10 Haziran 1941 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 5

10 HAZİRAN —ıI91! BiR KAÇ TEKERLEME DAHA... Geçenlerde bu siltunlarda Mus tafa Nedim efendi adlı bir zattan bahsetmiş, birkaç arkadaşile seya- hate çiktddları zaman yolda nasıl Vakit geçirdiklerini yazmıştım. Kaerilerimden Şevket Korad Yı İmzasiyle aldığım bir mektupta, Mustafa Nedim efendinin teker- lemelerini nereden maklettiğimi soruyor ve yine bazı parçalar nak” letmekliğimi istiyor. Bugün, saym okuyucumun, di. leklerini yerine getiriyorum: Ben, o tekerlemeleri, eski bir Mecmundan almıştım, Bu mecmu- ada, bunları (Tuhfetülnedim) den aldığını söylüyor. Bu eser, yıkar” da sözü geçen (Mustafa Nedim) *fendinindir, Ve Fatihte Millet Kütüphanesinde İki nüsha olarak mevcuttur, Kitapta birçok tekerlemelerden başka arappa, farsça darbımesek ler, muzmmalar, lugazlar, çeşit çe- SİL beyitler vardır, Geçen yazımda da söylediğim gibi folklor bakı mından kaymetli bir eserdir. Bugün de (Tuhfetülnedim) den birkaç ata (o sözü makled Bunlar pek bilinmiyen, ata sözle. Tİ &itaplarmda o bulunmıyan sey» lerdir; Aşı doyur, yalıncığı giydir Beya inanma, soya deyanma, Atm ürkeği, Ahtapot balığ gemirir. Ürik ağarından kopuz olmez. Basrada bir ramazan tutan: Tühser yerinde parmakla göste“ rirler, Böye verme paşaya ver, eğere terme, hağaya ver. yide basad “.? mevsımı Memleketimizde tem haset İmi başlamış bulunuyor, bu Mürasebetle dünya memleketle, BİN ve vekit hâsat yapıldığı DİE cetvel halinde hazırlarken, Yeryüzünde buğday biçilmiyen *k bir ay olmadığı meydana çi vr, Mayıs aymda; Orta Asya, İran h, Japonya, Florida. Haziran ayında; Şimali # Akdeniz kıyıları, Birleşik Ameri. “anın cerup memleketleri. Temmuzda; Cenubi Rusyamer a Avrupa, İngiltere, Amerika 1 merkez memleketleri. Ağustosta; Polonya, Danimar.. ka, Belçika, Holanda, Amerika MM ölmal memleketleri. Eylül ve birinci teşrinde; Is” Ya, Norveç, Finlândiya. İkinci teşrin ayında ise hasat, li vi “Mubi yarım kürresine geçer ve “Yâm eder, İkinciteşrin; Cenubi Afrika ve "İântinde Santafe mmtakası. rincikânim; Arjantin ve A- Talya. ğe incik; Yeni Zelanda, Şubat aymda. hasat tekrar şi. Mali Yarım kürresine geçer. Bu içerisinde şarki Hindistan ve İkazı Misrda buğday biçilir. iler ve nisan ayları ise orta e ve garbi Hindisterin t mevsimidir, "Bira içme rekoru Almanyada Essan gehrinde ve Hans isminde iki yaşlı ki, ifer işçisi oturur. Bunlar her Alman gibi birayı fazla ser, Na İki hira meraklısı, bir tatil iç, <i> aralarında bir: bahse kagit, sabahtan akşama ti r 352 duble bira içmişlerdir. | içeileo 170 duble bira içebildiği dı de bira içen Hans bahsi ka, Mietır, Müsabakayı kaybetmiş, 182 | Aza "nereye gidersin?,, demis. ler, “çoğa giderim” demig. £ yiyecek kuş var, otin yiye » oek kuş var. Atalar aşalım demiş, koşalım dememiş. Bülbülü bilmiyen serçe sanır, billüru görmeyen sirça rar! İşte bir iki tekerleme daha: Sad ilg nereden geliyorsun? Samsundan! Nereye gidiyorsun? Samakova! Neye binersin? Sala, sandala, sakar eşeğe! Yükün ne? Sof, sedef! Ne yersin? Soğan, sarmesk! Ne içersin? Safi su! Ne takarsın? Sarı gil! K neröğen gelirsin? Kastamonudan! Nereye gidersin? Kayseriye! Yükün nedir? Kavun, kabak! Ne yersin? Karpuz! Ne içersin? Kahve! Ne takmıyorsun * Karanfil, kahkaha, kadife m Ne'nâmedir bu ki hüsnübeyan un- Yanı, Eder küşade dil ve tab'ı mestmen- danı! LAEDRİ | Lâğım sularından havagazi, Stuttgart havagazı fabrikası şehrin muazzam kanalizasyon boruları içerisinde bir havagazı” istihsal merkezi teşkil etmiştir. Bu fabrika 'bu suretle İstihsal edeceği o havagazı için tptidal madde olarak maden kömürü ye, rine lâğımsuyu kullanmaktadır, Kanalizasyondan elde edilen havagazı 200 hava tazyiki al. tında şişelere, doldurularak