16 Ocak 1930 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 5

Miülli iktısattan ne an İıyo;'üz? —M Maliye müsteşarı Ali Rıza B.in Milli iktısattan ithalât ve ihraca mütaleası tın mütevaziyen inkişafıni anlıyoruz “ Memlekette tesisi mümkün olan sanatların inkişafına çalışmalıyız Maliye müsteşari Ali Rıza|letlerin sarfıyatıda fertlerin sar! sı dolayısile buğday fiatlerinin Bey milif İktısat ve tasarruf| anketimize şu cevabı veriyor: “— Ben milli iktısattan, itha| lât ve ihracatımızın yekdigerile mütevaziyen inkişaf ve teza, dünü ve istihsalâtımızın gittik- çe çoğalarak ithalât ile ihracat | arasında ithalâtın lehine olarak mevcut olan farkın her sene a- larak ve mütemadiyen bu tarkın ihracatımız lehine inki- | şafını ve memleketimizde tesis veya inkişafı mümkün olan sa- nayiin peyderpey tesis, tevsi ve takviyesini anlıyorum. Şurasnıda bilhassa işaret et- meliyim ki sah'atların tesisinı nazarı dikkate alınacak en him ve esasi nokta mevaddı ip tidaiyesi dahilde sanayiin ihti- yacına kâfi olarak yetişmeyen veya dahilde kolaylıkla te mümkün olmayacak olan sana- yiln tesisile uğraşılmayarak ân cak mevaddi ipdidaiyesi dahil- de yetişecek olan sanayi ile uğ raşılmasıdır. Dünyada hemen hiç bir san'at yoktur ki büyük fedakârlıklar ihtiyar edilmek şartile memleket dahilinde te- sis edilmesi mümkün olmasın? Fakat bu şerait altında teessüs edecek bir san'atım memleket iktısadiyatına zarardan başka bir faidesi olamaz. Çünkü bu gi bi sanayi için sarf edilecek ser-| vetler bağlanmış ve daha müs- mir ve memleketin inkişafı iktı-| sadisi noktasından çok daha müfit yerlere sarf ve tahsis e- İça bilmükabele fiyatmın şaraitine tabidir yani fertlerin istihsalât ve varidatı arttıkça bilmukabele sarfıyatı- da ta rin istihsalât ve ihracati arttık ithalâtınında artması adeta mecbüri ve zarü- ridir. Bilümum gümrük istatistik- leri bu hakikatın en inkâr ka- bul etmez bir şahididir. Meselâ her hangi bir sene istihsalâtı umumiyede husule gelen meb. zuliyet veya bilâkis nedret tesi- rini hemen de göstererek itha- lâttada ayni surette ya bir teza yüt veya bilâkis bir tenakus gö- rülür, İstihsalât ve ihracatı mü, temadiyen artan milletlerin it- halâtının bilâkis mütemadiyen tenkis ettirmek ne mümkündür! ne de müfittir. Sözlerini hu- lâsa etmek lâzımgelirse: 1 — İstihsalâtı ve ihracatımı zı mütemadiyen tezyit bunun için fennin en son icabatını tat) bik ile sahai rekabette mevkii- mizi tahkim, masarifi istihsali- yeyi mümkün olduğu derecede tenkis suretile safi kârımızı art- tırmağa sai olmalıyız. 2 — Henüz tesis halinde olan mamulât ve masnuatımıza aza-| mf muavenetle bunların inkiş; fına yardım, bir müddet — için hattâ ikame kanununu tatbik dilmesi lâzımgelen paralardan ou gibi sanayi mahrum edilmiş| olur. Memleketimiz daha ziyade| sirat bir memleket olmak itiba-| ile inkişafı iktısadimiz için sarf | sdilecek paraların da bu vadide sarfı muvafıktır. Her türlü hu- ıbat, sebze, bilhassa — meyva, muzın bolluğu sebe- k peynircilik, yün | mensucatı, pamukçuluk ve pa- muk mensucatı, et, balık, mey-| va ve sebze konservacılığı, deri mamulâtı ve buna mümasil sa- nayi memleketimizde tesisi te- menni olunan san'atların baş- hcaları meyanındadır. Buna or- mancilığı ve belki bazı maden- ciliği de ithal- mümkün olabi- lir, Vapurculukta yzn.