8 Şubat 1935 Tarihli Kurun Gazetesi Sayfa 10

——10 — KURUN a 8 ŞUBAT 1935 Mahmud Esad inkılâb kürsüsünde “Atatürkün Başbuğlu- ğunda DD yendik,, İzmir saylavı Bay Mahmüd E - sad, Üniversite İnkrlâp ki erant- İarını bir li a geniş bir şekilde tasnif edilmiş top » laycağını dinleyicilerine bildir « mekle söze başlayan Mahmud E »- di ri iş iri derste 5 fnmt rin, aş hahamların elle - paratorluk mah - benlerin sa bir knunundan başka bir Fakato “> kadar şer'i örf ve âdet, i ardan olan mi, kilise, havra ahkâmı bu suret- le bir Kanun halini alıyordu. Mese- lâ bir Yahudi imparatorluk mah - sel ie medeniye) tahlilleri. le, bellibaşlı içtimai kanunları mü. talea edeceğim. Türk milletini, bir kentsel yasa (medeni kanun) ve yahudilere tahsis edilen fasıldan hükmünü i. Bu suretle vak » tile haham derki ettiği işi İm- paratorluk hâkimi deruhte ediyor- bir kentsel önen arma medeni- | du, ye) ile teçhiz etmek bir tez İris Tâ N Bsü za - ndanberi g v düşünülmüş bi şeydir. ği Paşa Girid ihtilâlinde mahkemesi i Adada Fransız kan: tatbik etmek isetdi. Paşaya göre bu, ayni zamanda bir tecrübe ola- caktır, Muvaffakıyetle neticelenir. se, Osmanlı imperatorluğunun her yanında tatbik edilecekti. Bu ka- nunla, müslüman, hıristiyan, ya » hudi şeriatlerinin hukuku, yerleri» | tirilir zannedi ni modern bir ransız kanunu medenisinin hükümlerine bırakmış olacaktı, o 1 Me i sel öneni lâiklenmiş olacaktı. Âli Paşa, tanzimatın büyük a- 'damlarındandır. Mensub olduğu mekteb, denebilir ki dini dünya - dan tefrik eden bir mektepti. Bu düşünce bellibaşlı esaslarını teş - kil ediyordu. Âli Paşa muvaffak amadan. ü. Zaman, böyle prensipleri kaldırmağa müsaid de- gildi. Zaman böyle bir fikri yükle- liderlere sahib d. tl Papalık sonra, 2 fikri Os- hul kuku e prensiplerile teçhiz et « mek fikri uzun du. Fakat 1908 ihtilâli, Meyrati yet, bu tezi tekrar ele aldı. Adliye Nezaretinin ve o vaktin tabirince “tadil ve ihzarı kavanin komisyo- nu,, teşkil edildi. Bunun bellibaşlı vazifesini Osmanlı İrgreriça nun bütün kanunlarını gözden çirmek, memleketimize milletin hitiyaçlarina uygun kanun hazır - lamak teşkil ediyordu. elerce ça & Bs paralar harcandı, kiki ”” denebilecek bir eser hazırla- Mal Kentsel önen, hukuku medeniye tezini ele alan Meşrutiyet cihan harbi içinde kapitülâsyonla- rı imzadan sonra bir Mako aile kanunu yaptı. Bu k name ile Hazrssya iradesi ile tat- bika gird Bu, Ali Paşanın düşünüp et ba- saramadığı işe benzemiyordu. Ali Paşanın düşünüşü cidden çok ra - dikal, son derece ileri idi. Hukuku aile kanunu ise hukukun pek eski sistemlerinden mülhem bulunuyor du. Bu kanun, bir nevi “hukuku Babil kulesi” gibi bir şeydi. Babil kulesi için efsanelerin bize anlat - tığı brçok diller yazılır. Bu da Je Mahkemeye çıkacak biris- lâm olursa islâm faslı, hıristiyan Tarihin yürüyüşünde tamamen zıddı. Bu usul, muasır, modern mede- riyet hukukunda değil, Kurunu Vustada Şarlman İmparatorluğun da aranabilir, Bir eser vücude ge- mış By Ve Fatih zamanın - dan! lrdasınyap itiyadatı “md mal İşin asıl acı ci - heti o devirde böyle bir şeyin sa - katlığını ortaya koyacak kuvvetli hukukç: ası idi. ra da röle Bu kanun ei beraber öldü. Esasen yaşayamazdı. Çün kü ölü doğmuştu. Ölü Meliki” Büyük harpten, yeni Türkiyenin doğuşundan sonra da tadili ava ğa başladılar, Cümhuriyetin yeni kanunlarını bu e yapa” caktı, her şey bu komisyon- lardan li Halbuki Lo- zan rpuahedesile büyük çapta ad- li ıslahat yapmağı yeni Türkiye | cederk bir kanun deruhde etmiş bulunuyordu. Ka - bul ettiğimiz esaslardan biri belki birincisi hukukumuzu modernize ji. Türk milletinin muasır er ile boy ölçüşerek yaşaya bilmesi için bu bir zaruretti. 