdan bağırıyor; kumanda edenler: “Her Hitler,, diyor; nümayişçi- ler hep bir ağızdan “yaşasm diye haykırıyorlar, Kumandan: lar: “Almanya, diyor; bütün Nalk: “Bizi kurtaracak, koruya- zak?,, kelimelerini etrafa kuv- zetle aksettiriyor. Her bağrışa, aümayişçiler Faşist usulile el aldırarak selâm veriyor; cad-| senin iki tarafına yığılıp bu a- «ını seyredenlerin bir çoğu eile- ini başlarından yukarı doğru| vükselterekayniFaşist selâmını veriyorlar. Çünkü bütün bu nü-i mayisçiler Avusturya milliyet- perverleri ve faşistleridir. .Bü- yük harbin sonunda galip em- peryalist devletlerin Avusturya! ya zorla imza ettirdikleri ma- hut “Saint Germain” muahede sirin kalkmasmı istiyorlar ve bu İmsusta Almanyada son inti- habatta kazanmış olan milliyet- Perverlerin reisi Hitler için ya- Şasin diye haykırıyorlar. Viyananm “Ring” denilen niş diş caddösinde 12 teş rinievele müsadif Pazar sabahı bütün tramvaylar durmuştu. Hususi teşekküller tarafından anan bu nümayişçiler en a- yüz bin kişi idiler, dediğim gibi eski muharip, eski zabit, da rültünunlu, amele, memur, ka- dın ve erkek alayları idi. Alman yanın milliyetperver fırkasına riyaset eden Hitler Musevi a- leyhtarıdır. Yahudilerin aley- hinde olduklarını anlatınak için bir de işaretleri vardır, bu işaret bir istavrozdur. Fakat istavro-! zun dört ucu bir daha kıvrılarak dönmeler resmeder. Almanlar buna Haken Kröze derler ve buj resimde büyük bayraklar yap- mışlardır. - Bayrakları Viyana nümayişçileri dahi taşıyordu ve tabii olarak Viyananın Yahudi halkı buna korkak bir gözle ba- kıyorlardı. Nümayişçileri, ben oturdu- gum balkondan yüksekten sey-| rediyorum. Benim önümden sanki muntazam bir askeri fır- ka geçiyordu; takımlar, saflar, yürüyüş, kol sallayış, selim ve- ile| si ve milli kıyafetlerini dahi giy dikleri için çok güzel levhalar yapıyordu. Karşımdaki muhte- şem nümayiş alaylarma baktık- ça Avusturya halkınm yüksek medeniyetine, pişmiş siyasi ter yesine hayran oluyordum. Nü mayişçilerin mefküresine işti rak eden seyirciler Faşist selâ mına mukabil selâm veriyor; bi! taraflar sade bakıyor; aleyhtar-İ lar ise pek nadir dakikalarda! hafif mırıldanmaların inikâsm- dan ibaret bir sesle mukabele ediyorlardı ve insan akını de- vam ediyordu, çok güzel orkes- tralardan ayrılıp nümayişçile- lar Viyananm yüksek musikisi ile kulakları okşuyordu ve yürü yüşün ardı arkası kesilmiyor- du. Bir saatten ziyade durdum, baktım. Ben bakmaktan yorul- muştum, akının sonü gelmiyor-| du, onlar hâlâ akıyorlardı ve “Ring,, ten sonra Viyananın bü tün mühim sokaklarını dolasa- saklardı. Otelin asansöründe bir genç delikanlı var? Çok iyi Fransız. ca biliyor. Ona sordum? | —Ne güzel Fransızcanız var?