ı bahri nakliyat denizlerimizin vüsatı noktasından belki bir etüt mev- zuu olabilir. Fikrimce milli iktısadiyatı- mızı inkişaf ettirecek sanayi belli başlr olarak arz ettiklerim dir. Tesis ve idamesi çok müş-! kül ve büyük fedakarlıkları| müstelzim olan sanayile uğraş-| mak memleket iktısadiyatı için muzir ve neticede husranı müs-/'ma telzimdir. İktısadi milltmiz için yapıla- cak tedbirler istihsalâtımızı ve ihracatımızi mütemadiyen tez- yit ve ihracatımızla ithalâtımız arasında elyevm mevcut olan farkı ithalâtımız lehinde tenkis ede ede bu farkı ihracatımızın lehine çevirmeğe gayrettir. Mil | | Maliye müsteşarı Al( Rıza B. suretile bu gibi sanayiin inkişaf | larını teshil ve tesri etmeliyiz. 3 — İthalât eşyasından an- cak dahilde imal ve tedariki mümkün olmayanlarının miliba- yaasile iktifa etmeliyiz. 4 — Memlekette tesis ve in- kişafı mümkün olan san'atlerin inkişafile uğraşarak diğerleri- nin arkasından koşmıyarak ba- za servetleri mahv olmaktan kurtarmalıyız. $ — Fertler sarfiyatında dai- ehemmi mühimme takdim ve herkes kendisi için israf ve- ya lüks addedilecek sarfiyattan içtinap suretile tasarrufa azami suretle riayet ederek serveti if olarak artarsa milletle- | İhtikâr Değirmenciler HLA » ihtikâr peşinde Un fiatlerini niçin düşürmiyorlar? Evvelce ecnebi memleket- | lerden, pahalı olarak getirdik- leri buğdayların fiatleri düşme- si üzerine zarara uğrayan bazı değirmencilerin gayretile ge- çenlerde 40 para kadar yüksel- tilen buğday fiatleri dü ra kadar düşmüştür. Bilhassa Samsun - tarikile Şarki Anadoludan gelen buğ- |dayların ihtiyaçtan fazla olma- |yakında daha ehemmiyetli rette düşmesi de muhtemel gö- rülmektedir. Ancak dikkate — şayan olan ve ekmek narhma buğday fia- tinin esas tutulması lüzumunu teyit eden bir nokta da buğda- yın ucuzlamasına mükabil un fiatlerinin ade! hadden aşağı Değirmenciler, geçenki sü- n'i ve müvakkat tereffüden bil istifade 72 kiloluk un çuvalla- rına 20 kuruş zan yapmışlardı. y fiati bunu müte- fiatleri inmemiştir. Borsada bunun ihtikârdan ileri geldiği ve şiddetli bir kon trol vazedilmesi ve ekmek nar- hındaki yanlışlığın düzeltilme- si suretile un işlerindeki gayri tabifliğin önüne geçilebileceği tenmektedir. Borsacılardan demiştir ki — Değimmenciler, üç ay e- vel aldıkları pahali malları, silolarda durdurarak — sadece şimdi piyasadan — ucuz olarak tedarik ettikleri buğdayları iş- liyorlar. Bu hususta aralarında anlaşmışlardır. Piyasayı yükseltip elerinde- ki pahali malları zararsızca çı- karmak üzre vaziyete hâkim ol- mak istiyorlar. Hattâ bazı de- girmenciler sırf un ve ekmek fiatinin buğday fiatlerine tabi olmamasından mütevellit de- dikoduların önüne geçmek ma- ksadile buğdayi yükseltmeğe teşebbüs etmiş ve müvakkaten ibuna müvaffak — olmuşlardır. Fakat Anadoludan ihttyaçtan çok ziyade mal vürut etmesi tesirile nihayet bu gayri tabif kazancı istihdaf eden