18 Mart 1930 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 3

Ecnebi şirketlerdeki Tü ECMtler Türklere yol veriyor Bu hale çare bulmak lâzım İki cepheden tah- kikat yapılıyor Alâkadar bir zatin mühim beyanatı Ecnebi şi: müzmin bir hayet verilmiş Ticaret müdürlüği mütezayit bir nisbette artmaktaı muamelâtını kısan el mektedirler. Bunlarım içinde madığı halde umumi - vazi: nisbette kullandıkları Türk Ayni vazifeyi deha az para Mukabilinde — ifa eden 'l'ur'k Mmemurların uğradığı bu aki - bet hakkında vaziyete vâkıf ve salâhiyettar bir zat diyor ki: | “— Türk momurların iş gör- Moek ve kavramak ni tercih edilen anasıra faik ol- duğu tecrübe edilmiştir. Veri - ücretin mukayesesi ayni işi gören bir Türkle bir - Rumun, Yahut bir Ermeni veya ?due— vinin, bilhassa — ecnebinin çok lehindedir. Şu halde bir tensi- kat icrası mevzuu bahsolur- ken Türk anasırm tercihan ka- Pr dişarr edilmesi tuhaf değil midir?, Yeknazarda garip gö- Tünen bu vaziyetin Gebebi ba- sittir: Bcnebi müessesatı idare t- denlerde Türk anasıra anlaşılmıyan bir sui tev “düşmanlık,, kelimesile ifade € dilebilecek bir zihniyet vardır. Bizim toprağımızda yaşıyan ve kazanan bu- ecnebilerin mem- leketin — öz sahiplerine kargı beslediği hatalı zihniyet, alâ- iyeti bahane ederek esasen pt memurları çıkarmaktadırlar. karşı (de Ticaru mudürü Muhsin Bey rket ve müessesattaki Türk memurlar meselesi dert halini aldı. Gün geçmiyor ki vazifesine ni- kaç Türk memur, haklarını , yahut ecnebi kapısına gelmesinler. Bu müracaatlar, aramak için şirketler komiserliğinin bilhassa son günlerde dır. Bir çok ecnebi müessesat, şirketler tercihen 'Türk memurlara yol ver- hiç bir. mı kadarların kontrol — vazifesini lâyıkı ile ifa edememeleri yü- zünden — filiyat sahasına çık- maktadır,,. İstanbul Ticı:]t m:ldü: -« j ve ecnebi şirketler kami- ı::ri;iıği bu hususta ciddi tahki- kata başlımıılıfdrr. Tı!gkıkıu iki cepheden devam edilmek - tedir: ğ 4 I — Ecnel mücssesat Banlıalarda Türklerle Türk ol- amıyanlar arasındaki nisbet. 2.— Ayni serviste çalışan, ayni vazifeyi gören, ayni kıde- me malik bir Türkle — mese- lâ — bir Musevinin maaşı ara- sında lâakal 9030 fark mevcut- tur. Bu fark Türkle ecnebinin arasında bire — üç, hatta dört A akıl, sır ermiyen bir had- vâsıl oluyor. - Bu neden? ; “Şüphe yok ki bu tarzı hare- ketin :ıy:ıi 'Türk memurları bezdirmek, tiksindirmek ve 18- tifaya mecbur etmektir. Bu hususta ciddi - tedbirler alımwması takarrür etmiştir. diği havalı zihniyet, li aha Z Ameli hayat mektebi Vilâyet Meclisi üç kişilik bir heyeti hamiy Vilâyet umumi meclisi dün | iw= Hacı Adil Beyin ri- iyasetinde toplanmıştır. Yalova 'belediye “3 ve u.!hüeıı maaş ilarmın hususi bütçeden verilme si hakkındaki Yılğx“:"“" kamlığının Traj 'ııı:niılııı hıvıle’:rluıındn- zamanları hakkında bütçe encü meninin mazbatası okundu. 930 taksit müddetleri de 1929 sene- sinde olduğu gibi aynen kabul Ameli hayat -?