29 Haziran 1930 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 2

Ü s t B | ! İ — İngilizlerin gösterecekieri ı enalığa kapılmamak daha mu) vafık olur. Mısırın kuvvetli ve nüstakil bir memleket olduğu-. (* u görmek hususunda İngiliz- 3, erin hiç bir arzu beslemedikle- Vt âni söylemeğe lüzum yoktür. diye kadar olan hadisat İn- Jlizlerin Mısır üzerindeki e- ç dellerini göstermiştir. Onun * şin izlerin gösterecekle- ğ ( menafi zahiren ne kadar iyi ü Örünürse görünsün netice iti- arile Mısırı zaif düşürmek e- telleri vardır. Mehmet Alinin tercümanı, (& lariciye nazırı Boğos artık bir ALAY söylemiyor. Na yi y ödüyor. Mehmet Aliyi fikrinden -N, az geçirmek kabil olmadığı ne W icesine varıyor. Avusturya El- | Si buna dair yazdığı uzun ra- , Orunda şu neticeye varıyor: “Avusturya Elçisi Kahiredel vazifesini ikmal ediyor, dö- aliyetti. Başta İngilizleç olduğu; » Metternich'in yolladığı elçi Mehmet Aliyi ihna edem edi ! girmiş olacaktı. bu Bavrâlinin kumandayı tevhit ederek Mch- met Aliye büyük bir salâhiyet verdiğini gösteriyor. Mehmet Alinin kaç senedir beslediği emeli artık olmuştu. Bunün üzerine Mehmet Ali 15 bin kişilik bir ordu toplamış, Nisanda İskenderiyeye geldi. Navarinden dönen Türk ve Mısır donanmaları İskenderiye de bekliyordu. Mehmet Ali'nin Fransız, İtal yan tersanelerine yaptırdığı ye- ni gemiler de İskenderiyeye ge- tirilmişti. Bunlarla beraber bir- de Fransız bahriye heyet gel- mişti. Bu yeni, şayanı dikkat bir fa- halde bu hareket Avrupanın gö zünden kaçmadı. Avrupa payı- tahtları arasında muhabereler, cereyan ediyor, Babiâli ile Mo- radaki tebaası arasında müşte- rek ve fili bir müdahaleye giriş “lmatsızlığı bir taraftan, para- zlığı da diğer taraftan devam stikçe ve Avrupanın vaziyeti F Hidivin Babrtâliye karşı olan | İKİ YOLDAN BİRİ 4 İşte Mehmet Ali kendisini bu - dretle, 826 senesini: son ayla- şıdı. şu iki yoldan birine git- — ek mecburiyetinde ıu'ıüygtdıı yrşı sadakatinde devam ede-: k uhdesine aldığı vazifeyi upmak, diğeri de padişaha is- İf etmekti — Yunan asileri işi haydutluğa sırsanlığa dökmüşlerdi. O ka-| 4,7 ki Yunan korsanlarının te- wüzüne uğramıyan hiç bir ti ret isi yoktu. İngili e $ big it gide Yunan davası-, a haysiyet ve şerefini kaybe- n bir iş haline geldiğini söy İ mekten kendini alamamıştır. “İngiltere, Fransa ve Rusya taik bu meseleyi halletmek za anı geldiği iddiasile tekrar| “gliyete Babıâli nez- —B27 senesi girdiği zaman va- İvet şöyle: Yunanistanda İbra | n paşanın kuvvetleri artık a- ! bir vaziyette bekliyor. Dev- ;ııı Sultan Mahmuda Yunan dleceğini söyliyerek Babiâli “tehdit ediyor. WğlMehmet Alinin sevmediği a- n kim?.. Kaptan Hüsrev | ja değil mi?.. Sultan Mahmut Kaptan paşa - azlediyor, Bu suretle Hidive voşt bir cemile göstermek is- meği sözde haklı göstermek için bir takrm esaslar bulmağa uğraşılıyordu. (Bitmedi) Çıkılamıyor Hey'et aczini itiraf ediyor! KALKÜTA, 27 A.A. — Hi- malayanın cenubunda kâin olup | 8,581 