1340 yılında General İsmet ka- binesinde Adliye Vekâleti işlerini ettim. Hükümet, bilhassa Atatürkün yeni cümhuriyetinin ilk işlerinden biri olmak üzere yepye- ni bir kanunu medeni içni arzu ediyordu. Kanunu m ve borçlar kanununu aşi komisyonlar çalışıyordu. Komis « ne h Tadı); tetkil dilmek üzere Adliye vekâletine vermelerini söyledim. Komisyon Başkanı Bay Hacı Adil idi. Borç- lar hukuku komisyonu zeisi in mer hum hocam Mustafa Fevzi Hacı Adil aile hukuku © vesa- yete ait küçük bir kısmın hazır- lanmış olduğunu söyledi. Bunlar, parça parça Meclise arzedilerek kanun çıkacaktı... Bay Mahmud Esat bundan s- ve; medeni kanunun bu şekilde çı: 1 is 3 enini, hudi, müslüman, rından mülhem ii bali idi. Bu - nurla, Meşrutiyetin yapmak iste - diği iş, bir kanunu Zildi. Hukuku aile meselelerini, ev medeni işi de- | ze lenme, boşanma işlerini mollala - misyonların istinat ettiği esasları ve sair ape 'e la, modi kukçuların fikirlerini siçcedici ran eee biz alayla bir halite olduğunu, bunları mez- i vücude getirme - ğe imkân olmadığını söyleyen Bay Esad sözlerine devam e- derek emi ki: birtakım kaideleri te - lif eden ize Vusta ile muasır medeniyeti telif ederek bir eser or taya koyacağız, demek şuna ben- yor, hem de yirminci asra uyma! istiyor. sırtında papas cübbesi, ba- şında silindir, gözünde monokl... İşte bizim yapmağa hazırlandığı- mız lâyihalar bundan daha az gü- lünç değildir.,, Bay Mahmud Esad, ihzar ve ta- dili kavnin BiRİKTİREN RAHAT-EDER icab ettiğini aneen söylemiş, şunları ilâve etmiştir. — Atatürk emredince başarıl - maycağma imkân mi ina» Bu inan bende son nefese kadar devam edecek - tir. Bay Mahmud Esad, bundan son ra İstanbula gelerek içtimalar yap- tığını ve muvaffak olduğunu .. e dersini şu sözlerle bitirm Biz o milletiz ki yeni medeni - yetin beşiğini sallamışız. Bizim ihzarı kavanin komisyı bü - tün bunlardan bihaber Siyam ka - rmı tatbik etmek istiyorlar - dai Si Bir milletin, yaşamak isteyen ai Istanbul Kuman! a. Komisyo: yi İstanbul Levazım A 2-935 Pazar günü sail 3 İsteklilerin vaktinden © a! yonda hazır bulunm: deni bir millet kanunundan ziya - de. Siyam, Cezayir, Mısır kanun - baran Ja ilâveler yapmak iste - diklerini anlatmış, bir Türk olarak böyle prensipleri kabul etmediği - ni, Türk milleti için en medeni milletin en son kanunlarının müm kün olduğu kadar hem de aynen a- lınarak adalet müesseseleri kurul- mak icab verdari çünkü Türk mil- letinin seviyesi o kadar yük - sek önlemi söylemiştir. Bay | bakın: arzusuna te Mahmud tek bir kimsenin Süzme etmediğini, yapayalnız kaldığımı, fakat Atatür kün tutulan yolun — olduğu - nu, behemahal muvaffak olmak ten geri gördüğünü kabul etmesi, kabul etmesi tmez. Eğer vesayet lâzımge- lirse biz vesayet'mize alırız. Bence medeniyetin ölçüsü, dö- ğüşmesini her milletten üstün bi - len ve yapan millettir. Bu sözümü samimi ve ci/di telâkki etmenizi dilerim, Dövüsmesini b'len, yenen en medeni millettir. Tarihe, hâle Iz. Vuruşmasını bilmeyenler, boyunlarında zincir, ayaklarında bukağı taşıyorlar. Dünvayı daha dün Atatürkün başbu#luğu altında yenen bir mil- let değil miyiz? Doktor Hafız Dahiliye Müt Cumadan başka (2,5 dan 6) ya kadar vanyolundaki (118) ”' susi kabinesinde has ir, » pa © Muayenehane ve © 22398 Kışlık peer Fiatı 100 Tevzi yeri - VAKIT ç