3 Eylül 1941 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 2

—a « g, W _Ba smakaleler Vahit Gazetelerimizin başmukarrirleri Düs günkü basşyazılarını mazul Amerikan Lelgrallarına haâsretmişierdir. Hakkı Parık Usz,bu hususta Vakı; gazelesinde yazdiğı makilede, Amerikanm bir ga. rabet âlemi olduğunu bildiğimizi, İşite tiklerimizin, çoğuna gülüp geçtiğimi. Z, ancak ecski Amerika deniz genelkur may teisinin İngilirleri hoğazlara sale dirmağa davet eden yazısının esef edilecek sey sollufunu &Eğer Amcrika deniz genelkurmay başkanı eski Maontrö mulkavclesine göre boğaze tardan bütün devletlerin ticaret gemi, terinin yalnız sılfhi muayvereyetabi tü. tularak geçirildiğini bilmiyorsa bunu Haliç vapurlarının .,mîuıcısmm bile gök iyi bildiğini anlatarek diyor ki: Eski dünya gazetocisinin Yeni dünya devlet adamına şunu süyle- mesi icap ediyor ki kendisi gibi belki talih saevkiyle yüksek devlet makamlarında - bulunmuş adamlar bir gün bir makale yazmak heve- gine düşer ve bu da kendi memle- ketlerile dalma dostluk — münase- betleri «üden bir devletin hayatma kast mahiyeti teşkil ederse bunun nasıl hatır ve hayale gelmiyen milli Ve beynelmilel zararlara kaynak olacağını Tlilen mesuliyet mevki- inde bulunan insanlarla — konuşun anlamalı ve hele Türkiyenin yal- miz Amerika sergisinc Hacı Beökir fokumu gönderen memleket olma- dığmı iyice bilmelidir. LA Cumhuriyet D.N. “iki cahli — Amerikalıya ders Yeriyoruz,, başlıklı yazramda şunları süylüyaor: 'Kananatimize göre sabık — Amerika deniz genelkurmay başkanınm gsözleri we Vaşinztonda çıkan guazetenin ma. kalesi herkesten evvel iki devleti mü« teecssir edecektir: Birincisi müttefikle, Fimiz İngiltereyi, — ikincisi de şimal komsşumuz — Rusyayı,. — İngiltereden ve Rusyadan icap eden — mukabeleyi beklerken bu münasebetsiz lâf yığın. Jarmın bizi alâkadar eden — tarafına süylece bir temas edivermiş olduk... * & © Tan Zekeriya Serteol de aynı mevzuu İns celiyerek şüyle diyor: “Yaltız sabık Amerika deniz genel kürmay başkanma şu kadarmı hatire latmak isteriz ki, Boğazlara Türkiye . nin hâkim olması, şimdiye kadar har. bin yakmşarka sirayetine mani ola - tak üml! olmustur. Bundan sonra da, dünvanın bu köşesinde sulhün devamıe ı temin eden ümll, o, olacaktır. Tür. kiye, Montrö mnahedesinin kendisine verdiği hakları şimdiye kadar kullan. masını bildifi gibi şimdiden sonra da bu hakkını kullanmak hususunda kim. senin taysiye ve müdahaleelni kabul #tmiyecektir.., . * Tasviri Efkâr Tasviri Efkârın “Tasviri Efkâr,, imzalr muharriri de “acaba tahrikât Yar yapıyorlar, dedikten sonra şunları yazıyor: “Herhalde Amerika — bükümetinin bu yoldaki neşriyatı — hiç de tasvip etmediğinden emin olmak isteriz. Çün ” kü evvelüâ Türkiye, Amerika — ile çok '* Süaniyeon Amerikanın şimdi birdenbire döst olduğu Rusya ile Türkiyenin a « rasmın acılmasmı da İstemiyeceğin . den eminiz. Esasen böyle bir iki gaze. tenin neşriyatlle Türk — Rus dostluğus nün haleldlar olmryacağı tabli ise de Amerika gazeteleri de, siyaset adam. ları da sözlerine daha ziyade hüklim almırya çalışırlarsa herhalde hem ken. dileri hem de yardım etmek İiztedik « leri devletler için daha iyi olur., Yeni Sabah | Hüseyin Cahit Yalçın Âmerika Süs bık deniz genelkurmay başkanı amiral Sterlingin mahut makalesini bahis mevzüuu yaparak, Amerikalıların pek meraklı oldukları bu çeşit sansasyo . nel yâzıların harp zamıanında — yersiz ve münasehetsiz düşmesi Amerikanım bile menfaatlerine uymaması tehlike« si olduğunu kaydediyor ve Ege denle zinin, YunAan âadalarının mihver hâkia miyetinde olduğuna — ve buralardaki meydaniarda hâavalanmağa hazır tay. yarelerin bulunduğunu isaret — ederek diyor ki: Hangi denmizci üstün bir tayyare kuvvetinden yardım görmüdün büyle bir kapanın içine — gireliiir. Amirai Sterling Girid muüharebesinde tayya. Ye kuvvetlerinden kâli yardım görmie yen İngiliz donanmasınmı uğradığı Zt« yiğtın de mu farkında değil Bütün bu tehlikeli işlere neden lü « zam var? Karadenizde kime yardım | edilecek ? Karadenizde Almanların bulundura bilecekleri deniz kuüvvetlerine — karşı Sövyetler birliğinin kat kat (faik bir donanması vardır. Bu donanma Kara. denizde durdukça Almanlarm denizden bir hücuma teşebblls etmelerine İm « kân yoktur. Sovyet donanmasının Karadenizle barınmaması Almanların bütün Karudeniz sahillerini ele geçire melerine bağlıdır ki bu takdirde bü. tün Amerikan donanması boğazlardan içeri girmiş bulunsa karadaki Alman ordularmım Baküâ petrol kuyularımı &« te geçirmelerine mani olamaz, Amiralin mütaleasındaki manasize lığı izah için daha ziyade tafsilâta gir mek bu fikre değeri clmıyan bir ehem miyet atfetmek olacağı için susmayı ve gülüp göçmeyi tercih ediyoruz.,, * * * Vatan Ahmet Emin Yalman da manşet ha. Hünde yazdığı — başmakalesinde diyor : “Bu bakikatler ortada durürken Amiral Sterlingin ortaya — bu kadar saçmıa fikirler atmasını, bilhassa A » merikanm oynamağa harırlandığı dün ya rehberliği rolü hesabma teessürle karşılıyoruz. Eski bir bahriye genel. kurmay reisinin tahkikine lüzüm, güre | meden ortaya böyle fikirler. koymü. sına bakılırsa Amerikada söz ayağa hayatındaki adamların — bilmedikleri bahislere karışmamalarını bu — kadar nazik bir dava hakkında ağızlarını aç. madan işi tahkik ihliyacını duymala. rmı, gerek kendi milletlerine ve gee rek dünyaya karşı olan mesuliyetle« rini daha iyi kavramalarını herhalde beklerdik.., . İkdam Abidin Daver, amira'iy yazısına ay. nı tarzda cevaplar verdikten sonra Star gazetesinin makalesinin âde Türe kiye ile Sövyetler birliği arasına bir kundak sokmaktan başka bir şey öle madığını analttıktan sonca — sözlerini şöyle bitiriyor: “Bu yersiz ve müzir neşriyatın dos. turmmuz Sövyet Rusyayı da mütcessir edeceğine ve müttefiklerimiz İngiliz . lerin de hoşuna gitmiyeceğine — şüphe etmiyoruz. Hakik$ demeckrat Ameri. kalılar ise, kendi esas — prensiplerine ba kadar zit fikirlerle üost ve barişe sever Türk milletinin reacjide edilmesi. ni elbette hoş görmiyeceklerdir. Türkiyeye hakiki dost olanlar, Ba, gazlar ve İstanbul Hilardumr ağızla - rına bile almamalıdırlar. Bu bahiste ileri geri sözler söylenmüâsine asla tas hbaraumülümüz yoktur.., Verilen bir emirde, köyün ö - tesindeki orman kenarinm işga . li isteniyordu. Bölükler — yürüyüş haline geçerek guruplar orman ke narma ilerlemeğe basşladı. Tank defi topları, köyün kenarma mev- Zi alarak