metre irti famda bulunan Kantthindjinga' ya çıkmağa te- şebbüs etmiş o- lan heyet âzasın dan M. Smythe, halihazırdaki nesle mensup in sanlar için bu çı kışın mümkün olmadığını, çün- kü 1000 kademlik uçurumların üzerit.de açılması gayri mümkün gayet büyük buz dıvarlarının çıkmağa teşebbüs edenlerin yollarını kapatmakta SM.0THE Afganistanda Kolera çıktı TAHRAN, 27 A.A. — Atga- nistanda kâin Çelâlabatta kole- ra zuhür etmiş olduğu söylen- mektedir, İran hükümetinin sıh |hat işleri idaresi karantina tesi satı vücuda getirmek üzre hudu dun kapatılmasını emretmiştir. Tayyarelerle koleraya muzat i|mühim miktarda serom gönde- rilmiş ve birçok doktorlar hu- dut boyundaki ahaliyi aşılamak üzre hudut boyunahareket et- miştir. Hudut yollarında seyyar hastaneler vücuda getirilmiştir. Manş tüneli LONDRA, 27 (A.A.) — Muh telif fırkalara mensup 100 ka dar meb'usun Manş denizi al- tında bir tünel inşası lehinde vermiş oldukları karar sureti bu ayın-otuzunda Avam kama- rasında müzakere edilecektir. “yor. Kaptan paşanm yerine timiran rütbesile gönderilen *iMehmet Alinin emri altına İ Hükümet bu meselede vaziyet dir, edilen idare Eyaletlere geniş manasile muhtari- yet verilebilir, fakat. ordu mutlaka Ingilizlerin elinde olmalıdır Simon hey'eti rap Hindistanda tetkikat yapan Simon heyetinin raporu geçen- lerde neşredildi. Fakat o heye- tin Hindistanda ne gördüklerine dair olan kısımdı. Bu sütunlar- da Simon raporunun ilk neşre- dilen kısım hakkında az çok ma- lümat verilmeğe çalışıldı. Ra- porun ayın 24 ünde neşredilen ikinci kısmı Hindistanda ne gi- bi bir idare tesis edilmesi lâzım geldiği hakkında bir takım tav- siyeleri ihtiva ediyor. İlk neşre- dilen kısimda Hindistandaki mi Iyonlarca halkın nasıl kesif bir cehalet içinde bulunduğu kayde diliyor, bu milyonlar arasındaki türlü, türlü ihtilâflar olduğu sö-| yleniyordu. 319 milyon, fakat muhtelif ırk ve dinlere mensup, türlü türlü ihtilâflarla ayrılan halk tabakalarının - İngiliz nok tai nazarına göre - istiklâle sa- , Lorü irving - Hindistan Umumt Valisi - hip olamıyacakları, çünkü İn- gilizler oradan çıkarsa Hindis- tan halkının biribirine girecekle ri idia edilmektedir. | Simonraporunda “istiklâl” |kelimesi ağıza alınmamıştır; keza Gandhi harekâtından da |hiç bahsedilmemiştir. Raporun Hindistan'ın idare- si için tavsiye ettiği esaslar şun lardır: — Eyaletlerde tam bir muh- |tariyet verilmesi. Bunların me- |sul nazırları olması ,bu nazırla- rın mahalli meb'usan meclisleri | ne karşı me'sul olması. Yalnız bu eyaletlerde birer vali buluna- caktır ki, fevkalâde hallerde bu valinin salâhiyeti olacaktır. 2 — Bugünkü merkezi teşrii meclisin yerine muhtelif yerler den gelecek azanın iştirakile bir “federal” meclisi tesisi. Bugün mevcut olan devlet şurası gene kalacaktır. 