14 Mayıs 1930 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 1

14 5$ İki sistem Siyasi ve iktısadi safhaların- . Adlarına ne denilirse denil Bön, neviler ne kadar çoğalırsa oğalsın, bir milletin siyasi ve di hayatına hâkim olan re hler nihayet iki esasa irca e- bilir. Bunlardan biri vatan- laşlara her sahada geniş bir ser İ veren demokrasi ve libe- lizm esasi, diğeri de — bütün İüvvet ve salâhiyetleri devlette İöplamak istiyen otoritelizm ve üzm esasıdır. Muhtelif rejim farik vasıfları bu iki csas- h herhangi birine karşı olan ve yakınlıklarına göre ta-| eder. Mödern — cemiyet 'atının en büyük muamması iki sistem arasında en sağ- Ve emin istinat noktasını aktır. , | Vatandaşların siyasi hürri- İttinin derecesini tayin etmek Meselesi, her rejimin ilk evvel gul olduğu ve halletmek is- İtdiği en csaslı bir noktadır. Bu İescle etrafında hâlâ münaka- - demokrasile faşizmin lâlini göz önüne getirelim - de- İtm etmekle beraber, tarihin ortaya koyduğu bir takım übeler vardır ki, beşeriyeti Çok tenvir etmekte ve eyi bir let idaresinin başlıca garan- inin demokraside mündemiç Pituğunu göstermektedir. Mil- li“eı'ın hayatı fâni — şahısların h)'ıtma bağlanamaz. — Millet di —hayat ve istikbalinin Pöes'uliyetini deruhte etmeğe dır olmalıdır ki, şahısların ğr yukarı bir istikamet takip bilen tebeddül ve teselsülün KEh fazla mütcessir olmasın.Mil ti bu mes'uliyete alıştıracak Nlan başlıca vasıta da, kendi si- fssi terbiyesile kabilitelif olan Tiyet derecesidir. İktısadi hayatta dâa - hemen &ne aynı mahiyette bir muam- baş gösteriyor. Devlet — bu | %ııa hâkim olacak — surette sadi kuvvetleri kendi elinde Kölamalı mıdır? yoksa, yalnız Nâzım ve ) tdıkı ktısadi ihtilâflarda âdil hâkim vazifesini görmekle N iktifa etmelidir? İktisadi h: h'm çok olduğu ve hemen zi- inhisar ettiği zamanlarda Meselenin cevabı çok kola- Ür. Fakat teskilâtı muğlâk o- ve milli ekonomi kadrosunu n büyük sınaat devrinde u- N hayatı temsil eden devlet MK cok sebepler dolayısile bu 1 Gğdta müdahale etmek zarüre ! duymuştur. __Yıımz gene en mühiri ok Nı:" müdahalenin derecesini it etmektir. Devletin iktı- hayata doğrudan doğruya İ iki stihdaf h * biri, vasıtalar- % si hedeflere vâsıl olmal h de münhasıran beynelmi Tekabet karşısında milli ha- ' iktısaden yükseltmek. Bi- gayede kâr ve zarar, fakir- | &Ve zenginlik hesapları yok- K İkincisinde ise gaye mün- Uran iktısadi olduğu için dev faaliyetini de bu noktai “dra göre muhakeme etmek imdır. Beşeriyetin bu saha- hlı tecrübeleri de hususi teşek ve teşebbüslere, umumi tin hüsnü ceryanile ka- telif serbestiler » daha faydalı ol verilme: lduğunu gö: ektedir ü nihayet Ğ 4 fertlerden müteşekkil- H Onların siyasi ve iktısadi | l'.Veılendir ki, cemiyete Aik, Yyen bir şekil ve yaratıcı le verir. Bu kahiliyetle- it edecek veya uyuştura- tedbirler netice itibarile dev de siyasi ve iktısadi kabi- he menfi bir şekilde te- '&Dar, | | $ | |* | ZEKİ MESUT ——— | Şükrü Kaya B. İ YOZGAT, 13 (ALA.) — iliye Vekili Şükrü Kaya B. h Çorumdan — avdet ve 'a