20 Mayıs 1942 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 2

A ABER — Asem Postrt HÂDISELER Reisicumhurumuzun dün Ankara stadında gençliğe hitabesinin bazı parçalarını radyodan alarak vermiştik. Bu mühim ve tarihi nutku aynen veriyoruz: Anka 10 (A.A) — Oünühürrelsi Mill Şef İsmet inönü, 19 mayıs sladyormunün gençlik ve spor bayrı- mı göreninde Türk gençliğine aşağıdaki kitapta bulun Sevgili ve değerli varlığımız olan sizlerin gençlik ve #pör bayramınızı kutlamak için aranızda | bulamüyo. ruz, Sizin İyi yetişmenine na kadar dikkatle baktığı mızı farkediyor musunuz? Hocalarımız, ana, babaları- arr ve devlet adamlarımız, vatanın geleceğini temiz ve kudretli elleriniz» koymak için aşk ile hazırlanmanızı istiyorlar, İyi yetişmenizi kolaylatmak için, size her vasıtayı tedarik etmeye çalışıyoruz. Sizin haystınızın sıhhatli ve neşeli geçmesi için, bizim çok göreceğimiz fedakrtık yokdur. Bizden ahlâki, çalışkan rsitli ve kuvvetli olmanızı isteriz. Kiinat içinde bir şerre olan bu yer yizlinde; tabintin w mükemmel nümünesli e lan irsanlar, buzün biribirlerini öldürmekle meşgul dürler, İnsanlığa hayret veren bu mâfzam karşısında gelecek nesillerimizin daha kndretli ve hazırlıklı ye tişmesi, başlıra düşünceniz olmalıdır. Sa her zaman İyi ahlâklı olmayı, insan meziyet lerinin başmda gösterdim. Iarp farlalarının, milletle rin ahlâkı üzerinde acıklı yıkmtdarmı arttırdığını gö. rüyoraz, Harp belâlarımdan olan dark ve pahalılık vücütlar üzerinde olduğundan ziyade ahlâk üzerinde sarstatılarını hisettiriyor. Üridiniz ve negenizle, bü. yüklerin hırslarma durgunluk ve muhakemelerina kuy vet verecekainiz, Şaşıranların türlü ahlâk hezeyanları na karşı, eoşarak akan bir çağlayan gibi temiz ve seffaf kalınız. Vatanım geniş zamanlarını ve dar za, manlarını yalnız kendi hakam zenginlikleri için mart fot fırsatı bilen soysuzlara nefretle, iğrenme ile ber maz. Minhaklenk biliniz ii, kötü ferst düşkünlerinin ve Kötü ahlik örneklerinin yalancı mumları, umduk larmdan çok kışa bir saman tütebilecektir.. Vatan müdafaa; için tiiriyen, vatana hizmet işi için hazır inanan Türk milefinin neşesinde anadet ve Kederinde felâket bulan temiz sportmen ahlâklı, Türk cemiyetinin bugün okuyucularımıza sanbığı saran belâlar içinde fedakirlik kararı ie, Ka. rakterli ve sportmen dürümü le ber yerde riayet gören Türkiye onmhuriyeti, sizin sağlam dayancınız, sağlam istikbâlinizdir. Türk gençleri; Sporun bayramını, milli kudretin kaynaklarından biri olarak karşıtıyaruz. İnsanlar arasmda iyi geçin rashin, hatti milletler arsasında yakın tanışmanın bir «saslı vasıtası spordur, İnsanların, bele genç ve ateşli çağlarında, sportmenlerin başından geçenlere nlıyma. ları, onların birbirile münnsebetlerinde çok tesirli olur. Muvaffak olmanın ortak vevki muvaffak olmanın g© niş yürekle, düşmanlık duymadan kabulü bükümleri ürkeeden, taşkımlığa düşmeden karşılamak tublatın ve her türlü şartların tesirlerine sağlam siniris bak ma, bülâan başkalarmın iyiliklerini benimseme vö başkalarının eksiklerini hoş görme, sporda idin edi. lir. Hele şü noktayı hiç hatırdan çıkarmayın. Her yüşla ve ber şarls uygun ve elverişli bir spor, çalışma zevki ve iradesinin başl, bileğidir. Çalışmanın istedi. ği bir çok küdretler vardır. Bunların hepsinden eheri- miyetlisi, çalışmanın insanda zevkli bir şey olabilme. 