9 Şubat 1920 Tarihli İrade-i Milliye (Sivas) Gazetesi Sayfa 4
Türk Mes'elesinde İngiliz Menafi'i Miralay “Ayndey Herber”, “Bigadili Yeroviv” risalesinde şayan-ı dikkat müta'alada bulunuyor. İngiltere İstanbul şehri ile Anadolu'nun mukadderatıyla pek yakından alakadar olmalıdır. Yalnız Hindistan'da üç yüz milyona yakın Müslüman vardır. Hindliler için son kalan müstakil İslam devletine karşı ta'arruz etmek emri karşısında bulunmak elim ve acıdır. Onlar İngiltere'nin muzafferiyetden şahsi istifadeler te'min itmeyeceğini ve muharebenin kendi dinlerine kadar iras-ı zarar itmeyeceği kanaatini beslediği için muharebeye iştirak ve vazifelerini ifa eylediler. Bizim rıza ve muvaffakımız olmadıkça Anadolu taksim idilemez. Paris Konferansı Yunanistan'ı ancak suni bir tarzda ibka ve muhafaza edebileceği bir hale koydu. Ona, Avrupa ve Asya'da Müslüman toprakları verildi; fakat İtalya'dan imdad beklemediği gibi Fransa'nın da başında kendi memleketinin gailesi vardı. Binaenaleyh biz Yunanistan'a mu'avenet ve muzaheret itmezsek Venizelos'un istihsal ettiği diplomasi muzafferiyet faydasız kalır. Hürriyet-i akvam hakkında vaki' olan bil'umum beyanatımızı bir tarafa bıraksak bile Anadolu'nun inkısamı gayet müşkil bir meseledir. Orada haklarının müdafa'ası uğrunda harb eden kimseler Filistin ve Irak'ta tesadüf ettiğimiz düşman kıta'atına faik düşmanlardır. Türkiye Sulhu § Türkiye meselesinin müzakeratına ibtidar edilmek üzere olduğundan Venizelos Londra'ya hareket idecekdir. § Mister Lloyd George son günlerde Türklerin İstanbul'da bırakılmasını arzu edenlere karşı şedid bir tavır almıştır. § Hind Müslümanları ekabirinden bir heyet Hindistan vali-i umumisine bir muhtıra vererek Türkiye meselesi hakkında hissiyat-ı İslamiyeyi nazar-ı itibara almaksızın yapılacak suret-i tesviyenin kabul edilmemesini izhar eylemiştir. Muhtırada Arabistan ve Mahall-i mukaddesenin Türkiye'nin taht-ı teftişinde kalması ve hilafet ile saltanatın yekdiğerinden asla ayrılamayacağı ve İstanbul'un Türk hakimiyetinden ibkamı lazım geldiği zikr olunmuştur. Oltu'nun Ermeniler tarafından zaptının asl u esası olmadığı mevsukan haber alınmıştır. ---------------------- Drama ve Siroz havalisinde bulunan iki Yunan alayının İzmir'e gettiği işa'a edilmiş ise de efradın terhisi için hal-i ulyanda oldukları ve duvarlara [Venizelos İzmir'i aldı! Ama Yunanlılar'a mezar yaptı.] diye beyannameler ta'lik ettikleri haber alınmıştır. --------------------------- Müteferrik Haberler Antere reisi Hacimle temas etmek üzere gönderilen Irak şeyhü'l-meşayihi Acemi Paşa atileri şu malumatı getirmişlerdir. “Harab-ı nas” ile “Cerablus” ve Cerablus'un gazetedeki şimendüfer ve telgraf hatları tahrif edilmiştir. § Suruç ve Cerablus istasyonlarında bulunan Fransızların Kuva-yı Milliye tarafından muhasara olundukları haber alınmıştır. § Ayıntab'dan Maraş'a gönderilen bir erzak kafilesi yolda ahali tarafından iğtinam ve on dört Fransız öldürülmüştür. Ayıntab'ın saika-i sekr ile muhaderat-ı İslamiye tecavüz eylemekde olan dört Fransız neferinden biri mümana'at isteyen bir İslam gencini şehid etmiştir. Bunun üzerine ahali galeyana geldiğinden Fransız kumandanı katilin idamı için General Goru'dan istizan ettiğini söylemiştir. Bu galeyan üzerine bütün Fransız efrad u zabitanı Kolej civarına toplanmış ve ikametgahlarını hal-i müdafa'aya koymuşlardır. § Tel Ebyad'dan Urfa'ya geden kırk beş deve yükü eşya ve erzak *** aşayir tarafından *** edilmiştir. § Adana'da Ermenilerin müdhiş galeyanda oldukları çarşı pazarların kapalı bulunduğu ictimada, nutuklar, intikam naraları devam ettiği kilise ve mekteblerde fevkal'ade fa'aliyet başladığı Ermenilerin köşede