hareket buyurmuş- NUSHASI 5 KURUŞTUR ©lsun, bir devlet hayatının i- esinde başlıca iki sistem var' daşlar ara- | MAYIS 1930 inci geme, No 1527 aa Bütçe müzakeresine başlanıyor ——— Maliye vekili mali siy harici borçlar müzakeratı hakkında ızahat verecek ee ealişmeire Birer büyük ve ikinci sınıf orta elç lâğvi mukarrerdir lar bir Büyük Elçili sınıf bir orta elçilik ikin | bir şehbenderlik, resen şehben der vekillerinden dört tane, ma- iyet şehbender vekillerinden bi- | ridir. | Diğer bir lâyiha, - İstanbul- da Fatih, Eminönü, Kadıköyü Beşiktaş ve Sariyer kazaları- nın ve Bursa İznik kazalarının teşkili hakkındadır. Bundan maada yeniden teş- ç — İ —Mg"f ı[ | e | tımız ve| |Yenireisler de değişiklikler olacak .. Emin intihabı teşrini | evvelde yapılacaktır Aldığımız — malümata göre 1s ve Haziran ayları içinde ,|Darülfünun PFakültelerinin bir la riy müddetleri olacaktır. Alâkadarlar ara- sında yeni intihabm hararetli olacağı tahmin edilmektedir. Mayis nihayetinde 15 Haziranda Hukuk fakültele- ri reisliklerinin müddeti niha- yet bulacaktır. Diğer taraftan İlâhiyat fakültesi - riyasetinin de müddeti bitmiş ve fakat in- tihabat henüz — yapılmamıştır. Bu intihaplar içinde Fen fa- kültesi intihabı alâkadarlar a- | j kil edileçek seksen tam. teşek- küllü nahiyeye tayin edilecek | memurların tahsisatı hakkır- da bir Tâyiha ile birinci smıf valiliklerin — dörde iblâğı ve ikinci sınıf valiliklerden biri- | nin ilgasına dair — birer lâyiha vardır. Muallimlerin adedinin | çoğaltılması ve Dahiliye Vekâ | leti merkez teşkilâtr hakkında- Wi lâyihalarm da müzakeresi bütçe encümeninde ikmal edil- miştir. Lâyıhaların mazbataları ha-i çıkıyor zırlanmaktadır. Bu lâyihalar da mbe i ANKARA, J3 (Tülefon) — müsakere çeklesektir. Üzetlerin| |Yarın Mecliste bütçenin müza- | 4e fazla münakaşa olmaz, vakit keresine ihtimal başlanamıya- |kalırsa ayni gün bütçenin müza- caktır. Bütçe Encümeninin bu keresine başlanacak ve bu mü gün intaç edip te tab'a verdiği |nasebetle maliye vekili uzun be- bazı lâyihalar hakkında müsta bulunacaktır. Maliye |celiyet kararı vrilerek müzake- beyanatında malf va- relerine geçilecektir. ziyetimize temas eden chem- miyetli cepheler olacak ve dü- yunu umumiye murahhaslarile cereyan etmiş olan müzakerata dair meclis âzalarıma bu müna- sebetle malümat verilecektir, | Maliye vekili meclisten Bu lâyihalardan — bir tanesi Hariciye Vekâletinin Elçilik ve şehbenderlikler teşkilâtı kadro- sunda sekiz memurluğun lâğ- vi hakkındadır. Bu memurluk- Ayakbastı.. vergisi! Rıhtim şirketinin halkın yolunu kesmesinin önüne geçilecek Şirket komiseri dün tebligat yaptı. Tühtim sirketinin Boğaz haricin-|ba bu suretle varidâtını yoluna koy- den gelen yolculardan Rıhtım resmi| mayr düşünmüş olmalı! alması hükümet tarafından ehemmi- ARL SŞ yetle tetkik edilen bir mesele oldu. Tumbala Şirket nezdindeki Nafıa vekâleti komiseri Nâzrm Bey bu manasız, ve ü ler Cntülkicai duruli resmin kaldırılması lâzımgeldi| p, dn:: ::_f'“;;î Cemiyeti tara ğini bir raporla Vekâlete bidirmiş-| “Pdan tertip edilen eşya piyan- tir Zösu büyük bir rağbet görmek- Yeni mukavele — müzakeratında ; tedir. 