12 Ağustos 1930 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 2

Birinci sahifeden mabaat tiği haberi külliyen asılsızdır. 4 Ankara, 11 (Telefonla) — Başvekil İsmet Paşa bugün öğleden sonra saat 16 da mecli se gelmiş ve burada tesadüf et tiği meb'uslarla bir saat devam eden samimi bir musahabede bulunmuştur Meclis gazinosun da cereyan edenbu musahabeve müdavelef efkâr çok ehemmiyet li olmuştur. « — Halk Fırkası lideri mağrur ç ve neşeli jestleri arasında otori ; te ifade eden ahenkli sesile fır- iç kasınm reisi buluhduğu kabine N ine muvaffak icraatma ara sıra önündeki masaya yumruğunu İ vurmak, bazı da sesini şiddetlen idirmek suretile anlattı. İsmet çPaşa Fethi Beyin teşkil ettiği * «muhalif furkanm Gazi Hz.rile ç kendisi tarafından nasıl karşı- ş landığını izah etmekle söze baş “ec ladı ve söztinü mali vaziyete in i tikal ettirdi. , — Prangı kurtarmak için Fran i sada birkaç kabinenin değiştiği ş £ni ifade eden İsmet Paşa para- İmızm bugünkü vaziyetini mu İ “hafaza için alman tedbirlerin « tmuvaffakıyetli bir netice verdi- iiğini söyliyerek bu mevzu etra- £ (fında izahat verdi. Bu sırada et i #rafmda yer alan meb'uslar Pet İhi Beyin Gazi Hazretlerine yaz © Udıkları mektubu çok şiddetli te tlâkki ettiklerini söylediler. İs- * *met Paşa da mukabeleten; Fırkamızın ve hükümetinin i görüllüş çok kuvvetli işleri oldu ğunu söyledi. Ve sırası geldikçe fefkârı umumiyeyi bu hususta İtenvir edeceğini bildirdi. Harict İsiyasette ise çok kuvvetli bulu- nulduğunu işaret ederek bu mü *nasebetle Taymis muhabirinin çTaymis gazetesinde çıkan bir "mektubundan bahsetti. Cenup ve garp hudutlarımızdaki hâdi- *selere temas ederek Irak hudu- * 'dundan ve Suriye hududundan topraklarımıza taarruz eden Barzan şeyhi ve Haço hâdisesi Üzerinde tevakkuf etti, İngiliz sefirinin hükümetimize İngik tere Hükümetnin bu vak'alara| Jpraştur. Parti içinde bu tarzı|sında aktedilen bu mushede İ- rak parlâmentosunun tasdikr ha ricinde aktedilmiştir. müsamaha etmiyeceğini bildir- i. Ve Fransızların Haçoyu tev kif veSamda ikamete mecbur et tiklerini ifade etti. Musahabeye devam ederken Biga Meb'usu Şükrü B. yine İsmet Paşaya sor â —PFethi Beyin intihabma mü- zaheret edecek misiniz ve bu gayritabit olmaz mı? Cümhuriyet Halk Fırkası teisi cevap verdi: Fethi Beyin şahsr için muza haret etmek düşüncelerimiz ara umdadır. Bu arkadaş kanaatle. cini meclis kürsüsünde serbestçe ıslara dair gazetelerin neşret- tikleri Hstelere - temas etti. Ve 3azı meb'usların bu listelerde i- lünde bu gibi haberler çıkar söy enir ve yazılabilir, fakat haki- xat kendini az zamanda göste- ir teesslire mahal yoktur, Bil- hassa (o kaydederim Fethi Be yin bizim noktai nazarlarımızı «abul etmiyen (düşüncelerine »elki taraftar olan arkadaşları. nız vardır. Onlara ifade edilebi ir ki arzunuzdan hariç hareket #tmeyiniz başka şekilde meğe imkân yoktur. Zira o ar-| suda bulunan bir arkadaşın bi- tim parti içindahikuvvet ifade et miyeceği muhakkaktır. Maaha- ta meclis bu cepheden dahi çok