2 Eylül 1941 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 3

atki İerinin neti. erin anlatıyor ann 7 zn 1 iR ise li i 4 1) al balm yorur. ür ; 7 z ii ış E E LE EŞ A zl 7g: ija ME li işl 7 j, gi f z ri / / 3 ŞE b j | li 5 ; Er WOTLEKİZ , 1SPAMVOİ denizosi Fernao de Magalhaâs, 28 ikinel- teşrin 1020 senesinde “Büyük, veya “Pasifik” Okyanusunu aş. mağa muvaffak olunda, bu deni. 26 “Mare Pabificlo” yani “sakin denia, adim verdi, zira, yolde bir kere olsn, firtinaya tutul mamişti, Dünyan en büyük “denizinin bü âüküneti, Geofizikal Ve Geo politik bakımda hldatıcıdır. Pa. sifik denitindeki muson rüzgür- lârı, tayfun ve zelzeleler, bu sa. hadaki hayatı #yasi katunlar: dün fazla szrsar, Müson girdenpları sayisiz kuv. vet kaynaklarını (o mahvetmiş, tayfun ve yer sarsıntıları, bir çok sahilleri yangınlarla harabe ye gevirmiştir. San Fransi#ko Tokyo ve Val, pârezo yangınları unutulmıyan Yaclalardır. Şilide her dokuz »e nöde bi? felâket getiren yer #ar. ara İntiser edilir. Japon yanm Nipon sdası her gün ha. fifçe dört kere sarsılır, 1004 sönesinde T.uelârın harp plânların: sekleye uğratan mu. azzâm bir tayfun oldu, 1921 se. mesinde, Möğolistandaki Çin or. dusunun ricatine sebep olan ve ördüyu perişan eden yine bir tayfun olmuştur, Felâket dağı. tan tayfunlar, Japonyaya İki ke. re merkezini Kamakuradan Tok. İett Kvanto yer sarsintısı, Tokvo civarında. ki Sâğami körlezinin geklini de. İ i, Tabiat harikalarından i olan Sinter . Taraçaları (Yeni Zelanda) bir volkan indi. faından sonra ortadan kayboldu, İşte Pasifik denizinde vukubulan hâdiseden bir kazı: Bu Pasifik, yani sakin deniz döğru bulur musunuz? Sakin olmayan denize sahili olan milletlerin Hint denizi ve milletlerden sakin oldukları doğru. dur, Fakat sakin denizin genişli. Bi, bu milletlerin gırtlak gırtlağa gelmelerini geciktirdi, ie, Avrupa 10 milyon kilometre murabbardır, Demek sakin de. niz, Avrupadan 18 kere daha ih denizin rakipleri, 106 Kilometre murabban İle Atlantik ve 75 kilometre murabbamdaki Hint denizidir. Bakin deniz. geopolitik bakı. mindan şimal ve cenup diye İki kısma ayrilir, Şimal kısmı, Ks- hada . Amerika (o hududundan, Alaskaya ve oradan Jepoh deni- yideki Tsugsru boğazına kadar tazanır. Öcnüp kısinı ise Avust- ralya, Yeni Zelanda ve bütün adaları ihtiva eder, Sakin deni- zin serveli, (kömür, petrol, ba. kir, kalay) öonmip kısmındadır. Amerikanın bu istikamete doğru AİTTİR kan Şim ii Asya kıtasının yerine kuvvetli devleti ölün Japotya demir ve petrol cihetinden çok fakirdir. Tabli vaziyetin siyasi vaziyete tesir edeceği çok aşikârdır, Asya nın cenubu şarkisindeki adalar, sakin denizde gerginliği yaratan tehlikeli mmtakadır, İngiliz, Amerikan ve Fransiz menfaati, İaponyanın hayat &a- hası ile burada çarpişir. Japon sanayi merkezleri, Hong. Kongdan 2500 kilometre ve en kuvvetli Anglo . Amerikan tissü olan Singapurdan 5000 kilomet- re uzaklığındadır, Halbuki Av- rupadâki çarpışma 500 kilömet. relik bir radius çerçevesinde ya- Ppılmaktadır. Amerikalıların en kuvvetli fis lerinden biri olan Manila 3000 kilometrelik bir yoldan söftra e. g Taivandan Hong - Konga 700 kilometredir, Manilaya 10 ve Fransız İlindicinisine, daha doğrusu ,merkezi olan Saygona, 2100 kilometredir. e Japonya, harp vukuunda kendi sahasım dadır. Amerika ve İngiltereye gelince, ani vatandan çok uzak. ta kalırlar, "Tokyodan Sanfransiskoya git