4i ve nerede, masıl olursa olsun herhalde çalışmak için arzu bulunmasıdır, İşte spor, insanın bünyesinin hüc. relerine çalışmanın bu ema kudretlerini vermek İçin başlıca, sihirdir, İyi vatandaş, verimli vatandaş ola- » Me ve bir bayan Yakaları rozeti; birtakım genç- ler mahkemenin kapcunda, diğer leri de içerideydi. Bu kalabalık da nedir? diye sokuldum. Suçlu | yerinde rengi sinirden mi, korku. dan mı, neden sarardığı meçhul bir bayan oturmuştu, Yine suçlu | yerinde ceketinin yakası rozetli dalgalı saçlı bir gene oturuyor, | bir Da ei de ayakta, sahi , Şahidin son sörlerine Şahlt Bay — Bu bayan Yalnız arkadaşımız Elmasa değil, bütün Üniversitelilere hakaret etti, Suçla bayan Nezihe, bu şahidin yahadetini kabul etmedi zen bana hakakret e. denlerden birisi de ( budur. Ben nasıl olur da bunun şahitliğini ka bilmek için iyi sportmen olmıya Çalışın ve iyi «port. G K wen olmak için do rmaddi kudretini kesici, yıpratıcı #ehirlerden koruyan, ahlâklı ve iradrl! vasıflarla be. #enerek yetişen vatandaş, doğru yolların en iyisinde. Ö| dir. Genç arkadaşlarım: İnsanlığın bütün olemleri, acıları, vatanın bütün s kıntıları ve düşünceleri Üstünde herkese, bütün dün. yaya ümit ve meşe vermek için gürbüz elğerlerinizin V Karvvetli nefesile haykırınız: yaşasın gençlik. 7 Sizin kudretli varlığınız ve temiz ahlâlnzda va. b tanın sağlam geleceğini her zaman söylemiş olan bü. $ yük Atatürkün şanlı adını candan saygı ve sevgi duy. $ < bugününe ve yarmnda müzaffer kalacaktır. Bütün in. Kahve toplayan gizli eli eller Jaşe rüdürlüğü tetkikata başladı Bölge iaşe müdürlüğü mühim tir mel toplama hareketi üzerinde tek kikat yapmaktadır, Verilen hâberle - re güre hazı İimmeler kahve piyasa. sayın durgunluğu ve bakkallaria kah- veciler elinde fakın miktarda kahve Kalmış olmasmdan İstifade o ederek piyamdan çiy kahve toplamağa baş. lamışlardır. Çiy kahve iyi muhafaza #dilmek, #retile usun müddet dura. bileceği vücuda getirmek güyeatlie de olabi . leceği düşünülmektedir. Kavrulmuş ve çeklimiş kahve aa tşları tamamen serbest olduğu bal de stok yapılmasa meydan verme - mek için çiy kahve satişi memnu bulummaktadır, Kahveher (ozaman va kolaybıile bulunduğundan giy kah ve bulundurmak amı © amesie bir kasın tiryakilerde belirmektedir. Ya, kat bir çok bakkalara yapılan mü « macnatlardam ve taleplerden bazı el. | lerin bu İşte menfaat kasdile hare - ket etmek istedikleri manast çıkarı. maktadır. ğine Ali Suavinin yıldönümü Türk inkılkpçım Ali Suavinin o 65 inci ölüm yıldönümü © münaaebetile öğleden snra Üsküdar halkevinde bir ihtifai yapdacaktır. İhtifalde merhumun batırısı anılar cak, kıymet ve bimmetierini belirten konferanslar verilecektir. Aynı zamanda Ankara radyomunda da maarif müsteşarı İhsan Sungu Ali Söavinin bayatını anlatacaktır. İON SENE EVVEL BUGÜN), 20 MAYIS 1932 * Fransızca şiir yazan ecnebi şairlerinden birisine her sene 5000 franklık bir mükâfat verili. yor, 1982 yılmda bu mükâfatı vreeek edebi heyet on üç muhte lif millete mensup şairlerin fran, sızca yazdıkları eserler arasmda İsviçreli şair Dökortinin “Dü- günce saatleri, isimli &kıtabı- ni soperek mildifatlandırmıştır. # Hind derizinde yanarak tan Jar #ilipar isimli Fransız va yolcu ve-tayfa olarak 767 kisiden 718 inin kurtulduğu. aralarında tanmmış .. 