kuvveti ir vaziyettedir. Müteakıben Konya Meb'usu| Refik Bey Fırka reisine şöyle yir sual tevcih etti: — Maatteessüf memlekette uhalifin tarifi iyi değildir. Mil let için bugün kadar fadeli olma mıştır. Arkadaşlara emniyet tel kin edip ve tarafınızdan da teyit dilen Fethi in şahsiyetleri gibi endişelerin tekrar mey- gösterse bile ki endişesini herkes ruhunda saklamaktadır. İşmet Paşanın cevabını din Hiyoruz; B ü| kalktı gitmeğe hazırlanıyordu —“Muhalefet, memleket işle. rinde şimdiye kadar faideli ol- rar ediyorum. Arakadaşımız o- lan Fethi Beyin bu gibi nahoş ihtilâfata ve herhangi bir şekil. de entrika ve ihtirasata asla meydan vermiyeceği kanaatini muhafaza ediyoruz. Memleket ve milletin huzur ve emniyetini tehlikeye düşürecek behangi bi hâdise karşısında dün ve bugün ibi rinde temiz düşünür, doğru yü- rür ve ihtirasattan uzak kalır bir parti tekâmülü husule ge- lirse memleket için elbet faideli olacağı kanaatinde bulunuyo- rum, Fethi Beyin bu fikri mi takildir ve bu teşebbüsünde a la sun'ilik yoktur. Ötedenberi ve bilhassa bu esaslarda bizimle mutabık değildir. Mutabık ol- mayınca bu noktai nazarı üze rine almak istemiştir. Ve bunu arzusile talep etmişti: . Reisicüm hur Hazretleri bu hususta da mütalealarını söylediler kendile- rine göre memlekette her türlü tilâfata sebebiyet veren karan İk istikametlere yürüyen fırka- lar yerine memleketin yüksek menfa: r tü ahsi endi şelerden azade olarak takip et- || İmeği bilen siyasi bir teşekkülün || İortaya gelm mantıki , ilmi fikri ve vatani hudutlar dahilin de tekâül etmesi dahi bir ka- zanetır, Ben de ayni noktai na- zarı müdafaa ediyorum. Refik Beyin bir suali daha — Paşam Fethi Beyin Gazi Hazretlerine yazdığı mektubu! okuduk şiddetli bazı cümleleri bertaraf, fırkamızın prensiple- rile büyük bir ayrılık olmadığı ve sırf bugünkü hükümetin icra atmı tenkit eder mahiyette bu-| lunduğunu gördük. Bura naza- ran akla gelebil i noktai nazarı olmaz mı idi? — Bu fikir mevzubahs ol.| hareket fikir dalgasını ve bilne tice sakameti intaç edeceği mu hakkak olduğu için böyle bir fik | la taraftar olmadım. Çünki | İbir kanaati ve bir programı ka- bul eden insanlar için o kanaat dairesinde daima ayni metanet ve ayni imanla yürümek mecbu- | riyeti vardır. Aksi takdirde ni- fak ve şikak vardır. Bu sırada bir de şimendiler siyasetimize temas edi İsmet Paşa için çok hassas bir mevzu teşkil eden fırka reisi dedi — Şimendi üç gi len yirmi gün sonra şimendife- rin düdük sesleri, şimendifer ya pan insanların sesi millete kai hat Sıvastadır diyecek ez zannedilen hat yürü Bu bir hakikattir bir İsmet Paşa bu sırada ayağa ilâve etti: “Görüyorsunuz ki bu izahatım la mucibi endişe bir hal olmadı ğını bütün arkadaşlara söylemiş oluyorum. Mecdi Sadrettin Ankara 11, (Telefon) — Bu günkü musahabeye Ankarada bulunan Vekillerle beraber yir- mi beşe yakın meh'us iştirak et- miştir. Danzigi istiyorlar BERLİN, if'A. A. — İşgal| altında bulunan eyaletler nazırı M. Treviranus, Vaymar kanunu | &sasinin ilân