1 -,“E A KS İt ARİ ee E»,Fhıımz Kumandanı ”ourmont Cezayire :f:' âsker çıkarmağa muvaffak oluyor.. ' — Padişah tarafından yardım| — talebine karşı ne cevap - verile-i “ceğini kararlaştırmak için Ka- ülemadan 'hirede ve eşraftan,| B jileri gelenlerden mürekkep bir| içtima ektedilmiş, Mehmet Ali bu içtimaa riyaset etmişti. Pa-| üyorlardı. Fakat Fransa-| | vam bu emellerine karşı iki mâni — | wardı: Babrâli, İngiltere.. . " Mısır kuvvetli olur ve Fran- sızların nüfuzu altında bulunur- 'sa Afrikada Fransız istilâsı için| bir istinat noktası teşkil edecek| i. Fransızlar bunu biliyorlardı. Fakat Mehmet Ali, Fransız, Biyasetinin aldığı bu istikamet- endişeye düşmemiş değildi. € |Çünkü zahiren kendi menafiine) #Sjmuvafık gibi görünen bu siya- fefset hakikatte Fransız istilâsını min etmekten başka bir şeyi| tihdaf etmiyordu. Mehmet Ali rap imparatorluğu tesisini is-| 'tiyordu. Lâkin bunu yalnız ken- şli hesabına yapmak - istiyordu. -& Cezayiri nasıl aldılar Cit — Pransızların tasavvuruarın- - Sa dan bahsederken Cezayir mese- — $ lesini hatıra getirmemek im- İ kânsızdır. Pek büyük vekayün p'_’f cereyan ettiği bu senelerin hâ- Ü. disatı arasımda Cezayir de ayrı İ bir faciaya sahne olmuştur. Ce-| | zayirden bahsederken Mehmet lâ İngilterenin muvafakatini al- mak lâzımdır. Dravetti, buna karşı ümüdini kırmıyarak diyor ki: — Bu cihet bana aittir. Ben yaparım. Bunu temin edilmiş biliniz. .. — Bunu daima hatırınızda tutunuz ki İngilizlerin muvafa- kati olmadıkça bu dediklerinizi g"“ğ rin muvafakati elzemdir. Devretti, veda için kendisini ziyaret ederken de Mehmet Ali bunu tekrar etmiştir. Fransız diplomatı memleke- tine gidince, Mehmet Alinin ç Say TU Fransa ile beraber Cezayir, Tu- & Alinin bundaki rolü unutulamı | nuş ve Trablus Garbı ele geçir- yi yeyor. meğe hazır olduğunu söylemiş- Fransanın Mehmet Ali nez- dinde bir mümessili var: Dro- vetti namında olan bu konsolos $' pek faal bir diplomattır. Bu dip » )i',lomıt. Mehmet Alinin Cezayiri C*'Şiliule geçirmesini tavsiye etmek süretile işe » Sonra bu bahis tazelenerek ortaya bir pro je bile çıkmıştır. Mehmet AÂli- — T hin adamlarından bir kaç kişi ü | kendi reislerini öldürerek ölüm B. ;& cezasından kurtulmak için Mı- tir, Bu, 827 senesi eylülünde o- luyordu. Hâdisat biribirini takip edi- yor. O senenin haziranında Fransa ile Cezayir dayısı ara- sında siyasi münasebat kesilmiş ti. Cezayir sahillerine yollanan Fransız donanması 15 - eylülda oralarını abluka ediyordu. Ayni senenin teşrinievvelinde Nava- rin faciası oluyordu. Fakat Mı- sır ordusunun Morayı tahliye b İn a z , öır hududunu aşarak Trablüsi , n esi kararlaştıktan ve Yunan :._Ggrb;, tldiyorîAııg-âml;kn ;k_;l: meselesi malüm şekilde netice- yık için Mehmet Al ğ lendikten sonra Fransa Afrika- &< x 500 de Arap gönderiyor. Trab-| , Stilâ etmek için Mehmet A- aı;îıı:g; Garp o zamanın Dayı deni. İi ile birleşmek yolunu tutmuş. len Ceza; a tu. | tâbi bulunuyor. Giden adamlar Miğllnee .Ati Teablar, Tuür "Dayıdan firarileri istiyorlar. Fa Ş yal bilmiş olmıyacağım. İngilizle-| Bamat HARİCİ HABERLER.. Ingiltere - Iİrak muahedesi.. İngiliz kuvvetleri beş