3 — Merkezde bir hükümet olacak, bu hükümet icabında e- yaletlere muzaheret edecektir. Bu merkezi hükümet ayrı ayrı bir takım mes'uliyetlerden aza- de olacaktır. Bu ikiliği izale edecektir 4 — Hindistanın müdafaası Valii umumiye aittir. Hindistan ordusu git gide Hintlilerden te- rekküp edecektir. $ — Büyük Hindistan istişa- ri meclisi tesis edilerek burada ki 30 azadan 10 aza Hindistan- daki devletleri temsil edecektir. Bu git gide Hindistan federas. yonuna yol açacaktır. 6 — Hindistandaki emniyet teşkilât, Hindistan nezaretine laittir. Yüksek derecedeki mah- | |kemeler merkezileştirilecektir. | 7 — Burma ile Hindistan ay- rılacaktır. Raporda tavsiye edilen esas- | larm hulâsası budur. | Muhtariyet, fakat.. —| Meseleyi daha hulâsa etmek | lâzıngelirse işin esası şudur: “lçhür Bey Babıâlinin kara ve|almıyacak ve binaenaeyh, Ame|9 eyalete azami muhtariyet ve-'turya Başvekili tiz kuvvetlerinin kumandası-|le fırkasına mensup meb'uslar | rilmeli, fakat merkezde bir fede-| Macar hükümetini ziyaret et- “derühde edecek, fakat kendi-|reylerini serbestçe verecekler- |ral meclisi tesis olunmalı... Hindistanda ordu ve emni- |tercih ediliyor. Merkezde valii |nan vekili demektir. Valii umu- İtür. içerde evet.. dışarda hayir! Hindistanda verilmesi tavsiye şekli nedir? orunun son kısmı M. Siinon yet teşkilâtı temamile — İngiliz hükümetine ait kalacaktır. İkiliğin izalesi denilen yuka- rıda 3 üncü noktada kaydedilen cihet eyaletlerin kendi dahili iş- lerinde muhtariyeti ve merke- zin bunlarla meşgul olmaması umumi vardir. Bu Hindistan im paratoru olan İngiltere kıralı- minin bir kabinesi olacaktır. Kadınlara intihap Raporda kadınlara — intihap hakkı verilmesi ileri sürülmüş. Hindistanda sözde müstakil | bir takım devletler vardır. — Si- mon heyeti bu müstakil devlet-| lerin, yani mahraca, raca, novab | gibi hükümdarların da iştiraki- le bir Bü Hindistan federa-| syonu tesisi fikrindedir. Hindiı—' tan Cemiyeti Akvama dahil ol-| malıdır.Fakat Hindistan için di ğer İngiliz dominionları gibi, İngiliz imparatorluğu dahilin- de tam bir muhtariyet sahibi ol- mak istikbale matuf bir sayedir. Yoksa şimdiki'halde-ve kim bi- lir ne vakta kâdâr Döminion i- daresi tatbik edilemez. Hele is- tikbal..? Bu kelime raparda hiç geçmi- yor... — iştğeeemm Muvaffakıyet İrlandadan Ameri- kaya... NEW-YORK, 27 A.A. — Yüzbaşı Smith'i hâmil * thern Cross' tay. yaresi bir uçuşta Terre Neuve'den (| New-York'a gel- miş ve yüzbin. lerce halkın al kışları arasında yere inmiştir, Tayyare New- York — civarına geldiği vakit 12 Amerikan tayya- Teyrareci Smitk resi tarafından istikbal olunmuş tur. Smith, gazetecilerle görü- şürken Bahrimuhitin şimal kıs mının hemen daima Amerika ci hetinden esen muhalif ve şiddet li rüzgârlardan hiç eksik - olmı. yan kesif ve geniş sis tabakala- rından ve Terre Neuve açıkların da birden bire garip bir surette ihtizazd gelen ibrenin muayyen bir noktadan itibaren doğru gös termemesinden dolayı yolcu ve eşya nakli için galiba hiç bir va kit emniyetli bir hava tariki teş- kil etmiyeceğini söylemişti. - aai Fransada Hindiçini meselesi PARİS, 27 A.A. — Meb'u- san meclisi bugün Hindiçini ve- kayii hakkındaki istizah takrir ,davcı etmiş ve keyfiyeti bildir | Meclisteki' 35-40 muhacir meb- ,|Sabık hariciye nazırı bu rak- tasdik ATİNA, 26 (Milliyet) —| Türk - Yunan itilâfı nihayet bu sabah ikide tasdik edildi. 