3 ear da bulun. Üzere in boğulduğu resmen anlaşılmıştır. için bü toplayışin gizli stok | Kularımzin göklere yükseltiniz. ç Yanlış eve giren SMA hırsız —— Beşinci kattan taşlığa yavarlandı REY Unu kesilen bir fırıncı Belediyeyi dava eâiyor Fırıncılar kartsız ekmek satmıyorlarmış Galatada Mandız sokağında 26 pu in oturan Alber adında birisi, J gece arkadaşı Kamal ve Bo. la içmiş, bayli sarhoş (o olduktan sonra da arkadaşını kendi evina gieip orada içkiye devama davet etmiştir. Albar, sashoşlukla yanlış eve gir miş, bunu anlayıp geri dönerken ba sefer de beşinci kattan taşlığa düş . müş, başı patlıyarak ağır © surette yaralanmı Yaralı, Beyoğlu has- tanesine kaldırılmıştır, mi Eksik veya iyi pişmemiş ekmek çıkarmak ve #eire gbi Y aykırı hareketlerinden lediye tarafından unları kepilen alyoncu Kul nan mektup Tramvay çarpmasına uğrıyan bir kadın öldü Vatman Hasan Yusufun idaresinde i Topkapı . Birkeei tramvayı, Top- yn yaklaşırican 65 yn, man adında bir ihtiyara çarpaıytır. Hasan ağır surette yaralanmış, kal Jırıldığı Cerrahpaşa hastanesinde de ölmüştür, Vatman yukalanmış cose. din gömülmesine izin verilmiştir. u mektupta, rh nüshada *gn ekmek taldıkları h cdilmekte, fırme Te İekelenmek # narak şöyle denilmöktedir “Pırmctlar kaçak elemek 5 maktadır, oSatılen © ekm menhakırmı baska baska yerlerde k lir. Teesiye edil Bununla beraber bu hali, dikte. törlerin, kimseye itimat etmemek, İ salnestıktan / zevk almak, dalma yalnız. kendisinin haldı olduğunu, yalnır kendisinin her seyi bildiği- ni sanmak, kendisine: “YANILI YORSUNUZ!” demekten çekinmi yen Ve müsavi haklarla konuşan kuvvetli, serbest şahsiyetlere kar şt gitridn büyüyen bir kin duymak gibi kötü huylarını, farkında ol. madan, kendisinin de editmesine mani olamamıştı, Sorulabilecek en önemii saaller. fen biri de şadur: Bu harbi nasıl nesini bilemediği dar kötü idmre etti? Mesele kısmen muamma halinde kalmaktadır, Fakat, kendi dük es göre, ba muammayı #yılmintacak bir cevabımız vardır, adyea her yaman, eğinin bü samimiyetiyle, harpten nefret #tmiş bir adımdır, Bundan evvel. kk k çarpışmış mekliğin müstenit olse yem icap ederdi. Kanuni mere den geğmiyen, kanın! merasimi bulunmayan bir emirle fırınına ve» rilen un iesitmiştir. Kanuni te sebbilste bulunacağım, Dâvfr; çık safhaları hak ve haklı dana çikarmak, adelet decektir, Namuslu, fak ördü? Onu gör. icin ml bu ka Bes tip ya hazırlandı Yurdün her (arafinda lanlmak Üzere süt yağı, seytinyağı ve kul « su. bit fikirlerinden afk: Bu memleket; bir daha as. in bivla bir harbe sürüklemiyece r. Bizden evvel gelenlerden da. a İyi anlaşmasını bilecti On- arm sonunda harbe sürüklenme. Toririn sebebi, harpten bizim ka dar samimiyeile nefret etmedik * terindendi.". Demek olmuştur, «lag kitroldan geçimi