| Nerede öğrendiniz? — Efendim, ben e Montroda büyüdüm. — Siz İsviçreli misiniz? — Hayır; ben e Viyanalıyım. Babam muharebeden evvel Na muharebede Avusturyanın vigre ateşemiliteri idi; ei kam idi, Babam Bren'de ike- zaman anam ile yalnız kaldık. Bütün varımız, yoğumuz Avusturya! koronları ile battığı için ana- mm aldığı çok az tekaüt maaşı mağa başladım. Şimdi burada assansördeyim. — Anan burada mı? — Hayır, Montrodadır; Viya naya dönmek istemiyor. Çocuğun gözleri sulanmıştı. Ben anladım ki asil bir mensup ve yüksek rütbeli bir zabit evlâdı olan bu delikanlı otel garsonluğunu anasma gös-| termek istemiyor. Sonra ilâve eyledi: — Ben bunları kimseye söyle mem; siz Türksünüzde onun için anlattım. Babam Türkleri çok severdi. AHMET İHSAN Umumi mütareke yıldönümü bugün Fransız sefiri Kont dö Şam- bron dün Ankaradan şehrimize gelmiştir. Kont dö Şambron bu sabah umumi mütarekenin yıl dönü- mü münasebetile Feriköy me- zarlığnda mütarekede İstanbul da ölen Fransız askerlerinin ih- yayı namı için yapılacak mera- simde hazir bulunacaktır. Muallimler Birliği kongresi İstanbul Muallimler Birli- inden: Yıllık kongremiz 14/ 11/930 cuma günü saat 14 te Darülfünun büyük konferâns sa lonunda açılacaktır. Kongreye ilk, orta, yüksek zümrelere mensup İstanbulun bütün muallimleri iştirak ede- bilecektir. Simdiye kadar yeni riş hep askerce idi; yalnız silâh! ları yoktu, bayrakları vardı. Bayraklar; Haken Kröze işare-| i ahut bu teşkilâtı yapan sallerini taşıyordu; sonra Avus- "turyanın muhtelif şehirlerinde, dağ köylerinden gelen gerili rın mahalli bayrakları vardı; bu uzak yerlerin halkı kendi husu- Sultan Hamit Münderecatımızın çokluğu” na mebul bugün “ Sultan Hamit ,, telrikamızı o dere edemedik. Arzı itiraz ederiz. fişlerini doldurmıyan arkadaşla rımızın bunu o gün kongre met- halinde ikmal etmeleri müm- Deniz rehberi Ticareti bahriye müdüriyeti! Ahiren mufassal bir deniz rehbe ri neşretmiştir. Bunda bütün Akdeniz ve Karadeniz limanları nın bibirine olan mesafeleri mil hesabatile gösterilmektedir. Bu rebherder bütün alâkadarlara birer tanc gönderilmiştir. Kitapçılar cemiyeti Kitapçılar cemiyeti yeni idet MİLLİYET, Ai ii 'TEŞRİNİSANI 1930 HARICİ. HABERLER.. rin bandolarını yapan muzikacı) Büyük fark ime) | Amerika intihaba- | Memnunolanlarvar| tının neticeleri olmayanlar var Amerikada yeniden intiha. Fransada parlâmento mesa bat yapıldı, Avrupa matbuatı| isine başladı. Bilhassa harici si| bu intihabatın neticesi hakkın-| yasette parlâmentoda şayanı| da tefsiratta bulunmakla meş- dikkat cereyanlar baş gösterdi.) guldür, “Times” gazetesi bu Almanyada 14 eylülde yapılan) meseleye tahsis ettiği. başma- umumi (o intihabatın (neticesi) kalesinde ezcümle diyor ki: Fransızları memnun edecek bir İ şekilde çıkmadı. Bilâkis umu- mi harbin vücude getirdiği ga- lip ve mağlâp farkı zerine ya- “Salı günü Müttehit Hükü- metler dahilinde yapılan intiha bat cümhuriyetçilerin gerek â- yan ve gerek meb'usan meclisle rinde evvelce malik oldukları ekseriyeti. almaktan demokrat- «#İlar'tarafından menedilmiş olma | ilarına rağmen demokratlara bir İl ekseriyet temin etmedi. Yeni $ kongrede fırkalar öyle müteva- zin surettedir ki mes'ul bir İmürakabe icra