20 Mayıs 1942 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 5

2 MÂYIS — 1042 GUNUN ADAMLARI General Iki dela Almanyadaki esirier kampından kaçan General ““ zalerin üç şartı vardır diyor, cüret talih ve SÜrat,, Hayatı tehlikeler arasında geçen General bir tayyare kazasında kati bir ölümden nası! kurtuldu ? General Jiro'nun Könisberg esinden kaçması bütün dün | Jaya heyocan veren bir haber ol. j8. General Jiro 1939 harbinin © İamdan itiberen 9 uncu Fran, 4 ordusu kumandanıydı ve ay | di zamanda yüksek harp şürası | tehlike göze alınabilecek te'ii ke. | ayaklarım İse w 1940 lerdendi, Ben de bu tehlikeyi gö" | tı, O gün ölmedim. Görüyorsunuz d Yasından bulunuyordu, Mayısında Alman orduları tara, dan esir edildi, Generalin bulunduğu kaleden işı İk defa kaçması değildir Wİ4 © 1918 harbi sirasmda ge, Pal esir edilmiş ve © vakit de kıyafetinde kaçmiş, escbetiyie ta mubarriri Andre rva'nın (Fransa face ısı) isim i kitabından general Jiroya at kaç hatırayı tercüme ediyo, |“. General Jironun Fransız ordu nda diğlen dile dölaşirken çok €mig, bir efsaneye benze, İS hatıralardan doğan bir <ireti vardır, Generalin bahsi İdi mr derhal bütün ağızlar, Al, Muyadan pası) kaçtığını anla “3 Beltikayı nası) dolaştığını 45 defa fet kış zi mesi de çalı İS Orlusuna nasıl ilhak ettiği hn uzadıya hikâye edilir, Fas | kumandan iken yerli ahali ge, İh. slin Kendisini her türlü felâ Men koruyatı bir tılsıra sahip “duğunu İnanmıştı, Generali İL 'AP ahalinin dalma çok sevme, “İ)2* Tukubil amirleri ve arkada ondan her vakit ürkmüşler. Çünkü general Jiro inanıl. taylar kadar cüretli bir &omu” Tin ip. ir, Her valdt verilen emil | ukar, bütün hareket. iinde ri kuvvet almış | #itabet görülür. 1089 harbi g > #ransız umu. kara: generalin kumada “İZE 9 uncu orduya çok mühim * Vazife vermişti, 1 İnci ordu | Manş kıyılarında ve Belçika si. İÜ Mirlarında bulunan Fransız kuv İ Vtlerinin sol kanan el edi | u, Almanlar Belçikayı işgal İ Gecek olursa bu Ordu derhal 1 Belcikaya girecek ve bu suretle Alman ordularının Şimali Fran, “aya girmesine ve Fransız kuv İ Vetlerinin arkasıma düşmesine Nİ olacaktı, General Jiroyu bg iki defa Pariste ve birkaç de- & da cephede görmüştüm. fakat bünlördan, hiç birisinde samimi değiştirdiği, | 1, Fran, | İrimen esmer lekeler F #ürette konuşmamızı, O. Min için iki gün kalmak üzere i ralin karargâtını giğerken N lan de endişeliydim dersem Yâ iğ, mareşal Risiyle asker oli y bir insandır, Ben bir ço ük askerlerle konuşmuş bir ştlim; tanınmış ordu şefleri lerinde dalma ihtiyatlı olur” on Kizumsuz söz Var, elleriyle bu harita üze- İşaretler yapıyor, hareket. inşaf tarzımı anlatıyor. ve yenilme ihtimallerini ediyor, Fikirlerini an ten bilhassa cür'etin üzerin bana şunları söyle, * “Harpte tehlikeyi göze mi Vizımdır, Tabii tehlikeyi gö- “almak çılgmez hareket yap. “a demek değildir. Aklın ka tdeceği cür'et daima yapıl dır, Lüzumsuz ihtiyat kadar Sişürir hiç bir şey yoktur. 