ların Ankarada tah caktır. İ birlikte çıkir. Yine 6 bay, 3 | Elmasa: “eşyayı yollasaydımız da | bel ederim, dedi. Davaya sebep olan hâdise şuydu: Üniversite talebesinden Bay El. pas aleyhinde, bayan Nezihi mniyeti sulistimalden hir dâvâ açmış. Bu dâvâ mahkemede gö- Fülmüş, sahitlerin celbi için bir baska güne kalm Fakat fam kapıdan çıkarlarkon şimdi görülen muhakemenin mev. zuu ortaya çılımış, B.Elmasın dâvâ snr takip etmek tizere onu mü. tecaviz arkadaş da berabermişler, Her şahidin ağzından başka sekle bürünen bu hüâdiseyi sahitlerden Bunt, Pazılı söyle anlatıyordu: — Ben kapıda muhakeme dinli yordum, Muhakeme yarım saat sir dü, Sonra hepsi kapıdan çıktılar, Bu sırada bir hay de İm bayanla suçlu bunlara hacet Ralmasaydı, daha i- yi değil miydi?” dlye güzellikle bir seyler söyledi. Bay Elmas ce. vap vermeğe bile vakit bulamadı. Payan Nerihenin tükürmesiyle ve ensekina (le iki tokat indirmesile karşılaştı. Elmas bir sey yapma dr, Polis çağırdı, Çek o patırdılar oldu efendim, Sonra bayan polis- lerin yanımda bu efendilere ha tank etti. Polisin yanimda” dahi vurdu, Bayın Nezihe atıldı; — Birçok Üniversiteliler bu a. dum peşine düşerek yalan yere #nhadet etmesi için kandırdılar, efendim, Şahit Salih de şöyle hikiye ey. tedi — Bendeniz hâdi erine git- tim, bidayetini gördüm, Kalaba'fk toplanmıştı, Esasen ben gayet ya- kındaydım, Bu hanım yanastı. Su efendinin üstüne yiirüdü, Pir to kat vurdu ve yüzüne tükürdü. Ben onlara sorgu dairelerinin 5. nünde rastladım, Elmas flo bayan Nezihenin sulistimal dâvüları var, muş, Asıl kavga mahkemeden çi. kmca başlamış. Ben orasını bilmi- ——— a ni hilmi. Resmi daireler açıldı 19 mayıs bayramı münasebete xapalı bulunan daireler ba tan iiharen tekrar açılmıştır. Dünkü merasime iştirak eden mektepler, bu. gün tatl yapacaklardır. yorum, Daha doğrusu ben kavga- um davada dahil olursa üçüncü safhasına sahidim, Bayan Nezihe söz aldı: — Etrafı Üniversiteliler almış- tı, Bon kendimi bilmiyorum, Çok fena vaziyetteydim, Her ağızdan bir kötü lâkırdı çayordu, - dedi, — Hiçbir taraflan bir kötü söz söylendiğini duymadım. Yalnız ba İyan Nezihe söylüyordu. Hükim ili tarafı barıştırmak is- — Gelin dedi, şu davaları hal in, barışm olsnm bitsin. Suçlu Elmas kati bir sesle vap verdi Ha; Bayan Nerihe hay Kimasım, ba. rışma teklifini böyle kat'i bir İ İndeyle reddettiğini görünce: ce. ri — Benim de şahitlerim var, de. | di, Hemsirem, zeveim, bir polis memuru, , , , asliye ceza mlibasiri. Hâkim, o bemşiresiyle o zevcinin sahadetlerinin kabul edilemiyı gini, polis memuru İlç mübaşirin dinlenebileceği: yledi, Polis memuru bulunamadı, bayan Nezihe polisin numarasını Ve nerede çalıştığını raptetmişti. Mübasir çağrıldı. O söze şöyle baş Tadı ve şöyle bitirdi: — Ben kaydiye vermek için bir aralık dışarı çıkmıştım, O sırada bir takım genelerin bayan Nerihe ila alay ettiklerini gördüm, Bak! Bak! Tükürdü! Diyorlardı, Bu hal bir müddet sonra yuha! şek. Bini aldı, Üstüne tükürdü! Üstüne kürdü! diye bağrışıyorlardı, Rayan Nezihe de asahileşti, tanesine doğru şöyle bir elini salladı, Fakat elini salladığı ba Elmas değildi. Bir başlın