edemiyecekler- dir. Fırka inzibatına karşı sik sık ısyan eden müterakki cum- iiburiyet küçük hizbi her vakit- İlikinden daha ehemmiyet alacak- gö lolan âyan meclisinde yetmiş a- il İl zaya maliktiler. Meb'usan mec- lisinde de 563 azalıktan 104 ü- ie tulamayorlardı <7 *” bundan sonra neticenin İİ sesimi bakilie: “Netice Amerikada bugünkü idarenin hezimetidir. İş buhra- nı, işsizliğin artması bununla çok alâkadardır. Gümrük tarife leri ve içki yasağı meseleleri de bu mağlübiyette amil olmuştur. M. Painlevö pılan sulh muahedelerini tirmek, daha doğrusu tanıma- mak için ötedenberi faaliyette bulunan müfrit fırkaların intiha batta büyük bir ekseriyet ka- zandılar, Almanyada olsun, A- vusturyada olsun bugün esen ha) va dediğimiz gibi galip ve mağ. Amerikanm şayanı merak olan usulü ile bugünkü kongre diğer içtima kadar vazifesinde devam edecek olup ve intihap * edilen s)beytet önümüzdeki senehin ni- hayefite kadar içtima etmiye- ! cektir. Bu takdirde teşri kuvve- lâp farkı üzerine yapılmış olan; tinin üzerinde yeni intihabatın muahedelerin ortadan kaldırıl- neticesi bir müddet için görün- masıdır. Bu hale bakınca Avru-| pada eski mağlüpların mağlübi-| yetin yüklettiği mecburiyetler-| den biran evvel sıyrılıp kurtul, mak istemeleri bir taraftan, €s- ki galiplerin de zaferin kendile- rine temin ettiği menatii elden| kaçırmak istememeleri diger ta raftan göze çarpmamak kabil| değildir. İşte bugünkü Avrupa-| tmaller gizliyen endişe ve iti-| matsızlığızı başlıca sebebi bu ol- sa gerektir. Fransız parlâmento su açılır açılmaz Almanyadaki vaziyet dolayısile endişe izbat eden mebusların nutukları din I.udi, Ortada nazarı dikkati cel Beden bir tezat daha vardız ki, o da Cenevrede bir taraftan tal i teslihmt için bir esas ve öi- bulmağa uğraşılırken Avtu- pa millette i «sasındaki itimat. sızlığın gitsikç” artmak: olma- sıdır. Os lsâi manzara bu iti- matsızlıktan «cğan bit *. şıdır, Fransa kendisinin bir) intikam harbine maruz kelaca- Zını düşünüyor, Emniyet tesis edilmedikçe silâkların azaltıl-| ması mümkün olmadığı fikrin-| dedir. İşte Fransanın en ileri ge İlan M. Painlev&'nin bu mesele- den bahsederek bir nutuk söyle- miş olduğunu aşağıki telgraftan anlıyoruz: Paris, 9 (A.A)— Cümhuriyet çi sosyalist fırka kongresinde bir nutuk söyliyen M. Penleve Avrupanın mustarip olduğu ra- hatsızlığın ve endişenin muhte- lif sebeplerini tadat etmiştir. Mumaileyhin tadat ettiği esbap; şunlardır: Rusyanın vaziyetin- deki meçhuliyet ve her tarafta tebarüz eden ademi memnuni- yetler bir takım memleketlerde- ki zaruretler.Bazı sulh taraftar ları Fransaya tahdidi teslihat tavsiyesinde bulunmaktadırlar Bu zevat, böyle alicenabane bir hareketle bir takım megaloman maceraperestlerin ve bir takım inkrlâp havarilerinin hattı hare re heyeti intihabı bugün yapıla ein tadil edebileceğine ha- ten inanıyorlar mı? Gayri da yarın için bir çok meçhul ill İlen devlet adamlarından biri o-| miyecektir. İntihabatın