2 Şubat 1930 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 2

K | Vadost'tan yazılıyor: — Ra- Ha ilk defa olarak ayak ba- İ bir misafir, zamanın dört a- jgerisine doğru atılmış, an- |ha Kurunu vüsta — hayatıma bir insan vaziyetinde- | | / hif mış G N Ceaa'bir kale dvarı, b IK v bir kapı, dar yollar, drvar- VÜi srvanmamış taştan evler. $" taraf orta asır gehri man- H, aısını gösteriyor. Sanki bu “.nin pencerelerinden bir şö- | Myre başı uzanacak zanneder- | z. Filhakika bir baş uzanır t Şövaliye başı değil, Pa- * n veya Roma'nın şık kadın Alerinde yapılmış bir elbise- Bu tezattan derhal misâ- ,Ş neticeye varır ki evlır_iıı i, evlerin dışları gibi değil- iyen esmer bir İtalyan gü- | |Pi Bi Zulmün taştan bir abide hâlinde yaşayıp can bulduğu şehirde.. ı| e hiyanetin kahpe kollarına verildiği Rados bugün nasıl..? Ellerine düşen silâhsız ve mü- | dafaasız biçareler hakkında re- Avrupa ve Asya'nın eski şe- eri arasında Radost kadar n bir şehir yoktur. “Bu kısmen şehir kalelerinin vevlerinin çok metin yapıl- (31, kısmen de iyi muhafaza miş olmasından — ileri gel- ctedir. İşgalden sonra İtal- "İî" , lar, Rados kalelerini tamir Tt ;ıi;ler ve Şövâalyeler zama- (ll;daki hale koymuşlardır. İ- Eski Hale ifrağ edilen Şevalyeler sökağı va gördükleri zalimane ve kah- pece muamele, iyilik ve ulüv- vü cenap üzerine müesses ol- duğu beyan — edilen tarikatin hakiki mahiyeti hakkında bir fikir verebilir. Filhakika 14 ün- () p vanların takip ettikleri şe - K Cilik ıiyıı:;:: :ıd:hı’u diçmi (*yaşâmak i ir şehir deği .;(_t, mdüze yapmaktır. Bunun », evler ve sokaklar tedricen i hale ifrağ — edilmektedir. (| Hi alyeler zamanmda, bu tari- 4! in asılzadelerine mensup ze- O Jm ikamet — ettikleri sokak, V İi ün tamamen eski hale irca 4ı| h . İmiştir. Kale içinde kimse | İalydi istediği gibi ev yaptıra- z. Ev yaptırmak istiyen bir ym, evvelâ belediyeye mü- , aat ederek istida verir ve is- hç asna da yapacağı evin pılân %ığı-|ı—mm. rapteder. Evin ş eski üsulde Phesi mutlaka hdası şarttır. Belediye pılânı kik eder ve müze müdürlü- ae havale eder.Müze de icap (lon tadilâtı yaptıktan sonra (jn inşasına müsaade edilir. " dos'ta bir hocanm yeni yap- Oylığı bir evi gördüm. Dış dı- liylı.rı yonma taştan, mazçallı, , sanki Şövalyeler zama- ıda yapılmış bir evdi. Rados'ta Türk tarihi noktai (|| sarından — şâyanı dikkat bir £ binalar vardır. Bunların cn oj vanı dikkat olanı Cem Sul. ü 'm misafir edildiği evdir. Ülyanlar —bu evin bulundu- " sokağa Zizim sokağı isn ini | vmişlerdi izim, Cera'den “lat bir kelime imiş. Rados Ükümeti tarafından 16.000 li- istimlâk edilen bu ev, . 