1 Aralık 1919 Tarihli İrade-i Milliye (Sivas) Gazetesi Sayfa 3

doğruca geçerek Bakırçay ile Cuma Deresi'nin nokta-i iltisakına gelmek üzere cenuba kıvrılır. Badehu mütenazıran Sarıtaş, Koğbucak tepelerine gider. Badehu Oraynek (?) Kaya istikametinde bir hatt-ı müstakim üzerinde Lodos istikametinde, ba'dehu Sağırlıtepecik, Tatarköy, Menlavi (?) Yeniçiftlik, Papazlı köyleri arasında ba'dehu Beleni Dağı üzerinde keşişleme cenub-i şarki; ba'dehu Paraşlı Ahmedli'nin üç mil şarkında Şart köylerine, ba'dehu Ardıcak Yaylası'nın sırtından Kemer Tayaklar, Sehmet (?), Bucak köylerine ve cenuba; ba'dehu Çaylı Cenub'a, ba'dehu cenub-ı garbi istikametini takipen Damiye (?) ve buradan İzmir sancağının cenub hududuyla iltisak idinceye kadar cenuba geden bir hatdır. Bu karara tevfiken umum Osmanlı askeriyle müsellah çetelerin yukarıki hattan üç bin metre mesafeye çekilmelerini taleb eylerim. Baladaki talimatın tatbik olunacağı tarih 12 – 11 – 19'dur. Doğrudan doğruya bana karşı mes'ul olan bir zabit kumandasında bulunan İtilaf askerleri tarafından (İngiliz, Fransız, Yunan) İzmir sancağının cenub hududunun pek yakın zamanda işgali takarrür etmiştir. Tafsilat ber vech-i atidir: Yunan işgal hattının İzmir sancağının cenub hududunu Bademiye'nin cenubunda feth ettiği noktadan başlayarak bu hat doğrudan Ömerli'ye gidecek ve Ömerli'den Menderes Nehri'ne mülaki oluncaya kadar cenub istikametinde devam ile ba'dehu Menderes Deresi'nin Kuşlukdere'yi kat ettiği noktaya kadar dere boyunu takip eyleyecek ba'dehu bu hat Kuşlukderesi'ni Aydın demir yoluna doğru takip eyleyecek ve altı yüz metre mesafede demir yolunu takipen şimendiferin sancak hududunu Ayasulug garbından kat eylediği noktaya kadar devam idecek ve Sancak hududundan Yunan işgal hattının İzmir sancağının cenub hududunu Bademiye cenubunda kat eylediği noktaya kadar gidecekdir. Yukarıdaki mıntıka dahilinde sivil ahalinin silah taşımasına müsa'ade edilmeyecekdir. İtilaf askeri yukarıdaki mıntıkayı işgal eylediği zaman bilhassa Türk askeriyle çetelerin Bademiye, Ömerli hattının üç bin metre şarkındaki sahaya çekilmeleri için lazım gelen tertibatı yapmanızı behemehal taleb iderim. İşgal tarihi size bilahare iş'ar idilecekdir. Türk ahalisinin i'adesi keyfiyeti bilahare nazar-ı dikkate alınacakdır. Aydın vilayetindeki iz'acata nihayet vermek ma'ruzunda bu talimatın madun olanlara tebliğini taleb eylerim. Bu tezkere münderecatına muttali' olan Nazilli Kuva-yi Milliyesi namına gelen telgraf aynen bervech-i atidir: Burada 11-11-35'te muttali' olduğumuz beyannameye nazaran şimdiye kadar çırpına çırpına müdafa'a idebildiğimiz mevaki'-i hakimenin İngiliz ve Fransız kuvvetleri perdesi altında Yunan cinayetlerine terki hususunun iltizam olunduğunu anlıyoruz. Bunun tahtında müstetir olan keyfiyet her nasılsa canavar pençesinden kurtulabilen beş on Müslüman köyünün ve birkaç bin Müslüman Yunan bıçakları altına alınabilmesini te'mindir. İzmir'de gün geçmiyor ki Müslüman ecsadının beşeriyeti hazırayı ürkütecek, la'netler