netayici müttehit idarenin nüfuz ve iti- barın küçültmek itibarile derhal hissedilecektir.” İ “Times mutaleatına devam- la nihayet relsicüimhur Mr. Ho- over'in şahsiyetinden bahsede- İ rek diyor ki: “Kongre ile ve umumiyetle politikacılarla muamelâtında a- a derecede ihtiyatlı davran- mış, hattâ çekingen hareket et- İ miştir. Bu ise milletin-icra kuv- İveti reisi olarak intihap ettiği muktedir mühendisten ve iş a- damından beklenen en son şey- di” “İngiliz gazetesi bundan son- ra Amerikadaki içki yasağı aley hindeki cereyandan bahisle bu- nun lehinde veya aleyhinde ola- rak hem demokratlarmı hem cümhuri; arasında bir çok adamlar bulunduğunu kay- dederek Mr. Hoover'in 932 de İ yapılacak riyaseticüimhur inti- İhabatında en kuvvetli rakip ol- duğunu ve kendisinin içki yasa- ğı aleyhinde olduğunu ilâve et- mektedir. m———— memnun memleketlerle tatmin İedilmiş memleketler i memleketlere taarruz sebebi mevcut değilse de gayri mem- nunlar intikam hissini ümit gibi beslemekten fariğ olmamakta dırlar. İşte bu sebebe binaen Fransa kendi o emnüselâmetini kendi vesaitile temin etmek ve her türlü tecavüzü gayri müng- kün bir hale sokmak mecburiye tindedir. Fransa başvekili ne diyor? Paris, 9 (A.A) — M. Tardicu, gazetecilere beyanatta buluna- rak medeniyeti mahvetmek teh likesini arzeden umumi bir her- cümerçten doğacak müşkilâtın diğer memleketlerde Fransa- dan daha vahim olacağını söyle rdiştir Alman tayyaresi İs- Ipanyadan geçerken MADRİT, 9 A.A, — Heralt gazetesi G-38 Alman tayyaresi- İnin başteknisyeninin bir mektu- bunu neşretmektedir. Mumaile- yh, Tayyareci Franco'ya hita- ben yazmış olduğu bir mektup- ta Franco'nun tayyareyi mua- jyene cdememesine, teknik mü- İtaleasını beyan eyliyememesin ve bilhassa müstakbel hava mu Mahpas İspanyol tayyarecisi Franco harebeleri noktai nazarından tayyareciliğin inkişafma ait va- sayada bulunamamasına tees- süf etmektedir. Gazetecilere beyanatta bulu nan M. Berenger, meseleyi ga- yet vahim telâkki etmekte oldu ğunu, diplomasi tarikile Alman ya iletemasa girişmiş olduğu- nu beyan etmiş © ve maamafih mektubun sıhhatmdan şüphe et mekte olduğunu beyan etmiştir. MADRİT, 9 A.A. — Dükd” Albe Alman sefirile görüştük- ten sonra gazetecilere beyanat- ta bulunarak G-38 tayyaresinin azimeti hakkındaki memnuiye- in ref'i için hükümet tarafm- dan lâzım gelen emirlerin veri- leceğini söylemiştir. Mumaile- yhİspanyol hükümetinin ittihaz etmiş olduğu bu kararım vukuâ gelen şayanı teessüf hâdisenin | hüktimette uyandırdığı derin te essürün nişanesi olduğunu söy- lemiştir . MADRİT, 9 A.A. — Gaze- teler yazıyor: Hariciye müste- şarı dün Alman sefirine bir no- ta tevdi etmiştir. Bu notada (6-38 tayyaresinin baş teknisye- ninin tayyareci Franco'ya hita- ben yazmış olduğu mektup do- layısile protestoda bulunulmak tadır. Bu mektupta askeri bir hapishanede bulunmakta olan Franco'nun tayyareyi muayene edememesine teessüf edilmekte dir, Fena bir intiba husule