90 t liret sarfile eski şekline W amuştur. Şimdi müze müdü- ÜÇt evi kendi ikametgâhı ola- & kullanmaktadır. Malâüm ol- 4 gu üzre, Cem Bayezid'e mağ ( > olduktan sonra Rados Şö- l iyelerine iltica — etmiş ve 15 “i asrın sonlarına doğru Şö- İyeler tarafından adaya geti- Üğgmisti. O zaman tarikatin bulunan d'Avbusson (Obüs- , imzaladığı mukaveleye K d di " : ©ü asrın iptidalarında Rados'a gelip te 1522 senesinde Osman- klar tarafından fethedilinceye kadar adada kalan Şövalyeler Şarki —Akdenizde taassup ve zülmün timsali olmuşlardır, Bu relik bir daire olan bu kalın ve cesim duvarları, bu istihkâmla- rı, bu kuleleri, bu mazgalları, bu zindanları yapmak için kaç mazlüm, Şövalyelerin kırbaçla- rı altında inliyerek ölmüştür? , Rados kalesinin muhafazası faydalıdır.Çünkü, bu, o zaman- ki ruhun taştan yapılmış bir abidesidir. Bulgaristanda Sivasi tahrikât taassup ve zulüm bugün Rados | * kalesi şeklinde ve taş halinde | © göze çarpmaktadır. 7 kilamet- | - MİLLİYET PAZAR 2 Ingilteresla Ne otacak? Aradaki iktilâf büyük... Gemiler - ton üzerinden mi, sınıf üzerinden mi tahdit edilmeli? LONDRA, 31. A.A, — Ak- şam üstü neşrolunan resmi bir tebliğde şöyle deniyor: “Bugün öğleden sonra Saint James sa- rayında M. Mac Donald'ın riya- seti altında toplanmış olan ba- hri konferans komisyonu dün kabul edilmiş olan M. Stim- son'un karar suretini tetkik et- miştir. Komisyon, tahdidi teslihat şubesi müdürü M. Colban'a müşahit sıfatile hazır bulun mak için mezuniyet vermiştir. Mumaileyh, Cemiyeti Akvam namına müzakeratı takip ede- cektir. Kormisyon, hacmı istiabt ye künu ve yahut harp gemileri sı nıfı itibarile teslihatın tahdidi meselelerini tetkik etmiş ve murahhasların bugün — yapılan teklifler hakkındaki izahatı tet kik edebilmeleri için içtimami Salı gününe talik etmiştir. M., Alexander'in İngiltere- nin sınıf sistemini tercih etmek |te olduğumu teyit eylediği zan- |nolunuyor. Mumaileyh, demiş- tir kiz — İngiltere iki sistem ara- sında bir sureti tesviye bulun- “masını şiddetle arzu etmekte dir. M. Vakatsuki kendisinin de herhangi bir sureti tesviye le- hinde olduğunu beyan etmis ve demiştir ki: — Hacmi istiabi yekünu sis- temi ciddi mahzurlar arzedebi lir, fakat diğer — taraftan sınıf sisteminde de inhina kabiliye- |ti yoktur. M. Siriyani sınıf sis- temi büyük filolar için her ne- kadar faydalı ise de küçük filo ların hususi ihtiyaçları hacmi istiabi sistemile daha iyi bir * * —| HARİÇTEN ALDIĞIMIZ HABERLER istismarı Umumi Harpte müstemlekeci mem- leketlerin kendilerinden uzak, fakat idareleri altında bulunan yerlerden azami suretle istifada için hiç bir ted birden geri kalmadıkları görüldü. Buralgedan Avrupa harp sahnelerine bi ta acker getirilmek — suretile müstemlekeci — devletler ordularını kuvvetlendirmişlerdir. Artık bir mazi demek olan um ni harpte böyle olduğu gibi müstak- bel bir harpte de bu müstemlekel, don azami istifadeyi temin etmek İrelerini düşünmekten geri durmuyor- lar. Dünyanın başka — taraflarından sarfı nazar, yalnız Afrika kıtsasının böyle istikbale ait bir hesapta ne ka- dar ehemmiyeti olduğunu son neşre-) dilen bazi rakamlar bir - kere daha gösteriyor. Affikadan azami istifadeyi temin| etmeği düşünen müstemlekeci devlet- lerin başında Fransa geliyor. Fran- #a, Afrikanın