bizimkilerin ilerlemesi. ni himaye altma alacaklardı. Or- mana yaklaşımca şiddetli bir ateş. le karşılaştık, Taburumuzda top « gü eri yoktu. Düşmanla karşı karşıya gelinceye kadar sabır et- memiz lâzım geliyordu: ancak © Zaman ateş edebilirdik. Tanklar ilerliyor. Biz piyadeler ise henüz bir iş görmüsş değildik. Bu vazi . Yet bizi utandırıyordu. Gerçi Tank lara karşı harp etmeğe muüuktedir olamazdık fakat başka hedeflere karsı muvaffakiyetimizi göster . mek iİstiyorduk, İşte tankların ilk Mmerm'leri ormana gönderildi, Or - toan düşmanm makineli tüfek yu. Yaları İle dolu, önde fMerliyan ni - yadeler için büyüz bir kuvyet ol - duğfuna süpha yok, Zira plyadeler bu sayede yanlız olmadığını ryor. ve düzmana gelince, an İrihâa dan kurtulanlar merminin infilâ - kı ile gerisin geri kaçırıyordu, Or man birden bire sessizleşli, Po - lonyalılar ormanımm derinlikler'ne çekildi. ÂArtık ilerliyebiliriz. Bölükler, ormanın içinden sis . tematik bir tarzda ilerliyor. Tank defi toplarmmızdan biri bağşta di « ğeri arkada olmak üzere orman yo hunu emniyet altma âlryor. Her sey mükemmel bir tarzda cereyan ederken düşmanın yeniden mevzi aldığını v her ne pahasma ölür « sa olsun yerini tutmak istediği görüldü Orman ileri hareketim:. ze büyük müşkülât çıkarıyor. Ne taraftan ateş edildiğini anlamak çok zor, Fakat biraz sonra âate - gin geldiği jstikamet tayin olundu, Tam taarruıza geçmisken etrafta infilâk eden büyük mermilerih gü rültüsü duvuldu. Düsman topçusu da faaliyete germisti. Disman ba, tarvyası acaba! nerede” — Batarya bir daha ateş ettikten sonra mev- ki! öğrenildi. Orman kenarında ki yolun nihayetinde, Defi topları - mız hemen ileriye sürüldü. Topa ——— ——— — .—— . ..00—> - HABE R — Aksam nvostam Fiat listeleri bugün asılıyor —AY Her dükkân bu İisteleri iyi bir yere asmağga mecbur Ticaret Vekâletinin emrile bü- tün dükkânlara, ticarethanelere asılmak üzere mürakabe komis * yonur.ca fiyatları tesbit edilen maddelerin listeleri hazırlanmış, tır. Bu listeler Esnaf Cemilyetleri vasıtasile ve ticaret müdürlüğü ile iktisat müdürlüğü tarafından bugünden itibaren tevzi edilecek. tir, Her ticarethane bu sekiz tip listeden kendi ticaret şubesine ait fiyatları ihtiva edeni vitrinine veya müsşterinin kolaylıkla görüp okuyabileceği bir mahalle köy- mağa mecburdur. istanbuldan İzmitre giden Bir genç iren altında parçalardı İzmirden bildirildiğine göre, Karşıyaka nahiyesinin Sığınlı - Hacı Hüseyinler istasyonları a - rasında dün feci bir kaza olmuş, İstanbuldan İzmire yeni gelmiş olan Musevi Nesim admda bir genc tren altında kalarak başt vücudundan ayrılmak — suretile ölmüştür. Kaza, bu iki köy ara, gındaki 46 numaralı köprüde ol. müuştur, Tahkikata devam edil - mektedir, Nakil vasıtalarına yapılan yardım zammı Vesaiti nakliyede tatbikmna başlanacak olan asker ailelerine yardım zammı için belediye reis. liği tarafından bastırılan püullar dün tramvay., vapur idarelerile otobüscülere dağrıtılmıştır. Karar cuma günü sabahından itibaren tatbik edilecektir. Bunlar biletlerle birlikte hal - ka verilecektir. Diğer taraftan bu işte İstih- dam olunacak memurlar için ya- kında örtamektep ve İise mezün, ları arasında bir