20 saat ve üç celse devam eden münakaşalardan sonra hazır bu lunan 214 meb'ustan 191 mebus tasdik lehinde, 19 aleyhinde rTey verdi ve 4 meb'us müsten- kif kâaldı. 19 meb'us şu fırkalara men- suptur: 11 ehali fırkası, 3 terak- ki, 3 milli cümhuriyet, 1 müs- takil kraliyet, 1 muhacir. Netice öğle vakti Atina se- firimize resmen — bildirildi. M. Venizelos Enis Beyi — nezdine miştir. Yarın da Ayan Meclisi tasdik edecektir. Başvekil bu münasebetle memnuniyetini se firimiz Enis Beye izhar etmiş tir. İtilâğnamenin musaddak nüshaları on beş gün zarfında teati edilecektir, Şayani diksat!. İtilâfen tasdikı münasebe tile şayani dikkat olan şeyler- den biri hiç şüphesi> “«dur: ustan ancak | kişi itilâfm aley hinde rey vermiştir. M. Veni- | zelosun beyanatından sonra di- gerleri itilâfm lehinde rey ver- mişlerdir. Bu, Venizelos hükü- metinin kuvvetini gösterir, Çaldaris, Kafandaris ve Kon| dilis tarafından yapılan muha- lefet Türkiyeye olan husumet- değil, belki de sırf muhalefet yapmış olamk içindi. Çaldaris hattâ daha ileri giderek bir de| ekalliyetlere teminattan bahset ti. M.Papanastasyo,ki Yunanis- tanda sulh için çalışanlatın ileri gelenidir, söz alarak diğer fır- ka reisi arkadaşlarına sordu: — Bu itilâftan daha iyi bir suüreti hal bularak telif edebilir. misiniz?.. Yunanistana İstan- | buldan 100-120 bir ha mı gelmesini istiyorsunuz?. Yoksa Türkiye ile harbedilme- sini mi istiyorsunuz?.. Söylemeğe hacet yok ki bu süallere cevap veren — olmadı. Bilâkis, nihayet, hepsi itiraf et- ti ki Türkiye ile iyi geçinmek lâzımdır. Muhalif fırka reisi Çaldaris, Yunanistanın hiç bir şey elde etmeden fedakârlık ettiğini söy lüyordu. Yunan — emlâkinin 21,250,000; Türk emlâkinin ise ancak 3,200,000 lira kıymetinde olduğunu iddia — etmiş, fakat kamların resmi /bir kıymeti ol- madığını söylemiştir. Daha ileri gitti Çaldaris, israr ederek daha ileri gitti: — Türk ve Yunan emlâki a- rasındaki fark 18,300,000 liradır Muhacirler aldatıldı. Sonra müttehit terakki fır- kası bu itilâfın aleyhinde oldu- ğunu söylemekle beraber sulh i- çin bunun kabulü lehinde rey vereceğini bildirmiştir. Başvekil söylüyor Bundan sonra — Başvekil M. Venizelos söz aldı. Başvekil beyanatında kat'i, ciddi idi. Ev velâ bir şayiadan bahsetti. İ. tilâfa vâsıl olmak için Türki- yenin mâni olduğu hakkındaki sözlerin asılsız olduğunu söyle- di sonra: — Eğer, dedi, Türkiye Yu- nan emlâkine vazıyet ettise bu na ancak 924 te tır. lerinin müzakeresine devam et- miştir. Uzun ve şiddetli müna- kaşalardan sonra meclis, — 260 reye karşı, 325 rey ile radikalle rin Hindiçiniye parlâmento ta- rafından bir anket komisyonu gönderilmesi talebini havi olan takririni reddetmiştir. Hükümet, bu