2 Eylül 1941 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 2

a— 2 . Bdi # lli A Ü d — Pat ge sğğe T C —— — aarns n we * ai L İ ) m:.sra!ardan Dunya karşısında Türkiye Harp Hâhı, elinde orak, dünya- nm her tarafımda faaliyete geçti- gi gündenberi, kopardığı kafala- rın, uçurduğu kolların sayısı mll- yonları geçti. Kürenin, üçte birin de, kanlı bir dram oynanıp gidi- yör: dekoru tayyare, tank, obüs, mitralyöz ve bomba, Açlık ve sefalet de bu dramm tabloları,,, Bütün bu matemli, acı sahnele- re Tağmen, bazı memleketlerde, harp iİâhmım uğursuz elini uzata- madığı bazı ülkelerde, saandet — ve refah hayvası esiyor. Bu memleketlerden — birisi de Türkiyedir; Yurdumuzun hayvasın. da derin bir huzur var, Huzuru valnız maddi rahatlık temin et. moöz., halkın manen de müsterih, kalben da emin olması gerektir, Memleketimizin neler — İstediği- ni billyoruz. Nizamı ve istikrarı korumak, her türlü kalkımma fa- aliyetlerine devam etmek, kanunu hâkim kılmak, ihtikârm —önüne geçmek ve nihayet yurdda ve dünyada sulh ve sükün âmili ol - mak, Başta Milli Sefin ve bir metad, tecrübe ve süy adamı olduğu ka - dar, fazileti ve dürüstlüğü İle ta nmmış olan saym başvekil Refik Saydamm, bu ana emniyete halc! yermemek hususundaki sarsılmaz Ve enerjik kararları, ve o yolda yürüyüşleri, bu milletin, istedikle- rine doğru gidişlerinin güzel bir nümümnesi değil midir? Başmakaleler Yeni Sabah Hüseyin Cahit Yalçın, — Taymisin Türkiyenin vaziyeti hakkında yağdı. Br ve geçen gün telgrafların naklet . HBi makalesini bahiş mevzuu yapa « rak, bu makalenin büyük bir dikkat- la tahlil edilmeye 1lâyık olduğumu, Çünklü şimdiye kadar Türk siyasetine dalr bu kadar anlayışlı — mütalealara hemen hemen ilk defa tesadüf edildi. Bini, aynı anlama zihyletinin Berlinde de hüküm süreceğini Ümit öderek nemnun olduğumuzu kaydediyor ve dlyor ki: *“Fakat iHiraf etmelidir 'ki bu netü. cenin temini kolay ve çobuk olma « muştır. Çünkü şimdiye kadar Türkim yenli tamamen şahsi ve milli bir si. yasşet takip etmesinin Avrupada bü . yük devletlerden birinin peşine ta . kılıip ona üâlet hizmetini görmemesi. nin misaline son asırlarda hemen hiç tesadüf — edilmemiştir. — Binaenaleyh Türk siyasetinin istiklâl ve hürriyeti hakkında büyük devletlere hakiki bir kanat telkin edebilmek için Ankara diplomaşisi azami mesai — sarfetmeye ve son derece müteyakkiz davranma- ya lüzum hisseimiştir. Bugün elde & dilen bu netice işte ba şuurlu ve dü. rüst siyasetin bir mükâfatıdır. Garp demokrasisiyle müttefik bu « lunuyoruz. Bu ittifak tedafüi bir mâü« hiyeti haizdir, Fakat Türk diplomasisi istiklâlini biran için ihmal ediverecek olürsa, kuvvetli ve büyük müttefikle, rinin nüluzu İle sürüklenerek — milli menfaatlerinin Jüzüunm — göstermediği _ ——— - Maddi, manevi her türlü imkât- lar, Türkiyemiz — için müsaittir, Müşkülât olsa dahi onları kolay- lıkla yenebilecek bir kudrettteyiz. Milletler arası dostluk ve müna- sebet şarilarımız, berhangi bir endişeye bak — verdirecek ihtilât ve tehlikelerden