20 Mayıs 1942 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

ALTIN ÇAPA İSKARPİNLERİNİ GİYİYORLAR. Teni Postane: Yeni Valde han altında I 9 UnCU JİI S « y i . 0 0 I O 10 ..»».. u . | M u ı . CQ70 umhuri istANİUL *. CAĞALOĞLU Telgraf ve mektub adresi: Cumhuriyet, İstanbul Posta kutusu: İstanbul No. 246 Telefon: Başmuharrir: 22366. Tahrir heyeti: 24298. İdare ve Matbaa kısmı 24299 24290 Cihan edebiyaü serisi: 1KARANFİLLİKADIN Crcmln'den çevireç ASUDE 2 ŞEHYET Çarşamba 20 Mayıs 1942 UGU Insel Ki G. D'Annunzio'nuı Ç ev i r A V N İ İ Millı Şefin Genctiğe Yüksek Hitab Bütünyurddamuazzam tezahüratla kutlandı : 19 Mayıs bayramı Dün Fenerbahçe stadında yapılan törenden canh bir intıba: Genc kızlanmız çelik adımlarla geçiyorlar Ankaradaki tören son derece parlak oldu. Samsun ve Erzurumdan gelen sembolik bayrak Millî Şefimize, Şerel tribününde takdim olundu. Merasimi Parti Genel Sekreteri açti İnönü genclere diyor ki: "Sizden çalışkan, ahlâklı, ümidli ve kuvvetli olmanızı isteriz!,, «Sizin kudretli varlığımz ve temiz ahlâkınızda vatamıt sağlam geleceğini her zaman söylemiş olan BÜYÜK ATATÜRK'ün şanlı adııtı candan saygı ve sevgi duygularımzla göklere yükseltiniz!» Fransız müstemlekeleri merikanın tam tasvib ve muzaheretile İngHizler larafından işgal olunan Madagaskardan sonra sıra Amerikada Antil denizindeki Fransız müstemlekelerine geldi. Günlerdenberi Vaşingtondan uçurulan haberler bir Amerikan Amiralile bu Fransız müstemlekelerinin Yüksek Komiseri arasında cereyan etmekte olan müzakerelerden bahsediyor ve hep bu müzakerelerin iyi bir neticeye varmak üzere bulunduğunu bildiriyordu. Amerikan haberlerine bakılarak Fransanın bu işte uysal hareket etmekte olduğıına bile hükmolunabilirdi. Daha birkaç gun önce Amerikan Hariciye Nazm Kordel Hal bu meseleden dolayı Fransanın bir protesto notası vermiş olduğıınu bile yalanlamıştı. Nihayet Fransız Başvekil ve Hariciye Nazırı Piyer Laval Antil 31İ11Î Şefımiz, nutuklarından birini irad ederlerken denizindeki Fransız müstemlekelerine aid Amerikan notasmı ve Fransanın buAnkara 19 (a a.) Cumhur Reisi I tişmesi, başlıca düşüncemiz olmalıdır. na cevabını matbuata tebliğ etmek su Mıll iŞef İsmet İnonü, 19 Mayıs stadyo Size her zaman iyi ahlâklı olmayı, inretile meseleyi bütün acılığı ve açıklı munda genclik ve spor bayramı töre san meziyetlerinin başmda gosteıdim. ğile ortaya koymuş bulundu, ve orada ninde Türk gencliğine aşağıdaki hitab Harb facialannın, milletlerin ahlâkı ügörüldü ki Amerika Antil denizindeki zerinde acıklı yıkıntılarını artırdığını da bulunmuşlardır: Fransız müstemlekelerini metropol görüyoruz. Harb belâlarından olan dar« Türk gencleri: Fransasının hakimiyetinden çıkararak Sevgili ve değerli varlığımız olan siz lık ve pahalüık, vücudler üzerınde olkendi irade ve idaresi altına almak islerin genclik ve spor bayramımzı kut duğundan ziyade alılâk üzerinde sarsıntemektedir. lamak için aranızda bulunuyoruz. Sizin tılarını hissettiriyor. Ümidiniz ve neşeSebeb?. Sebeb kurd ve kuzu hikâyesi. iyi yetişmenize nekadar dikkatle bak nizle, büyüklerin hırslarına durgunluk Fransa mağlub ve zayıftır, ve bir mü tığımızı farkediyor musunuz? Hocala ve muhakcmelerine kuvvet vereceksitareke mukavelesile Almanjaya bağlı rınız, ana babalarınız, büyükleriniz ve niz. Şaşıranlann türlü ahlâk hezeyandır. Üstelik son günlerde Almanya ile devlet adamlarınız, vatanm geleceğini larına karşı, coşarak akan bir çağhyan İsbirliği temeline dayanan bir siyaset temiz ve kudretli ellerinize koymak için gibi temiz ve şeffaf kahnız. Vatanm gegütmekle maruf Piyer Laval'i hükumct aşkla hazırlanmanızı istiyorlar. İyi ye niş zamanlarını ve dar zamanlannı yalbaşına