bucakda yalnız buldukları Müslümanları katl ettikleri ve bütün Ermeni gençlerine silah tevzi'i idildiği haber alınmıştır. Adana'da telgraf müdüri kovulmuş ve tahkir edilmiştir. § Urfa'da Fransızlar umur-ı hükumete müdahaleden vaz geçerek siper kazmak ve makineli tüfek yerleştirmekle meşgul ve havf içindedir § Haçin kazası ile tahrirat katibi Adana'ya getmekde iken önlerine çıkan bir Ermeni çetesi tarafından tahrirat katibi ağır suretde cerh edilmiştir. § Beyt-i Medal kabilesi reisi ve sabık Seyda meb'usu Kemal Esat Bey kabilesi Halfiye Merci'iyyun ve Sebatiye arasında Fransızlarla müsademe ve 400 esir ve 20 mitralyöz 14 top aldığı gibi Merci'iyyun kasabasını da işgal eylediği haber alınmıştır. § Humus ve Baalbek civarında Arablarla, Fransızlar müsademeye tutuşub Suriye'deki kuvvetlerinin Adana'ya mu'avenet idemeyeceği te'min olunuyor. Fransızlar zaiyatla püskürtülmüşlerdir. --------------------------- Bolşevik Haberleri § Bolşevikler Buhara Hanlığı ve İranilerle bir infak-ı akd ettikleri haber alınmıştır. § Lehistan ordusunda Bolşevikliğin başladığı haber alınmıştır. § Gürcistan hükumetinin naşir-i efkarı olan Barisa gazetesi bir baş makalesinde Bolşevik siyasetinin Asya'da ve Müslüman aleminde revaç bulmakda olduğundan ve Bolşeviklerce takip idilen siyasete “Şarkın büyük ictima'i inkılabı” namı verildiğinden bahs edilmekde ve Müslümanları Bolşeviklerin ağuşuna atan esbabın başlıcası Avrupa'nın Asya'da takip etmekde oldukları tazyik ve istila siyaseti olduğunu ve bunun Şark milletleri ile şura Rusyası arasında bir ittifak vücuda getirdiği esbabıyla izah olunmakdadır. § Bolşeviklerin Rostof ve Nuruçerfask şehirlerinin zaptında düşmanlarından on bin esir, yedi tank, otuz üç top, yüz yetmiş mitralyöz iğtinam ettikleri haber alınmıştır. § İngilizce Debil-Mebil gazetesinden: Şimali Rusya'da bir Bolşevik taarruzu munzardır. Garbi Rusya'da Bolşevikler Bivetsak etrafında tecemmu' etmekdedirler. Kafkasya'da vaziyet müşkülatla malidir. Bolşevikler Gürcistan'ı tehdid idiyorlar. Bakü'de Bolşeviklik pek çokdur. Bunların Bahr-i Hazar'dan gelen Bolşeviklerle birlikde şehri zapt itmeleri muhtemeldir. Irak'ta rüesa-yı kabailden biri Türkiye ve Almanya'nın İngiltere'ye tekrar ilan-ı harb itmediğini beyan iderek herkesi kıyama davet etmekdedir. Afganistan'da Bolşevik orduları Mavra-yı Hazar'dan Hindistan'a ilerlemekdedir. Trenler muntazaman işlemekdedir. Oralarda bulunan otuz yedi bin Macar esiri Bolşeviklere iltihak etmiştir. § Romanya'nın Bolşevik taarruz-ı muhtemeline karşı kemal-i hararetle hazırlanmakda olduğu müstahberdir. § Bulgaristan'da trenler, posta ve telgraf mu'attal ve devair-i belediye komunistler elindedir. § Derbent şehrini Bolşevikler işgal ettiği ve Kuban mıntıkasında isyanın tevsi' ettiği müstahberdir. Afganistan hükumetinin Hindistan hududuna tahaşşidat yapmakda olduğu vaziyetin kesb-i ciddiyet ettiği ve Bağdad istikametinde harekat-ı ihtilafkaranenin tevsi' ettiği müstahberdir. § Zahum ve Kars civarında 200 bin Rum'un Bolşeviklik bahanesiyle Memalik-i Osmaniye'nin Karadeniz sahiline hicretleri için Venizelos'dan talimat aldıkları haber alınmıştır. § Bulgarların 1920 efradını silah altına celb ve her tarafa kırmızı bayraklar açarak alenen “Yaşasın Bolşevikler!” feryadıyla İngilizlere karşı husumet gösterdikleri ve Varna'nın Sovinler elinde olduğu haber alınmıştır. ∼∼∼∼∼∼∼∼ Son Haberler Urfa Muhabirimizden, Öteden beri yapılan mezalim ve fecayi'den dolayı gerginleşen efkar-ı umumiye sekiz şubat gecesinde galeyan iderek Fransız hakim-i siyasisinden karargahına hücum ve düşmanı tard ve Fransız bayrağını indirerek şanlı Osmanlı bayrağını keşide eylemiştir. Düşman dört