hareket- | zafı ler suya düşmüştür. Değirmen- ciler, şubattan sonra fiatlerin fırlayacağını ve eski pahali malları istedikleri fiatlerle el- den çikaracaklarını ümit edi- yorlasa da buna imkân yoktur. Çünkü yeni mahsul idrak e- dilinceye kadar yerli mallar ih- tiyaca kâfi geleceği gibi hattâ ihracat dahi yapılabilecektir. Dünyanın buğday stoku da, muhtekirlerin yüzünü güldür- miyecek kadar çoktur. Ortada endişeyi mücip olacak bir şey yoktur, Değirmencilerin hesap- | ları tetkik edilmekle hakikf va- ziyeti,şerine şimdiye kadar,na- srl izrar edildiğini anlamak kâ- fidir. Bazı değirmenciler,tesisatları- nan,mısır ve arpa ile karışık bir veni ekmek unu çıkarmağa mü sait olmadığını iddia ediyorlar. Halbuki bu doğru değildir. An- cak İtalyada olduğu gibi bir nevi un çikarmak mecburiyeti olursa artık hile yapmağa im- biri, vaziyetin iç yüzü hakında | |mazhar olan ve kitapları birer (mıyan, kolayca — okunan sade, |canlı ve tatlı bir dildir. ,da gösterilen özenme ile okun- İs Vaktile İskân işlerinde bazri yolsuz muameleler yüzünden u- zun uzadiya tahkikat yapılmış, ve bu tahkikata ait evrak lüzum | e kararma vuküubuları | izerine Devlet Şurasına | gönderilmişti. Uzun zamandan | beri Devlet Şurasında stra bek| lemekte olan bu tahkikat evi ıhı ahiren müzakere edilmiş, Jâzım | gelen karar verilerek — valâyete| tebliğat yapılmıştır. Yapılan — tebli; nazaran | Devlet şurası sabık İzmir İs- bık müdürü Ziya, İsmail Hakikı skân tetkik memu erle daha bazı me| murların lüzumu muhakemesi | paşanın men'i muhakemesi rarlaştırılmıştır, Haber - aldığı- a re mühim tahkikata - ÂŞk güneşi 'Türk edebiyatına “yakrlacak ikitap Iztırap çocuğu,, gibi Beç-| me romanlar hediye eden kiy- | metli arkadaşlarımızdan Etem | İzzet Bey yeni bir eser daha neşretti: AŞK GÜNEŞİ gazı |temizde tefrika edilen ve bü- |yük bir rağbet ve alâka ile ta- kip edilmiş olan “Aşk güneşi” pek yakında zarif bir cilt halin |de mevkii intişara konacaktır. 'Iîürk edebiyat âlemi için büyi |bir kazanç teşkil edecek olan bu eser kıymetli ve özenikli bir sanat eseri olduğu kadar, Türk inkılâp ve istiklâl harbini de tesbit eden canlı ve kudretli bir roman olmak itibariyle de mühimdir. Btem İzzet Bey ro- manına Büyük harp içindeki vukuat . ile , başlıyor. Ümumi harp muvacehesinde Türk mi letinin vazife| vaziyet ve his: yatınıtesbit ettikten sonraTürk milli ihtilâlini, ve kurtuluş har bini tası kılâbın inkılâp esaslarınıroman çerçevesi içine sokarak — İzmir 'erinin vukuuna kadar geçen bütün vakayii canlr ve kudretli 'bir üslüpla teşrih, yeni Türl yenin kurtuluş safhalarını, ye- ni türkün milli itikatlarmı çoş- kun heyecanile tasvir eden “Aşk güneşi” nin kitap halinde neşri okuyucular — için mühim bir edebi ziyafet sayılabi! serleri daima en çok rağbete ikişer defa üst üste tabedilen mMuharririn imza ve şöhreti bu | yeni ve canlı romanın zaferi i- çin de bir şahit addedilebilir. Etem İzzet Beyin üslül yer- Tabi- /ması dadaha kolaylaştırılmış- tır. Yeni harflerle başltyan ve | gün geçtikçe daha ziyade can- lanan yeni edebi nerriyat âle- minin bir taze unsüru olan“Aşk | ü mi sevinçle