uzaktır. Vakat yarınm ne olacağı bilinmez; o za man, yani sulh severliğimize hür- metsizlik gösterildiği. milli varlı- Ermrzüa kastedilmek — istenildiği takdirde, düşmanlarımız karşıla « rında Türk ordusunu, milletin göz bebeği olan Mehmetçiği ve onun dualhı süngüsünü bulacaktır, Bir taraftan medeni bir devlet olarak cdihazlanmak, sanayi hare ketlerimizi. tamamlamak, bir ta- raftan da sanayijmizin ham mad- desini veren Türk köyünü kaldır mak davasını düzeltmek ve ancak onlara davanan ve takati onlarla artacak olan milli müdafaamızı, Cumhuriyet Türkiyesinin tam ve kat't emniyetine kâfi bir derece. ye çıkarmak, değişmez programı- mızdır. Dünya hasta... Teşhis ve tedavi- sinde İhtilâfa düşülecek bir nokta yok, hastalık malüm, Biz, vus'u - muz derecesinde, bu hastalığa ça resaz olmak İstiyoruz. Bu samimi arzu ve gayretten süphe edilebilir. mi?,, İtimat etmez İisen vur miheki tecrübeye! LAFPRDRİ ahvalde harbe karışması tehlikesi var. dı. Meselâ gu sirada Almanyaya yane dan ve arkadan bir hücum - hareketi yapmamız, Boğazları ve — Kafkas yüs ae veya kuyvvetlerine açrnamız mütte. fiklerimizin ne kadar işine — yarardı ve Almanları ne kadar xor — mevlde düşürürdü, Derhal ilüve etmek lüzmm dir ki müttefiklerimiz bizden — böyle bir şey istemediler. Faknt istemeyiş. leri bir melek olmalarından ileri gel « memiştir. Onlar da bir insandırlar ye şu dakikada bütün arzuları takip Gta mekte oldukları hedefi daha kolay. likla Ve süratle elde edetilmektir. Bi. naenaleyh bizde bir şahsiyet görmemiş olsalardı, bizi bu yola teşvik etmeles. ri irakân haricinde nddedilmiyehbilirdi. Fakat yapmadılar, Çünkü Türkiyenin sırf milli siyaseti onun bir üâlet mev. kilne düşmiyeceği kanaatini müttefik. lerimize vermişti. Gene şu sırada Türkiye, Alman ora dularımnm, Türk topraklarından — geçe imesine müsaade etseydi, — Almanlar Kafkas petrollerine ne kolaylıkla ka. vuşurlar, Suriye ve İrakı ne muyaffa, kryetle tehdit öderlerdi. Hele, Türki . ye Alman kuüvvetlerine yarım milyoüe hluk bir Türk öordüsu da hediye ederek İngilizler üzerine bir hücum hareketi. ne İştirak etşeydi, Mihver davası YVüw kınmşarkta neo kadar küyvvetlenmiş ölür du. Fakat Almanlar Türkiyenin hit « bir vakit razı olmryacağını bildikleri kü Ankaranın yüzde yüz Türk siyasec. tinin buna manf olacağmı takdir et. Peynire azami fiat kondu a L Ze En iyi beyaz 75, kaşar 120 kuruşa satılacak Murakabe koömisyonu dün peyhnirin, toptan ve perakende fiyallarımı tes . bit etmiştir. Beyaz peynirler bundan sönrüa le« neke ile değil kilo İle — satılacaktır. Toptan azami Ö2 perakenae de T5 küs ruşa satılacaktır. Bu fiyatlar en iyi ve yağlı peynirea ler içindir. Yarım yağlılara ayrıca Ti. yat konacaktır. En âlâ yağlı kaşer toptan kilosuna 108, ve peynirlerinin gerin de ikinci ve üçüncü kalitesine henüz fiyat konu.lmuınştrr İstanbul mobııılan halkın dileklerini tesbite başladılar İstanbul mebusları dünden itibaren halkın dileklerini dinlemeğe — başla « mışlardır. * Dün Beşiktaş ve Beyoğlu parti mar. kezlerinde toplanan halk mümessille. ri, mebuslara muhtelif şehir işleri hak kında temennilerini bildirmiştir. Me « buslar bugün saat 14,30 da Eminönü 17 de Fatih, yarın saat 14 te Üsküdar ve saat 17 de Kadıköy, £ eylülde Ba« kırköy ve Eyüp, 5 eylülde Silivri, Ça. talca, 6 eylülde Yalova, 8 eylülde Bey köz, 9 eylülde — Sariyer, 10 eylülde Kartal parti merkezlerinde toplanacak lardir. 