maktul ve birçok ganaim bırakarak ric'at etmiştir. Asayiş evvelkinden daha mükemmeldir. Urfa ahalisi kamilen Kuva-yı Milliye'ye iltihak ve efrad-ı milliyenin i'aşesini te'min ve iki saat zarfında bin altın Osmanlı lirası derc eylemiştir. Kuvve-i ma'neviye pek parlakdır. Hanımlarımızın Nümune Mektebi'nde Tezahürat-ı Diniye ve Milliyesi Umum Sivas hanımları şehr-i halin altıncı Cuma günü Numune Mektebi'nde bil-içtima tilavet-i hatm-i Kur'an ve din ve ırkdaşlarımızın selamet ve mücahidin-i İslamiye muvaffakiyet ve mütesallitin-i din ve vatanın def ve ricatleri hediyesini ref-i bargah cenab-ı sahib-i celal etmişlerdir. Ba'dehu bazı hanımefendiler tarafından soğuğa, açlığa, noksanlıklara ve düşmanlarımızın kesret ve kuvvetine rağmen mücahidin-i İslamiyenin can-siperane müdafa'atı zikr ü takdis idilerek mu'avenet-i nakdiyede bulunulması lüzumundan bahis nutuklar irad edilmiştir. Bunun üzerine bütün hanımefendiler heyecana gelerek yarım saat zarfında iki yüz doksan lira kadar bir i'ane cem' ve derc etmişlerdir. Mahallatdan iştirak idemeyen hanımefendiler tarafından da pey-der-pey cem'-i ianata tevessül edilmiştir. Hanımlarımızın gösterdiği asar-ı vahdet ve hissiyat şayeste-i takdir ve tevkirdir. Gelecek nüshada notlardan bazılarını derc ideceğiz. —————❖—————— İrade-i Milliye Ceride-i Muteberesine Aynen varakadır: Efendim, Muhterem gazetenizin sütunlarını tezyin eden ma'arif vesair hususata aid teşvikat ve tenkidat muhkaneleri bendenize ma'ruzat-ı atiyede bulunmak cesaretini bahşetti: Memleketimizin yegane darü's-sınayi' olan mekteb; bir seneye yakın hemen metruk bir hale gelmişken alakadar hiçbir kimse tarafından –tekrar ihyasına tevessül etmek şöyle dursun- niçin ihmal idildiği de düşünülmüyor. Acaba san'ata ihtiyacımız yok mu?! Mekteb lüzumsuz mu?! Hastahane için başka bir binanın bulunamadığı söyleniyor!.. Aylarca nakledilen bu hikayeyi sene mi halledecek?!!. Efkar-ı umumiye bu meselede son derecede teessüf-handır. İrfan-ı memlekete ta'llük eden bu mühim işin sür'atle halli lazım geldiğinin alakadarlarını sem'-i ıtlaına isali tavassutunda bulunmanızı rica ider arz-ı hürmet eylerim efendim. İrade-i Milliye Himmetü'r-rical takribü'l-cibal… -◆-◆-◆-◆-◆-◆-◆-◆- İ'lanat Meşahir-i ulema-yı kiramdan ve fuzela-yı zevi'l-ihtiramdan Sivas Mevlevihanesi postnişini Kemahi Ebu'l-Kemal İbrahim Hakkı Efendi hazretlerinin mahsul-i kurbeha-i hikmet-i subhiyelerinden olmak üzere birçok ayat-ı kerime ve ehadis-i şerifeden ve Hazreti Ali Efendimizin *** kıymetdar *** nadire vasaya-yı müessirelerinden ibaret olarak vücuda getirilen (Necatü'l-İslam min galebeti Ehlü'l-Udvan) nam kitaba füzüyat nisabı Vilayet Matba'asınca derdest-i tertib ve temsil olub bedeli hayrat ve müberrata mahsus olmak şartıyla yirmi kuruş olarak nakdiye mukabilinde satılacağından her mü'min ve muvahhidin birer dane edilmeleri vecaib-i İslamiyeden olmakla talib olanların Matba'a-i Vilayete müraca'at eylemeleri ve Posta-i Osmani olarak beşer kuruşluk da birlikde göndermeleri rica ve ilan olunur. Tonus Kazası İcra Dairesinden: -satır okunmuyor- Abdülvahab Efendi *** *** *** emvalinden kasab-i mezkurede vaki' dört kıt'a *** *** havli ve saireyi cami' bir bab hanesi lede'l müzayede otuz bir bin beş yüz kuruşa talibi uhdesinde takarrür iderek muvakkaten karar-dadesi keşide olduğundan tarih-i ilandan bil-itibar on beş gün zarfında yüzde beş zammıyla talib olanların yüzde on nisbetindeki pey akçelerini istishaben Tonus İcra Dairesine müraca'at itmeleri ve müddet-i mezkurenin hitamında mahallinde son müzayedesi icra ve karar-ı kat'isi keşide olmak üzere hazır bulunmaları ikinci def'a olarak ilan olunur. [Sivas Vilayet Matba'ası]