müsabaka im. tihanı açılması kararlaştırılmış- tır, Kazananlar ârasından 50 kişi tefrik olunacaktır. —H Almanyadan 25 otobüs getirilecek Belediye, Almanyadan 25 oto- büs getirilmesi için tramvay, €. lektrik ve tünel idaresine müsa. ade vermiş, idare de bir firma ile temasa geçmiştir. Otobüslerin sonbahar nihaye- tine kadar getirileceği tahmin o- lunmaktadiır. ——— İplik tevziatından şikâyetler Sümerbank — teşkilâtı tarafım dan yapılan iplik tevziatında ba, zı aksaklıklar görülmüştür. Bir kısım ihtiyaç sahiplerine iplik verilmediği, bazılarına isefazla verildiği veya kendilerinin kul . lanamıyacağı kalınlıkta iplik tev zi edildiği vekâlete yapılan gikâ- yetlerden anlaşılmıştır. Vekâlet, bu işi tetkik için şeh- | rimize bir müfettiş göndermiştir. Bundan baska sehrimizde bulun- makta olan Sümerbank Umum Müdürü Burhan Zihni de iplik tevziatı islerini tetkik etmekte , HALKIN DİLEKLERİ Memur ve işçilere Bahalılık zammı yapılması istendi Şehrimiz mebusları dün . de E. minönü ve Fatih Halkevlerinde toplanarak halkm dileklerini din lemişlerdir. Konuşmalarda Vali ve Belediye Reisi Lütfi Kırdar ile muavini Lütfi Âksoy da hazır “bulunmustur, 'Toplantıdaki halk bazı yollarım tamiri ile sokakların aydınlatıl , masiıni istemiştir. Bir vatandaş da bundan 20 yıl etvvel kazaen bir suç işlediğini, vicdanen na - dim olduğunu, şimdi bir dükkân açmak istediğini, fakat “sabıka. lıdır” diye izin verilmediğini SöÖy. liyerek: “Halbuki kanun hapis- haneden çıktıktan sonra 5 yıl suç işlemiyenlerin sabıkalı kaydının silinmesini âmirdir,” demiştir. Vali bu müracaati not etmiş . tir, Diğer dilekler meyanında ba rem kanununda tadilât icrası ve, ya memurlara ve isçilere “paha- İrlik zammı” verilmesi, talebenin öğleden &onra resmi dairelerde çalışmalarıma; öğleden evvel de mekteplerine gitmelerine müsaa. de olunması istenmiştir. Bir ta, lebe velisi de sabahları mektepr lerde saat 8 de tedrisata başla . nrimasının bilhassa uzak yerler, de oturan talebeyi müşkülâta soktuğunu beyan ederek bu ders yılından itibaren mekteplerde sabahları derslere saat 9 da baş- lanılmasını temenni etmiştir. * Maarif vyekâleti önümüzdeki sene mektep' kitab ihtiyacını tamamile kar şılıyacak tedbirleri almıştır. — Tarih, toğrafya ve okutma kiteplart tama « men başılmıştır. Diğer — kitaplar da 25 eylüle kadar basılmış bulunacak « tır, * Ankaradan bildirildiğine — göre ziraat vekâletince satm âlınan ziraat makine y ve — levazımmdan orak Mmakineleri yedek parçalarımımn bu gibi makinetere sahip bulunan ziraatçilere den ihtiyacı olanlara milbayaa bedel. leri Üzörinden satılmasına koordinas . yon heyeti müsaade etmiştir. * Gidecekleri yerler yalaın olduğu için bazı yolcuları kabul etmiyen 1783 plâka numarali taksi şefürü Riza ile 2463 plâka numaralı taksi — şoförü Mehmet Cakar hakkında zabrt tutula müuştür. # Toprak mabsulleri ofisi tarafın - dan büugünden itibaren makarnacılara, | 10, bakkallara 13, — lohantacılara 3 çuval un verilmesi kararlaştırılmıştır. Makarnacılara verilecek unun makar. na fiyatlarmı düşürmesi — kuvvetle muhtemeldir. * Fatihkhalkevinin 2 şuhatta açtığı dispanser, yeni kısımlar Üğâve edil . mek &uretile tevsi edilmiştir, Tevsi