1915 Manjın hücumunu i iz herhalde, bu hücur anların kanadına tevcih edil. “ASİ. O vakit bir tümenin a reisiydim; bu hareket plâ- A ben hazırlamıştım, Plânımm Ni bütün tümenin birdenbire beş “4, "ürpriz harbi yapmasına da. Miyordu. Bu çok tehlikeli bir pilin. İG Zira bütün tümeni dar bir gede toplanmıştım, Düşman i “mdan gelecek bir topçu ate. bu hazırladığımız kuv veti on dakika içerisinde yok| | edebilirdi, Fakat di «anın böy- ls bir topçu ategi yapabilmes'ne ihtimal vermek doğru olamazdı, zira böy'e bir hazırlıktan haber alması il 1, O halde bu we aldım, Sabah'eyin kalbim | detle çarpıyor büt &teş sesi işitilmemişti, Ve seat tam dördü otuz geçe korkunç bir gürültüyle alay hareket eu... Jironun başka bir vakası. “Fastaki (o İsyan (hareketlerine karşı mücadele ii sıralarda i ekserya Aslas dağları Üzerinde tayyare ile keçi hareketleri nardım. Dağ üzerinde ta; uçus daima tehlikelidir , 4 remde pilot olarak mesleğini cok iyi bilen ve uçmaktan hoşlanan | uş var, Bir gün asl kabile. lerin üzerinde , uçarken yeriller tayyareye ateş açtılar ve bir kurşun karbüratörümüzü deld Tabil uçağımız da düsmede bar, adı, aklrma ik gelen düşlince artık mahvolduğumus fikri oldu Btrafmızda Sarp kayalardan başka hiç bir gey görünmüyordu, Uçağın yere inmesi imkânsızdı, Yözde bir bile kurtulmak ümidi yok, Birdenbite düşerken saği- mızda düzgün ve sıralanmış gö. ortasını beyaz bir leke gördüm. Kend kendime “burası bir Franrız ka rargâh! o'acak, diye söyelndim, | Ortada beyaz leke subay çadırı. | dır, etrafındaki esmer lekeler de İ erlerin çad'rları, olacak, Pilotu, mun. omuzuna — vurdum ve ona | lekeyi gösterdim, Delikanlı mak” / sadımı an'adı, tayyareyi düzelt. | mek ve bizi oraya düşürmek için | çabaladı, Size anlattığım bu hâ, diseler saniyenin ondabiri kadar kısa bir zaman içerisinde geç işti, Düm devam ettik, | çadırların üzerine geldiği vakit bu çadırların uçurumların orta- yendi Küçük bir yaya üzerine uğ nu gördüm, vala uğunu gördüm, Bu, Jir& metrelik düz saha üzerine İndire, bilmiş, fakat yere çarpınca birden tayyareden d'şarıya İni: kat korkunç bir uçurumun Kena rında kalmışım, kendime geldi, ği vakit toprak Üzerindeydim. rim İse UÇUrUME sarkmış. ya arapların hakkı var, ecel gel bileye hücum etmek lâzım geldi. Bu kabile bir dağ tepesinde, çr k sı hemen hemen imkânsız bir Lartal yuvasında oturuyopğu, İst m subayın! çağırdım, o ne “şu dik kayayı görüyorsunuz ya, dedim, Bu kayalıkta üç gün içinde bir yol açmanızı istiyo rum., Subay terbiyeli bir dille, fakat kat'i olarak fikrini söyledi "Komutanım, buna imkân yok, Bu yol üç günde değil, üç ayda yapılır, cevap verdim,: “Peki dostum, mademki bu yolun üç günde yapılmasma imkân yok, su halde yolu yapmaktan vazge siniz, Fakat bu yolu ben yapaca. g Derhal alay komutanını çi ım, kendi oalaymdaki ve civarda bulunan alayiardaki bü tün erleri derhal harekete geçir- masi ve gece gündüz çalışarak yo'u yapmasmı emrettim, Yol üç zün içinde yapıldı, ve düşman hiç beklemediği anda hücume uğrayarak mağlüp oldu..; iki Roman 30 kuruş #iyanan 70 kuruş olam | — Bir Kafkas roman ? — Kafes Arkama İz > muabbealık daracık biz saha var İğ dr, Saniyenin ondabiri kadar bir İ$ zaman daha geçti, Yere çarptık Sonradan öğrendiğime görü bi. sim çavuş tayyareyi tam bu otuz *ışEy N Bir koltuğa oturan Samim am casını hain bir nazarla süzmeğe du, “İl yor, gözlerinde derin bir endişe okunuyor, çehresinin inütekalliş balları sinirlerinin gerginliğini belli ediyordu. Basını çevirerek duvar saatine baktı, Birkaç daki" #abrederse her gey sona Saat tam altıda amcası 4 vermişti: — Evimde ini yeyip İ. çip yatabilirsin, Yakat bunlar. bağa efilencelerin ve keyfin için para dâ istiyorsan çalışmair sın