selâmlarız. &H * Türk Spor 16 ncı sayıstı dün çıktı ediyor. Bu büyük in- | kânda sui istimal Sabık Izmir iskân müdürü ve rüfe- kası Manisada muhakeme edilecek ait fezleke otuz beş sayfa tut- maktadır. Lüzumu muhakemelerine ka rar verilen memurların muhake mesi Manisada rü'yetedilecek - tir, Devlet şurasıım kararında bu cihet te zikredilmiştir öüüü Zonguldakta bir tren dereye uçtu Zanguldak ta perşembe giınııw makinist Ramazanın idaresinde | ki 16 numaralı lokomotifin çek | 1 kömür ve bir yolcu vago niyle saat 11,30 dâ merkezden sinin biraz ilerisinde her nasılsa yoldan çıkmış, makine dağ ete- gine, vagonlar da kısmen dere - ye ve kısmen birbiri üzerine yu- varlanmışlardır.Bu meyanda de reye yuvarlanan salon vagonun- da bulunan20yi mütecaviz yolcu sam nn aa are ea manaan Güzel san'atlar Edebiyat şubesinde musikili çay Güzel san'atlar birliği edebi- yat şubesi, kendi azasma mah- sus olmak Üzre bir musikili bir ay tertip etmiştir. Edebiyat şu besi azasının bir araya toplanıp bir birlerini görmesi ve görüşme si imkânını hazırlamak maksadı ile tertip eedilen bu çay, yarınki cuma gül on beşten itiba ren G. S. birliğinin Gülhane par kı methalindeki binasında verile cektir. BUĞÜN Güzel san'atlar birliği bugün 15 günlük müsameresinden biri sini daha veriyor. Proğrammın da musiki şubesi tarafından kon ser ve darülfünun ruhiyat profe Şekip Bey - tarafından da konferans verilecektir. Bu müsamerede Matmazel |Sed Vanda bedii rakıslar yapa- caktır. Borsada vaziyet Dün Borsada İngiliz lirası 'normal vaziyetini muhafaza et- miştir. İngiliz 1028 kuruşta açıl >ııuş ve bir aralık 1039,5 kuruşa kadar çıktıktan sonra gene 1028 kuruşta kapanmıştır. Altın 905, liret 9,04 kuruştan muamele görmüş! ASRİ SİNEMADA Büyük Gala suvaresi olarak İVAN PETROVİÇ, ANYES ESTER- HAZİ, dilber LİLYAN ELLİS tarafından temsil olunan KRALİĞENİN YAVERİ muazzam süper filmini iraeye başlayacaktır. Dünyanın bilcümle ekranlarında emsalsiz muvaffakiyetler kazanan bu şaheser; bir kraliçenin mayetindeki genç ve güzel bir zabite karşı olan aşk ve ihtirasın tesirile ona metres olarak geçirdiği hakiki aşk maceralarını musavverdir. Bütün matbuat vaktile bu saray rezaletinden bahsetmiş- lerdi. Takviye edilmiş orkestra ve cazband Maestro Le- misch tarafından adapte edilen hususi masiki parçaları ve Rus balalaykası tarafından ruhnivaz parçalar teren- nüm edilecektir. Bu süper filmi elde etmek için yapılan fedakârlıklara rağmen fiatlara zammiyat yapılmamıştır: Dübuliye 40 Hususi 65 ve localar 300 kuruştur. Serbest dühuliye verakaları bu film için muteber değildir. © ŞD SSD b Fransız tiyatrosunda Robin ve aleksandrın Gala temsilleri. Komedi Fransezin bu ma- ruf sosyeteleri bugünkü per- şembe akşamı saat 21,30 da Düvernoanın en son esri LA FUGUE piyesi oynayacaklardır. Yarınki cuma günü matine olarak saat 15 te - LE DUEL Suvare olarak Beraştaynin en mükemmel piyesi ve Mösyö Aleksandrım en ziyade muvaffakiyet kazandığı G . A M S00 CGOT DOE SA CA 'alnız 3 gününüz kaldı Monte Kristo Muazzam şaheserin ikinci ve son devresi (EDMON DANTES)in İNTİKAMI Ayasofyada Her iki sine — Şehzadebaşında ALEMDAR zde >birden.