şimalindeki Fas, Cezair| Tunus gibi memleketlerle bu kata - tun garbinde ve hattı istiaya — isabet) eden havaliye yalnız ticareti, kazan- € itibarile değil askerlik itibarile de çok ehemimiyet veriyor. — Şimali Af- rikada Fransanın idaresi, &z idare veya hi | yukarıda kaydetti ildir. Coğrafya il hacet yoktur. Fransızlar da - Afrika- dan Akdanizi geçerek Fransaya e- ker getirebilmek, bu yolun emniyo-, tini elden kaçırmamak için — hiç bir gayretten geri kâlmıyacağa benziyor lar. Yukarda dediğimiz Umumi harp) müstemlekelerden göl l lezemesinin ne kadar büyük yekün- lara çıktığını gösterdi. İstikbal muha- rebelerinde de bu en mühim kuvvot membalarının ihmal — edilmiyeceğini anlıyoruz. Fransanın bu askeri mülâhazalar- dan ve istikbale — ait düşüncelerden başka hali hazırda Afrikadan elde et- tiği iktısadi yi de kaydelim: Afrikanın Fransanın i- dare veya himayesi altında bulunan yerlerle olân ticareti senevi 13 mil- yar 500 mülyon franktır. Garbi Afri- ka ile de işmilyar 860 milyon frank- tır. Manmafih artıyormuş, O kadar ki Fransnnın ge vek Afrikada, 'gerek diğer kıtanlarda- i ile olan ticareti yirmi sene tam dört defa art. mış. Bütün müstemlekelerile Fransa arasındaki ticaret 83 milyar, 200 mil- yon frank imiş. Ha Hulâsa, Afrika, Avrupa dev! İ için harpte de, sulhte de büyük bir Lord Aleksandr rette temin edilebilir mütaleu- sındadır. Konteransı kolaylaştırmak mı? LONDRA, 31. A, A, — İh- Sofyadan yazılıyor: — Li- yapçef grupundan iki meb'u- sun yeni bir harekette - bulun- duklarını Bulgar gazeteleri yaz maktadır. Bu meb'usi gizlice Romay gitmişler, orad. bulunan Bulga sefiri — Ceni Volkof ile Tüşmeğe mışlardır. Bu c: 4 neral evelce Bu garistanda harb ye nazırı idi, Bı mebuslar, cene rale yeni siy? bir hareketin ba- sına geçmesini teklif etmişler- — Liapçef dir. Liyapçefin muhalifleri ta- Bi başla | mek için yapılan faaliyete kar- şı koymak için Ceneral Valkof an nüfuzundan — istifade edil- istenmiştir. Maamafih ce- rafından iktidar mevkiine geç- | 1 Sofyaya gelmek için ken disine orduda bir umumi mü- fettişlik vazifesi — verilmesini rivayet edilmektedir. ğmen Cem'i, Bayezid'in dü anlarına teslim etmiş ve bun- da sehzadeyi — on beş sene ezid'e karşı kullanmışlardı. das ve teşkili M. Stimsonu dün kü takririnin mevzuunu teşkil icden yeni komisyonun - teşkili ’hakkındı henüz hiçbir şey ya- İpılmamış olduğu - bildiriliyor. |Sebebi İngiliz dominyonlarının 'bu komisyona iştirak etmek is- temeleridir. Dominyonların iş- tiraki tâkdirinde 6 ve' yahut 7 İngiliz murahhası bulunacak diğer devletleri ise yalnız iki- ger murahhas temsil edecektir. Bügün içtima edecek olan ve aBirinci komisyon» namı ile ya dedilen komisyonun Tuzname- de münderiç meselelerin müza- keresine devam etmesi muhte- meldir. Murahhaslar hafta so- nunda tatil yapacaklardır. Hacmi istiabi meselesi LONDRA, 31, A. A. — Fran sız heyeti murahasası bazı İngi liz ve Fransız gazetelerinin