1 Kasım 1930 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 1
Ankara, 31 — Teşrinisani ile Makarada siyasi faaliyet başlar. İrinicvvelin son günleri bay- İde merasim günleridir. Bu se bu bayram, ecnebi baş vekil- İtin burada bulunmasile daha İdun oldu. Yunan Başvekili An araya geldiği gündenberi her ün bir ziyafet her akşam da bir verilmektedir. Evvelâ M, Venizelos şerefine bir ziyafet M* balo verildi. Ertesi akşam Kont Betlen şerefine ayni r edildi. Dün akşam Cüm- ariyet balosu idi. Bu akşam e Yunanlılar bir balo veriyor- ir Bayrama ait bu faaliyetten konra meclisin küşadma ait faa Üye başlıyacak. Bayram günlerini, ecnebi Baş illeriin ziyareti şereflendir- ği gibi, Meclisin bu seneki fa Kliyetinde de diğer senelere ben iyen bir hususiyet olacak. Bu sene siyası hayatımızda ik defa olarak parlemanter bir İlâreyi tecrübe edeceğiz. Yâni Meclisimiz bir fırkalı değil Iki İlrkalr bir meclistir. Gerçi mu- alt ferka zayıftır. Fırka teşkil Mildiği zaman bunun inkişafı $in beslenen ilmitler tahakkuk Ütmedi, Bu vaziyetten fırka müdürle hin mes'ul oldukları kanaati idir. Çünkü $. C. F. ilk Şvekkkül ettiği zaman buna H. * teşkilâtı H, F, gazeteleri yar İlin etmiş, bunu siyasi hayatımı İ bir tekâmül telâkki etmişti. Yazı meb'uslarımız da bu yeni dile intisapları âdeta teş tik edilmişti. Çünki fırkanın uriyeti ve rejimi takviye Meceği © zannedilmişti. o Fa- Rt yeni fırkanın saptığı yanlış İl kısa bir zamanda gösterdi İS. C.E. hergğtyden ziyade ne“bahaya olursa olsun, idar mevkiine geçmek eme- idi. Filhakika her siyast İrka iktidara geçmek ve pren ini tatbik etmekle devle Me mukadderatı üzerine âmil iebilir. Binaenaleyh bu, fırka in hedeflerinden biridir. Fa- li nihayet yegâne gâye bu de in » Bir fırkanın en kısa ve kestirme yoldan iktidara eğe çalışması ile bir gaze- nin, yalnız satış yapmağa ça iy nası arasında fark yoktur. “rt ikisi de yapılmaz değil, ik 9prlır, Fakat her ikisi de mem ket nâmma tehlikelidir. İngil frede amele hükümeti iktida- daha evvel gelebilirken fır. Müdirleri muhalefetten hükü geçmek için hayli düşün- » İlk defa geçişlerinin de i fırkaları için ne kadar fe 4 heticeler verdiği hatırlarda- ti) Halbuki amele fırkası İn- dairede müessis ve arkasında içinca bir ananesi olan bir fır- n Fırkalar evvelâ teşekkül a” muhalefette vazifesini ya- * İtimat kazanır. Bundan Ta da iktidara geçmeği düşü CUMARTESİ 1 TEŞRİNİSANİ 1930 5 inci sene, No NUSHASI 5 KURUŞTUR Sn ve Teşrinisaninin ilk günle | 1607 Cümhuriyetin yıldönümü münasebi Meclisin küşadı arifesinde yeni fırkanın vaziyeti nebilir, Bunun içindi ki, yeni Mirka ilk teşekkül ettiği za- man, iktidarın daha asgari beş sene Halk Fırkasmda kalacağı söylenmişti. Eğer beş sene son ra yeni fırka iktidara geçebile- cek bir vaziyete gelirse, bu bile büyük vebelki de tarihte emsa line nadir tesadüf edilen bir mu vaffakıyet olacaktır. Fakat böy İe yapılmadı. Memleketin her köşesinde vâsi bir teşkilât şebe kesi yapılmağa ve fırka teşkilin den gâye derhal iktidara geç- mek içinmiş gibi hareket edil. meğe başlandı. Bu, Fırkaya gi ren bazi meb'usları bile endişe ye sevketti ve yeni fırkaya da- ha fazla meb'us iltihakma ma- hal birakmadığı gibi, “giren başladı. Binaenaleyh yeni fırka sır ekalliyet bile denilemiye. cek zayıf bir teşekkül olarak kal mıstır. Buradaki kanaat şudur ki fırkanm hariçteki vaziyeti de gittikçe zayıflamaktadır. Bu şerait altında şü sual so- rulmaktadır. Obölde yeni fır kanin mukadderatı ne olacak? Bu, yeni fırkanın liderlerinin ve müdürlerinin takip edecek- leri hattı harekete tabi bir me- seledir. Fırkanm mecliste adet itibarile çok zayif olması muha- lefetin vazifesini yapamaması demek değildir. Nihayet bir ki- Şilik bir muhalefet de muhalefet tir ve muhalefete