getir miş olan bu mektup hakkında uzun uzadıya tefsirat yapılmış tır. Tayyare Lizbona hareket etmiştir, Kadın tayyareleci ROMA, 10 A.A, — Fransız kadm tayyareci Lena Bernstein refakatinde bir makinist olduğu halde Burget'den hareket ct- miştir. Mumaileyha bugün Ro- maya vâsıl olacak ve Atina'ya müteveccihen hareket edecek olup Tokyo'ya kadar seyahatini temdit etmek tasavvurundadır. ” * Mektepliler müsabukası 9 ncu hafta başlamıştı 79 ncu halta başlamıştır. Gazetemizde çıkan haberler den en mühimmini seçip cu- martesl akşmına kadar mi- A memurluğuna gönde- riniz. Neticeler pazar günü neşredilecektir a Avrupada endişe e gittikçe artıyor hnm Bir intikam harbi ihtimalini düşünen Fransa silâhlarını bırakmak niyetinde değildir ! Bir bâdise Maarif Vekâletinin mühim taminii Ankara, 10 (A.A) — rif vekâleti millet mektepleri “İl ve “B” olan okuma odalarile köy yatı dersanelerinin canlan masını valilere telgrafla tamim etmiştir. Bu sene A ve B dö neleri faaliyeti mütesaviyen inkişaf ettirilecek ve faaliyet bili sa mektebi olmıyan köylerde teksif edilecektr, Okuma Bunların miktarı 5200e varmıştır. her tarafta çoğalmaktadır. odalsfi Temyiz mahkemesinde tebedülât rivayetleri asılsızdır Anicara, :0 (A.A.) — Yarın gazetesinin mahkemei azasından sekizinin tekaüde sevkedileceği lıklara Adliye vekâleti hukuk işleri müdiri Sabri, dür vekili Cevdet ve İstanbul hukuk mahkemesi reisi Feyzi im Beylerin tayin edilecekleri hakkında verdiği haberin asli tur, e inhilâl edecek ## zat işleri mi Tk Türk Amerika iadei mücrimin mukavelesi etrafında Ankara, 10 (Telefonla) — Amerika sefiri M. Gru Harici müsteşarı Numan Beyi ziyaret ile müzakeresine başlanacak ola: etrafında teatii efkâr edilmiştir. etmiştir. Bu ziyarette Amef rf iadeli mücrimin muka' Hariciye Vekilinin Romaya daveti Ankara, 30 (Telefonla)— M. Grandi Hariciye vekili Tef Rüştü Beyi Cenevreden avdette Hariciye tayinleri Tayin Tistesi iradei milliyeye iktiran etti Ankara, Hariciye tebeddülâtını havi ta- yinler listesi milli iradeye ikti- tan etmiştir. Bu listeye nazaran merkezden 43 memur harice git mekte ve hariçten de 43 memur | merkeze gelmektedir. Bu ime- yanda Berlin sefaret ve konso- Joshanesi esaslı tebeddülâta ma ruz kalmıştır. 10( Telefonla )— fi Romaya davet etmiştir. Tebrik M. Mussolininin tel ANKARA, I0 A.A, — - Yunan bitaraflık uzlaşma V m muahedesinin imzasi nasebetile hariciye vekili TE fik Rüştü Beyle İtalya Başv li M. Mussolini arasında â ki telgraflar teati edilmiş “Türk - Yunan bitaraflık Yİ laşma ve hâkem maahi imzası anında zatı devletli gönderdiği telgrafı büyük memnuniyetle aldım. M 5 Zat işleri mümeyyizi Fuat B.| nin tahakkuku hususundaki 9” Berlin konsolosluğuna, Ruhi B.