19 Ekim 1919 Tarihli İrade-i Milliye (Sivas) Gazetesi Sayfa 4

İrade-i Milliye İstihbaratı 15-10-35 1- Dersa'adet'de İngiliz Muhibleri Cemiyeti'nin azası arasında ihtilaf çıkmış ve cem'iyet ikiye ayrılmıştır. 2- Rum ve Ermeni patrikhaneleri harekat-ı milliyemizin Avrupa efkarında hasıl ettiği tesiri izale maksadıyla güya Türkiye dahilinde yaşayan anasır-ı Hıristiyaniyenin tehlikede olduklarına dair Avrupa'ya ve Sulh Konferansı'na feryad ve imdad telgrafnameleri çekmekdedirler. Halbuki memleketimiz dahilinde asayiş ve emniyet her zamankinden ziyade olduğu kabil-i inkar değildir. Ma'mafih harekat-ı milliyenin pek mukaddes olan gayelerini tebcilen heyet-i temsiliyeye bazı mahaller ahali-yi Hıristiyaniyesi tarafından teşekkür telgrafnameleri gelmekdedir. Bunların muhteviyatı patrikhaneleri tekzibe kafidir. 3- Avrupa, hakkımızda fena haberler neşr ettiği anlaşılan Türkiye Milli Ajansı'nın hükümet tarafından murakabe edilmesi ve İstanbul matbuatı tarafından hükümet-i merkeziyeye müraca'at edilmiştir. Hükümet meseleyi tedkik idiyor. 4- Cizre cihetlerinden alınan haberlere nazaran Kurkit mevkinde bulunan Osmanlı karakol zabitiı görüşmek maksadıyla İngiliz karakoluna getmiş ve orada şehid edilmiştir. 5- Adana dahilinde Fransızlarla İngilizler arasında bazı müsademeler olduğu haberi teeyyüd etmekdedir. 6. Dahiliye Nazırı sulh murahhaslarının tayin idildiğine dair olan İstanbul matbuatının neşriyatını tekzib idiyor. 7- Tan Gazetesi hasta adamın (Türkiye'nin) birden bire bu kadar eser-i hayat göstermesine hayret edenlere karşı tarihten misaller getirerek Köprülüler devrini hatırlatıyor. Ve bütün hatayı Türkiye'yi anlamayan Avrupa diplomatlarında bularak Türkleri Avrupa'dan atmak düsturuyla iş görülemeyeceğini, Anadolu'ya bir ehl-i salib ordusu görderilemeyeceğini ve böyle bir orduyu mezalim icrasına sevk etmek doğru olmayacağını ve Türkiye'ye sür'atle adilane ve akilane bir sulh bahşetmek lazım geldiğini yazıyor. Toros Dağları'ndan itibaren Edirne'ye ve İran hududuna kadar müstakbel bir Türkiye idamesini ve beynelmilel bir kontrol vaz' idilerek boğazların serbestiyesini, Padişahın Halife-i Müslimin olarak Türkiye payitahtı kalacak olan İstanbul'da bırakılmasını teklif idiyor, Ferid Paşa kabinesi zamanında Osmanlı devletinin büsbütün parçalanması mevzu-ı bahs ve münakaşa olurken bugün lehimize idare-i kelam itmeye başlayan matbuat-ı ecnebiye lisanının bu tahavvül-i nagihanisine sebeb, yaşamak azim ve iradesini bilfiil izhar eden milletimizin gösterdiği asar-ı hayat ve zindegidir 8- Garbi Trakya [Gümülcine ve havalisi] Anadolu ve Rumeli - Trakya Paşaeli Müdafa'a-ı Hukuk Cemiyeti tarafından teslim alınmakda ve Bulgar kuvvetleri eski Bulgaristan'a çekilmekdedir. 18-10-35 ---------------- 1- Muhabirimiz Abbasoğlu'ndan alınan telgrafnamedir: Bahriye Nazırı Salih Paşa hazretleri ayın onbeşinde Altay vapuruyla Dersa'adet'den Samsun tarikiyle Amasya'ya gelmek üzere hareket etmiştir. Muşarunileyhin rahatsızlığına binaen Sivas'a gelemeyeceği anlaşılarak heyet-i temsiliyeden bir heyet-i murahhasa da Amasya'ya azimet eylemiştir. Hey'et-i temsiliye azası ayın onaltısında Tokat'a muvasalat etmiştir. Şehir haricinde memurin-i mülkiye, askeriye, eşraf-ı memleket ve mudafa'a-yı hukuk cem'iyeti a'za-yı kiramı, Tokat ihtiyat zabıtan kulübü a'zası bil-cümle mekteb talebeleri ellerinde bayraklar ve milli neşidelerle heyet-i murahhasayı istikbal etmişlerdir. İhtiyat-ı zabıtan cem'iyeti a'zasından bir zat beyan-ı hoş-amediyi mutazammın bir nutuk irad etmiştir. Mustafa Kemal Paşa hazretleri de gösterilen bu eser-i mihman-nevaziye ve hakkında izal buyurulan itimata teşekkür ve bütün muvaffakiyatın milletin azim ve celadetine aid bulunduğuna dair hitabede bulunmuştur. 