terettüp eden vazifeyi yapabilir, Eğer Serbest Cümhuriyet fırkası millete ve efkâri umu- miyeye itimat gelinceye kadar bu vazifeyi yapmakla iktifa e- derse fırka devam eder. Etmez se devam edip etmiyeceği yine fırka müdürlerine tabidir. Yal- nız şunu hesaba katmak lâzım- dır ki en kısa yoldan en az va- kitte iktidara geçmeği hedef ittihaz ettikçe Halk fırkasının manevi müzaharetinden de o nis bette daha'ziyade mahrum 'kal mağı ve hattâ nihayet bu fırka nın Serbest Cümhuriyete muhasım bir vaziyete geçmesi- ni hesaba katmak lâzımdır. Bu da tabildir, Çünkü mücadele o- lacaksa iki taraflı olmak lâzım dır. Yeni Fırka, bir taraftan Halk fırkasının yardımile do- meb'usların bir kaçı da çekildi- | ler, Sonra H. F. da bu vaziyette! mânevi yardımını. esirgemeğe | mecliste bir kaç kişiye münha- ! te verilen muhteşi Türkiye Büyük Millet Mecli si bugün yeniden mesaisine baş yor. Üçüncü Millet Meclisi geçen içtima devrelerinde mem leket için pek ehemmiyetli olan İbir çök kanunlar kabul etmiş, bir çok ıslahata vücut vermiş- tir. Onun için Meclis bugün ye İni faaliyet devresine | girerken | memleket için pek faideli ola İ cak mesaisine başlıyor demek- tir. Gazi Hz. nin her sene İ teşri nisanide Meclise hitap eden na tukları pek kıymetli birer siya- İsi eser teşkil eder. Büğün söyliyecekleri nutuk ise bir çok noktadan hususiyet İ ve ehemmiyeti haiz olacaktır. Türkiye Büyük Millet Mecli İsinin tam bir itimadile giriştiğ büyük işleri görmeğe devam &- iden İsmet Pş. kabinesinin ta İ hakkuk” ettireceği büyük bir-fa aliyet programı vardır.. ! “Hükümetin bir senedenberi yaptığı işlerim veciz bir hülâsa smı bügün Gazi Hz. nin irat €- decekleri nutukta göreceğimiz gibi yapılacak işlerin ana hatla Devamı $ inci sayfada Kont Bethlen, To; ile küşat olunacak ve Macar Başvekili gece Yalovadan geldi ğup onun nüvazaişleri içindebeş lenirken, diğer taraftan ayağı-| £ na çelme takmağı düşünürse, | Halk fırkasından yardım bek-! liyemez. İşte Meclis açılırken Yeni fırkanm vaziyeti budur. Ahmet Şükrü Kont Bethlen Cencplari Gazi Hz.nin tebrikleri Memleketimizin misafiri o- Tan Macar Başvekili Kont Bet- len cenapları evvelki akşam se- ANKARA, 31 (Telefonla) -| fir Kont 'Tahi İle birlikte Anka- Bugün Gazi Hz. Ekrem Ze-|radan hususi trenle Bursaya git ki B, fından Musiki 1 miştir. Dün sabah Bursada sa- EK sana -İ nini tezahürat ve merasimle ilim mektebinde verilen konse- karşılanan Macar Bâşvekili bu takdir etti ve alkışladı. e un phahne rıhtımında, istikbal edildi. Muhterem misafirimiz bugün hareket ediyor Yalovada kendilerine Seyri- sefain umumi müdürü Sadullah B. tarafmdan kaplıcalar gösteri İerek izahat verilmiş ve şerefle rine bir öğle ziyafeti verilmiştir Yaloyayı çok güzel ve cazip oulan Macar Başvekili akşama- kadar orada kalmış ve saat on dokuzda kendilerine tahsis olu nan Seyrisefainin Kalamış va- purü ile hareket ederek © yirmi birde şehrimize gelmiştir. Kont Betlen Tophane rıhtı- mında kendilerini istikbal eden Vali, merkez kumandanı ve po sis müdürü Beylere beyanı te- şekkür etmiş ve gösterilen bü - yük hüsnü kabul ve misafirper- verlikten çok mütehassis ve me onun olduğunu, Türkiye seya hatinin kendisinde gayet iyi ve unutulmaz hatıralar bıraktığını söylemiştir. Dün geceyi Perapalasta geçi ren Kont Betlen cenaplar? bu- gün memleketimizden — ayrıla- rak Peşteye hareket edecekler- ir, Macar sefarethanesinde bu- re iştirak etti. Genç san'atkârı| güzel şehri gezdikten sonra Ya-| gün saat 13,30 da Macar Başve- lovayı ziyaret etmiştir. i (Devamı Beşinci sahifede) M. Pavlof Büyük Millet meclisi bugün a Gazi Hz. bugün Millet Meclisinde pek mühim bir nutuk söyliyecekler | Büyük Millet Meclisi bugün öğleden sonra merasimi mahsusâ divanı riyaset intihap edilecektir