edildiği günün yıl dönümü münasebetile yapılan merasimde söylediği nutukta Sarre havzasile Eupen, Malme dy şehirlerinin ve Dantzig kori dorunun yeniden Alman idaresi ne geçmesini şahsan temenni et tiğini beyan eylemiştir. Zirai ' buhran AMSTERDAM, il AA. — Köylü meb'uslardan biri ziraat nazırına müracaat ederek milli buğday mahsulünün himayesi için Arjantinden buğday Rusya dan mısır ve çavdar ithalâtma nihayet verilmesini istemiştir. - İzetelerde grafta İsında İrak'a taallâk eden bazı mesailin diği bildiriliyordu. olmamışlardır. Suriye hududunun tashihini - rakta ccnebilerin ve Ffansızla- rin malik olduları imtiyazların muhafazasını istiyorlar. Fakat bunlar müstekil halledilecek?.. Devleti Suriye lehine hududun| tashihine muvafakat mi?.. Oradaki ecnehi imtiyazla rm kalmasına razı olacak mı? HARİCİ HABERLER.. Suriye-Irak hududu meselesi Fransızların halletmek istedikler meseleler hangileri ? > Muahede) Hayli hayret uyandırdı.. Paristen gelen ve dünkü ga intişar eden bir tel- nsa ile İngiltere ara müzakeresi lâzımgel- 30 haziranda İrak ile İngil İrakta şimdiye kadar devam eden İngiliz mandası bu mua- hede ile nihayet buluyor. Irak| ia2l müstakil İngiltere İrak'ın Cemiyeti Ak- vama girmesine müzaheret ede |sonra kongre a cektir. bir devlet oluyor. Fakat Bağdata İrak Kıralı »ysal ile İngiliz mümessili ara Kırat Fegsal İngiltere - Trak muahedesi- İnin akti hariçte de az çok hay re ciheti şudur: İCemiyeti Akvam tle karşılanmıştır. İşin nazari Irak üzerindeki vesayeti İn- Itere tarafından ifa ediliyor du. Bu vesayeti ifadan İngiltere | şimdi vazgeçiyor için fakatini almi İmiştir. Vesayı Fakat bunun Cemiy&ti Akvamın muva- lüzum görme- kil bir devlet oluyor.. Fransızlar bundan memnun Çünkü Trak - Irak ile nasıl Müstakil (o Irak edecek semra: — — JIspanyada Kadınların zaferi ü |cak bir tetevv TOKYO, 11-A.A, — 35 yaşı) na giren kadınlara meclislerine aza intihap etmek tarafından tes'it edilmiştir. Ren | si faaliyet cereyanlarının bir ma |ları çalıştırma yurdunun kutu i| Ziraat B ve edilmek hakkı Japon süt, zaferlerini idrak etmiş bulunu- verlar, belediye verilmiştir. jetleri bu suretle ilk ZİP, | | Bükreşte bulunan Roma: Lehistanda Sadakat —se Pilsudski taraftarları müzaherete karar verdiler VARŞOVA, 10 A.A, — Sa- bık Pilsudski | lejyonerlerinin dokuzuncu kon- tere arasında bir muahede akte| Eresi bugün hü dildiği malümdur. kümet iştirakile İ açılmıştır. Kon- grede 10 binder lejyoner hazır bulunmuş Şili İlçtimadan # zası meclisin ö-E Inünde bir geçit İresmi İve Başvekili şid- detle alkışlamı: kardır, Başvekil bir nutuk irat Marşal Pilsudski etmiş ve Pilsudski'nin idaresine sadık kalan lejyonerlerin bü: kuvvetlerile devletin hizmetin-| * de çalıştıklarmı sitayişle kay- detmiştir. Kongre bazı mükar- rerat ittihaz ettikten sonra da- gılmışır. Fransada Yunan Başvekili Bagnoles, de VOrne, 10 A.A. M, Venizelos ile zevcesi bu- raya gelmişlerdir. Grev meselesi LİLLE, 1i A.A, — Mensu- cat ve maden sanayii işçileri ta rafından yapılan grevden