Fransanın bahrt — ihtiyaçlarını yalnız hacmi istiabi yekünu i- tibarile değil, ayni zamanda muhtelif gemi sınıfları noktai nazarında bir takım erkam zi- kretmek süretile devletlere bil dirmiş olduğu suretindeki ha- berlerini tekzip etmektedir. istismar yeri. Sabık kayser Flemenkte Dorn şatosunda bulunan sabık Almanya impa- ratoru geçen gün yetmişbirinci yaşını idrak etmiştir. Sabık im- pxrator geçenlerde bir. ecnebi tında hatıratını yazmağa de- vam ettiğini ve bu hatıratı biti- rinceye kadar yışımzk_ emelin- de olduğunu söylemiştir, Sabık Kayser y:»nakta ol- duğu hatıratından Almanyanın umumt harpten mes'ul olmadı- ğaını ispate çalışmaktadır. Kayserin yazacağı kitap bir Sabık kayser çok vesaiki ihtiva edecektir . Yetmiş yaşını geçmesine rağmen kendisi sapa sağlam- dı ğu müzakerelerde yalnız Fran- sanın bahri programında mev- cut olan, öteden —beri malâm bulunan hacmi istiabi yakünu- na ait bir rakam mevzuu bahs- olmuştur. ÜND AĞAUA GAOAF ——— bu rakamlar - gittikçe | | muhabirine vaki olan beyanar | dspanyada Değişiklik Hükümet î'ş e başladı Kıiral kabineye riyaset edecektir. MADRİT, 1, A. A. — Kral, 'bundarı sonra evvelce olduğu veçhile her Perşembe günü na zırlar meclisine riyaset edecek ir. Dahiliye nazırı Huescaya göndermiş olan bütün Sogovie toçularının tahliyesini emret- miştir. Belediye meclisi reisi ile â- âîd.n bir çoğu istifa etmişler r. Adliye nazırı, adli kuvveti yeniden tensik - ve takviye et- mek niyetinde olduğunu beyan etmiştir. Matbuatın hürriyeti MADRİT, 1. A. A, — Mat buat cemiyetleri M. Berenguer den matbuatın hürriyetini ve Pazar tatilinin muhafazasını isteyeceklerdir. Bugünkü nazırlar meclisi mil li meclisin feshine ve eski mü- derrislerin vazifelerine avdet etmelerine karar vececektir. Hariciye nezareti MADRİT, 31 A. A.—M: -! Berenguer A, B. C. gazetesi muhabirine hariciye nazırlığı- nın yeniden hemen ihdas edile ceğini söylemiştir. Bu nezaret işlerini düc d'Albe'in deruhte edeceği zannediliyor. Arabislanda Musa Hoca Arnavutluktan bildiriliyor: — Pizdirende Arnavut ku- mandanı Rüstem Bayram B. İkatledilmiştir. Katil, Rüstem Beyin akraba- sından olan ve ir askeri vazi- H fede — bulunan Musa Hoca na- nında biridir. | Vusa Hoca &v * celce bir kaba- atinden dolayı semleketi - ter- etmiş, fakat a- iren örtülü bir zadın kıyafetin- de tekrar Pizdi- Ahmet Zogo — vene gelerek bu cinayeti irtikâp etmiştir. Musa Hoca kral Ahmet Zogo- ya kendini affettirmişti. Busefer Musanın mahküm olacağı zannediliyor . Fransada İM.Brian nikbin PARİS, 31. A. A. — M. Bri- hariciye nezaretine gitmiştir. |Mumaileyh, Londra konferan- sının mesaisi hakkında nikbin olduğunu beyan etmiştir. Başvekil de geliyor PARİS, 31. A. A. — M. Tar dicu yarın saat 23,15. de avdet edecektir. Nazırlar meclisi Pa- zartesi günü saat 10 da Elysce sarayında toplanacaktır. Artık lüzum kalmadı PARİS, 31. A, A. — Salâhi- ettar mahafil müttefiklerin Ber lindeki askeri mütehassısları- nın