getirmiştir. Öyle ise bırak baka tişmenizi kolaylatmak için, size her va nız kendi haksız zenginlikleri için mahm şu Antil denizindeki müstemlekele sıtayı tedarık etmeğe çalışıyoruz. Sizin rifct fırsatı bilen soysuzlara nefretle, rini, deniliyor ona! hayatınızm sıhhatli ve neşeli geçmesi iğrenme ile bakınız. Muhakkak biliniz Amerikan notasmı böyle hulâsa et için, bizim çok göreceğimiz fedakârhk ki, kötü fırsat düşkünlerinin ve kötü mekle hiç mubalâğa etmiyoruz. Haki yoktur. Sızden ahlâklı, çalışkan, ümidli ah'âk örneklerinin yalancı mumları, katen nota aynen ve sarahaten bunları ve kuvvetli olmanızı isteriz. Kâinat umduklarından çok kısa bir zaman tüsöylemekte ve bu bakımdan şimdiki içinde bir zerre olan bu yeryüzünde, tebliecektir. Vatan müdafaası için titriharbin yalnız kuvvete hak tanıyan ga tabiatin en mükemmel nümunesi olan yen, vatana hizmet işi için hazırlanan ribeleri arasında milletlerarası hukuku insanlar. bugün birbirlerini öldürmekle Türk nıilletinin neşesinde saadet ve kemın yeni tezahürlerinden pervasız bir meşguldürler. İnsanlığa hayret veren derinde felâket bulan temiz sportmen şaheser teşkil etmektedir. Amerikan bu manzara karşısmda gelecek nesille ahlâkı, Türk cemiyelinin bugününde ve notasımn son cümlelerini beraber oku rimizin daha kudretli ve hazırhklı ye(Arkası sahife 3 sütun 4 te) jalım: « Bu müstemlekeler, Fransız hür iradesinin bir mümessili sayılamıyacak olan M. Laval'in emri altında bulunmaktadır. Bazı şartlar kabul edildiği takdirde Amerika hükumeti Antil ve Güyan Yüksek Komiserini, Fransa adına ve Fransız bayrağı altında, fakat Vişi'den müstakil hareket eden bir idare reisi olarak tanımağa hazırdır.» Araerikanın emir ve icbar ettiği şartlarla Vişi'den ayrılarak sözde müstakil bareket edecek Fransız Yüksek Komiserinin hakikatte Amerikan hakimiyet ve harta tabiiyeti altına girmiş olacağı çok aşikâr bir hakikattir, ve Fransa bu hareketi bittabi şiddetle protesto etmiş bulunmaktadır. Ancak Fransız müstemlekeleri Yüksek Komiserile Amerikan Amiralları arasında müzakereler devam ediyor ve meselenin Fransa tarafmdan makul ve mantıkî esaslara irca olunmasına çalışıldığı anlasılıyor. Fransu ve Ametikan münasebetlerinin tarihî Anglo Saksonlar İkinci cepheyi Millî Şef; Atatürkün kabrini ziyaret hemen açmak etti ve ona çiçekler götürdü azminde Dün sabah Istanbulda yapılan merasim • • Fenerbahçede toplanan gendiğin heyecan verici manzarası: Hep biragudan Istiklâl mar$ı söyleniyor İrlandaya yeniden Amerikan kıt'aları getirildi Amerikan silâh sanayii, harbi 1942 de bitirmek kararına göre ayarlandı Ankara 19 (Radyo Gazetesi) İkinci cephe meselesi son zamapİ3rda gür.ün yeniden mevzuları arasına girmiştir. Boston radyosu bugünku neşriyatında Amerikada harb hakkında hasıl olan bir fikirden bahsetmış ve şöyle demiştir: « Bu fikir, bu harbin müttefiklerin harbi 1943 te değil, 1942 de kazanacağı fikridir. Amerikada silalı istihsali o kadar ilerlemiştir ki ikinci cephenin açılabileceğine Amerikan erkânıharbiyesi de kani olmuştur. Bu cephenin gelecek ilkbaharda det>il, ünümüzdeki günlerde açılacağı söylenebilir. istanbulda Ankarada Ankara 19 (Telefonla) 19 mayıs genc lik ve spor bayramı bugün şehrimizde coşkun tezahüratla kutlanmıştır. Bütün Ankara halkı 23 yıl önce Büyük Kahraman Atatürkün yeni bir çığır yaratmak üzere Samsuna ayak bastığı günün ıldönümü olan bugün sabahın erken saatlerinde sokaklara dökülmüştü. KERCTE ÜÇ R U S ORDUSU YOK EDİLD1 149,256 esir, 1400 top, 3S40 otomobil ahndı. 