ı"ı.d Ameli hayat mektepleri me- şelesinin müzakeresine geçildi. ,Bu hususta maarif encümeninin Mazbatası okundu. Mazbatada ezcümle deniyor ki: “Bu mektepler bazı müşkülü- ta rağımen gayesine e yor. Bualardan birisinde — (kız ameli hayat) ıilııı_ıkn karıştı- ran, endişeyi mucip olan para sulistimali meselesine sce sebebi; mektebin himayesini lütien deruhte eden rüfekayi ki- Tamın ihmal ve sinden Zi- Yade takip edilen usuller de ve Mektebin muayyen bir nizamna Mesi olmamasındadır. Bir şoför Tomanı e intihap etti Nasıl omnalı? ıalnııulı[hıh ; ll:ı:“"i' istikbali için v ticaret da iki âzanın iştirak ile bir heyet teşkili fik- rindedir. Bu heyetin mun! ması ve bu hususta tazam bir program tanzimi için heyete salâhiyet ve b rilmelidir. Bu nizamname gelecek içti- maa kadar yapılmalıdır. Ameli program Bundan başka nazarı dikkati celbeden bir nokta var; . sll olması Ti olmasıdır. Bu zihniyetini takviye etmekte- dir.” Maarif encümeni mazbatasın “— Beyeti hamiye pâra almı yor. Onun için işleri bu kadar yapıyorlar. Heyeti kı huzur almalıdır. Ne 'meddin Sahir B. de bunun için istifa etmiştir. Necmeddin Sahir Bey cevap on ün gizli defteri ümüzdeki pazartesi “Politika,, ik m Ihtikâr var | Maarifiçin Mahalle bakkalları ihtikâr peşinde Fethi Bey ihtikârı nereye atfediyor Mevaddı gıdaiye fiatleri gün- ,|den güne düştüğü hati kendeci bakkal. — lar, bilhassa ma ( halle bakkalları gene eski fiatler den,şaşınıyorlar | Meselâ son gü: lerde en - ziyadı | düşmekte — olar zeytinyağın en iyisinin okkası p yasğada 60 kuruş tur. Halbuki bı yağlar mesel Eyip'te bir bak kalda 90 kuruşa, / Büyükadada ise 110 kuruşa satıl- Bakkallar « maktadır. Bütün miyeti U. diğer maddelerü- tibi Fet zerinde ayni fark görülür. | — Dün bu farkın neden ileri gel |diğini bakkallar cemiyetinden sorduk. Cemiyet kâtibi umumi- si Fethi Bey bu hususta diyor Mi — Hakikaten mahalle bakkal larında mevaddı gidaiye fiatleri biraz fazladır. Bu fazlalığın baş lıca sebepleri şunlardır : 1 — Mahalle bakkallarının Bermayelerinin az olması ve bu yüzden fazla mal alamaması. 2 — Piyasa ile daimi temas edememesi. 3 — En mühim nokta veresi- yesi çok olması. Bilhassa vere- İsiye veren bir bakkal insafına göre malın fiatine — ilâve eder. Bakkallar kooperatifi kuvvetlen dikçe bu farkın da tenakus ede- ceği kanaatindeyiz. verdi: “— Benim para istiyerek he- yeti hamiyeden istifa ettiğim doğru değildir. Bilâkis 927 se- nesinde verilen karara göre bu heyetin fahriyen çalışması 1â. zim geldiği halde buna riayet edilmediği için istifa ettim". Hacı Âdil Bey: “— Kanunen ücret verilemez. Ancak masarifi zarüriye verile- bilir, Bu da tahakkuka tâbidir”. 