oğlum, Sana kumarhane meyhane ve bilmem nehana pa- pası yetiştirmekten bıktım u sandım, Bundan sonra benden bile ermeregiğ Ben ha. ta oldukça benim isi yat m Jndiğin öldükten sonra ne İstersen Ya cümle Samim'in zihnine cinayet Seyahat Notları: Nevyorktan geldim Amerikadan Fransaya gelen bir gazetecinin anlattıkları “ masına rağmen Nevyork sulh zamanındaki manzarasını mü, bafaza etmektedir: HAlâ solak larda birçok insanlar hozla bezle yö, rüyorlar, hâlâ otemebiller biribiri ardından sluyor, hâlâ şehi , Moryey sulh zamanındaki gibi, Reklimlar her yerde görünüyor. Runlar ara, sında bilhassa film reklimları bis” la geliyvı, Ondan sonra şu çeşit ilânlara sik sık o rastgeliniyor “Tallliçrinisi Toksasta geçirseniz dünyanın harp elmekte olduğuna unutursunuz.,, Yahut “aşçılar ce. miyetinden diplomalı Moris Rav yonun lokantasmda yemek yeyiniz öğle yemekleri 75 sent, akşam ye mekleri 1,5 dolardır. Fakat bu binlerce İlânlar ara smda şimdi gelip geçenlerin bii tüm dikkatini toplamak üzere kas, den çok büyük yapılmış reklimlar da yardır. Ernlardan birisinde o “midafaa tahvilleri alinm,, bir diğerinde “muktedir olduğunuz yerde, muk tedir olduğunuz kadar kıılhaça yardım ediniz, yazılıdır. Amerika, dn barbi bilhassa bu reklâmlar hiseettirmektedir. Eğer Amerik mm tertip suretle hükümet büyük de giti olmanın ein erin mış oluyor ve bunda da haklıdır. Zira vakm Kaliforniyada bol bol sebze ve meyva yetirir, fakat A merikanın şark sahil; le garp kıyı sı arasında 5009 kilometrelik bir yol vardır ve nakliyat isi Ameri kada dahi bir mesele olmıya baş lamıştır, Zira Amerika hükümeti otomobil lâstiği satışını menetmis ve benzin “ sarfiyatım tahlit et miştir, “ Nevyorkta hususi otomobiller a zalmamıs olmakla beraber taksiler ve otobüsler bir hayli azalmıştır, Bu kauçuk buhranmm doğurduğu ilk netice sayılabilir, Amerikada azlığı hissedilen eşya haşmda de, ri gelmektedir, Alelâde kundura Jar bugün o Ameriknda 13 dolar, İngiliz yününden 1 takım olbixe #0 dolara mal nlmaktadır, Bir kadm tuvaleti 100 dolardan asağıya alı, (| samaz, kauçuktan başka bütün yokluk, Dilar Amerika pek hissedilememek; tedir. Amerika yakm vakte kadar intikam Nakleden: MELEKZAT KARDEŞ fikrini sokmuştu, Evet, amcası ölseydi onun mirasına konacak — Saat altı!, tı — ayağa E. Dan ac. si aldr, Samim'in tırnakları Si ii oğndan çıktı, , Ertesi akşam aynı sahne, ufak bir değişiklikle tekrar etti, Son saniyede, ME bir rande. vusunu M1 ilâcı içme, den odadan çıktı, Bu İkinci Samim'in sinirlerini , büsbütün harap etti, Müteskip günler bu iki günden daha feci oldu, Tesadüfler ihtiyar adami göstere kurtarıyor ve son dakikada a damcağız ilâcı içmeden bir işe gidiyordu, Samim ümitten ümit. sizliğe düşüyor, sevinçten hidde, te geçiyordu, Sinirleri perisan , olmuştu, Geceleri çok korkunç ni m iç i sö Lâtif kararım ik şişesini tekrar dolaba k alelâcele odadan çikti, Samim hırsla Ben sıktı, Buz gibi soğuk ter tanele ri alnını kapladı, Mirldandı: — Gene yarını yeooğiz. — Ayağa kalktı, Sendeliyerek geçiyor, saatlerce boş yere uyu mağa çalışıyor, sonra sabaha kargı kâbuslarla dolu bir uykuya dalıyordu. > Sabahları aynaya baktığı za, man kengisini (o tanıyamıyordu, Bir sabah başmı İki eliyle sika" Zehirli ilâç gişesini fırlatıp at mağı tavsiye eden vicdanmın #€, ayönnheri : hazp halinde aj. | dünsunem ea çok