senede çıkacak, 25 sene.. Muahede sonra tecdit edilecek. İngiltere — Irak muahedesi- nin nihayet aktedildiğini haber alıyoruz. Bagdattaki İngiliz mü messili Sir Humphrys bu işi ik mal etti. Muahedenin esaslarını bu a- şağıdaki telgraftan — anlıyoruz. $ | Artık Irak müstakil bir devlet * |oluyor. İngilterenin bu memle- |ketüzerinde Cemiyeti Akvam, jnamına haiz olduğu vekâlet kal |kıyor. Irak dahili ve harici si- setinde müstakildir. | Irak vazife ve mes'uliyeti ha- liz bir devlettir. Kendi icraatın- dan kendi mes'üldür. Bu istendiği kadar uzatılabi- lir. Müstakil bir devletin vazife si, mes'uliyeti ne ise bunu Trak” ı da haiz olduğu, istendiği ka- dar söylenebilir. Muahedenin e- | | Sir Hamphrys saslarına dair zikredilen diğer noktaları nazarı dikkati celbet- mekten geri kalmnıyor. İngiliz kıtaatı 5 sene zarfında çekilecektir. Demek ki 25 senelik muahe- İdenin ilk 5 senesi zarfında İngi- liz küvetleri Irakta kalacaklar demektir. Fakat beş sene geçip te İngiliz kıtatı Irakı tahliye et- tikten sonra ne olacak?. , Bu het de az calibi dikkat değildii İngiliz kuvvetleri çıkacak, fakat Irak hükümetinin İngiltereye |kiralıyacağı üç yerde tayyare |kuvvetleri bulunabilecektir. kat Dayrı istenen — adamların (« Trablusta olmadıkları cevabını ğmya Mehmet Alinin adamla geri dönlüyorlar, fakat Meh- ve Cezayiri ele geçirmek için| Denebilir ki zavahiri kurtar- harekâta girişmeği kabul edi- mak için muahede de azami me yor, fakat Framsadan buna mu- haret ve nezaket gosmrelmış_dr. kabil para, donanma, top istedi-| Meselâ bu üç yerde tesis edile- a ğ:ıct Ali tekrar Dayıya bir mek- Bi gibi icabında diğer devletle-| cek havai i'ı_nledn muhafazası re - bilhassa İngiltereye - karşı maaşları İngiltere tarafından ve tup yazarak eğer istediği müc-| Vi Hnl:leri vermezse kendisinin o- w İ çayı istilâ edeceğini tehdit ma- '& ji samında haber veriyor. Bunun âzerine Dayı firarileri memleke terketmeğe mecbur ediyor. ihayet bir gün bu adamlar| et Alinin eline geçiyor, himaye edilmesini ileri sürüyor du. Bu harekât için Mehmet Ali 40 bin kişilik ordunun kuman- dasını oğlu İbrahim Paşaya ve- recekti. Bu mukabil teklifler Mehmet Alinin harekâta giriş- gösteriyordu. Kıralın meclisinde ne dediler?. £ Fransa kıralı bu teklifleri nazırlarile beraber tetkik etmiş, fakat netice olarak şu karar ve-. rilmiştir: Mehmet Aliye para borç verilsin, fakat Fransız do- nanmasından gemi gönderile- mez. İstediği gemileri Fransız tersanelerinden yaptırabilir; borç alacağı para kısmen bu ge- rildikleri | sili de orada bulıınuyçır. Arap- b anladığı için, söylenen söz, ılikıdır oluyor... Mahir " diplomat nasıl çalışır? Dro- etti bunu gösteriyor. Bu sah- n üzerinden bir kaç gün geç| en sonra Fransız mümessili 'ar Mehmet Alinin yanına| erek balısi tazeliyor ve diyor)| Zatı devletiniz isterse yal- Trablusu değil, Tunus ve Cezayiri de zaptedebilir- » Fransa, böyle askeri bir| ü n kişi ile yar- tahriri bir mukaveleye girişe- mez kanın bu havalisi zahi- ren, sözde Babtâliye merbuttu. Fakat Padişahın sözü oralarda geçmiyordu. Fransız mümessili böyle bir yaptığını, hemen Fransa- giderek hükümetine mesele- izah edeceğini söylemiş, ne- (Bitmedi) eden çok ümitli görünmüş- ———-..