2- İskenderiye'de Mısır İngiliz reis-i hükümeti otomobiline atılan bombayla bir su-ikasde duçar olmuştur. 3- Paris'de akd idilen Alman Sulh Muahedenamesi'nin aynen kabul ve tasdik edilmesini Amerika Meclis-i Ayanında müdafa'a eden Wilson ile meclis arasındaki muhalefetin devamına bakılırsa Wilson tarafdarlarının dahi sulh mu'ahedenamesinde ta'dilat yapılmadan imza itmeyecekleri anlaşılmaksa ve bu muhalefetin devamı Amerikalıların Almanlarla münfereden bir sulh akdetmeleri ihtimalini hasıl etmeksedir. Sulh Haberleri İstitla'at-ı mevsukamıza nazaran hükümet-i merkeziye sulh mesa'ilini tedkik etmek ve icab eden istihzaratda bulunmak üzere Dersa'adet'de bir komisyon teşkil etmiştir. Şimdiye kadar şerait-i sulhiyeyi hiçbir esas-ı milliye ibtina ettirmek istemeyen sakıt kabinelerin mutala'at-ı şahsiyetlerine karşı bu babda milletin amal ve metalib-i umumiyesi nazar-ı dikkate alınarak yeni bir takım esasatın vaz' ve tesbit idileceğine şübhemiz yokdur. ∼∼∼∼∼∼∼∼∼∼∼∼∼∼∼ Süleymaniye ve Kerkük havalisinde Şeyh Mahmud'un İngiliz işgal kuvvetleriyle müsadematda bulunduğu malumdur. Ahiren alınan ve resmen te'yidi iktiza eden hususi haberlere nazaran Şeyh Mahmud Süleymaniye ve mülhakatını istirdada muvaffak olmuş. Revandiz, Köz Sancak ve Erbil İngilizler tarafından tahliye edilmiştir. Ma'mafih Musul'da evvelce pek şiddetli mu'amelelerde bulunan İngiliz siyasetinin son günlerde daha medeni bir şekil almakda olduğu mahsusdur. ------------------ Son Havadis Paris Sulh Konferansı'nın Bulgaristan'la yapılan mu'ahede-yi sulhiyede garbi Trakya hakkında son kabul idilen hududa göre sırf müslümanlarla meskun olan Sultan Yeri, Kırca Ali, Eğri Dere (Eğridere-Bulgaristan), Daridre, Ahi Çelebi kazalarıyla Gümülcine kazasının bir kısmı Bulgarlara, aksam-ı sairesi de şarki Trakya ile beraber mukadderatı hall edilmek üzere düvel-i i'tilafiye işgaline terk olunmuştur. İskeçe kazası ile Gümülcine kazasından Kuruçay'a kadar olan aksam düvel-i i'tilafiyenin muvafakatıyla Yunanlıların taht-ı işgaline verilmiştir. - - - - - ❊ - - - - - Gürün'ün Karatepe Mahallesi'nden Kasbaryan Manug'a bir sene müddetle ve bir taksitle vefaen mefruğ Fettah Ağa Mahallesi'nden demirci Velioğlu İbrahim'in nısf hisse hane ve bağcesi bin kuruşda talibi uhdesinde takarrur iderek onbeş gün müddetle askıya çıkarıldığından yüzde beş zam kabul edilmek üzere talib olanların Gürün Tapu Kalemi'ne müraca'atları ilan olunur. - - - - - ❊ - - - - - Hafik Rüşdiyesi'nin ikinci senesinden aldığım tasdiknameyi ez-kaza zayi' eylediğimden bu kere nüsha-i saniyesini alacağım evvelki tasdiknamemin artık hükmü kalmadığı ilan olunur. Polis Memuru Mehmed Sabri Hükümet ile kışla taht-ı muhasaraya alınarak sa'atlerce müdhiş tüfek ve mitralyoz ateşleri açıldığını ve ateşin hitamında valinin nezdinde tecemmu' etmiş olan bilumum memurin-i hükümet ve jandarma heyeti süngüler altında aşağı indirilerek vali de dahil olduğu halde hunhar asakir-i yunaniye ile, çocuklarına varıncaya kadar teslih edilmiş olan yerli Rum ahalinin küfür ve haysiyeti muhil tahkir ve tehdid ve darb ve şetmleri altında başları açık ve cebren "Zito Venizelos" diye bağırmaya icbar idilerek rıhtım boyuna sevk ve teşhir ve esna-yı sevkde muhafız süngülü askerlerle bunlara iltihak eden müsellah haydud ve ahali tarafından yegan yegan kamilen soyularak herkesin üzerindeki paraları ve kirli mendillerine varıncaya kadar gasb ve çoklarının ayakkabılarıyla çeketleri de ahz olunduğu ve zabıtan-ı askeriye ile kolordu kumandanına da aynı muamele-i tahkiriye yapıldığı ve akşama kadar