25 kuruş mukabilinde çe- tarifenin tadili görüşülmesi dolayısi-|kilen piyangodan kıymetli eşya de bu cihet te nazarı dikkate alınmış-| cıkmaktadır. G Piyango bir ay devam ede- Şirket müdürü M. Kanonj bu bu- susta demiştir ki: — Yolculardan alınan Rıhtım res- mi mukavelemiz icabatındandır. Ancak biz de bu resmin rıhtımla- ta çıkan yolculardan doğrudan doğ- ruya tahsilini mahzurlu ve mazarrat- k gördüğümüz için bunun vapur üc- zetlerine zam suretile alınmasını te-| min etmek istedik, Bazı kumpanyalar | bu şekli kabul etmişlerdir. | Seyrizefain idaresile bu bapta yap | tığımız müzakerat neticelenmeden | mmlataa uğramıştır. Yakında tekrar müzakereye girişeceğiz”. Yolculardan Rıltım ücreti alınma &1 kâfi değilmiş gibi bir de — burun yolcuların vapurdaki mevkilerine gö- Te üç dereceye ayrılması eski muka- velede nasıl yer bulduğu — hayretle karşılanmaktadır. Şirkotin yolcuları iz'aç ederek bir senede topladığı para (3000) liray: geçmiyormuş! Rıhtım ücreti birinci Mmevki (15). ikinci mevki (9), üçün-| cü mevki (4,5) kuruştur. İşlerin ke- Meiğ vektir. Piyango dolapları Bah- çekapı, Karaköy, Kadıköy, Be- (tatlığından şikâyet eden şirket gali-| yazıtta bulundurulmaktadır. rasmda en çok mürjakaşatı mu Tahir Bey, — HAĞÜFümül B. İcip olmaktadır. Bir kısım nisü- derrisler inthabm*evyelce Ma- | yıs nihayetinde — yapıldığı için bu Mayısta tekrar edilmesi icap ettiğini söylemekte ve mukabil taraf ta intihabim — Vekâletçe tastiki 3 ay teehhür ettiği için Ağustos nihayetinde yapılma- sını dermeyan — -etmektedirler. Bu ay nihayetinde intihabatın ilmasını arzu eden müderris ler Fen fakültesi reisinin bu Faat Bey 3 ay müddet zarfında |- rıyaset mevkiini vekâleten idare ettiği- ni vebu müddet zarfında ri- yaset maaşının alınmış olduğu- nu ileri sürerek iddialarında is- rar etmektedirler. Diğer taraftan Siva& meb'us- luğuna intihap edilen Şemset- tin Beyden inhilâl eden İlâh- yat fakültesi riyasetine vekâle- ten Edebiyat — fakültesi reisi Köpı zade *Fuat B. intihap edilmişti. Riyaset müddeti bir zaman evvel bitmiş olduğun- dan bu fakülte müdetrislerin- den bir. kısmı intihabın icra- sını istemektedirler. Eminlik intihabr Teşriniev- velde yapılacaktır. Varidat müdürü ANKARA, 13 (Telefon) — Maliye Vekâleti varidat müdü- rü umumiliğine birinci $ınıf ma liye müfettişlerinden Cezmi B. tayin edilmiştir. ç | Fakülte reisliklerin “PYunan mesele- Fen ve| AA NK K AR AA AYA AM AAA MA AA Büzasemn aulaaantrrirtü; Sülmt Meolunssu NEAEENEUE | Afina sefiri Bir hafta mezuni- yetle geliyor Izahat verecek siye umumi mü- dürü M, Cama- dosu ziyaretle muallâk Türk leri hakkında u zün uzadıya gö |rüştükten sonra bir hafta mezu niyetle Ankara İ ya gideceğini v: (l gaybubeti esna j sında maslâhat güzarlık vazife sini sefaret başkâ- Enis Bey tibinin ifa edeceğini beyan et- tir. Bu seyahatin muallâk mmübadele meselelerile alâkadar olduğu ve Enis B. in Yunan nok tai nazarı hakkında izahat