müte vellit vaziyette görülen sükün devam etmektedir. Yeni hâdise ler vukuuna dair Hiçbir o haber gelmemiştir. Roubaix Rube ve Tourcoing” da yüz kadar Belçikalı işçi grev hareketine karışmıyan amele- nin himayesi için alman inzıba- ti tedbirler neticesi olarak işle- rine başlamışlardır. Fransız © İgöre Mısır petrolünün hangi ta rikle Akdenize isal (oolunacağı F ile İngiltere ima husule gel tm Cemiyeti Akva i bu vzu bahsolamaz. ransa petrol kanalının Suriye içinden Trablısgarbe temdidini istediği halde İngiltere bunun) Maveraişaria içinden Filistine doğru ferşini iltizam etmekte- dir, giyecek? LONDRA, 11 A.A. — Daily İ Mailin Bükreş muhabirinden: Taç geyme merasimine ait program kıral Karol ile Başve- İkil Maniu arasında ihtilâfk bir mes'ele şeklini almıştır. M. Ma- niu tetevvüç merasiminin vuku undan evvel hükümdarla zev. cesi arasmdaki talâkı beheme- hal feshettirmek lâzım olduğu kanaatinde musırdır. Talökı hu Susi bir mesele addetten &ıral ise bunun taç geyme merasimi- İle hiçbir münasebeti olmıyaca- İğ fikrindesebat ediyor. Elyevm ni Londra sefiri Titulesco bu mü: tebayin noktai nazarları telife beyhude uğraşmıştır. M. Maniu talâkın feshinden evvel yapıla- meras hazır bulunamıyacağını söyledi ğindefi kıralın israrı halinde bir İvükelâ buhranmın zuhuruna in- tizar etmek lâzumdar. Yıl dönümü I BERLİN,10 A.A. — Wei- mar kanunu esasisinin yıl dönü mü Berlinde ve memleketin her arazisinin işgalden kurtulma sından dolayı yapılan bu mera- sim başka bir hususiyeti haiz kalunmustur. Kıral Karol ne zaman taç| Sükün mu Bu hal tabii görünmüyor. Mısırda geçenlerde bir hayli | karışıklık oldu. Son günlerde İbu gibi veksy in tekerrür etti FP gine dair artık İ haber gelmez ol du. Bundan Mı sırda tabil va; yetin avdet etti- Zini anlamak ha f meti milletin ek- ön. eş. | seriyetine istinat eden bir hükü met değildir. Bu takdirde tabii vaziyetin avdetine hükmedile- bilir mi? Gelen haberlere göre Srtkı Pş. hükümeti bir faaliyet pro- gramı hazırlamakta imiş. Sıtkı Pş. hükümeti işlerin sürünceme İde kalmaması ve kırtasiyecili- ğe nihayet vermek için devair- | de birer kontrol defteri açtırmış her hafta gelen evrak buraya | kaydedilerek hafta sonuna ka- İdar muamelesi yapılmadığı tak dirde bunun sebebi yazılacaktır. Bu defterler her nezaretin müs- teşart tarafından tetkik edile- cek, işleri sürüncemede bırakan memurlardan sorulacaktır. Milli Vafd fırkası bu hükü - meti meşru tanımadığı için ona vergi vermek caiz olmadığını i- lân ederek halkı mukavemete teşvik edecekti. Fakat bu husus! ta hazırlanan beyannameler neş redilememiştir. Şimdiki halde Mısır da nisbi İbir sükün vardır. Fakat bu tabit bir hale benzemiyor. ——e — Hindistanda Peşavere hücum LONDRA, 11 A.A. — İsyan! eden Aferidiler Peşaver'e yakm köylere kadar sokulmağa mu- vatfak olmuşlardır. ipe Gazi Hazretleri- | nin beyanatı Birinci sahileden devam Büyük Millet Meclisinde ve | İmillet muvacahesinde millet iş- İlerinin serbest münakaşası ve hüsnü niyet suhibi zatlerin ve| fırkaların