Anadolu Bankası deposunda bi't-tevkif akşam kışlaya sevk idilerek üç gün orada aç ve susuz tevkif idildikden sonra Fransız ve İtalyan jandarma ve zabitanının tavassutuyla ma'iyetim zabitanıyla serbest bırakıldık. Ondan beri ahval-i ruhiyelerini arz ettiğim ahali ile Yunan askeri bu def'a kudurmuş bir hırs-ı intika' ile gözleri dönmüş olduğu halde islamları öldürmüş ve vahşiyane hareketlerde bulunarak tevri-i adalet ve neşr-i medeniyet için gelmiş olan Yunan ordusu tarihte ebediyen la'netle yad idilecek suretde harekat-ı bağiyaneye iştirak eylemiştir. 18 Mayıs 35 tarihinde Osmanlı hükümeti tekrar te'sis iderek ifa-yı vazifeye davet edilmiş olmakla bugün yağma dolayısıyla harabe-zar hale gelmiş olan dairemize muvasalat ettik. Bu ahvali tensik jandarma zabıtanı ra'yu'l-ayn müşahade ettikleri gibi bilumum düvel-i mu'azzama mümessil ve zabitanı da İzmir fecayi' ve vekayi'ini görmüşlerdir. Mülhakatdan henüz haber alınamamıştır. Torbalı, Seydi Köy, Urla, Cuma Ovası, ve Neyyif(?) taraflarında Rumlar ahali-yi islamiyenin erkeklerini kamilen katl ve emvallerini yağma etmekdedirler. Bu hakarete ma'ruz kalmış olan jandarma heyetinin İzmir'de ifa-yı vazifeye devam itmeleri muvafık ve münasib olamayacağından başta acizleri bulunduğu halde derhal buradan tebdili ile yeni bir heyetin sür'at-i i'zamı ve iki güne kadar cevab i'tası ehemmiyetle ma'ruzdur. ∼∼∼∼∼∼∼∼∼∼∼∼ 20 Mayıs 919 tarihiyle İzmir'de onyedinci kolordu kumandanı Mirliva Ali Nadir Paşa'dan Harbiye Nezaret-i celilesine varid olan rapor suretidir: 1- İngiliz Amirali Galterup'den 14-5-19 öğleden evvel sa'at dokuzda aldığım notada İzmir istihkamatıyla tedabir-i tedafiyeyi haiz arazinin şerait-i mütarekenin yedinci maddesine tevfikan düvel-i mu'telife kuvvası tarafından o gün öğleden sonra işgal idileceği ve keyfiyetin Babıali'ye bildirildiği beyan edilmesi üzerine keyfiyet makam-ı nezaretpenahilerine bizzat arz edilmişti. Cevaben Amiralin bu teklifinin şerait-i mütareke ahkamı icabından olmasıyla muvafakat edilmesi lüzumu tabi'idir buyurulmuş ve bu işgalin muvakkat bir mahiyeti haiz olmayıb bir Yunan işgaline müncer olacağının kaviyyen me'mul olduğu ve bu hususda muzırrane şayi'anın deveranı hakkındaki ma'ruzatıma dahi bu gibi şayi'ata ehemmiyet verilmemesi lüzumu dermeyan olunmuştu. 2- Aynı günde öğleden sonra 11.30'da Amiral Galterup'dan şifahi ma'ruzatımı müeyyed ber vech-i ati notayı aldım: "Şerait-i mütarekenin yedinci maddesine tevfikan düvel-i müttefikanın da muvafakat ve kararıyla İzmir'in Yunan kıta'atı tarafından işgal idileceği ve kuvva-yı işgaliyeyi hamil nakliye sefaininin 15-5-19 sabah sa'at sekizden itibaren limana vurud ve ihracı te'min ve ihzar etmek üzere de sabah sa'at 7'den itibaren iskelelerin Yunan bahriye müfrezeleri tarafından işgal idileceği ve her türlü su-i tefehhüm ve vekayi-i müessifeye mani' olmak için de ihrac iskeleleri civarındaki pasaport ve bu notada bulunan karakol ve müfrezelerden ma-ada bilumum kıta'at ve müessesatın bulundukları garnizonlarda müçtemi' bir halde bulunarak Yunan kuvva-yi işgaliye kumandanının vereceği emre intizar eylemeleri ve hariçle muhabereyi men' eylemek için telgrafhanenin hemen İngilizler tarafından işgal edilmek üzere bulunduğu" zikir ile en nihayetde de limandaki kuvva-yı i'tilafiye donanmasının sükun ve asayişin takriri hususunda en müessir amil olacağı tehdidi ilave edilmişti. Keyfiyet 15-5-19 sa'at 1 evvelde Nezaret-i Celilelerine arz edilmiş ve İzmir'deki bilumum kıta'at ve müessesatın nota muhteviyatına tevfikan sükun ve asayişin kat'iyen muhafazası için tebligat-ı kat'iyede bulunulmuş idi. [Maba'dı var] [Sivas: Vilayet Matba'ası]