ver- mek için Ankaraya cağırıldığı tahmin edilmektedir. Mesele anlaşılıyor Para verilmiş, fakat ortada yol yok! Yalova yolunun sür'atle ta- Airi için Vilâyet — tarafinı Nafia sermühendisliğine emir verilmiştir. başka Vilâyet ser- İmühendisi ile Emanet heyeti İfenniye müdürleri de Yalovaya gitmişlerdir. İskele ile kasaba arasındaki yolun şimdiye ka- dar yapılmamış - ve tamir edil- memiş olması, Vilâyetten aldı ğımız malümata göre, Nafi: ser mühendi: deki — teehi den ileri gelmiştir. Yolun tamiri için lâzım ge- len para evvelce Nafia sermü- hendisliğine verilmişti. Vali vekili Muhiddin Bey de Cuma günü Yalovaya giderek inşaatı teftiş edecektir. Banyolara gidecek yolunun da yakında başlanacaktır. Yeni şekil.. orman inşasına Ormanlarımızın dev leiçe işletilmesi ve islâhı esası habul edildi Aldığımız malümata göre Hükü- met ormanlarımızın kat'i şekilde »- lâhına karar ver- miştir. Orman mü- diriyeti umumiyı sinin mülhak bütçc ile idaresi için hü- kümet - bir. tekli yapmıştır. Bu teklife gö re müdiriyet mül- hak bütçe ile idarı edildiği zaman ta- mamile müstakil c lacaktır. Ormanların teş kilâtında — Devlci İişletmesi noktai m” İrarı esas ittihaz o- ğ Dunmuştar. Bekir Bey Devletçe ve mülhak bütçe ile ida- re edilecek ormanların muhafaza teş- kilâtı tevsi olunacaktır. Şimdiye kadar teşekkül etmiş şir- ketler ile yapılmış olan mukaveleler kemakân bakı kalacaktır. Şayet yeni talipler zuhur ederse bilâhare müsait şerait ile verilecek- tir. Ormanlarımızın işletilmesi için bir lagiliz sermayedar grupunun Hükü- metimize müracaat ettiği ve bu bu- susta müzakerat cereyan — eylediğini evvelce yazmıstık. Bu grupla müzake rat devam etmektedir. İzahat vereceklir Atina müzaheratı hahkkında ATİNA 13 (Hususi) — Tür- Ali Riza Bey burada kiye sefiri Enis B. umuru siya-| mÜZA TAYAZ | BUGUN, i ğ *— Fökek'dnzatetil tar Ş 5— Hayet-scurliybe ğ , , Sünçü Sahifede — ç 1- Ölen doküörlürün diplsrle” | darı meselesi (Maliye vekili malif siyasetimiz ve haric? borçlar meselesi hakkında Mecliste 'Maliye müsteşarının gelişi istikrazla alâ- kadar mı? kereettiği mali bir meselenin netice- | İsini vekâlete- bildirdi | lYeni kanun tekaütlerin |bütün hukukunu temin | ediyor mu ? Bir müddetteneti şehrimizde bulunan Maliye müsteşarı Ali Rıza Bey bugün Ankaraya av- |det edecektir. Ali Riza Bej - Maiiye Müsteşarı - Ali Rıza Bey dün kendisile | cstim. Tabiidir ki Vekil Beş seyahati ve maliyeye ait sair| verecektir mühim işler hakkında şu be- | yanatta bulunmuştur ? '— Benim buraya | Tekaüt kanunu | gelişim Yeni tekaüt kanunu Mecliş tedir. Yeni kanun mütekaidi- gibi gösterildi. Halbuki ben se- bir mesele ile alâkadar olduğu- | edebilecektir. ma dair kimseye bir şey söy- Eski maaşlara ait — binlerce )lememiştim. dosya İstanbul Zat işlerinde tas ıdiç nif edilmektedir. Yarın Ankâ | ldiğim Kö | raya avdet edeceğim..,. Ali Rıza Bey dün Zat işleri İstanbula memur edi mali bir m:s:lcluin müzakeresi için gelmiştims Müzakereyi ik- idarf | Tmal ettim ve Safahatını, neti- dairesine giderek bazı