10 eylülde şehremimi — halkevlerin de hâlkı dinliyecek, — eylülün 11 inci günü de Adalarda, 12 sinde de Şilade halk dileklerini tesbit edeceklerdir. * Ankaradan haber verildiğine gü« re, iaşe müateşarı “Şefik Soyer seyüe hate çıkmıştır. Müsteşarın tetkik edeceği mevzular arasında İstanbul, İzmir gibi — büyük şehirlerin benzin, yağ ve lâstik ihtie yaçları da bulunmaktadır. * Şehrimizde bulunan dahiliye veki. li Falk Öztrak, dün — vilâyete gelerek vali ve belediye relsi Lütff — Kırdarla görüşmüsştür, Vekil, vi'âyet ve beledi. ye işleri etrafında validen izahat ala mış, akşamki ekspresle de Ankırıya dönmüştür, * İzmir ticarel ve zahire — borsasi umumi kâtipliğine tayin olunan Cevat Düzenliden açık kalan İstanbul ticüe ret ve sanayi odasi umumi kâtipliğini oda muamaelât' şubesi müdürü — Avni Abağcının veküâleten tedviri münasip görülmüştür. * Ankaradan bildirikdiğine göre maarif veküâleti tarafımdan memleke . tin muhtelif mniıtakalarımda yeniden sanat mektepleri açılması hakkındaki hazırlıklara devam olunmaktadır. Sanat mektepleri açılması etrafına. daki hazırlıklar ilk plânda yer almak tadır, Hâlâ memlekette mevcut sanat mekteplerinin ne gibi ihtiyaçları bu « lunduğu âayrı ayrı tesbit edilmektedir. Bu iş içim ayrılan 70 — milyon liradan ilk iki sene içinde 16 milyonu sarfedle lecektir. “HABER — Aksşam vostası perakende || sine 180 kuruş fiyat konulmuştur. Ka« | fabrikaları Tpptancı ve prakendeci kâr hisselerini de kazanmak için Perakende satış mağazaları açtılar Piyasaya az yünlü kumaş vermeğe — | başladılar Son zamanlarda bir kısim yünlü kumaş fabrikatörleri bütün kâr hadlerini kendilerine hasredecek yeni bir sistem tutturmuşlardır. Bu mensucat fabrikaları bir ta » raftan toptan satiş depoları tesis etmekle de iktifa etmeyip şehrin en işlek yerlerinde perakende Sas tış mağazaları da açmaktadırlar, Bu suretle iktısat vekâletince ve. rilmiş olan fabrika İmal kârı ile fiat murakabe komisyonu tara « fından tesbit edien toptancı — ve nihayet perakendeci kârları hep kendilerinde kalmaktadır. yeni şekil dolayımile artık piya - Baya da yünlü kumaş vermez öl. muşlar veya verdiklerini asgari miktarlara indirmişlerdir. Memle, kette ötedenberi kumas ticareti e meşgul ve maruf ticarethanee ler bu yüzden müşkül vaziyetlere düşmüzşlerdir. Bilhassa bu vaziyet 'dolaymile piyasada fiat muraka - benin azami fiatlarr cari olmağa başlamış malın fazla ellere dağıla masile hâsıl olmması tabii bulu - nan rekabet imkânı ortadan kalk miıştrr, Alâkadar makamlar bu çok mü- him vaziyetle alâkadar olmaktadır lar, " —- Kömürlerini satmıyan bir şirket hakkındaki