mek için 8000 kilometre katet. mek (lâzımdır, Yokohamadan Sidney hemen hemen aynı me- safededir. Amerikalıların Havay adalarımdaki ileri karakol vazi. fesi gören kuvvetli deniz üsleri bile Yokohamadan 6000 kiloimet re mesafededir. Bu üsler ana. vatandan 2700 kilometre mesa- , fededir. Japon amiralı Nobumassa Su. eteugu 1941 senesinde şunları #öylemiştir: “Amerikan donan- MâsI Japoyaya veya Jöponyaya Bit araziye taarruz ötmek icin harekete geçerse, intihar ediyor demektir, Amerika iki yol takip &debilir, Sanfransiskodar, Hava'y, Vake ve Midvey adalarından Guama, oradan Filipins, Bu yol Japon müdafaa hattından geçer, Japon müdafaa hattı, 3000 deniz mili uzunluğundadır. Kuril sada. 10 Sene Pyvai bunün A e A. MN, A A, ALM Yaran: Cavus mektebi vtoles''r rinden İsvetli A, MENGHAM '' Çeviren: ç Ve mağlüp olması tüzımieldiği fik- rindeydi, Amerika kılasina bir hücum ise ancak denizaltmdan ve havadan mümkün olabilecekti, Bunun İçi Atlantik denizinde üsler bulunması Müzüngelir, Vakın gimalde bu vazifeyi kıs. Men görebilecek İzlanda ve Grotm Yand gibi adlar bulunmakta ise de İngilizler ve Amerikalılardonan maları sayesinde bu Üüslöre dulma hâkim olabilirler, Binmenileyh Almanlar, sayet günün birinde Aserikayı dn harp harici etmek mecburiyetinde ka- ” brlarsa bumu ancak üslerini de kendileri yapmak şartile tahakkuk ettirebilirler, Bekerin plânı bu işi miriklin bir Bale koyuyordu. Almanya işgal ettiği mem'eket- larından Formoza ve Huinana, ve oradan anavatan adalar'na kadar uzayan bu müdafaa hattı, cenubi şarkideki Japon mandası &ltın- daki adalar tarafından tamam- lanır, Amerikan donanması, Sa. kin deizide ne kadar ileri üsleri teşkil ederse etsin, müdafaaya geçen Japon donanması tarafın dan parçalanmağa mahkümdur. İkici yol ise şimal yoludur. Bu taarruz yolu daha kısadır, Alas kadaki Dıç körfezinden Japon Kuril adalarına gider, Maamafih bu denizde bizzat dolaştığımdan ne derece tehl:keli olduğunu etmekle gördüm, On beş gün sü. ren kruvazör yolculuğu esnasin- da. büyük muharebe cüzütamla- rını hâreketsiz bırakmağa icbar eden kutp sisi on üç gün müd. detle denizi kaplamıştı, Ameri- kalılar bu kisa taarruz yolundan istifade edemezler, Bundan de layı cenup yolundan ilerlemek mecburiyetindedirler, o Halbuki böyle bir vaziyet karşısında, mağrur Amerika filosu, denizal. tılarımızın, imizin ve tecrübe sahibi donanma tay- yarecilerimizin tehdidi altında- dir, Amerikan donanmasma men. sup müretebat, bizim bahbriyeli- lerimiz gibi iklime alışık değik lerdir. İklime tahammtl edemez. ler, Japon bahıriyelileri cenup denizlerine alış'ktır. En fena ik- lim geraiti altmda senelerce ta- lim görmüşlerdir. Amerikalılar öyle mi? Bünveleri Japonların. ki kadar mukavim değildir. Av- rupa harbi, büyük zırhılardan mürekkep bir filonun dar sular da hartket serbestisini kaybet. tiğini göstermistir. Amerika donanmasının eşfi ölsavdrım, gemilerimi ve bahri- yelilerimi Asyada herhagi bir tehlikeye sokmazdım, Şunu da ilâvs etmek isterim ki, Japonya açik deniz muhürebesinden kat- iyen eçkinmez, Japon . Amer kan tonaj nisbeti, aleyhte üçe beş diduğu halde, Amerikalıların önbeş zırhlısından yalnız yedisi moderndir, Bizim gemilerimiz daha yeni, daha sür'atli ve daha ağır ” f eğ amiralınin bu minare iphe ki bir nazari; deni e Nelivenin ne ola- cağı ancak. hurp başladıktan| adasi sora », Dünya, harbin bir an evvel bitmesini