içtihatlarını ortaya koyarak milletin âli menfaatleri ni aramaları benim gençliğim- denberi âşık ve taraftar oldu- ğum bir sistemdir. Reisicümhur olmıyarak yal- nız, filen Cümhuriyet Halk Fır kası reisi bile bulunsaydım fır. ka programını ve icraatını ten- kit eden ve insant ve siyasi ah- lâkma emin olduğum sizin gibi bir zatın mütalealarını dikkat ve muhabbetle dinlerdim ve isti İfadeli bulurdum. İ Memnuniyetle tekrar görüyo İrum ki İâik cümhuriyet esasm. İda beraberiz, zaten benim siyası hayatta bir taraflı olarak daima aradığım ve arıyacağım temel | ayni temele istinat eden yeni bir İfirkanın faaliyete geçerekmillet ünakaşa etme. İsini eümhuriyetin esaslarından sayarım. Bu itibarla noktai © zarlarınız: takip icin siyasi bittabi hüs. ci ettim. İ ömbur o bulunduğum! İmüdetçe reisi hurluğun uhde İme tevdi eyle yüksek ve ka İnuni vazifeleri hükümette olan karşı âdi fa edec yet esası da| İ İve olmıyan fırk Iâne ve bitarafa: me ve İâik cüml İhilinde fırkanızm her nevi si niaya uğramıyacağına emniyet edebilirsini: | ümhur Kemal | İ San Ankara-istanbu. ıcigraı v. ic.eli telleri bozulmustur | Ankara 11 (Telefonla) —;büyük bir taş kayayı di ugün öğleden beş buçuğa ka. 'kırmak teşebbüsüne gi dir. Neticede bazı telgraf Ö leri zedelenmiş ve devril Kısa bir zamanda hatlar edilmiştir. | dar Ankara İstanbul telefon ve telgraf muhabcratı kesilmiştir. Buna sebep Geyve Sabanca ara sındaki demiryolları idaresinin Adliye Vekili Mahmut Esat Be ANKARA, 11, (A. A.) —)|Bey olduğu halde bu Adliye Vekili Mahmut Esat | Kayseri trenile Kırşehrine i ie el Bey, refakatinde Temyiz Baş-| daki sre müddeiumumısi | Yusuf Nihatltır. Umum Jandarma Kumandan!" Ankara 11 (telefon) — Umum Jandarma Kuma: na tayin edilen Kâzım Paşa yarın sabah gelecek vazifesin€! lıyacaktır. Di Anadoluda derecei hararet ' ANKARA, 11 A.A, — Rasatlmıntakasında 33, şarki merkezi umumisinden aldığı. |luda 21, Trakya, Orta mız malümata göre bugün sa-| Adalardenizi, Akdeniz ve at 15 teki sıcaklık Malatyada|radeniz sahillerinde 27, 40 cenubu şarki Anadoluda 38, nadolunun şark mın cenubi Anadoluda ve Erzincan! vasati 25 santigrattır. Kâzım Pş. Hz. dün yerl sergiyi merasimle açtı. Sergi pek mükemmeldir, teşhir edilen umumi takdire mazhar olmuştur. şirketinin pamuk ve iplik İlk defa geçen sene açılan ve büyük bir rağbet kazanan (Ji) kası mamulâtı, deri fab: Ağustos yerli mallar sergisinin |nın çok güzel imalâtı tri ikincisi dün Galatasaray lisesin | çorap, fanilâ mamulâtı, de açıldı. Serginin açış merasi|'ya Paşa Fabrikasının çok mine tam saat 16 da ( bahriye|nilen kumaşları, Adapazari Orkestrasının İstiklâl marşile | fabrikası, Bozyük kereste başlandı. Bunu Milli sanayi bir | kasının nümüneleri cam V& liği birinci reisi Süreyya paşa-|na işleri, asfalt fabrikası nm açış nutku takip etti. lâtı, tütün inhisar idi ireyya Pş. nin nutku Igok güzel tertip edilen Sürey inu... i iMürevie Deği Mapiranla yer İkinci yerli mallar sergisi yorulmak bilmez azmile yapı. anma geli el dığını söyledikten