karar Mangal kömürü üzerinde iş yapan bir şirketin elinde bulunan külliyetli miktarda kömürü perakendecilere sat madığı üğrenilmiş, bunun Üzerine şire ketin mümesgilleri dün öğleden sonra murakabe kömisyönuna davet edilerek kendilerinden izahat istenmiştir. Şirketin mümessilleri — kömürleri mahallinde yüksek fiyatlarla satın ülea dıklarından komisyonun tayin ettiği hadlerden daha, yükaak fiyatla satmak mecburlyetinde olduklarını söylemiş « lerdir. Komisyon, şirketin bu mütaleasını kabul etmemiş ve müurakabe teşkilâ« tınım kömüre tayin ettiği 5,5 kuruşe luk toptan fiyatlarla satış yapabilecek şekilde kömür mıntakalarından mübü- yaata bulunmıya mechur olduklarmı kendilerine bildirmiştir. Bu sebeble şirketin elindeki kömtüre lerin tesbit edilerek sattşa ırneculrne. sine karar verilmiştir. Sis saat ona doğru dağılmca bir düşman bisiklet müfrezesinin yaklaştığı görüldü. Tanktaki nişancılar kulelerinde ki top ve makineli tüfekleri onla- rm istikametine çevirdiler, Polon. yalılar hiç bir şeyin farkmda ol - mayarak tren hattınm ilk geçit noktasmı aştılar, İlk mermileri savurduğumuz zaman ne oldukla- rının farkma varmadan kumlarm içcine yuvarlandılar, — Aralarından ancak biri tren hattmin öbür ta - rafma kaçmağa muvaffak oldu ve ölümden kurtuldu, Bisiklet müfrezesi, tren hattm., da ilerliyen treni himaye —altma almak istemişti, Trenin makinisti stlevap edilirken hareket halinde bulunan Polonyalr krtalarından bahsetti, Tren yolunun beş kilos metre ilersinde ise müstahkem bir mevki haline getirilen kayalıkla- 'm bulunduğunu bildirdi. Üst teğ- men bunun üzerine saat 10.30 da Brahe nehri istikametinde & ikacağını bildirdi, Üç vnannî ibaret tren ikl yüz metre ilerle - mişken ormandan iki tank dafi to. pu tarafından ateş altma alındı. Ormlana daldıkk Orman - Polonyalı piyade ve beygirlerile doluyordu. Sisin himayesinde tekrar demir - yolunun arkasına — döndük. Karsı faraftan ve yanlardan ilerliyen düşman demiryolunu tutmağa büş ladı, Treni keşif hareketierinde kullanmağa karar verdik, sşimdilik Polonya harbine ait lar müdahale etti. Üst Buechterkireh vazifesini tam ola rak va.pıııazk istediği için teğmen Rommele ağır bir tankla ilerle - mesini ve tank dafi topunun bu - lunduğu yeri keşfetmesini söyledi. Tanklar biraz sonra uzaklaştı. Yol tren hattmm altmdan geciyordu. rüye eli metra kala iki sis mermi si atarak düşmanı — kör bir hale soktu ve ilerlerdi. Düşman topla. rimin yeri keşfolunmuştu ve tanka lar düşman topçusunu silindir gibi ezerek Üstünden gecti, Tehlika - nin bir kısmı bertaraf — edilmişti. Brahe yolu istikametinde ormana girdiler. Ağır tank ortada, solm. hatıralar.. Yazanlar: Muhtelif subaylar da kumanda tankı, sağda ve geri, de makineli tüfeğile geriye çevrile miş 2 am, lik topu olan tank gidi- yordu. Orman askarle doluydu. Toplar durmadan askerlere ates ediyor « du. ÖOrman yolu dadı; tanklar yol Üzerindeki asker ve topların üs . tünden geçmek mechuriyetindey « di. Her geyi pestil gibi eziyor ve üzerlerinden