— —. ti Tıp murahhasları Rusyada MOSKOVA, 2 A.A. — Türk tıp murahhasları birkaç — gün - |kalmak üzre Leningrada gitmiş mek için karar vermiş olduğunu | milere tahsis edilsin. İsmarlı-, yacağı gemiler her türlü techi- zatla kendisine teslim edilsin. Diğer devletlere karşı icabında Mehmet Aliyi himaye etmeğe rilecek Iraklı askerler -tarafın- dan muhafaza edilecektir. Bu, zavahir ne olursa olsun, Irak a- razisinden İngilterenin büsbü- rzun çıkmış olmıyacakları sarih gürette görülüyor. | Londra, 2 (A.A) — İngiltere ile Irak arasında akit ve imza o lJunan muahedenin başlıca nok- taları şunlardır: 1 — İngiltere Frakı tamamen müstakil bir hükümet olarak ta- nır. 2 — Irakın dahilf asâyişinden ve harici emniyetinden yalnız Irak hükümeti mes'uldür. 3 — İngiltere ile Irak arasın- da evelce aktolunari bütün mu- jahedeler ve itilâflar mefsuhtur. 4 — İngilterenin Irak üzerin- |deki mandasından dolayr Iraka |olan mesuliyeti işbu muahede- nin tarihi mer'iyetinden itibaren hitam bulur. 5 — Traktaki bütün İngiliz kuvvetleri ve bahusus hava kuv vetleri 5 sene zarfında geri alına caktır. 6 — Trak bükümeti İngiltere ye Furat'ın ve Şattülârabın gar binde 3 üssü havaf icar eyliye- cektir. 7 — Bu üsler maasları İngilte re hükümeti tarafından verile- cek olan Trak askerleri -tarafın- dan muhafaza olunacaktır. 8 — Akitlerden biri tarafın- dan talep vukuu halinde muahe |denin 20 inci me:'iyet senesinde AAA b di EĞERL Ğİ K, 'Mukabele Amerikaya kar şı haraket Roma, 2 (A.A) — Gazetcle- rin neşriyatına nazaran İtalya hükümeti Amerika'dan ithal o- lunacak otomobillerin gümrük Tesmine yüzde yirmi zammetmiş tir. Bu zam Amerika yeni güm- rük tarifesinin mevkiü tatbika konulmuş olmasından ileri gel- miştir. Bu tedbir dündenberi mevkii tatbika konulmuştur. Amerika hükümeti hariçten gelecek eşyaya karşı ağır bir gümrük tarifesi tatbik - Buna dair srrası geldikçe t İvermiş, Avrupadan Amerikaya mal gönderen memleketlerin bundan pek ziyade şikâyet ettik lerini anlatmıştık. - Amerika ile Avrupa arasında bu yüzden çı- ihtilâfların beynelmilel i mr- Fakat in tat bikine başlanmıştır. Bunun ilk tesiri İtalya da gö- rülüyor. Yukarki telgrafın ver- diği haber İtalya hükümetinin edilecek tedbirlere geçtiğini gös teriyor. M. Mussolini nin makalesi PARİS, 3 A.A. — “Petit Pa- risien” gazetesi, M. Musolininin | Avrupa milletleri arasında bir federasyon — vücude — getiril- mesine — matut g Briand — projesi hakkımdaki — bi makalesini neş retmiştir. — M. Musolini bu ya- zısında, Avrupa: da sulhü kuvvet- lendirmek — için bazı teşkilât ya- pılmasma — acil : bir lüzum oldu- M., Mussolini ğunu tasdik etmekte, fakat bu teşkilâtın vücuda getirilmesini umumi harpten galip mevkiin- de olarak çıkan milletleri mem nun etmemiş olan mevcut mua hedelerin yeniden tetkiki şar- tına talik etmektedir. İtalya - Fransa PARİS, 3 A.A. — Daily He- rald gazetesi, 30 Haziran tarih- H nüshasında M. Grandinin bir mülâkatını neşretmiştir. İtalya hariciye nazırı bu beyanatında deniz silâhlarının tahdidi hak- kındaki müzakerelere devam im kânsızlığının — mes'uliyetini Fransanın üzerine atmaktadır. Daily Herald gazetesinin Pa- ris muhabiri, M Grandinin — bu beyanatını M. Briand'ın hayret| le kat bildirmiştir. Bu muhabire göre, M. Briand Ce- nevrede M. Henderson ve Gran| di ile görüştükten sonra deniz| silâhlarının tahdidi için lüzum görülecek siyasi mükâlemeler- de devam hususunda M. Gran- di ile ayni fikirde bulundukla-| rını zannetmiş olduğunu söyle- miş, fakat tam bu sırada Livour| ne, Florence ve Milan nutukla- Tının maatteessüf ortaya — çık- mış olduğunu kaydetmiştir. M, Briand, son söz olarak demiştir. ki: — Mevzuubahs olan müzake- relere devam edilmesi temamile M. Grandinin elindedir. çinm“l; yeni bir muahede akt kerata girişilecektir. © — Bu müzakerat esnasında zuhür edebilecek ihtilâflar Ce- miyeti Akvama havale olunacak tir. 10 — İngiltere ve Irak arasın da sefirler ve konsoloslar teati olunacaktır. 11 — İşbu muahedenin müd- deti 25 senedir. Amerikadan gelecek eşyaya kar | şt mukabele bilmisil diye tefsir| fakat üç yerdetayyare bulunduracaklar Muahede Lortlar kamara- sında münakaşa Londra, 2 (A.A) — Lartlar kamarasında İngiliz donanması sabık başkumandanı amiral Bea tty, Londra muahedesini şiddet- le tenkit ederek demiştir — Bu muahedeye nazaran A merika kruvazörlerini 130 bin ton, Japonya 40 bin ton kadar artırmaktadır. Fransa ve İtalya kruvazörleti ise hiç bir tahdide |tâbi tutulmamıştır. Halbuki İn- | giltere 200 bin tonluk kruvazör feda etmiştir. Tahtelbahirler miktarı ve |mevcut gemileri tecdit hususun |daki ahkâm da ayni suretle İn- |giltereyi gayet zebun düşürmek te, müstemleke ve ticaretini hi- |maye ve müdafaadan âciz bir ha jle getirmektedir. Hükümet na- |mına verilen cevapta muvasala |yollarınr bugün S0 kruvazörle de emniyete almak müt n bu- lunduğu söylenmiş ve muahede İsayesinde Amerika ile husule ge flen anlaşma ve uyuşmanın ehem miyetinde israr edilmi: Hindistanda Şiddetli zelzele KALKÜTA, 3 A. A. — Bu sabah saat 2,57 de şehrin her | tarafında şiddetli bir zelzele ol-| muştur, Hemen hemen - bütün| binalar sallanmıştır. iyük bir kısmı sokaklara dö- lmüş ve gün ağarıncaya ka- dar evlerine girmeğe cesaret e- dememişlerdir. Bengale eyale- tinin diğer merkezlerinde de ve bilhassa Serajganj'de iki şiddet li zelzele olmuş, halkı telâş - ve| heyecana düşürmüştür. Nüfus- |ca zayiat yoktur. Hâlâ uçuyor ŞİKAGO, 3 A.A. — Uçuş es- nasında benzin almak - suretile |mukavemet rekorunu kırmağa |teşebbüs eden tayyareci Hinter kardeşler 500 saat uçtüktan sonra da bu teşebbüslerinde hâ| lâ devam etmektedirler. —— 110b-0e— — Nota vermediler V AAT D TSÜĞT GÜT (Birinci sahiteden mabaat) tahsil edilmemesini bizden şi- faten istedi. Yoksa tahriri hiç | bir müracaat vaki olmuş değil- dir. Bu talebin kabulüne imkân yoktur, İtilâfname bu işi sureti katiyede halletmiştir. Bu emlâ kin varidatı tahtı işgalimizde i-| ken bize aittir. Esasen itilâfname daha mev- kü meriyete vaz'edilmemis em) lâk de iade edilmemiştir. Bu emlâkin iadesi emrinde itilâfna menin ahkâmına riayet edece- ğiz, Bu emlâk iade edilinceye kadar varidatı gayri mübadille- re aittir.” Bitaraf reis M, Holştad cu- martesi