efen- diydi, Küfür etmedi, Yalnız bu sı- İ rada haşka bir bayan küfür edi yordu. Dayan Neziheyi bü genç ler çok fazla tahrik etüler. Gri elhiseli bir efendinin sırtına eliy. | le vurdu. Hakarette bulunduğunu işltmedim, Sabit Snağım şahadetiyle, sahit mühasir Süleymanm sahadetleri di İhtilâfi gidermeklâ- zım geldi, Şahit Suad tekrar duruşmayı almdı; Mübasir Süleymanla mu. vacehe edildiler, Bay Suad ifa. desinde esrar etti: — Ben böyle ylüyorum, dedi, Mübaşir Süleyman: — Vak'ann hidayetine yetiş - medim. Biraz sonra kaydiye için meden çıktığım esnada gör düklerimi Tüyorum, Söyledikie. rim doğrudur . dedi, Hâdisenin nasıl geçtiğinin bir defn da sahit polisten dirlemeliy. Netekim öyle de öldü, olisin celbi için muhakeme bir baska güne" bırakıldı. 10, 15 Ün'versitelinin, mahke - me kapısında vine, bir öcüneü da. et verecek bir hâdise gördüm, * doğru TARAH Tarihi Romanlaş- tırmak lâzınıdır| APON başvekili o Toyo'nun Vi sadece İyi ve kuvvetli bir general değil büyük bir devlet ve siyaset adamı, bir mütefekkir, bir miinekkid, halk ruhenu iyi kavs rıyan Ve anlıyan bir filozof oldu. ğunda hiç şüphe yağtur. Bunda Şüphesi olanlarm son aylarm he yecanir ve eşsiz hâdiselerinden hâ berleri yok demektir. Zira Toy hakkmda hüküm vermek hüdiselerin şöylece gözden geçi" rilmesi yeter, Hüdiseleri görünce (| emun şahsiyetini aksettiren ayna- İ yı görmüş oluruz. Zira “ayinesi is- Jtir Kişinin ifa bakılmaz!”, Japonların son zaferlerini yas dırmak istediği zam Toyo'nus bir tarihçiyi seçeceğini yannetmis ler; rannetmişler değil buna kat” iyen kani imişler, Fakat ©, bu İ* için bir romaneryı seçmiş ve bil hal hayret uyandırmış! Bu hayret asla yerinde değildir: neral Toyo pek isabet etmistir ama, | tü.) çüknü zafer menkibelerini beş on Kisiye okutmaktan, mektep sıralar! hududundan dışarı götürmemekteri var? Tarihin kuru, ye” | van, haşin, hararetsiz ve fenksijf dinde bu zaferlerin akislerini İ bulmak münkün “olamaz; bir ga fer destanı lâzımdır, bunu da an İenk bir romaner veya gale yuzab: tir, | Mallrmız tarihimiz; bilmez, çün» | Kü bizde tarihi roman ve epope yok gibidir, Bizim tarihimiz dün yanın bütün tarihlerinden dah İ zengin ve parlaktır; hiç olmazı en parlak olanlar arasmdadır | penelerkmlzde yüzlerce binler tarihi roman, romanlaştı İn tarih bulunmalıydı; ba ei” sikliği tamamlamak için bu vadide çalmanlara cesaret ve destek ol | mak acaba ne zaman disünilerek* | İlyada Yunan tarihinden dahs çok okunmuştur, Eski Roma haya | me fayda (mı bütün renk, ses ve heyecanlarğ* | riyle görmek için “Kovadis” 4 o kumak küfidir, Müsahip zade Ce | Min mavsffalnyetli komedileri min. yaşattığı maziyi hani. tari, yaşntabilir?, “Akm” piyesinde oi İatılan akındır ki Türkün o mes bur ve dünyaya yeni istikamet ve ren akımdır, “Şekspir” in “Anatol Frans, “Ba tarihi eserlerinin yaptığını “tarihs $'a te yapabilir mi? “namuslu, bir te aman Veya piyes canlanmf mazidir, Tarih okumak ise ancak bir otopsiye şahit olmaktır; çoğu | muzu sıkar. İ Kadircan KAFLİ Bir bakkal 15 günl mahküm oldu Taksim cumhuriyet e numarada bakxai Vasıl, dülkânediğ Mi, Pirinç, un, mercimek ve beyaz pay “İ nir varken mlşterilerine satmak! ir, ilarmı sananlar allanırlar, | Yeetina ettiği igin veriidiği 1 numar Muz ücllk bir hüdise olmadı, büyük uk kanlılık'a dağıldılar, SAİT FAİK ES irimimi a5 EMU 15 (AM RA NN —ğş..