ce dilen dispanserin — açılma merasimi 17,380 da yanılmıştır. — Merasimde İ» tanbul mebuslarından bazıları bulun. müuştur. Şimdiye kadar Fatih dispana serinde 2290 hasta tedavi edilmiş, bir | çok hastalara da ilâva verilmiştir. Polonya harbine ait 6 tam vaziyet verilirken karnma i. ki mermi yiyen arkadaşlarmızdan biri ölü olarak yere — yuvarlandı. Yanmdaki ucuz kurtuldu., Mermi omuzundaki tüfeğin ağaç kısmmı parçaladı; kendisine bir gey olma- dan elbise ve gömleği baştan bü« Polonyaldlar bunun hesabmı ve recek! Bataryaları bizi bir an ol « sun durdutmamalı, Bizim defi to - punun yirmi metre ilerisine — bir mermi isabet etti. İnfilâk o kadar siddetli oldü kir ormandaki ağaç - İardan bazıları sağa, sola devril . di, Girdap gşeklinde havaya toz yükseliyor ,Bataryanın mevkiini hatıralar.. Yazanlar: Muhtelif subaylar tam olarak tayin etmek için tozun kaybolmasını beklemeli, İntizar ta hammülüfersa bir hale geliyor, Ni hayet ilerisi görünüyor. Fakat bu esnada yandan İlerleyen bir kaç piyade, bataryaya el bombala. rm ile taarruz ederek zararsız bir hale getirmisşti Düşman geriye kaçıyor, batarya artık bizim,. Ki. sa bir zaman sonra Polonyalrlar yine tutundu, Daha fazla ilerliye « miyoruz, zira düşman daha sütün küvvetlerle mukabil taarrauza bi le geçti. Taarruz bertaraf edildi, Ağacların ve kütüklerin arkasm. da gizlenip arkamızdan ates eden Polonyalrlar var Karsımızda ma- Karabük boru ve kok fabrikaları Teknık elemanlar takviye edilecek İktisat vekili Sırrı Day, tarafından tetkik edilen Karabükte Türkiye de« mir ve çelik fabrikaları erupunun mü himm birer kısmını teşkil eden boru ve kok fabrikaları da faaliyete geç « mektedir. Bu fabrikaların — ustabaşı ve ustâ kadrolarının ikmaline çalışıla maktadır. Bu arada işçi kadrosu da tamamlanmış olacaktır. Gerek boru göerekse kök fabrikala, rına birer Türk umumt ustabaşi vara diya ve mödelci usta başılsrı ve bunun haritinde muhtelif iş böülümleri için birinci sınıf ustalar alınacaktır. Ustas başıların sanat mektebi mezunu öolmas ları şarttır. Ufslardan da sanat mek tebi mezunu olanlar tercil edilecektir, Ustabşılara 170 liraya kadar ayirk Üc ret ve ustalara beş liraya kadar yev. miye verilecektir,. Karabük boru fabrikası geniş tesle satı ihtiva etmektedir. — Bu fabrika memleket ihtiyacını tamamen karşılla yabilecek küdrettedir. Karabük kok fabrikasi Karabük fabrikasında kullae nılan ve müazzamı yekün:ara baliğ '6. lan kömürlerin kuvvetin! tasfiye edte cek ve bu koklar Safranbolu Ankara havalisine — verilecektir. Eylül sonunda bü koklar satişüâ Çie karılmış olacaktır. —— Gene define Bu defa da Karacaah - mette aranacak Bu sefer de, Karacaahmet mezarlığında define bulunduğu . na dair belediyeye bir müracaat vâki olmuştur. Müracaati yapan, lar, Üsküdarda oturan iki kişidir, Belediye riyaseti, bunlara mü- saade vermiştir. Bulunacak de- finenin yüzde ellisi belediyeye ait olacaktır. —# Murakabe komisyonu - nun çalışma şeklinde tadilât İ İstanbul fiyat mürakabe 'ko' - misyonunun ihtikârla mücadele. de daha verimli neticeler alabil , mesi için mesai şeklinde muay - vyen değişiklikler yapılması zaru* reti görülmüştür, Bu hususta yakmda Ticaret Vekâletine