'Bu izahat üzerine masarifi zaru riye verilmesi kabul edildi. Yeni müessisler Ameli hayat mektepleri için bir mücksis yerine üç mücssis intihabı hakkında reis Hacı Â- dil Bey dedi ki: “— Üç kişilik gayri kabili in- fikâk bir heyeti müessise intiha bı ve ticaret odasından da eski- si gil '”ii:i aza bulunması icap e- Sabık müessis Hilmi Bey dedi ki: “— Mektebin davası, alacağı, vereceği vardır. Bu takdirde bu işler ne olacaktır? Ben bunları 'ne yapacağım?” yor. Talebe seneye nazaran Bu mescelede intihap edile- Sıbmo:nmlırıı &- cek heyeti müessisine muamelâ lirken naza 'tın devri kabul edildi. Necmed- eskiden | din Sahir Bey: “— Mücssisler Vilâyete iza- feten intihap olunuyorlar. İsti. fa edilmez ve tekrar intihap ya- pılmaz ise ne olacaktır?” Reis: “— Müessislerin müd. deti bir senedir”. Yeni müessisler — Bundan sonra reyi işarf ile yeni müessisler intihap olundu. lar. Mücssisler: Mustafa Faik, ğı:şlı. Nazmi Ziya — Beyler. hamiyeye de k e heyeti hamiyeye de teşel « Rağ Tarhedilecek vergi lâyihası Tedrisat vergisi kemakân alınacak Maarif hizmetlerine kargılık olmak üzre yol bedeli ile birlik- te tarhı teklif edilen vergi - için Meclise takdim edileri kanun İâ- | yihası esbabı mucibesinde ay- sen şöyle söylemektedir. «Vilâyet hususi bütçelerile i- Ö4 dare olunan maarif hizmetlerine karşılık teşkil eden varidat - elli | | bir vilâyette ihtiyaca ıekııbül; etmediği cihetle, iki senedenbe- rti, bü vilâyetlerin bütçe açıkla- | rını kapatmak için birer kanunla | 1928 ve 1929 mali senelerine | münhasır olmak üzre yol vergi- si mükelleflerinden bir maari issesi almması kabul olunmuş- tu. Bu sene için maarif - vergisi- *|nin müstenit oduğu membalar- da bir tahavvül olmamış ve vi- lâyet bütçelerinde vaziyeti ısla- |ha müsait bir inkişaf görülme- miştir. / Bu sebeple ayni tedbire daha bir kaç sene müracaat Zaruri gö rülmektedir. Bu vergi hakkında hazari bir takım mahzutlar or- taya koymak, mümkün ise de, ilk tedrisat için halkım iki sene- |denberi vermeğe alıştığı bu ver ginin almmasına devam — olun- jmadıkça, buğün mevcut olan ilk ,mekteplerin — tedrişâta, devam jedebilmeleri hile temin oluna- |mıyacaktır. Bu itibarla verginin (iki senedenberi oduğu gibi alm- "nîuma devam edimesi zaruri- dir. - Evvelki kanunlardan yalnız |bazı viâyetler istifade ettikleri Halde, ilk tal 'ipki=ı müh- diğer vüı%ıt ndan ?.ı'ı fade etmemişlerdir. Bu suretle| müsavatsızhk'vücude gelmiş tir, Bu lâyiha bü 'müsavatsızlı. Bı izale eyliyecek şekilde yazıl- /mıştır, Beden mükellefiyeti usu- lü bir fayda temin etmediği, va- 'tandaşları bununla mükellef tut İmakta devam da doğru olmrya- Fcığı için eski kanundaki bu mad 'de kaldırılmış ve yalnız yol mü- (kellefiyetini verenlerden |müsavi bir nisbet dahilinde tarh olunacak vergi maksada kâfi görülmüştür. Tıp talebe cemiyeti köngresi Darülfünun Tıp fakültesi ta- lebe cemiyeti heyeti umumiyesi bugün Türkocağında toplana- caktır. i nin intihahı hususunda — talebe (arasında çıkan ihtilâf müessif |bir hâdiseye sebebiyet vermişti. Bugünkü çtimaımn da çok ha. raretli olacağımuhakkak görül- mektedir. Halil B. istifa etmedi Müze müdürü - — Halil B. in Müzelerin salı günü de açık bu- lundurulması meselesinden Ve kâletle ııııı::“dm_n ihtilâf yüzünden ısi rahım tarafındı iııdcw.n . ğimiz Halil B. kat'iyyen bö; W aslı olmadığını söyle- ür. Şt Tapuda konferans 