ettirecek fecayi' tabloları teşhir edilmesin. Aydın ve Menteşe cebhelerinde tevali eden haller artık Türklük Müslümanlık namına su-ikast takip idildiğinin şahididir. Böyle zelilane bir kavlin kurbanı olmamaya azmeden Türklük bir ferde varıncaya kadar mücahedatda sebat idecekdir. Bunun mes'uliyet-i ma'neviyesini medeniyet-i hazıranın nazım-ı umuru add idilen ekabire terk idiyoruz. Biz muhakkak davamızın bir mahkeme-i adilede mürur idecek hükm-i adilaneyi istihsal idinceye kadar takipine gayret ettikçe Cenab-ı Hak elbet bizim mu'inimiz olacakdır. Venizelos İzmir İçin Atina'ya Davet İdiyor Venizelos Yunanistan'a müteveccihen hareket idecekdir. Mumaileyh on üç ay gaybubetden sonra memleketine avdet eylemektedir. Atina'ya muvasalat ider itmez İzmir meselesini müzakere için Meclis-i Meb'usanı ictima'a davet eyleyecektir. ------------------------ Yunanlılar Soma Cephesi'nde taarruz etmekde ve tard olunmaktadırlar. Venizelos'un mahiyetinde bulunub ahiran Yunanistan'a avdet eden Erkan-ı Harbiye Reisi Balemalos, Trakya meselesi için İngiltere, Fransa, İtalya, Japonya'nın Yunanla beraber olduklarını ve Bahr-i Siyah'dan bir mahreç verilmek üzere Trakya'nın Yunanistan'a ilhakını kabul ettiklerini, yalnız hala Amerika'nın ihtiyatkar bir vaziyet muhafaza etmekde olduğunu söylemiştir. ------------------------ Atina gazeteleri Pichon ile Lloyd George arasında vuku'a gelen mülakatlarda takarrür eden Fransız İngiliz siyaset-i müşterekesinin Türkiye hakkında tatbik edilmiş olduğunu yazıyorlarmış. Venizelos, Yunanistan'da intihabatın ancak Trakya, Anadolu, Cezayir-i İsna Aşer ve Ebir (?) arazi mesa'ilinin hallinden sonra icra idileceğini ve Amerika'nın herhangi bir mandayı kabulünden imtina' eylemesi üzerine iki ay zarfında tezekkür idilecek mesa'il-i mu'allakadan hiç bir muhalefete ma'ruz kalmayacağını ve filhakika İngiltere, Fransa ve İtalya'nın Yunan nokta-i nazarının isabetini tasdik ettiklerini söylemiştir. Batum ve Elviye-i Selase General Milne'in Batum ahalisine hitaben neşr eylediği beyannamesinde Batum ve havalisinin İngiliz askerinin taht-ı işgalinde bulunduğu, konferans hudud meselesini hall idinceye kadar havali-i mezkurede intizamın İngiliz askerleri tarafından muhafaza idileceği ve Batum'a bir vali-i askeri tayin olunduğu bildirilmiştir. Vali-i askeri mülki mahkemeler teşkil hakkına malik olacak ve kuva-yi askeriyeye yardım için yerli jandarma dahi vücuda getirecekdir. Virgüler ve gümrük rüsumu vali tarafından tahsil ettirilecek ve memleketin ihtiyaclarına sarf idilecektir. ------------------------ Bosfor gazetesi yazıyor: Ermeni Reisicumhuru Aleksandr Haritan Kars'a getmek üzere araba ile istasyona giderken üç şahıs tarafından su-ikasta uğrayacağı anlaşılarak ikisi tevkif edilmiş ve birisi firara muvaffak olmuştur. Mevkuf eşhasdan biri Şador'da mühim mikdarda tüfek sirkat etmiş olan Abbas olub diğeri Molla Hüseyin isminde biridir. Ermeniler Kafkasya dahilinde kendilerine matba' olmayan İslam köylerini ve Oltu havalisini taht-ı ita'ata almak için