takririn aleyhin Te Şi e EE Siyasi vaziyet PEŞTE, 2 (A.A.) — Avus- M. Schober, mek üzere 7Temıpuzdı_)P teye geletek İhliye umumt vekil”. Halbuki Yunanistan 913 tenbe- ti Türk emlâkine vazıyet edi- yordu. M. Kalandaris müzake- ratın on sene sürüklenebileceği ni ve eğer mevcut mukavelele- rin tatbikinde ısrar — edilseydi. Türkiyenin bunu kabul edece- iini söyledi. Böyle bir siyaset yeniden münasebatı gerginleş- tirmekten başka bir şeye yara- mazdı. Bu İstanbuldaki Rumla- rın vaziyetini büsbütün güçleş- tirirdi. "'Allnı îıııkiîl;ıı— Türk-Yunan itilâfı nasıl M. Venizelos, bundan sonra iki taraf emlâkinin kıymetleri arasında fark bulunmadığını söyledi. Mübadil Rumların bah edildi ? Muhacir meb'uslardan yalııız bir kişi muhalif ! 'M.Venizelos iki memleket münasebatının artık samimi olacağına kani bulunduğunu söylüyor sedilen mallarının bir kısmı ha- kikatte mevcut olmadığını söy| ekalliyetler hakkında teminat alınması söz lerine cevap veren Başvekil e- kalliyet muahedelerine artık i- ledi. Çaldarisin timat etmediğini, Türki, Rumlara karşı i devlet dostluğu esasıma göre te sis edeceğini ilâve etmiştir. Başvekil, bundan sonra ak- itilâfları nazarı dik- katten geçirerek konsolosluk, dostluk ve hakem, ticaret mu- ahedeleri aktedileceğini söyle- tedilecek miştir, demiştir ki: — Bu muahedelerin aktini ür. |nan 110 atlı kuvvetinde bir çe- |te, maktul Kör Hüseyin oğulla- mali itilâfın imzası ile ileri müş olsaydım kalırdım. Tahdidi teslihat Başvekil, Türkiye - Yunanis tan arasında tahdidi teslihat i- in bi tine çok ehem- ikamet için yapılacak itilâfin Yunanistanı çok alâkadar ettiğini, teşriniev- velde Ankaraya gideceğini, hü |kümetin şimdiye kadar muhacir lere 30 milyon drahmi sarfet- n - bir itilâl miyet verildi tiğini söylemiştir. Başvekil samimi surette Tür İkiyenin maziyi — unutarak iki memleket münasebatının dos- tane bir şekle ilâve etmiştir. Bu akşamki gazeteler İsmet Pş. Hz. ile M. Venizelos ara- sında teati edilen telgrafları ya ziyorlar KS 3Ğ A KS Macar sefarethanesinde Macar sefarethanesinde dün akşam için htisusi — bir garden| .|parti tertip_edilmi!dr, Süriç yoldaş Rus sefiri Suriç yoldaş bu- gün Ankaraya avdet edecektir. Yeni Sırp sefiri Yeni Sırp sefiri M. Niçin dün Ankaraya İstanbu! Tophane'de tesis edilen BÜYÜK OTOMOBİL fabrikası şimdi hâli faaliyette bulunmaktadır Ford otomobilleri ile kamyonlarının Türkiyede imal edildik- deri ve şimdi kendi memleketimizde ilk defa olııqu ırıicu_ılz getirilen bu tesisat dolayısile bu memlekette sanayi âlemine doğru büyük bir hatve atılmış bulunduğuna dair malümata iktimal vakıf olmamışsınızdır. Türkiyede otomobil Ve kam- l yonları imal ve bunları satmak üzre yalnız sanayi teşkilâtının inkişaf — ettirilmesi - için Ford kumpanyası tarafından milyon- larca — Türk lirası sarfedilerek 'Tophane'deki — Ford — fabrikası tesis edilmiştir. Bittabi, bu fab- rikada imal edilen otomobiller ile kamyonlar diğer memleket- lere de ihraç edileceği