Kauçuk kullanan / memleketiydi, Ameriksn fabrika / larmın bir aylık kaduk sarfiyatı 30.000 tonu geçer. Halbuki buzla Ameriknda otomobil tâstikleri yal nm devlet için yapılmaktadır. Te nis, golf, futbol ve basket topları lâstik yastık ve döşemeler, Jarti | yeler, sskilar, lâstik oynmeaklar, | silgilör hiç yapılmamaktadır. Lâ tik banyo | başlıkları “1941 de 12 milyon tane satılmıştır, ve yaz makinelerinin ruloları “Amerika | secde 30 milyar tane salar” hiç | birini depoda bulmak kabil değil | dir, Mele 48 sente sisirilmiş kay İ çuk mesnetler içerisine beton akı tilen binrlarm imalâtı tamamiyle darmuştur, Bagün otemohil sahi” bi bir Ameriks otomobiline * lâ», tik almak için Meksikaya | gitmek meeburiyetindedir, Zira Amerika hükümeti hariçten girecek kauçuk eşyanın ithalini menetmemistir. AmerHkalılara sorarsanız bu tah didatm çoğu yokluktan değil psi, kolojik bir sebepten doğmustur. Devlet halkta yoklukla harp ruha uyandırmak istemektedir, Amerikan gazetelerini bugün lerde m çok meşgul eden mesele Madam Ruzveltin şalısi dostlurm,. dan ikisini pasif &orunma ofisine memur etmesinden doğan dedike dudur. Bu ili şahıstan birisi Ho, livudun büyük yıldızlarından olan Melvin Duğlas ve Merj Şeney is. minde hir dansözdür, Bu tayinin Amerikada uyandırdığı dedikodu o kadar büyük olmuştur ki meselâ Ayan ve mehusan meclislerine ka dar aksetmiş ve dansörün pasif korunma ofisinden aldığı 4600 dolar aylığın kesilmesine karar Ve” rilmiştir. Melvin Duğlas meccanen grlmsmak üzere vazifesine ipka e dilmiş ve Valt Dismeye hazırlaya ğı bir propaganda filmi için ve" dedilen 80.000 dolarm verilmesi; ne karar verilmiştir. Ba itibarla devletle sinema harp halindedir, Amerikada kötü seylerden bah” setmek modadır, Fakat buna rağ. men Amerikalı harpten hiç bah setmemektedir. Nevyorkun dodiodularmdan birisi de Greta Garbeonun evlen, meşidir, Bütün Amerika İsveçli büyük yıldızı şef Dorkesir Leo poki Ktokovshiye şik zannedili, yordu, Halbuki yalnız sevgi &ocasın, dan ayrılıp da 40 yaşmda çok za. yıf, fevkalâde çirkin bir adam © lan Geylor Hoser ile evlenince bu pia Amerikayı tamamiyle sa sini bir defa daha dinlemeği ve © akşam amcasmın çalışma oda" sında saatin altıya gelmesini ge. ne sabırsızlıkla beklemeğe başla, . Saatin akrebi korkunç bir yavaşlıkla nihayet altıya geldi, Bu sefer hiç bir hâdise olmadı ve LAtİf zehiri bardağa döktü, Ölü gibi sapsarı kesilen Samim kalbi duracak gibi heyecan için. de, bekledi, Lâtif bardağı dudağına götür dükten sonra içmeden masa Üz tüne bıraktı, Bir kitabı karıştı rarak bir kiğıda notlar aldı, Yumruklarını sıkmış ve tırnak. larmı etine batırmış olan Samim bir böceğin eyninin içini kömir. Hin lamel gibi oluyordu. İhtiyar bardağı tekrar eline #ldı. Fakat dakikalarca öyle 6 linde tutarak kitabı karıştırmağa devam etti, Birdenbire Samim oturduğu yerden zenbereği boşanmış gib fırladı, Dudakları köpük içinde saya tutundu, Amcası söyleniyordü: — Alçak!, İlâcıma zehir ka rıştırdığını görmüştüm, Ölümü, mün bir kalb sektesinden ileri geldiğini zannettirmek için asit Prüsik'i seçmişsin., Fakat sen den intikamımı aldım, Bir haf, tadır çektiğin asap sana yetişir, Samim, mânasız bakışlarla amcaşını Süzüyordu, Sonra bir. denbire bir kahkaha attı, bir çil gin gülüşüyle dakikalarca güldü. Çildrrmıştı! i Bu evlenme Amerfkahların çok hoşuma