günü saat 11,30 da ko- misyon heyeti umumiyesini içti. maa davet etmiştir. Cumartesi günü bu mesele- nin heyeti umumiyede de mev- zubahs olması ihtimali vardır. Maamafih bu içtimada asıl ko- misyonun yemi tarzı mesaisi tes bit edilecektir. Garbi Trakyada 110 bin ki- şiye, İstanbulda da 50—60 bin kişiye etabli vesikasi verileceği| ne ve gene bu nisbette tevziat | yapılacağına göre kadronun bi- raz tevsii ve tali kornisyonlara mülhak olmak üzre şübe halin de ekipler teşkili icap etmekte- dir. Komisyon yarın yapacağı içtimada evvel emirde bunları derpiş ve bu hususun temini i- çin icap eden paranın miktarını tesbit ederek yeni bütçesini ya- pacaktir. Lâğvedilen bürolardan açık ta kalanların bir kısmı tekrar komisyon hizmetine alımacak- tır, |boratuarlarile ticaret odası me- Ahalinin| bi Tevzi edilecek para 1,5 milyon, £a liradır, kimlere ne verilecek? İler ANKARA, 3 (Telefonla) — Malâl gaziler tütün bey'iyesi ve malül gaziler pazarından hâ dîlenj paradan ağır malüllere fââ yı| la miktarda para verilecektir. da sıl olan hasılâtın tevzi edilece-| — En aşağı para miktarı ü ğini bildirmiştik. Tevzi edilecek |lerin eytamına olmak üzere İfhüdi para -,5 milyon kadardır. Malül|liradır. Tevziat yakında başlit'ti ! lerin derecelerine göre taksim e | yacaktır. hisy işti Traktör sahibi ciftçilere yardım :'î ANKARA, 3 (Telefonla) — |kâleti tarafından mülhakata Effarın Tavuklarımızın ıslahı için ya-|redilmiştir. Yeni kanuna gö yit ptlacak tesisatın icrasına bugün | traktörler için hükümetten taff M lerde başlanılacaktır, minat almak istiyenlerin tazmillerin ö z nat beyannameleri mülhakatâhele Traktör sahibi çifçilere para | gönderilmiştir. Tazminat alafliha; ve harman için icap eden mevad | çifçilere mevaddı müştaile verikanı dı müştile verilmesi İktisat Ve-İmiyecektir, B Uzal B M getiriliyor Gt gandar bu sene de memleketi &| Zaraat mütehassısı ANKARA, 3 (Telefonla) — Seçen sene İktısat vekâleti em-| , KT uî rinde mütehassıslar hey'eti rei-| MiZe getirilecek ve ziraat ortl, sile çalışmış olan mütehassıs Ol İmekteplerinde çalıştırılacaktır. ir. N Ticaret umum müdürü Bahri muahede *| e e -ANKARA, 3 (Telefonla) —| WASHİNGTON, 3 A.A: Ticaret umum müdürü Naki B.|Reisicümhur M. Hoover, âyami'ürl bu akşam İstanbul'a hareket et-|reis vekiline gönderdiği bir telft b miştir. kerede Londra deniz - itilâfmmti'o Liman işlerini teftiş ve Vekâ- M & |bir an evvel tasdik milli K letin İstanbulda yaptıracağı lâ- Ft atlar icabatından olduğunu beğö”e) yan etmiştir. Reisicümhurun b | mektubu Londra muahedesinimi, » tetkik ve müzakeresi işinin ikiliğan; ci Teşrine brrakılması hakkındiiği)d âyan reis vekili ile azadan 28ğun kişi tarafından reisicürmhura sailini tetkik edecektir. Ankarada yağmurlar ANKARA, 3 (Telefonla) — Bugün Ankara ve civarına 20 #ilart milimetre fasılalı yağmur yağ-İrilen istidaa cevapteşkil etmeki: mıştır. tedir. jarı K e: M Emlâk üzerinde yapılan ikraz Gi ÜST T RRDECE ( Birin hifeden mabat ) k lere bu mevduattan hisselerine| — Bize bu hak kamunla verilmiiğ. || isabet eden kısmı verilerek alâ| olduğu için istediğimiz zaman 2 V| kaları kesilmektedir. heyeti