cihetle bu memleketin refahı sandeti mü- him bir sürette neşvü nüma bulacaktır. Dünyanın bher' tarafında tesis edilen Ford fabrikalarında pek mükemmel olarak imal edilen Ford otomobil ve kamyonları ile aym derecede fevkalâdeliği haiz olmak üzre Tophane'deki Ford fabrikasında dâ imal edi- len Ford otomobil ve kamyon- ; |Üzerine eşkiya tekrar Trana ilti. Yunanistanın bunlara daha çok alâkadar ol- duğu intibamı verirdim. Tür- kiyeye karşı yeni müzakeratta müsait olmıyan bir vaziyette koymak için arzu duyduğuna emin olduğunu ; SON HABE'R : Ağrı vak'asinın aslı Köylerde sarkıntılık etmeğe kalkan çete- ler tenkil ediliyor BAYEZİT, 27 A.A. — Ga- zetelerde intişar eden Ağrı vu- kuatr havadisinin ashı şudur: “Bazı eşkiya çetelerinin fır- sat buldukça Iranda teçhiz ve ih zar olunarak vakit vakit Ağrıya geldikleri ve hudut üzerindeki köylerin sürülerini Irana sür. meğe çalıştıkları malümdur.Bu çeteler Ağrıda tayyarelerimiz tarafından 10 hazirandan itiba- ren Bir iki ansızın yakala- nıp bombalatmışlardır. Bunun ca etmiştir. VAN, 23 A.A. — (Geçikmiş tir), İrandan gelen eşkiya 19 haziranda hudut üzerinde kâin Hanik köyüne taarruz etmişler ve geri püskürtülerek Irana kaç VAN, 27 A.A. — İran dahi- linde Yekmel köyünde hazırla- rı ile Yusuf aptal gibi takibatı- mızdan Irana iltica etmiş olan malüm rüesanın idaresinde ola. rak 19/20 gecesi Gevirişamyan civarında hududu geçmişler ve m.ensup oldukları Haydaranlı a- şiretinin Türkiyode bulunan ak- rabaları nezdine kadar — ilerle- mişlerdir. Iranda yapılan terti- bata göre sergerdelerin Zilan etrafında bir irticaf hareket kal dırıp tevsi etmeğe düşündükleri elde edilen vesaikten — anlaşılı- yor. Bir haftadanberi eşkiya Zi- lan etrafında harice yayılmışlar ve jandarmadan rast geldikleri karakollar karşısmda muvaffa- kiyet elde edemiyerek jandarma nın ve krtaatın bulunmadığı kö- ylere sarkmtılık ve cebren taraf tar tedarikine tevessül etmişler dir. İttihaz olunan takip ve ter- tibat eşkiyanım tekrar İrana il- ticasına mahal — bırakmıyacak maksat ve mahiyette alınmakta dır. Ankara otomatik telefonu ANKARA 28, (Telefanla)— Ankara otomatik — telefonunun üçüncü santıralı ye teferruatr Almanya'dan geldi. Yerine ko- nulmağa başlandı. Tesisatın ik mali ancak üç ayda kabil olacak tir. darı bilhassa mütebassıs virletin tahtı nezaretinde olarak zeki ve gayyur Türk san'atkâr- ları tarafından imal edilmekte olup bunlar dahi aynı ile Ce mahiri müttehidel Amcrika'da Detroitte, imal edilen Ford otu mobil ve karayonları - derece- sinde bir mükemmeliyette ve kâfi derecede mükemmel ser visi her tarafta mevcut Dulun maktadır. 4 Binaenaleyh, Türkiyede imal edilmekte olan Ford mamulâtı hususi, taksi, oötomobilleri - ile kamyonların Türkiyede de “sa- ulması bu memleketin refahi saadetile pek kati bir surctte alâkadar bulunacağı cihetle ve- salti nakliyeleri iştira etmeden mukaddem — Ford mamulâtını nazarı dikkate almanız mucibi menlaattir. (gönderilmiştir) müşa: A