beklerken bir de Amerikan - Japon #Mtilâfivle karşılaşmak mukadderse, netice, söylediğimiz gibi ancak o zaman belli olacaktır, lerd, pek çok miktarda demir ve gelik stokları eline geçirmiş bulun duğu için çelikten ve denizslim. dan hareket çöebilir suni adaler inşa edebilirdi, Ru sun! adalar gizli olarak Atlantiğe dizilmek suretile Avrupa ve Amerika kitadarı ard- &nda mükemmeli üsler temin olu- nurdü, Bu adalar dalma yer değiştire- bilecekleri gibi tayyare döfi top- dR teçhiz olunteakları için gerek düşman tiyyareleri ve gerek dlş- man donsnması bu fislere yaklışa miyatak. Alman teyyare filoları #ikrak şeklide Atlantiğe serpile. sek olan bu sun'i Üslere uğrıyarak Amerikaya rahatça nekliye tayys. releri ve bombardıman tayyareleri denizaltıları sevkedebileceklerdir. Bekerin bu projesi gayet muazzam ve zamana mütevekki? bir iş oldu. ğu için tetkik mevkiine konula. cadi, Fakat Beker tarı kovanı) tabir Bttiği bir takım müteharrik deniz. altı seğmakları için plânlar ortaya gikardı, Bu plânlar etrafında deniz YANLI VECİZELER 30 ağustos, şehrimizin, göze çarpan yerlerine vecize. lerin asılmasına vesile oldu. Her adımda bir önümüze bu kırmızı zemin üzerine beyaz kumaşlardan kesilmiş harf. lerin yanyana dikilmesile or. taya gelen bı: vecizeler için - de, bilmediklerimize rastla - madık. Yalnız bazılarında, dilimizi bilip bilmediğimiz İŞ de bizi tereddüae düşürecek yanlışlarla karşılaştık. Mese. lâ “BİZ, BİZE BENZERİZ, vecizesi, Türk ticaret banka. sının önüne asılarında şöy. le yazılmıştı: “BİZBİZE BENZERİZ,, “Bizbize,,? Cızbıza misali. Masraf ediliyor, bez al: . nıyor, diktiriliyor... ne olr az çok türkçe bilir bir: kontrolünden O geçirildikte sora maledilse ve asılsa... R. Anadolu ciheti Marmara sahili ndzim plânını İzahı eden rapor Nâzım plân ana hatları: Coğrafi mevkiinin kendisine bahşettiği mutedil iklimi ile ol duğu kadar arazisinin topoğra fik vaziyetiyle de İstanbul şeh. rinin en iyi yazlıklarından sayt lan ve ileride de büyük bir inki- gaf kabiliyetini haiz olen Anado. lu Marmara sahilinin nâzım plânında düşünülen esaslar: 1 — Halen gayri muntazam bir surette inkişaf eden Kısltop- rak - Feneryolu . Caddebostanı - Göztepe » Erenköy ve saire tp. şekküilerini tahdit ve ileride da- ha iyi bir surette inkişaflarını temin etmek. 2 — Çamlıca dahif olmakü. #ere Marmara Anadolu sahilin- deki bu töşekküllerin her birinin mümeyyiz vasıflarını teberür ettirerek (oiskân sahalarında sıhhi birer yazlık (Villagiature) kasaba karakterlerini muhafaza etmek, Seysürefer: Anadolu sahilinin Kadıköy- den - Bostanciya doğru halen gayri muntazam bir şekilde bu. lanan Otoplantılarmı biribirine bağlayan başirca. üç eleman mev 1 rl 2 — Demiryolu, 3 Şöseler, Denizyolu: ği Sahil boyunca uzanmış olan bu havalinin diğer nakil vasıtaları arasinda bilhassa deniz yolunun da milhim bir mevkii vardır. Mevcut iskeleler ihtiyaca kâ- fi geldiğinden ibka edilerek is. lâhları düşünülmüş ve ana cad delerle olam irtibatları temin 6- dilmiştir. 