323 uçak düşürüldü Harkof kesiminde de şimdiye kadar 447 fank fahrib olundu ve Rus hücumları nüskürtüldü blıği Büyük Kurtarıcımız Ebedî Şef Ataturkun Samsunda Anadolu toprağına ayak bastığı mutlu günun yüdonümüns raslıyan 19 mayıs Spor ve Genclik bayramı, dun memleketin her tarafında olduğu gıbi şehrımizde de, kesıf genclik kutlelerinın sevıncli kaynaşmaları arasmda kutlanmıştır. Bu münasebetle bütun resmi daıreler ve hususi müesseseler, kara ve deniz nakıl vasıtaları bayraklarla donatümış, şehir buyuk bayram günlerine mahsus hareketli ve heyecanlı manzarasını almıştı. Sabahın çok erken saatlerinden itıbaren spor kıyafetlerıle elleri bayraklı mekteb talebesinin bir ağızdan milli neşideler okuyarak şehrin başlıca caddelerinden akın akın geçtikleri görülüyordu. Bilhassa, Kadıköy vapurlarının yanaştığı Köprü iskelesi hıncahınç dolmuştu. Tramvay arabalarının, Pener ve Beşiktaş stadlarındaki spor şenliklerine iştirak edecek kız ve erkek talebeyi taşımağa ancak yetebildıği görülüyordu. Beden terbiyesi mükellefleri ve kulüblerin ihtiyarî sporculan, saat 7,45 te Köprüden hareket eden hususi bir vapurla Kadıköyüne nakledilmişlerdir. Bü(Arkası sahife 3 sütnn 5 te) Gencler Büyük Atanın mezannda Bayramın kutlanmasma Ebedî Şefin Samsunda karaya çıktığı saatte saat tam de 21 pâre top atımile başlanmış ve bu anda bütün fabrikalar ve lokomotifler düdüklerini çalmak suretile bu tarihî ânı selâmlamışlar vs halk Atatürkün ve onun emrinde şeref ve istiklâl için canlarını feda etmiş olan şehidleri(Arkası sahife 3 sütun 6 da) İrlandaya gelen Amerikan kuvyetleri Diğer taraftan İrlandaya külliyetli (Arkası sahife 3 sütnn 4 te) Almanlara göre Rus kıt'alan yeniden Harkof cephesinde Sembolik bayraklar Samsun ve Erzurumdan Ankaraya gelirken YUNUS NADİ (Arkası sahife 3 sütun 7 de) Samsundan gelen bayrak, Ebedî Şefin Millî Mücadeleye başlarken «Dağ başını duman almış» şarkısını söylediği Köroğlu çejme&ini geçerken; Erzu rumdan gelen bayrak Sıvas Valisine veriliyor. Vali Samsun ve Erzurumdan getirilen bayraklan yan yana koyuyor... Berlin 19 (Radyo, saat 12.45) Alman orduları başkumandanlığının fevkalâd etebliği: Kırlmda Kerç yarımadasında General Manstein'in kumandası altında hareket eden Alman ve Rumen askerleri, mağlub düşmanı şiddetle takib ederek dört köprü başmdaki acı mukavemeti bertaraf etmiş ve 3 Sovyet ordusu İmha edilmiştir. Bunlar 17 piyade fırkasmdan, tank fırkalarından ve İki süvari fırkasından müteşekkildiler. Siddetli takib neticesinde 149.256 esir, 1400 top, 3840 otomobil, 7000 at, daha birçok hafif silâhlar vesaire elimize geçmiştir. Düşmanın ancak kllıc artıkları boğaza güçlükle varabilmişlerdir. Hava kuvvetleri bu harekâta fevkalâde yardırr.da bulunmuş ve düşman 323 tayyare kaybetmiştir. Bundan başka Kerç suBerlin 19 (a.a.) D.NB. bildiriyor lannda 13,600 tonluk gemiler ve müteSalâhıyetli askerî kaynaklarda denll. addid sahil gemileri batırılmıştır. dığıne göre, Alman ordusunun şimdiy Kerçten ric'at eden düşman çok ağır kadar Rus cephesinde yaptığı bütün zayiata uğramıştır. taarruz hareketleri, ilkbaharm başınd (Arkası sahife 3 sütun 2 de) (Arkası sahife 3 sütun 3 te) Harkof taarruzile ilerlemege devam etti Ruslar Almanların Birkaç kasaba ve köy işini kolaylaştırmışlar işgal edildî, Almanlar Şimdi Rusların önü buraya büyük tank açık bırakılarak iki kuvvefieri ^eürdüer taraftan çember içine Moskova 19 (a.a.) Sovyet geceyarısı tebliği: ahnıyorlar 18 mayısta, Harkof kesiminde kuvBüyük Alman taarruzu en ümid edilmedik bir yerden başlıyacak vetlerimiz taarruzı hareketlerde bulunmuş ve ilerlemelerine devam etmişlerdir. Kerç yarımadSsında, çarpışmalar Kerç şehrı civarlarında devam etmiştir. Cephenin diğer kesimlerinde önemli hiç bir şey olmamıştır. 17 mayısta, 64 Alman uçağı tahrib edılmiştir. Biz 21 uçak kaybettik. Barentz denizinde Rus hava kuvvct(Arkan sahife 3, sütun 3 te£