yapılacak bir teklife göre, komisyonun birkaç grupa ayrılması ve her grupun ayrı bir kısım maddeleri kontrol etmesi düşünülmektedir. ——ı_ Meyvalar ham satılıyor Sehirde ham meyva satıldığı- na dair gikâyetler vâki olmuştur, Vali ve Belediye Reisi Dr, Lütfi Kırdar, alâkadarlara verdiği e- mirde keyfiyetin önüne geçilme- sim bildirmiştir. —— ——— 'ngiltereden 1 milyonluk mal geldi Son günlerde İngiltereden pi . yasamıza 1 milyon liralık itha . | lât eşyası gelmiştir. Gelen eşya- run başlıcaları aşağıdadır: , 400 &andık levha halinde tene- ke, 150 bin liralık kimyevi mad- deler ve trbbi ecza, 200 bin lira, lik dokuma makineleri, deri, mu. gamba, boya, mürekkep, 46 ton kakao, 80 ton ham kautçuk, Ya- kında bir parti kaucuk ve otomo bil lâstiği de beklenmektedir, demki düşman tankı yok, bomba, larımızı başka hedeflere kullanı- rız. Bombalar tesirini gösterdi. U . fak mikyasta çete harbi yapmak istiyen düşman çabuk susturuldu. Biraz sonra düşman aâatesşi yine şiddetlendi. Önden sıhhiyeye ihtiyaç ol. duğu bildirildi. Ağır yaralı var . miş Sihhiye koluna mensup mo * tosikletçilerden biri çılamca bir hareket yaparak mermi yağmuru. nun içine atıldı ve kalçasından ae ğır bir.yara alan başçavuşu âeme aldı, Herlemek artık mümkün değil, Arka taraf ile irtibat kesildi, ne « den mi? ÖOrmoön arkamızda cehen, %betlorlnden delik deşik Bes metre İlerisini gnirmek Bet metre ilerisini görmek müm. kün değil, Pek çok çaklık var, Po- | 3EYLUL 1941 y İzmir OrdueV:;:ğ şereflerine bir verildi izmir, 3 (A.A.) İ“' » İsmet İnönü bugün saat mirden hareketle Manisâyö 4 ler orada müesseseleri kım coşkun tezahürlerile | lardır. ı' Mili Şefimiz — akşarr da İzmire dönmüşler ve M ! derek orada şereflermi fette hazır bulunmuşlardır. — <Li Fin eldili Rusyadaki Fin © erkânı Karstâ » Kars, 2 (AA.) — &* el dindeki Fintândiya elğiğsi V* pataf tan ibaret elçilik erkâni ’ saat 12,45 trenile 'ıı;ıf.h.lı"wI ’ lar hudutta hariciye F- Celâl m&l ve em Süer tarafından m"'f,:ı# îl’ F'in elçilik heyeti & te Karsa gelmişler ce W li ve mevki I:omutanl başkanı ile bir askeri mü”':ğ fından istikbal olunmuş V" eç mış olan büfede izaz ve ? mişlerdir. Bir müddet sonra misafirler trenle B’M reket eylemişlerdir. —H Simdi de çorap yapılıyorn;::/ Piyasadaki kadm fiyatları mutema gibi miktarı da j Fa.bnkatorler, senelerin aynı ğ nu, darlığa çorap lâ j bep olduklarını iddiâ j ler, İddiaya gore. bazd çorap stokları yap şın fiyatları yüksel W li para vurmak Alâkadar makw ta şiddetle takibatâ POLİS'te: . Bir kamyonda 9*' Soför Bahaettinin j â bulunan bir kamyor,: &n*ı(/ makçılarda ansızm & yanmıştır. Kamyondığ kam?“k ’:ı: kullantlan 1 madde vardı Y'anEl“ııı p nüz anlaşılmamıştır. ka mahalline yetl rafından söndürül M BİR. ÇOCUK Öwu İ 16 yaşlarında 09’” K“p bir çoîuk dün bmlklet;:fdt? çekmeceye giderkell da bir kamyonla kM kaçamıyarak teker M na düşmüştür. — -Osman, muhtelif ağır surette yarâlin:::lnâı ) rıldığı Guraba y müştür, | Mcvlı'd Azskeri Tıbbiye ok çok sevdiğimiz xa.rdG!”’; w D kimoğlu ruhuna ithaf günü Kanlıca camiindt müteakip mevlidi E“u cağmdan arkadaşlw eli lonyalıların “hurra” şidiyoruz. — Geriye" yi lardan ileri mevnle Je şısında geriye €© L