Gazi Hz.nin irad edecekleri nutka büyük bir ehemmiyeti siyasiye atfediliyor Gazi Hz. dahili ve harici bütün meselelere temas edeceklerdir Bulgar sefirinin mühim beyanatı bulgarlar Balkan ittiha- dı için ne düşünüyorlar Bulgar sefiri M. Pavlof dün Ankaradan gelmiştir. M. Pavlof bir muharririmize demiştir ki? — Ankaradan çok iyi intiba- larla ayrıldım; Bilhassa Gazi Hz, ile vaki olan uzun mülâka- Bulgar sefiri M. Püvlof rını dâima zevk ve memnuniyet le yadedeceğim. Resmi geçit gayet parlak ve güzel olmuştur. (Devamı Besinci sahifede) tan kıymetli ve yüksek hatırala-| BUĞGUN İt 3 üncü sahifede; 4 1— Miliei mektepleri buak- $ 1— Hafiamın yazısı Felek şam açılıyor. 2— Hikâye 2 Muntehit müibadelede iev İ£ 3— Raman Soldan iriaren: M. Venizelos Türk-Yunan mısakını imzalıyor. İmzadan sonra İsmet Paşa ie M Venizelos, biriBirini tebrik ediyorlar. Cümhuriyel balosunda Gazi Hz. ile M. Venizelos ve Kont Bethlen Cenapları, fet 9 Ortada Gazi Hz. görünüyor 3— Fırıncıların ihtlkârna kar iâde içtima yeni tedbirler drisatı İptidaiye vergisi üncü sahifede: Resmi tebliğ ve M.Venize- /osun teşyii M. Venizelos'un teşyiine ait tajfsilât ile imza edilen mu- ahede esasları ve iki hükümet o münase- batını izah eder resmi tebliğ son haberlerimizdedir. ılıyor M. Venizelos Ankarada çok iyi bir intiba bıraktı Ankara bir haftadanberi Avrupa siyasetinin sıklet merkezi oldu fırın Türk - Yunan iti ehemmiyeti hakkında bir ecnebi sefirinin beyanatı ANKARA, 31 (Milliyet) - Üç günden beri o Ankarada bulunan M. Venizelos, bu akşam İstanbula hareket et- ti, M, Venizelosün hükümet merkezimizden ayrıldığı bu günde burada bıraktığı çok İyi intibadan bahsetmek bir vazifedir. Müsyü Venize- los Ankaraya Yunanistan- dan muhabbet getirdi ve bü- Tadah da Yunanistana Türk Cümhuriyetinin muhabbet lerini götürüyor. Müsyü Ve- nizelosun Ankara seyahati ürk - Yunan münasebatın- da yeni bir merhale olduğu Yakın Şark diploma - sisinde de çok mühim bir hâ disedir. Kont. -Bethlen'in ziyareti münasebetile. daha şümullü bir mahiyet alan bu seyahat dolayısile Ankara bir haftadan beri Avrupa si- yasetinin de siklet merkezi olmuştu. Bu, ziyaretlerin is tihdaf ettiği o sulh namma Ceneral Pargalo: | memnuniyete şayan bir hâ- dise olduğu kadar da hükü- met namına çok büyük bir muvâltakiyet olarak kayde- dilmek lâzımdır. Dün akşam, Yunan sefe- reti tarafından Müsyü Veni- zelos ve Yunan Hariciye na- zrı Müsyü Mibalakopulos şerefine verilen baloda bir ecnebi selir bana dedi ki: — "Yunanistanla aktedi. Jen bu itilâftan sonra Türki- yenin beynelmilel vaziyeti bir o kadar daha kuvvet bul- muştur; Türkiye; Balkanlar- daki vasiyetini miş ve sulh ve yolunda mühim bir âmil ol- muştur. Bu, hükümetiniz i- çin çok büyük bir muvaffa- kıyettir. Bu muvaffakıyet- ten dolayı bihakkin iftihar edebilirsiniz.,, AHMET ŞÜKRÜ Ceneral Kondilis Atinada bir darbei hükümetteşebbüsü ! — Burada Pangalos atrafından Üç ceneral faşizm idaresini tesis ve kabineyi devirmek istediler Yunan bahriye zabitleri bahri Türk -Yunan itilâfından muğber mi ? Atina 31 (Rumca gazeteler) | bitler bu fesadı eski Yunanistan la Makedonyada çoktan hazırla İtertip edilmiş bir darbeli hükü- met teşebbüsü meydana çıkarı! mıştır. Fesatçıl: maksadı bir mışlar ve M. Venizelos ile M. Mihalakopulosun gaybubeti den ve halkın haleti ruhiyesin- den istifade ederek hükümeti de virmeğe teşebbüs etmişlerdir. Zabıta fesadm meydana çıka rılması üzerine başta ceneral Pangalos ile bir çok: zabitanı tevkif etmişler, fesat plânmı fe (Devamı Beşinci sahifede) faşist diktatörli tesis etmek ve ceneral Pangalos, ceheral Kondilis ve ceneral Otoneotan mürekkep bir direktuar heyeti teşkil etmekti. Bu darbei hükü mette bazı ricali siyasiyenin de parmağı vardır. Pangölosçü za