Bardız (?) ve Merdenik'de tahaşşüdat yapmışlardı. Ahiran Oltu havalisindeki İslam hazırlığını görerek ta'arruza muvaffak olamayacaklarını anlamış olduklarından çekilmişler ve Ermeni askerlerinden birçokları firar etmiştir. Baki kuvvetleriyle toplarını da Kars'a göndermişlerdir. Azerbaycan Ahvali General Denikin (Anton Denikin) Azerbaycanlıların mukavemetine rağmen hudud olarak tayin idilen mıntıkaları geçerek cenuba doğru ilerlemiş ve Azerbaycan kumandanı atideki notayı tebliğ etmiştir: Virilen te'minata istinaden Azerbaycan Hükumeti Denikin kıta'atının Derbent ile Dağistan'da işgal etmiş oldukları mıntıkaların terkine intizar etmekde iken gönüllü ordu daha cenuba ilerlemekde ve bundan başka Temirhan Şura'daki Azerbaycan mümessili General Erdili'den (?) derhal Dağistan'ı terk etmek emrini almıştır. Temirhan Şura mu'ayyen hududun cenubunda olduğundan işbu taleb Azerbaycan hududuna tecavüz teşkil etmektedir. Denikin dahi Azerbaycan Hükumetine bir nota göndererek, Bahr-i Hazer'deki küçük donanma üzerinde Azerbaycan sancağının temevvüç itmesini taleb eylemiş ise de hükumet talebi-i vaki' reddetmiştir. Bakü'ye avdet eden Azerbaycan murahhaslarından bir zat Kafkasya hükumetleri istiklallerinin tasdiki keyfiyetinin heyet-i umumiyesiyle Rus meselesinin halline vabeste bulunduğunu beyan etmiştir. Suriye Ahvali Re'sülayn'a bir çavuş ve beş Fransız kıyafetinde Ermeni trenle gelmişler, ve bunların vurudu ahali arasında pek müdhiş galeyanı mucib olmuştur. Trenin vurudunu haber alan ahali beş yüz kadar piyade ve süvareden mürekkeb olarak tecemmu' etmişler ve hükumete giderek Makam-ı Hilafet ve Saltanata merbutiyetlerini ve son nefese kadar feda-yı can ideceklerini beyan etmişlerdir. Bu kuvvetin kırmızı zemin üzerine (nasrun-minAllahi ve fethün karib) yazılı bir bayrağı vardır. Ahali ve aşairin kuvveti günden güne tezayüd etmektedir. Şam ve Beyrut cihetlerindeki ahalinin dahi Makam-ı Hilafet ve Saltanata şiddetli bir merbutiyet besledikleri ve kamilen müsellah oldukları anlaşılmakdadır. Haleb civarında İngilizlerle Arablar arasında şiddetli müsa'ademat vuku'a gelmiştir. Mersin'e üç vapur Fransızlar ve İngiliz askeri ihrac olunarak trenle Haleb'e sevk edilmişlerdir. Suriye'de büyük bir miting yapılarak Fransızlar aleyhinde nutuklar verilmiştir. Şam'da eli silah tutan her ferd teslih edilmiştir. Haleb Kalesi'ne top ve mitralyöz çıkarılmıştır. Arablarla Fransızlar arasında büyük bir arbedeye her an intizar edilmektedir General Gouraud'nun (Henri Gouraud) ma'iyetinde otuz bin kişilik bir kuvvetin birden çıkmasına intizar idiliyor. Fransızlar Telebyad tepelerini kum torbalarıyla tahkim etmişlerdir. Lord Balfour Avam Kamarasında Şark ve Garb ahalisinin mukadderatı tayin olunamamasını bu ahali için büyük bir felaket olduğundan bahsederek bunun Amerika tarafından henüz vazıh bir siyaset ittihaz idilememiş olmasından ileri geldiğini söyledikden sonra, müte'akiben Suriye meselesine nakl-i kelam iderek Arablara vekalet der'uhde idecek hükumetlerin fevkal'ade müşkülata