gitti, Nevyorkta yeni çift ler şerefine mütemadiyen ziyafet, ler verildi, Amerikalara göre ba evlenmenin iki sebebi vardır: Bi * rincisi Garbonun © Amerikada be, kürlara mevzu olan ağır vergiden kurtulmak için evienmis olması “ dır, İline; Garbo o ihtiyarlıktan korktuğu için kadmı gençleştirme ve güzelleştirme mütehassisı olan yeni kocnsiyle evlenmistir. Amerikanm ikinel dedikodusu da Karol Lombart Üzerinde sü, rüklenip gidiyor, Bu tanmmış yd dım bir tayyare kazasmda öldü, ğü malimdur, Karol Lembart'ın gömülmesi için hususi bir mezarlık yapılmıştır, Bu mezarlık bir İngilir parkını andırmaktadır. Bu parkın ierisinde bir koruluk, birçok çicek tarhları vardır, Parktaki mütesl dit projektörler geceleri bavaya penbe, yeşil, sarı renkte ışıklar ak. settirmektedirler, Karol Lombart Amerikan devlet istikraz tahville rinin satılması İçin yaptığı bir pro, paganda seyahatinden dönerken öldüğü için Amerika hükümeti air törü vatan uğrunda şehit addet mİŞ, cenaze merasimine silâhlan aşağıda bir bölük asker ve bir müzika takımı göndermiştir. Yıl dim kocası Klark Geybi ölümü, nün ertesi günü orduya gönüllü o larak yazılmıştır, Amerikada 40 yaşına kadar bü, tün erkekler ordu defterine kayıt edilmiştir, fakat 25 yaşından aş ğı olanlar arasında silâh altnda çağırılanlar pek azdır, Büyük şe, hirlerde pekaz üniformasız görülü yor, sokaklarda dolaşan Üniforma, Ur askerler daha ziyade kadmlar dır. Amerikalıların günlük en büyük eğlenrelerinden birisi de madam Çan (O Kay Şek tarafmdan hediye olarak gönderilen Çanking ismin öcki beyaz başlı çok madir Iki ayr yı a vu İkl aymın Amerikaya gelişini uğur saymaktadırlar, Marp Amerikan gazetelerinin satışı arttırmıştır. Fakat buna rağmen devlet kâğıda tahdidat koyduğundan gazetelerin baskı sa, yısı eksilmiştir. Eskiden günde 200 milyon basan Amerikan güzetele“ w şimdi günde 41.181.611 nüsha basmaktadır, Amer)kadan yeni gelmiş birisine Nevyorkla Avrupa arasmda nasıl seyahat edildiği sorulmuştar, A, damın verdiği cevap su olmustur: “Çok basit bir tarzda, artık Ame rika ile Avrupa arasmda seyahat çıkacak Amerikalılara kolay kolay izin ver Mmemektedir, Bu İzni alabilenler ise Fransaya gelebilmek için hem Fransız hem Portekiz hem de İs panya vizesine ihtiyaç göstermek tedir, Bu vizeler ise kolay kolay simmıyor, Ru vizeler alındıktan sonra İş tada iki yolcu vapuru hareket et mektedir. Bunların birisi Portekiz diğeri İspanyol bandıralı ld eski yaparlar. Yolcnlak 14 gün sürü yor, Birinei mevki ücreti 6000 de, Mardır, Yiyerek iyidir, Konfor orta halidir. Yolda bir Alman tahtel hahirine yahut bir İngilis gemisi »3 rasigelerek harp kaçağı var mu, yok mu diye aranmak veys bat rlmamak talihe kalmış bir iştir, Avrupa (le Amerika arasmda en emin yol harp Ünyyaresiyle gel, meklir, Ba tayyareler Atlantiği 9 saatte aşmaktamlırlar, Fakat bo sf viller için kolay &elay elde edilir bir minnet değiklir, . Kaç kişi bekliyor? Bakmayı ve saymayı bilen bir filozof Parisi dölaşmış ve muhte. lif müesseselerin önünde nöbe* bekliyen insanları saymıştır, Bu filozofa göre bir bakkal dükkünmn önünde dokuz kii, bir pastacınm ör“nde 4 kişi, bir zerzevatçrm önünde 208 kişi, ta, nınmış sanatkârların konser ver diği bir salonun gişesi önünde 3 ve bir küsük mahalle si. nemasımım önünde 14 kişi, #öyük bir sinemanın önüde İse 250 “iy #. j 4 eğer. vira. >