'Yaz mevsimlerinde ilâve edile. cek fazla eseferler bilhassa cw martesi, pazar günleri tren yolu ile Bağdat caddesinin bunaltıcı kalabalığını azaltacaktır. Demiryolu Tren halen istasyonlara mü- him miktarda yolcu tastmamakta â'r. Buna başlıca sebep tren yo yüzünden rağbet görmemekte- dir, Mevklin hususiyet ile kabili telif olmayan bu arizi balin bir ân evvel izalesi için projede tek- if edilen Taşmektep sokağının temadisi ve ana caddeleri, iztas yonlarla bağlanması ile rağbet görecek ve demiryolu seyrüsefe rin mühim kısmını üzerine alacaktır, Yollar: Şose yollarının en işleği ve en rağbetlisi Bağdat osâdesidir, Bu mühim cadde Kürâcahmetten Bostancıya kadar 9 kilometre tulünde ve hemen hemen düz bir istikamet takip etmektedir, Son senelerde bu caddenin ge nişletilmesi göz önünde tutula- rak 25 metrelik tensipli istikö- met ve binalar önünde bırakıla- cak 7,50 metrelik boş saha her yerde tatbik edilmemiştir, Bağdat caddesinin , mebdein- den itibaren 20 metrelik ârz ka. bul edildiğine göre bu kısımda da 20 metre olarak deyam etmesi yalnız 'çarşı mahallerinde müs tesna olmak üzere binaların yol- dan itibaren 5 metre seride ve arsa hududundan nsrari $ met. re bırakılması muvafık görül müştür. Bu yol üzerindeki irazlarda arsa yüzü 18 metreden aşağı ol mayacaktır, Ve yapılacak bina. lar iki katlı olacaktır, İnşaat ap sa sahasının yüzde 25 veya bun- dan aşağr bir saha isral ederse üç kata müsaade edilebilir, Bağdat caddesinin tarafeynin. deki piyade kaldırımları yapık madığından dolayı tramvayların orlasmda kalan 10 metrelik as- falt yol bu günkü olomebil sey. rüseferi için çok dar kalmış ya yalar ve bisikletliler için tehlike- i bir vaziyet arzetmektedir, binaenaleyh bu trotuvarların bir an cvwel yapılması elzemdir, Halen mevcut ana cadde olm va namzet yollardan Kayışdağı caddesi, Acbedem Çamlıca yol , Bostancı Merdivenköy (yolls zikredilebilir. Bu yollarm pro! leri ve her tiki tarafta tatbik edi. lecek İnşünt tarzı tafsilât plânm. da gösterilecektir, Büyük gezinti ve Seyrüsefer yolu i 1 No, lu yol Fenerbahce me sresini Çamlıcaya bağlayacak. tar, Bu yol 32 metre arzında ola» caktır, İki mühim mesire ve iskân mmtakasını birleştiren bu ana yol 11 kilometre tulündedir, Gi Zergâhı bir çok yerlerde boş ar. Salardan geçirilmiş, bina istimlâ- kinden mümkün mertebe ictinab edilmiştir. Bu yolun açılmasiyle $u istifade temin edilmiş ola caktır, A — Hağdat caddesinin sey- rüseferini hafifleterektir, B — Yolsurluk yüzünden rağ“ bet görmeyen ve hakikat halde halkın büy'ük bir ihtiyaemı kar şılayacak evsafı haiz olan mü. him arazi parcaları lâyık olduğu mevkii olacaktır, sa Erenköy ve civarı mümtaz mevkii İle her- kesin rağbetini celbe muvaffsk olan Fenerbahçe oyarmmadasını —— bir şekilde bağlanmış olaca: A. yeridir, İkisi kısa ve pitoresk bir yolla bağlanmış bulunacak ve halen umumun rağibetini celbe den sahil kısmı ile irtibatı temin edilecek olan Çamlıca ünkü metrük halinden kurtarılmış o. lacaktır, Bu yol seyrüsefer bakımmdâin temin edeceği kolaylık ve faide- dön başka muhtelif bedeni spor zevklerini de temin fırsatını ve. recektir, Atlr spora ayrılan kr srımdaki süvariler, pistde bisik. letiiler, ağanlı trotuvurda gezi yayalar otomobil seyrüseferine bir engel teşkil etmiyocektir. Ikinci derecede mühim Yollar: “e Bağdat caddesiyle demiryo'ü akasimda kalan ve halen melrük bir vaziyet arzeden kısım yolsus- izünden rağbet görmemek incelenmiş kısmen mevcu (Taşmektep sokağı ve Kâ sokağı) genişletilerek ve de “a e istifade ed rek ikinci derecede bir seyrilso. fer yolu düşünülmüştür, Bu yo. lun genişliği tafsilât plânlarında tesbit edilecektir, Nâzım plân: çerçeveliyen Yallar: Marmara Anadolu sahili ves- hk kasabalarının güzel ve Pis betsiz dağılmalarınz mâni olmak “Devamı 6 mes”