— “HİLÂAL O XEXZZEZXZEZIL nümüzdeki çarşamba akşamından itibaren BEYAZ GöLGELER SESLİ ve ŞARKILI FİLM Öpera — sinemasında (-1444404404 4441 & İ Mi Di 4 16/1/930 programları (İstanbul ayarile) Ankara 1575 m. 18.18 30.— Konferans veya ders 18.30 19.15 Salon orkestrası, 19.15 20.30 Solo veya taganni 20.30 20.45 İştirahat 20.45 21.30 Ajans haberleri ve raporu. , İstanbul 1200 m. 5 Kw. 17,30- 18,30 Saz heyei? Borsa haberleri, X 18,30 - 20,30 Jazz - band, Örkes- tra., umumiyeyi memleketin tezyi- | kân kalmıyacağından _hoflm- dine hızmet etmelidir. yorlar. Kepekli ekmeğin mah- 20,30 - 22.30 Saz heyeti, Anado- "Türk Sporui İğacı saymı dün |1, ajansı haberleri. eski muvaffakitlerini gölgede br İşte benim milli iktısat ve| zurlu olduğu iddiası da yanlış- tasarruftan anladıklarımın bir| tır. Köylü ekmeğinin gayet mü hulâsası”, gâddi ve nefis olması da bunu göstermeğe kâfidir.” 530,000 liradır ve hissedarlarının ALKAZARDA Büyük muvaffakiyetlerle devam olunan MAĞAR - RAPSODİSİ DİTA PARLO, — VİLLİ FRİÇ, ve LİL DAGOVER Her gün 4,1-2 ve akşam- ları 9,3-4 da Macar ÇIGAN RUS PALİ orkestrası refakat etmek- tedir. Nuri Beyin yeni Belgrad — 429 m. 18.30 Gramofon 19.— Piano konseri. 21.— Müsigue de chambre 23.40 Dans havaları (Otomobil klüpten). Budapeşte — 550 m, 20 kw, ulîn_ Orkestra: Öperet parça- Turizm, n hayatta | 23.— Jazz-band. ne yapıyorlar? Haftanın spor|. —— haberleri. Ve ,o YAPRAK DÖKÜMÜ 24.— Dans havaları, Kiymetli romancımız Reşat Kğim yazılarla ilk Roma: 441 m. 50 kw, eseri olan bu kitap neşredilmiş | 18.30 Konser rakan nefis bir tabı ve çok cazip imünderecatla çıktı. Bu sayıda bilhassa şu yazıları şayanı dik- kat bulduk Katovic 21,30 Konser 408 m. 10 kw bi ©00000C06CCODOCOEANOCU Bütün şehir ehalisi Pariste $ Rus tüallörinle: büyattar © € ğ şx Pazartesi | amında ELEAM AA SİNENASİ göstermekte olduğu İATEŞ EVLATLARI ESLİ ve şarkılı tamamen| enkli filminde emsa'siz mu-) affakıyetleri ihraz etmekte: dir. İlaveten: Sesli varyeteler. I işar Bonelli nin PALYAÇO-İ| U taganni etmesi RUB' KELERin eksantrik dansi musavver MELEK SİNEMASININ göstermekle olduğu ; PERESTİŞ filminin mümessilesi BİLLİ DOVUN emsaktiz- — güzelliğinden $ bahsetmektedir. Bugünki $ perşembe yalnız saat 16,3/4 $ $ matinesinde Rus Balalay- $ © kasının filmin Monmartre #Rus kabarelerini tasyir eden$ Şsahneler esnasında oyn: cağını muhterem ehaliye © hatırlatırız. İlâveten: SPOR $ ve GENÇLİK serisi — $ a 000C55C00 ©ccc .. Bir kadın -.. daha ıoğnm PARİSLİ KADIN ..| SA akşam — | “eaat 20/30 da tir. Bütün ailelerin dikkat ve |21.15 Radyo gazetesi lezzetle okuyacakları bu nefis | 22.02 Opera: “Les Purutains” romanı bilhassa tavsiye ederiz.| — Bellinmi'nin eseri, ABDÜLHAMİT - wüz epr eVT ĞRr.R VBi - Viyana 516 m. 50 Kw. ö e AFRODİT 16.15 1 ve konser, İskender Fahrettin Beyin |20.30 İsrael un Agypten, Ora- bu macera ve aşk romanı da tarium, Höndel, in eseri. meşredilmiştir. Resimli ve çok| — Bilâhara Silving orkestrasr amerakli bir eseridir. ve telsizle resim neşriyatı. tlar 5 perde 12 tble tercüme eden Bey Cuma günl