tesadüf ideceklerini beyan ve Arablar ilk def'a olarak hadisat-ı ahirede mu'azzam bir vazife ifa iderek sadakat, cesaret, ve kabiliyet göstermiş olduklarından Arab kuvvetinin nüfuz ve ehemmiyeti pek ziyade olduğunu “İngiltere ile Fransa arasında müstakbel müşkülat zuhuru melhuz bulunduğunu, her iki hükumetin de dostane teşrik-i mesa'i itmeleri lazım geldiğini ifade eylemiştir. -------------o----------- Telgraf Haberleri Sulh ve Türkiye Meselesi Matbuat grevi dolayısıyla intişar eden Presse de Paris gazetesi Londra'da cereyan eden muhaverat esnasında Pichon ile İngiliz Nazırları arasında tedkik idilen bilcümle mesa'ilin her iki hükumet beyninde mevcud vahdet-i efkarı isbat ettiğini ve Amerika tarafından sulh mu'ahedesinin tasdiki şübheden vareste add idildiği, Rusya'da İtilaf Devletleri tarafından takip idilen siyasetin devamına karar verildiğini yazdıkdan sonra Türkiye hakkında diyor ki: Türkiye meselesinin tedkikinde Zat-ı Şahane'nin İstanbul'da ibkasıyla Türkiye'ye müesser bir murakabe kabul ettirilmesi mevzu-ı bahis olmakdadır. İngilizce (Nizastap(?)) Gazetesinden: Türklere adilane hareket ve mu'amele olunacağını ve fa'aliyet ile ilan eden düvel-i müttefikanın bu mevad ve te'minatına itimatımız vardır. İngiltere birçok Müslim teb'aya malik olması hasebiyle Türkiye'ye karşı sair devletlerden farklı vaziyetde bulunuyor. İngiltere Türkiye'nin duçar-ı mezellet olmasını arzu itmiyor. Türkiye'nin istikbal meselesi bizim için diğer hükumet ve milletler gibi sade değildir. Ümit ideriz ki Paris'deki murahhaslarımız bu meseleyi sırf İngiliz nokta-i nazarından tedkik ideceklerdir. ∼∼∼∼∼∼∼∼∼∼∼ Bosfor gazetesi Sadrazam Paşa'nın Clemenceau'ya (Georges Clemenceau) çektiği bir telgrafda Türk murahhaslarının yakın zamanda sulh konferansına gitmelerine müsa'ade olunmasını rica ile bu telgrafnamenin birer suretlerinin İtalya, Fransa, İngiltere ve Amerika komiserliklerine tevdi' idildiğini yazıyor. İngiliz muhitinde Türkiye mukarreratı için istic'al ve telaş mevcud olduğu anlaşılıyor. Lloyd George ikide bir de muhtelif bahanelerle ve aleyhimize kabil-i tefsir muhtelif meallerde nutuklar vermektedir. Diğer tarafdan da Hindliler birbirini müte'akib verdikleri muhtelif muhtıralarla hukukumuzun muhafazasını İngiltere Hükumetinden şiddetle taleb eyledikleri, Times gazetesinde okunmuştur. Amerika hukukumuzu müdafa'aaya mütemayil görünmektedir. ∼∼∼∼∼∼∼∼∼∼∼∼ Lloyd George'un Nutku Temps gazetesi Lloyd George'un Kestel'de irad eylediği nutukdan bahs ile mezkur nutkun İstanbul'da büyük bir heyecan tevlid ettiğini ileri sürerek “Amerika kararını bildirecekdir. Müttefikler bir gune mukarreratda bulunmayacaklardır. Boğazlar ve Asya-yı Sugra hakkında Lloyd George şahsi mütala'at ve efkarını bildirdiği takdirde mesele halledilmiş olmamakla beraber hiç olmazsa tavazzuh ideceğinden şükranı celbetmiş olacakdır.” diyor ve müte'akiben Lloyd George'un Londra'da bir konferans akdi hakkında ne gibi bir fikirde bulunmuş olduğu anlaşılamadığını ve yakında beynelmilel konferans akd