sonra nutku-| çok daha nefisti nu okumağı birlik kâtibi umu- Süllü o li misi Nazmi Nuri Beye havale), fc? kuyumcular iğ azretlerinin el yazısile ları (Sergi) yazısının ali Süreyya Pş. bu nutkunda: | İş : ni EL limal edilen modelini Kâzmi Hanımlar efendiler: Memle-| m“ edilen modelini Kö Ketimizde hüküm süren bu buh 4 randan bizi kurtaracak nedir bi? Muamele vergisinden pr Sergi gezilirken Süreyyf liyor usunuz? Sanayidir. Çünki | buhranm en büyük sebebi mem |. g3 N y şa Kâzım Paşa Hazretlerin€ İamele vergisinden şikâyet leketimize hariçten olan ithalât Kâzem Paşa Hz.: tâtife iğ i Ja memleketi n barice olan Jmmda olarak: ihracat arasm açıktır. Yani — Paşam harice az mal satryoruz az para kazanıy ari g kazanıyoruz, Hariçten çok mal öld yorlar, dedi, On acak, onlar satm alıyoruz. Cok para sarfe- diyoruz. velhasıl ne satıyorlarsa : hab ilamıl. : olarak setıyorlar. |, |; <Üreyya, Paşa. bunü Binaenaleyh diğer milletler bi- ze san'at satıyorlar. Dedikten sonra: Yerli allarımıza rağbet gös- teriniz, Sizden beklediğimiz bun dur. Çünkü sanayimiz pek ça- buk inkişaf edecek, milletimiz zengin olacaktır diyerek nutku- nu bitiriyordu. Kâzım Pş. Hz. sergiyi açtı Nazmi Nuri Bey nutuk hi- tam bulunca küşat resrhinde ha zır bulunan B, M. M. reisi Kâ- zım Paşa Hazrellerinden sergi- nin küşadmı rica etti, Kâzım Paşa Hazretleri: — Bügün de memleket için k hayırlı bir iş yapıyoruz diye rek kürdeleyi kestiler. Bundan sonra sergi davetliler tarafm- dan gezilmeğe başlandı. Serginin pavyonları Serginin kapı karşısına ge- len holunda Kütahya çini fabri kasınm bu eski türk san'atını ih ya eden çini mamulâtı teşhir e- yordu. Sağ taraftaki pa yon mevaddı gıdaiye fabrikala- rına tahsis edilmişti, Konserve Emniyet, Ermis, Kratal, Yıl- dız ve Mill fabrikalarla biskii fabrikalarmın Avrupa mamulâ- tından hiç te farkir olmıyan ne mamulâtr bu pavyonda teş- daha mükemmel olms! ediliyordu İlışılmaktadır. İkinci büyük pavyon mustah | © Balo biletleri BÜYÜĞ” zaratı tıb) ve C. H. F. kadm |lâl şubesinde, İş Ba? ankasında, Tor thanesine tahsis edilmişti. | ve Perapalasta, Hilâlis” ge ğlu şubesinde, Er zasında ve Kâzun ©© de satılacaktır. verdi: | — Öyle ise beraberiz. Şinasi Paşa atıldı: — Ben de... Serginin gezilmesi bi sonra davetliler bahçede İnan büfede izaz edildiler V€ |dan sonra Sanayi ve Bankası fabrikalarnın İşekilde yapılan ve çok 4 İtip edilen paviyonu ge, tır, Sergi bugün halka 15 eczacı etibba oda” yazıldı. © Etibba kanunu mucil si, : a acılar da odaya kayd! w geldiği bildirilmiş yaptığımız tahkikata gö“ diye kadar ancak 1$ il racaat etmiştir. zati Şehrimizde mevcut €© e adedi ise 132 dir. İsticsl & e miyenler hakkında takibif İ pılacaktır. —ene Hilâliahmer balet. Hilâliahmer cemiyeti “je ği w dan Büyükada Yat ai ağustos perşembe gü b İsaat 22 de verilecek Ol8k ayi işin lâzrmgeler tertibât”. 0 bulmuştur, Balonun het duğu gibi bu sene de | a Hİ sı içiN h malâ Diğer pavyonlarda asri mo-|Yoi bilye, halı fabrikası, kuş tüyü mal3s&enesi İzmi» Şark sanayi |