geçiyorduk, Tanklar böylece bes kilometra ilerledik « ten sonra ufak bir açıklığa geldi, Açıklığa gelir gelmer her taraftan şiddetH bir ateşe tatuldu. Çiftli . Bğe benzer bir yerden fena halde ateg ediliyordu. Çiftlik binası tan. kın toplariyle döğüklü ve çiftlik kısa bir zaman sonra alevler için« de kâldı. Yangın, tankların açık - lığı tehlikesizce geçmelerin, ve « sile oldu. Kargı tarafa — vardıkları karşılastılar. Tanklar. tel örgüle. ri ila ihta olunmus yüksek kaya., hklar karşısma gelmişlerdi. Ara - zinin iki tarafı bataklık olduğun « dan hiçbir tarafa sığınmak müm - kün değildi, Tanklar, gözükmeyen hasımlarma karşı nruharehe et « mek mecburiyetindeydi, En bü « yük tank on dakika zarfında bü . tün mermilerini kullanmıstı. Di« ğerlerinin mermileri ise, tüken - mek Üzereydi. Nedvis'in kuman « dası altındaki bölük imdada yetis. ti ve tankların ricatini himaye et. t 'Tanklarm tamiratr ormanm içinde yapıldı, Üstteğmenin benzi«s ni bitmek üzereydi, Alay kuman - danı benzin kamyonlarımın gelmi « yeceğini söyliyerek Prusta dön . mesini bildirdi. Buchterkirch bu. nun üzerine aat altıya doğru ge« riYe döndü, Kısa bir zaman son- ra Polonyaliların, Sepolnadaki bu meşhur müstmükem kayalıkları üe ğır topçularımızın yardımı ile alay tarafımdan ele geçirildi. IV. — Subay Friiz — Mengel'in anlattıkları: ezek'in on beş kilometre sarkmımda, bir köyün içine dağrtılmıştı. Bü . tün motörlü kuvvetler son deröce yi maskelenmiş ve taarruza ge - çeceğimize dair bir tek emare yok, Taburu düşman — tanklarımın âni baskmlarından muhafara et - Bu yünlü mensucat fabrikaları | Avrupa ile tren münakalesi —-0—_— Yıkılan köprülerin inşası kıştan evvel ikmal edilecek Yunan ve Bulgar hudutlarımnda yı « kılan köprülerin inşasına — girişildiği Ankaradan bildirilmektedir. Elde edilen malzeme ile bu iki köp rünün biran evvel inşası için — büyük gayretler sarfedilmektedir, Köprüler sonbahar bitmeden behemehal fkmal edilecektir. Ondan sonra — Avrupa ile Türkiye arasında Ürenle — doğrudan doğruya münakalât yapmak imkânı basıl olacaktir. _.*—_ ÜUyüksakte ökeürük tedavisi tekrar edilecek Sait Ali Ömer admda birisinin Ala man mecmualarmdan okuduğu Bibi, boğmacaya yakalanan gocuğunu tayea yüre ile 4 bin metreye çıkartarak tes davi ettiği malümdüur. Çocuk 2500 metreye çıkarıldığı va, kit öksürüğünü kesmiş, bilâhıra Yeşil köye indikleri vakit tekrar öksürmeye başlamıştır. Fakat öksürük akşama gene kesilmiştir. Çocuğun babası iki gün daha beklle | yecektir. Çocuk adamakıllı iyileşmez- Be gene bir iki Ankara seyahati yapda caktır. ——— ——— Cezalandırılan bir süthane 1dağ-941 gününde cezalandırılan esnaf ve mücsseseler hakkında emniyet altmer şubeden aldığımız listöde Karaköyde — Yeğil — çiftlik süthanesinin pislikten ve tasdik. li ücret tarifesine ademi riayet- ten cezalandırıldığımı — yazmıştık, Mezkür süthanenin pislikten olma yıp tarifeye ademi riayetten ce - za gördüğünü tayvzih ederiz. ———— Bakkal ve lokantalara un ' Ticaret vekâletinin balkallara gün de 10, lokantalara da günde 8 çuval ün verilmesi hakkındaki kararın dün. den itibaren tatbikine geçilmiş, tevZim at yapılmıştır. 