'Tapu ve kadastro fen müdü- rü Halit Ziya B. dün kadastro fen memurlarına, Avrupadaki tetkikatının neticesi ve kadas- tro fen işlerinin tekâmülü hak- A9SU Yalova için | Mahkemelerde Hikmet B. Dün dört şahidin istinabe Seyrisefaline teklif edilen vapurlar İdare iki vapuruda amuafık görmedi Yalova hattı için Seyrisefain idaresinin pek süratli vapurlar alacağı malüâmdur. İdareye hç- men hergün muh İ telif. kumpanya ve şahıslar tara- fından — teklifler vaki olmaktadır. Son zamanlarda idareye iki vapur teklif edilmiştir. Bunlardan — biri ği yandan çarklı ve 13 mil süratinde. dir. Cesameti, se Seyriselain U, — vahili müteca- Müdürü — vire vapurlarının Sadullah B. — iki misli kadar. dır. İdare, vapurun şeklini mü- vafık bulmamakla beraber, sü - fati de pek az bulmuştur. Yalo-, va ile İstanbul arasındaki mesa feyi asgari hadde indirmek mat lüp olduğundan alınacak vapur, ların sürati 20 milden aşağı ol- mıyacaktır. Vapurlardan diğeri de mat- lüba müvafık değildir. SADULLAH B. Ankara'da bulunan Seyrise- fain umumi müdürü Sadullah B. Cuma günü şehrimize gelecek- tir. Esnaf Bankasının faaliyeti yi e Esnaf Bankası heyeti umu- |miyesi 20 Martta toplanacaktır. Esnaf Bankası son zamanlarda farla faaliyet gös termeğe başla- ' Bün Banka- ,mnvıziyntihık- | ikmda — müdür Faik Bey bir muharririmize gunları söylemiş |tir: "Esnat Bankası *“— Bankamızın ser . müdürü mayesi birmüd- ... .Faik B. .. et evvel 500 bin liraya iblâğ e- dilmişti. Bunun mühim bir kıs- mı satılmıştır. Banka sermayesi nisbetinde esnafa yardım etmektedir. Ta- bildir ki, herkese ihtiyacı nis- betinde yardım etmeğe çalışı- yoruz. Fakat her kesin mem- nun edilemediği — şüphesizdir. Çünkü bunun için çok büyük bir sermaye lâzımdır”. Esnaf Bankasının sermayesi nin tezyidine ve 70 bin lira nitg- betinde de Emanetin — iştirak etmesine karar verilmişti. net bu hisseleri tamamile al mıştır. K Seyyah akını Son günlerde şehrimize bir seyyah tehacümü vaki olmakta dır. Bugün de iki büyük vapur, şehrimize yeni seyyah kafilele- ri getirecektir. Öğrendiğimize göre bugün Alman bandıralı Lotsof vapuru ile gelecek sey - yahların adedi 300 den fazladır. Lorentik ismindeki diğer gemi- de ise 200 seyyah vardır. — ——e ea Devlet istatistik yıllığı İstatistik umum müdürlüğü 1929 senesi devlet istatistik yıl- lığı için odalardan 929 senesi 'bütçesinden mezkür sene zar- fımda odada mukayyet tüccarın İsınıf üzerine esamisini istemiş- tir. Ema |itası zamanı yaklaşmış oldu; emurların vaziyeti ne olacak sureüile ifa Şehadetler, Bursa Sabık müstantik ve lâhik Bandırma ağırceza reisi Hikmet |Beyin Bursada cereyan etmek- |te olan muhakemesi - dolayısile | dün İstanbul ağırceza mahke- , mesinde Hikmet Beyin de huzu rTile müddei umumi Kenan, mü- derris Yusuf Ziya Beyler halıcı Petri ve gardiyan Hasan Efen- | dilerin şahit sıfatile ve istinabe tarikile ifadeleri alınguştır. Şa- hitlerden halıcı Petri, Hikmet B'eyin kendisini tehdit etmedi- ğini, esasen Hikmet Beyi öte- denberi