tetkikat- cesini Maliye Vikili Beye ar- |ta bulunmuştur. Marie Bell evlenmiş! Ali Muhittin ve Hüseyin Suat Beyler de mahkemede. Muhittin Bey de kendisini tahkir ettiğini söyleyen şair aleyhinde bir dava açtı lümatı vermektedirler : LONDRA, 12 — Comedie Fran- | Beil Londrada Vahaba Barsoum pa- $a isminde Misırlı zengin bir tacirle evlenmiştir. Düğün gizli bir surette yapılmıştır. Vahaba paşa pamuk kra- h diye meşhurdur. Marie Bell kocasile Kahirede tanış mış, genç Misirli artisti görür göre Bell İskenderiyeye giderek koci iltihak edecektir. Vahaba paşa artis- 'te İstanbula kadar refakat etmişti. PARİS, 10 — Matmazel — Marie Bell Mısır ve Balkanlar turnesinden avdet etmiştir. Artist, M. (de Feran- . yatından çekilmesi y) nin tiyatro ha münasebetile vı kadaşlarına drada Mısırlı Vahaba paşa ile evleri: diğini söyliyerek, Mısıra hareket et- miştir Bir rivayete göre artist hayatından çekiletek, bir göre de tekrar Parise avdet edecek- tir. Ali Muhittin Bey Fransız artisti Maric Bell'in şeh- Timizi ziyareti münasebetile Şair Hü- seyin Suat Beyin yazdığı bir hieviye |yüzünden çıkan mücssif hâdise niha- yet mahkemeye intikal etti. Mukabil dava Darp ve tahkir edildiğini ileri sü- Terek dava açan Hüseyin Suat Bey aleyhine Ali Muhiddin Bey de muka bil bir zem ve kadih davası açtı. Bu iki dava — yakında Beyoğlu İsulh ceza mahkemesinde — tevhiden İrüyet edilecektir. İki tarafta bu da- vaları istemiyerek açtıklarını söyle- mekte ve barışacakları şayiasını “şim- dilik” tekzip etmektedirler. Ali Muhiddin Bey, ticarl ve içti- tiyatro rivayete Ali Muhiddin B. ne diyor? — Ali Muhiddin Bey bir muharriri: mize demiştir ki: “— Hüseyin Suat Beyin yazısında zem ve kadih vardır. Bunun için da- va ikame etmeğe mecbur oldum. O, mütcessir olduğunu söylüyor. Ben'de mütcessirim. Esasen o yazt yazılma: saydı bu hâdise olmıyacaktr. Kendirj sevdiğim bir arkadaşımdı. Bilhasta |bunun içindir ki yazısı beni daha zi yade mütccssir etmiştir. Zem ve ka (Mabadi ikinci sahifede) Gazi Hz.nin teşekkürleri ANKARA, 13 (A.A.) — Riyaseticümhur Kâtibi umumi, Hiğinden tebliğ — olunmuştur; “Reisicümhur Hazretleri Kur- ban bayramır münasebetile telz graf ve mektupla tebüikte butu.. bu meraklı davanın ( ruf avukatlara tevdi etmiştir. Hüseyin Suat Bey ise dava vekili tutmağa lüzum görmiyerek — bizzat mahkemeye gelmek niyetindedir. Artist evlenmiş amma burada.. İki taraf ta biribirini böylece mah- kemeye verirken Melle Marie — Beli hakkında da şehrimize yeni yeni ha-) berler gelmektedir. Bu haberlere gö- te matmazel bir mısırlı zengin ile ev-| Na at Tenmiştir. niyetlerinin Paris ve Londra mahreçlerini taş| Ajansını tavsit buyul görüşen bir muharririmize bu'bu meseleye ait nihal kararını |bir istikraz teklifi ile alâkadar| Encümenlerinde tetkik edilmek yahatimin esbabma veya böyle| nin bütün ihtiyaçlarına tekabill | |ıyan bu telgraflar bu hususta şu ma- | caise artistlerinden matmazel Marie | mez kendisine âçık olmuştur. Marle' | nan zevata teşekkür ve memnu | iblâğına Anadolu H İ | N 1 | â Dİ W " | vi Y