—n, N JUL ROMEN lere he kadar kendisinin dalın iyi anlaşabileceğini sannetti. Münih bamun için kabal etti, Kendi en dine artık salaşmann imkânsez ol. duğunu, Günkü hasmı herne pa. basıma oluraş olsun harp etmek is. tediğini söylediği zamanlar onu - İste © zamanlarda bile ©, hâİA bir mide bel bağlamaktarı kendini alamıyor, son dakikada bi le bir muejzenin vukubulah'leoe i Uuyordu, Harp patladığı RU ki Kendi er eminim la belki bu vaziyet et böyle sürüp gider de herp Keniiliğinilen biter, Belki de Almanyayt dah); bir ihtilâile, bez- yahut da iktisadi ve pi ojik bir yılılışia mağlâp ede 7. Hiç kan akıtmamış, yabut da peku * oluruz, Dünya yenlilen rahat, rahat nefes alab Ur.” Demistir Ban'ar Helki de masamız düşün. selerdir. Fakat o zamanlar binler. enmiz hüyle veya buna benzer sey- ler düşünmedik mi? DAMAK AN MMASI Çeviren: LUTFI AY Bu hal, ihtimal ki harbin şevk ve idaresi bakımından, İyi bir ha. leti ruhiye değildir; ve ben bunu bütün memleketlerin demokratla - rma, bütün hürriyet âsıklarma e- sefle, kederle haber veriyorum, Diyeceksiniz &i: “— Bunlar Harbiye Nazırlığın da halunduğu uzun seneler zarfm. dn niçin tayyare ve tank yaptır mamrş olduğunu bize izah etmez, Bunlar harbin İlk alti ay içinde ordunun sıkı bir talim ve terbiye ve tâbi tatulmasma, böyük mik. yasta harp malzemesi imal eğil, mesine, Polonya ve Finlandiya hazplerinde cn edinilen tecrübelerle tamaman modern bir müdafaa sis. temi körulmasna bu kadar Ax © emmiyet vermis olmasını bize mazur Bösteremet,” Elbette! Dalkilyenin, giteide noığa vuru. tan, bazı iliyadlarından bah- sedilli, Söylendiğine göre, kuvvet almak için, içki kullanıyormuş ve gittikçe çok içşmeğe başlamış, Bel, Wi doğrudur; fakat bu milin kat“ bir rolü olduğuna İnanmıyorum, ILİ korunma mahkemesinde $ lira ağır para cozasna, dükkâzmif 15 gün kapatılmasına mahküm ol” Kadmlardan da bahsedidi, Baf” ların arasnda bilhassa birind Markiz dö Orussol'dan, Fihakii” Daladye'nin bu taraftan biraz (“İN la vakit ve kuvvet kaybetmiş masından korkarım, Carpenlr kasabmm oğlunun bir makizle sö” da züppeliğine girişmiş olmasi” ve işin kötüsü bu yoldan çoğu beli, hattâ zararlı barı tesirler. Mu mesine pek müteçssi! ". Fakat Micselede de tâli kar” »nda olduğumuza kanliim, Bence ba meselede kadılar Dd nerallapden daha az Tol oynamiğ lardır. Düladye, demokrat Dala 7 ye, Radikal-Sosyalist yarüinle e ki reisi, Halk cephesinin eski BÖ i, harbin ve mllitarirmin ama” düşmanı olan Daladye, yer ie vw vaş generallerin adam Düştüğü hayal sukutları, — aerlar owu senelerce, bir me kapanır gibi, Harbiye . N ve kapanınıya sevketmişti, her gün gördüğü ulamlar bilh9” se geperallerdi, duymıya sesler bilsen asker sesle Hu seslerden büyük bir zevk * yordu, Çünkü, bu sesler ga e erin zannı hilâfma, çoğu 28 znman saygı, bağlılık, hatâ va sefkat iade «den ölçülü, ihtiysf sokulgan seslerdir. Bu, bizi Gümlen munrom#s” götürür, (Devamı vari Mya İm EN