'Tevzi işile bu esanafların cemiyele “Bebekte Muhteşem bir müsamere verilecek C, H, Partisi Eminönü nahiyesinin T eylül Sdl1 cumartesi gecesi Bebek Belediye bahçesinde — muhteşem bir müsamere tertip ettiği haber alm. mıiştır. Bahçe ve önündeki — sular 0 akşam mehtabın 14 üncü gecelerine mahsus gaşaasile taşkm bir nür ve ziya tufü« nı içinde kalacak, Boğaszın bu , öeşsiz köşesi çok uzun saatler tşik ve Müle siki nağmeleri, genç ve mesut kahkaâ«. ha ve çeşit çeşit görülmemiş liyakat. H sahnelerle tam bir cennet olacaktır. 'Tertip heyeti bu fırsattan — istifade ederek, o akşama kadar bir. — evlenme memurunun önünden gectikleri halde şu veya bu seheble henlir düğünlerini yapamamış genç çiftler için bu güzel çennette Hirer yer ayırmayı düşünmüş tür. Genç çÇiftler isterlerse duvaklarile bu eşsiz yeri süsliyebilirler, İsterlerse herkes gibi serbest fakat mümkün Ola duğu kadar açık renk giyebhilirler. Yer ler az kalmıştır. Bu babtaki müracüâ« atlar nahiyenin Ankara caddesinde 57 numaradaki merkezine ve kabil öldu. Bu kadar süratle yapılmalıdır. Şubeye davet Fatih askerlik şubesinden: Yd. İstihkâm Astgm. Muharrem — Tevfik oğlu Rifat Ke, maliye (24056) gök acele şubeye müw racaat etmesi ilân olunur. i - ! ı" atlar bir top ırnbılll“ Zaten yerde devrilmiş Ü' ruyor, Uzakta, barut nlevler ve sisler ıulıd'ı devrilen, kıvranan, nlnıyom Mııııııllıl'll si harbinden heyecatli! ne... İki sönedanberi © J& harp tablasu ve fotoi"'“ tik ki çokluk yuıuııdo- rini hıtırlanııwmı loyu unutmak daha iki senedenberi kle ve fotoimfhr devirden kalma CN Diğerleri hep tankları. _' 1/ ri, h gemilerini, *" liye :'?pivıde kolllıl'"'" tüfek ve toplın hemen hemen hiç Alman resmi tebliğ'e vari krtalarından Polonyanım sulh dar sözü geçen muh“# alayları da pek a7 ""_'g nız arasıra Ruslarm galf "alaylarının akmlarma cikler söyleniyor. Şaha kalkmış bir 86 tünde vatan kurtarı, wl / heden bir kahraman... ) ve heykellerle, ül":: ' ::eî:ıp ıî;lgniş sıhtwl | me ıığrıılll“! g dar bütün harp V/ kumandanlar ve hüf üstünde tasvir — Ol bu adamlarım atları hipleri kadar meşhr At ve atlı sanki ’W lük değillerdir: ri gövdedir. .,h Harp ıııevdıı W zırlsır. motördiiı * İnsanlar Mt tur. ler yarattılar; uııhl’ si, binlercesi, alev çarak ilerliyorlar. Bugünkü harbin * tunçta veya merir w istiyon sanatkârii | ai l at W kulağı yoktur. Fatihi5 ç | timsali olan kılıç (6 kidir! “Hitler” i #t Öyge £ hemı çekmiş bir sanatkâr sadece yapar! barli * Bizim son W İ / rinde tek tük tahrö7 .ı# ; diklerini okuduğum!” terihinin devrilmi? | artan son atlılardI” PP , Demiryolları sebe memurlar! M ı' letme ve diğer " y ler idarenin g! Devlet M birinci işletmesile rın bilgileri art Va nıuhacb' mıştır. Bu me sabahtan itibarel ,,' rı tarafmdan — Balayı seyahatinde gözüse en — Karrmm yumrukları., çok ne çarmlı” — - — —— — — —-—./ a —-i # e 2 e idima F a SA S HB ça ae — se a ae G eee e ee —