| saii devletlerinde dolayı sfbi * KN Re | brik eder ve bu vesile ile ti emal B. Berlin ikinci dostluk hissiyatımı teyit ©) tipliğinie, Tevlik Kâzım B. üçün| © ze B, Mensa, cü kâtipliğine tayin, Server Ce| mal B. müsteşar olan Lütfullah “Türkiye ile Yunanistan bf yninde mvcut mali mahiyette ğine protokol müdürü muavini Vasfi Rıza B, Roma müsteşarlı ğına, Kadri Rıza B, Londra kon solosluğuna, şifre mümeyyizi Ahmet Necip B. Midilli konso losluğuna, matbuat şubesi mü- dürü Kemal B. Filibe konsolos luğuna ve matbuat şubesi mü- dürlüğüne de tercüme ge müdürü İsmail Hakkı B. tayin edilmiştir, Şeyh Zafir çetesi | tenkil ediliyor KARS, 9 (Milliyet) — Tuz- lucadan gelen postaya tecavüz | eden yedi kişiden mürekkep Şeyh Zafir çetesi Taş başı mev- kiine jandarma müfrezeleri ta- | rafından sıkıştırılarak o vukua gelen müsademede biri, müsa- deme mevkiinde meyyiten bu- lunmuş diğerinin de cesedi ka çırılmak suretile iki maktul bi- | rakarak firar etmişler ise de müfrezeler tarafından takip ve istisallarına devam edilmekte- dir, Şeyh Zafir Ağrıdağı Kürt | teşkilâtına dahil olan şakillerin en azılılarından biridir. Ağrıda- ğına yapılan hareketten evvel merkum ihata mintakası hari- cinde kaldığı için yakasını kur- tara bilmiş ise de bu defa vücu- dunun izale edileceğine şüphe yoktur. Yeni orman kanunu Ankara, 10( Telefonla ) — İktisat encümeni geçen sene muhtelit bir encümende müzake resi ikmal edilen orman kanunu tetkike başlamı: Sakarin telinin Ankara, 10( Telefonla ) — Şekerli gıda maddeerinin tağşi- şi için kullanılmakta olan saka rin münhasıran tıbbi hususatta| 99" istimalini temin için tesbit edi- len tedbirlere dair heyeti vekile | kararnamesi alâkadarlara tebliğ | edildi, Bu kararnameye göre ! sakarin her ne şekilde olursa ol sun memlekete idhali memnu- dur. Ancak sıhhiye vekâletinin sihhi şekildeki ihtiyacı için bu madde gümrükten geçebilecek - mekle m 7 Beyin yerine müsteşar muavinli müşkilâta nihayet vermiş itilâfatı takiben vücüde len Türk-Yunan bitaraflık 9 laşma ve hâkem muah imza edilmek üzre olduğu $i. saii devletlerinden dolayı sizi anda işbu imza keyfiyeti ile eyyüt edecek olan bu itilâfr kil zımnında zatı devletleri |fından izhar buyurulan İden dolayr en samimi ve İne teşekküratımı size ifade ,, Tevfik Rüştü Izmir üzüm piyasasl İZMİR, (0 AA. — 17 buçuk kuruştan 50 huri, kadar 1015 çuval üzüm ve 7 İruştan 35 kuruşa ikadar 809 val incir incir satlınıştır. « < N Gayrimi übadillere tevziat işi Gayri mübadiller cemiffi, nci reisi Celâl Bey birkaç & İne kadar Ankaradan avdet ©” cektir. i Celâl Bey Ankarada Mal, vekâleti ile temas etmekti? gayri mübadillere tevzi edile” 62,500 isterlinden manda d8İİ, 30 - 40 bin lira almıya çalışm tadır. Celâl Bey bu parayı Ee muvaffak olduğu takdirde tevziattn istihkaklarmın iğ manı alamamış olan arazi sekkafat sahiplerinin Ay rr ilkmal edilecektir. 00 | Celâl Bey Ankarada 67 ge isterlinin tevzi mı we meşgul bati Avusturya A VİYANA, 19 A. A ei — abi meclis için yapılan intihabi ıkratlar 72, hi yan sosyalistler 66, Sehober “is ku 19, vatanperverler 8 azalık kazanmışlardır. Amerikalı ceneral dusunun erkânr harbiye ni ifa etmiş olan ceneral 77 yaşında olduğu halde etmiştir;