tanımakta olup tehdit mevzuu bahsolmadığını: «Seni deliğe tıkarım!» gibi bir söz de söylemediğini, Hikmet Beyden lacağı — bulunduğunu / ylemiştir. Yusuf Ziya B. de desinde: «Halıcı Petrididen 'naklen edayı şahadet ettiğini fakat buhun aslı olup olmadığı- ni bilemediğini söyledi.. Müd- 'dei umumi Kenan B. şoför Lüt- | fi meselesini Kâzım Beyden duyduğunu ve müfettişliğe da- vet edil aman bunü söyle- diğini bildirdi. Gardiyan Hesan Eİ. de, Halıcı Petri Kadriye H. tahkikatı esnasında bir gün Ihtilâf Barut inhisarında Mamafih ihtilâf hal- ledilmiş gibidir inhisar şirketi heyeti umumiye- si Martın 27 inci günü toplana- rak şirketin 1929 bilânçosunu tetkik edecektir. Şirketin müdü- rü M. Kalamari hükümete - ait temettü hissesinin peşin tediye- si için Maliye vekâleti tarafm- dan vaki teklif üzerine çıkan ihtilâf hakkında demiştir ki: — Maliye vekâleti üç ayda bir şirket tarafından ita edilmek 'te olan temettü aksitlerinin pe- şin olarak tediyesini istemiştir. Şirket ise mukavele mucibin- ce bu paraların, muayyen olan 3 aymüddet geçtikten sonra | verilmesi lâzım geldiği kanaa- | tindedir. - eT Hukuk müşayirimiz meseleyi tetkik etmiş ve Maliye vakâleti- 'nin teklifi, mukaveleye muvafık olmadığını bildirmiştir. Esasen talep edilen dan yakında ortada bir mesel kalmıyacaktır. Zaten ehemmi. ygtli bir ihtilâf mevcut degildir. Şirketin vaziyeti çok iyidir. Ye- ni fabrikalar Temmuz nihaye- tinde faaliyete geçecek ve bu suretle senede (150,000) İngi- liz lirası tasarruf edilmiş olacak tır. Sanatlar akademisi çi'ııeı san'atlar akademisine yeni mesai salonları ilâve edil- miştir. Bir müddet evvel inşası na başlanılan atelyeler bitmiş-. tir. Bunlar, Avrupa'daki akade- mi salonları şeklinde vücude ge| tirilmiştir. * P * * Şekerciler cemiyetinde heyeti intihabı dün yapılmıştır. | İnthap neticesinde C.H.F. nam | zetleri kazânmışlardır. | mesine derhal gönderildi yi 1 Barut ve mevaddı infilâkiye .ı in davası - : desi alındı ağır ceza mahke t | xa zz Sabık müstantik Hikm | kifhaneye gelmiş ise de Hil, | B. tarafından kabul olunm. ; | ni söylemiştir. - İsti: <| Bursa ağırceza i ıöıı;aı'lminir. "'l Baha B.in muhaker!' $ İhtilâsla maznun Ört ( postanesi havale memuru İ)y), Beyin dün ağırceza mahk'| -| sinde muhakemesi intaç edi ki tir. Müddei umumt, Baha tecziyesini istemiştir. yapılmak üzre muhakeme * olunmuştur. 4 idarei hususiyeden yapılan * | nt Vilâyet meclisine tekli'” Miştir. ç Vilâyet meclisi bunu etmemiş, tekrar Emanete Tacaat edilmiş, nihayet n e. daimi encümene ha şembe günü almarak kâletine bildirilecektir. Şehrimiz i yaçtan fazla mal 'dan buhran geçiriyorlar. / Buhran bir değirmen ni mü mevkide bu değirmen şirketi bo Şşı tediyat yapmamıştır. Borçlular ticaret taraftan bu gşirketin zamanda şirketin aksi) iki gün içinde sakut eti Bu vaziyet 8 ları da düşmektedir. — gee 4 Şişli-Maslak yu! Emanet Şişli - Maslak idare |nun tamirine karar tamiri 12,300 lirayı tir. Tamirata önümüzdel ta başlanacaktır.