geri çağrılacağı haberini teyit etmektedir. Mütehassıs- lar, bugünden vazifelerini ter- kedecekler fakat, raporlarının tanzimini ikmal etmek üzre bir müddet daha Berlinde kalacak lardır. Deliren amele MARSİLYA, 31. A. A:— Bir ermeni amele bir cinnet buh ranı esnasında beş kişiyi taban ca ile öldürmüştür. Bunlardan birisi zevcesidir. Katil iki kişi- yi de yaraladıktan sonra inti- har etmiştir. Facia 10 dakika- dan az bir zaman içinde cere- yan etmiştir. Batmak tehlikesi var MARSİLYA, 1. A.A.— Li mandaki telsiz telgraf istasyo- nunun Monsante istasyonun- dan aldığı bir telsizde felemenk bandıralı Merop — vapurunun 40/14derece tulü simali ve9/48 derece arzi garbide batmak teh likesine maruz bir halde oldu- gu bildirilmektedir. İzmire Dövis talimat ANKARA, 1, (Telefonla) — Maliye müsteşarı Ali Rıza B. bugünlerde İzmire giderek orada dövis muarmnelâtı etrafm- da tetkikatta bulunacaktır, İz- mirden İstanbula geçerek 1 haf ta kalması muhtemeldir. Dövis talimatnamesinin tet- kikatı bu akşam ikmal ediliyor. Ali Rıza Beyin riyasetinde top lanacak ve muamelâtı nakdiye Ankara, 1 (A.A) — Bugün | Büyük millet meclisinde İstik- İlâl harbi malüllerine verilecek- para mükâfatı hakkındaki ka- |nun lâyihası müzakere ve kahul Memleketin her " şeyağgmurla “Ankara, 1 ( Telefonla ) — İktısat vekâletine gelen malü- mata göre bugün kuraklık bit- miş, memelektin her tarafına güzel yağmurlar yağmıştır. YalnızKaradeniz sahillerine he Maliye müsteşari gidiyor namesi bugün tebliğ edilecektir lürü Sırrı, kavanin müdürü dip, müfettiş Mitat Beylerder terekküp edecek bir kömisyor talimatname üzerinde son- tet ,name ve merbut ihtiyaç listesi yarın lâzımgelenlere tepliğ edi lecektir. Maliye müsteşarı; “Bu talimatname ile gaye ve mak- sat herkesin ihtiyacına göre pa Ta -almasını temindir”dedi İstiklâl harbi malüllerine paramükâfatı veriliyor |den malül bulünan 123 zabit ve — nefere verilecek olan 19 bin altı yüz lira mükâfatın 1929 senesi bütçesinin maaşatı zatiye fasli na mahsus tahsisattan verilecek , edilmiştir. tir. Meclis perşembe günü top- | Buna nazarn muhtelif derce| lancaktır. tarafında güzel - vagıvor havalide şiddetli fırtınalar hü- küm sürmektedir Cenup ve Ce nubu garbi arasında kuvvetli rüzgâr esmektedir. Bunun bü- Yük bir fırtımaya dönmesi ihti- mali vardır. nüz yağmur: yağmamıştır. Bu Çanakkale havalisine dolu ile birlikte yağmur yağmıştır. p ğ AT yi A F GG Yırtık paralar nasıl tebdil edilecek ANKARA, |1, (Telefonla) — Osmanlı ve Ziraat Bankaları kikatı yapacaklardır. Talimat- — tarafından tebdil edilecek olan yırtık ve eski paralar hakkında mezkür Bankalar müştereken bir talimatname hazırladılar, Bu talimatnamede hangi Bankanın nerede vazife göreceği taşrih edilmiştir. Hem Ziraat hem de Osmanlı Bankasının şubesi bu- luı:;ı mahalde bu Bankalardan ancak biri bu vazifeyi ilâ ede- cektir. eHe lll e ll Medeniyet küskünü iki Alman LONDRA, 1. A. A. — Daily Mail'in Nevyork muhabiri