vekile kararile mesele #” Şimdiye kadar — sinni rüşte|taç olunarak tatbikata geçileğküy| gelmiş bulunan 12,000 yetime| cektir. Ozaman ikrazatımız mikğı, alacakları olan 800,000 lira bu|tarında yani 12 milyon liralıd şekilde tevzi olunmuştur. obligasyon çıkaracağız ve BİZİ Bankanın şubeleri ta şirketleri bittabi karşılığı et Bankamızın Ankara, İstan-| Vali gayri menküle olan bu oblüy bul ve İzmirdeki teşkilâtından| Basyonları olacaktır. başka İzmirin hinterlandında | — Meclisin küşadına kadar, y 4 tali şubesi vardır. Bu şubeler|Ni 4 ay zarfında bu iş te netice kasaba, Manisa, Aydın ve Nazil| lenecektir. Emvali gayri mı Rdedir. küle mukabilinde ipotek mı Şimdilik yeni bir şube açmak|Melesi yapmak imtiyazını Batt teşebbüsü yoktur. k,m:,ıkqer_ub!iııe ;zî;îkten son Devlet Bankası açılınca Höştekmenk ai iönmz ae ai — Tahtat fatiyoto goçmonini bilel y zilta DN M Bu Suralğğini ÜST le muhtekirlerin yüzde — yirmilyin! lediğimiz Devlet Bankasi tees-| Çirmi beş faizle ipotek muam h li süs ettikten ve bu suretle para-| Jesi larının önü: âl mızın istikrarr temin edildikten|çektiç — e sonra büyük işlere girişmek is-| - Bankanın yeni (: Kü tiyoruz. Bunların tehir edilme- Bayren SN TARE sinin sebebi yapılan muamelele| —». ,o inşaat — işlerini Fi CAĞ YE CÜYÜ GON ... ASN O0büm bi rok Haai yısile umduğumuz neticeyi ver-) mektedir. Bankanım müsait ik“ razatı tesirile inşaat yüzde kadar artmıştır. Bina inşa ede ceklere kolaylık olması için b ikraz muamelelerini hesabı caf memesidir. İşleri tevsi için sağlâm ve müstakâr esaslar üzerinde yü- tTümek lâzımdır. Bankamızın tahsil TaR A RR n an di haline getirdik. sermayesinin kâfesi işledimek Ka g akrizice tediyatta b B ü lundukça Banka bu muamelele İkrazat miktarı ne den aldığı faiz nispetinde ken kadar? dilerine faiz vermektedir. Müstakrizlere yeni ebniy! inşaatında 10 sene, eski ebnij için ise S sene müddet veriyo Tuz. a Tekmil masraflar dahil oldu ğu halde kendilerinden aldığ” mız faiz miktarı yüzde on üçtüf Buna mukabil kendilerine tediyatta bulundukları zamaât ayni nispette fadz veriyoruz. h!:mirdcki sulistimal mesele” ŞE “ d a si haizi ehemmiyet değildir Y & gösteren cihet bu gibi mesdükt|Banka dahilinde yapılmarmıtlrı muhafaza etmeğe çok ehemmi- | ©T Emvali gayri menküle mu- kabilinde on iki buçuk milyon li ralık ikrazat yapılmıştır. Bunun 3 milyonu Ankara'da 4,5 milyonu İzmir ve havalisin de, 4 milyonu İstanbulda — ve mütebakı 1 milyonu da muhte- lif yerlerdedir. Bankamıza eşhas mevduatı takriben 3 milyon lira kadardır. Bittabi Bankanın kudretini Bü yolüüslüğün marulli İPL SĞ Ş Bö mahkemeye tevdi olunmuş Banka ipotek imtiyazını — |çahtekârlık sabit olmuştur. âlıyor Bankadan alıman 6000 Bankamız kanunen — bütün Türkiye emlâk Bankası imtiya- zını istemek hakkını haizdir, Ve bunu talep ettikten — sonra hiç bir şahsiyeti maneviye ipo- kendilerinden istirdat edilec ve icap eden takibat yaprlat MA 3 Hakkı Saffet Beyin iştiraki le dün Bankanın İstanbul şub tek üzerine muamele yapamıya| sinde bir içtima aktolunmuş V caktır. Yakında bu imtiyazı hü-| 500,000 liralık istil--az mesel Tsteveceğiz. | görüşülmüstür. t VNa