bü- yü kOkyanusta tetkikat yapan bir Amerikan heyeti ufak ve ten- ha bir adada çıplaâk bir erkek ve kadın bulmuşlardır. Bunlar, ta- biata avdet etmek isteyen, medeniyet küskünü ve yüksek tah- silli iki Almandır, Heyetin israrına rağmen bu çilt inzivagâhmr serketmemiştir. BELGRAT, 31, A.A. — Kı- ral müslüman cemaatinin teş- kilâtma ait kantıntı imzalamış- BOMBAY, I, A .A, — Hü- kümetin Matar ve Mohammed abat mıntakaları dahilindeki kö İylerin ekserisinde ziraat vergi- ,Si tahsilinin temamile tatil e- |rinBardolide görülen gayri mü hüsellâh itaatsizlik mücadelesi- Fransız donanmasını LONDRA, 1. A. A, — Fran sız murahhas heyeti elyevm fa al kadroya dahil Prarısız filo- sunun istiap hacminin mecmunu hakkında Daily Telgraf gazete &inin neşretmiş olduğu rakkam ların doğru olmadığını beyan etmektedir. Bu heyet 1930 birin ci kânununda Fransız donanma sinin meomuu haominin 712 bin Harp esir!eri hakkı BERNE, 1. A. A. — İsviçre hariciye nezareti tarafından ne şredilen bir tebliğde, harp es- nasında yaralanan veya hasta düşen askerlerin vaziyetinin 1s lâhı hakındaki mukavele ile, muharebede alınan esirlerin ti Yunanistanda Kadınların hakkı ATİNA, 1. A. A. — Dahiliye nazırı kadınlara belediye inti- haplarına iştirak hakkını ver- miştir. Atina komünistler ATİNA, 1. A. A. — Harici ye nazırı komünistlerin dün çı karmış olduklarr hadiselerden mütevellit teessür ve teessüfle- rini Yugoslavya orta elçisine — Ş Z Gd d AU D Hindistan köylerinden vergi alınamıyor Sırbistan müslümanları 'tır. Müslümanlar sair dini cema atlerin hukukunu aynen haiz o lacaklardır. ni idare eden Vallabhai Patel in taleplerini tatmin edecek ma hiyette olduğu söyleniyor. Zi- raat vengisi tahsilâtıinm tema- mile durdurulması meselesinin and, buraya gelmiş ve hemen dilmesini emretmiştir.Bu tedbi- | elyevm mes'ul makamlar tara fından tetkik edildiği de haber alınmıştır. — n tonajı ilân ediliyor 900 tonilâtodan ibaret bulundu — gunu, bunun 513 bin 410 tonilâ to miktarının elyevm fealiyette bulunan gemilere, 199 bin 940 — tonilâtosunun inşa — edilmekte olan yahut inşasına parlamen- to tarafından mezüniyet veril miş bulunan gemilere ait bulun duğunu tasrih etmektedir. nda yeni muk - vele bi tutulacaklarr muameleye mü teallik yeni mukavelenin tetki- ki için geçen Temmuzda Cene — vrede toplanan konferansa işti rak eden 47 devletin bu mukave Tenameleri imza ettikleri bildi — rilmiştir. Lehistanda Endişeye mahal yok!.. VARŞOVA, 1. A. A, — Ha riciye nazırı M. Zaleski Diyet — meclisi hariciye encümeninde haricf siyasetten bahsettiği st- — rada Fransız-Alman anlaşma: sınm Fransa ile Lehistan ara sında mevcut dostluğu ihlâl e- demiyeceğini beyan etmiştir. Alman komünistleri BELİN, 1. A, A. — Zabıta, — bilvasıta bildirmiştir. Mahke- | komünist fırkası tarafından bu me, tevkif edilen komünistleri , gün yapılacağı bildirilen nümâ- laltışar ay hapse mahküm etmi | yişlere karşı şiddetli tedbirler — ştir. kalmıştır.