satii maktadır. Okuyucularımız şaşırtmamak için şurasını da ilâve edelim ki Avrupanın bir çok şehirlerinde evlerinde havagazı tesisatı olma, yan kimseler hususi şişeler içe. risinde havagazr alırlar ve giye- lerin lâstik borularmı havağazi sobalarma veyz ocaklarına ta, karak yakarlar, Cıgara içme rekoru Harp imsanları yeni yeni zevkler aramağa mecbur etti Son günlerde Avrupada olsur Amerikada olsun bir çok şehir. lerde tütün ve crgaraya dair mü. sabakalar açıldığını, rekorlar te- sis edildiğini okuyoruz. Bu cm. leden evvel, geçen nisan ayi içe, risinde Amerikada Boston şeh. rinde “durup dinlenmeden cıga. ra içme” müsabakası açılmış ve bu müsabakayı Şarl Dalton is, minde bir Fransız kazanmıştır. Bu Fransız durup dinlenmeden 12 saat, 12 dakika cıgara içebil- miştir. Dalton bu on İki saat içerisin. de yemek yemediği gibi su da içmemiştir, Müsabaka devam et. tiği müddet zarfında hakemler 34 yaşında olan bu şanlı tiryaki- nin yanından bir dakika bile ayrıtmamışlardır. Rekor kıran bu tiryakilik şampiyonuna hediye olarak ne verilmistir bilir misiniz? Beher saat için 1000 yaprak cıgarası. Yani 12 saat için 12,000 cıgara. imlâ kılavuzu hakkı tarık us'un buna dair düşünceleri ir () işaretine lüzum gösteren yerler adlarını, soy adlarını, yer adlarını ! kendilerinden sonra gelen eklerden bir ©) işaretle ayırmak, kılavuzun yeni tesiz etiği keldelerdöndir. Ustad halld ziya, bu bahiste bu adların yabenel adları olmasını şart koşuyor. ben bu | Ksidenin başka bir bakımdan Kayıd altms alınması fikrindeyim; ba kabil adlarm majüsküle yazı. Basını istiyenler, onlara bir teşrifat « büyüklüğü gösterme için guurları altında saklanmış bir Mey elinde hareket etmiyorlarsa, yazan adın i. barede, göre çarpmasını Htizam edi. yorlar demektir. yaxımız bu iltizamı da, bir işaretle gösterebilme ba lüzumu tâsdik ediyorum. nite. kim, Islavuzda kuras'ı koyan fıkrsda, bu adları ( “” ,*() işsretleri içine almanın yeni yazı sistemimize uyzüe dığını) söyliyerek bu işaretin tırnak veys paranteze gördürülmek istenilen | vazifeye memur olduğunu anlatmıştır. bü 'htiyacın bir zamanlar kelimenin alını veya Üstünü çizmek suretinde giderildiğini görmüşüzdür. o halde, kılavuz, bu kaideyi umum! ve mecburi değil, Lamtmile #tiyart olmalıdır; yani yazı yazan, öyle bir kejtmeyi hususi bir dikkat altma xi. mak piyetinde veya kelimenin yenili, gini yabancılığını tebariz ellirmek ihtiyacında ise onu ekinden () işare. | "tile ayırmatdır. ben yukarda Kursi kelimesinden sonra () yı bu maksatla koydum. ele lo veyn baskıda bunu daha irice yaza. rak ayırabülrdim, gezetelerde kergün böyle yapılır olduğunu anlatan örnek. ler buluruz. yalnız bu örneklerin bize bir lümumsaz. tekerrür . göntürlği de vardır; kelime hem büyük puntolarla metinden ayrılıyor, hen böyle ayrılan bir kelime ile eki arasmda gene bir (0) işareti bırakılıyor. işte bu fazla bir şeydir. bunu fazia bulmakta bir. leyiyorsak öz adlardan sonra « O ad yeninin olsun, yabancının olsun « bir koma işsreti kullanmanın hakiki #0 bebi kelimenin yapısı veya | terkibin bir kususiyeti icabı olmadığı, bunun tali bir mukseda hizmet için konüldü ğu da arlaşılmış olur. bu takdirde onu (zaruret miktarı le tahdit) doğru olur, hattâ eğer bu | kaide umumileşecekse bu bakımdan, üsted hald ziya'nm yalnız yabancı adlardan sonra koma komulmasi teke ur muklazaya daha uygun düger. fakat ben tali bir malızadı kelime. nin kendi bünyesi üzerinde hâkim Kile maya taraftar olmadığım için, nasil imajilaküille yazmayı fazla buluyote sam, onü bir de mutlak olarak, (e. kinden () ile ayırmayı kabul edemin yorum bundan evvel arzetmiştim ki bu şaret maselâ (meböe') gibi kelimeler do, kendi yapısını ikmal eden bir un sur olarak kulanımak lâzımdır. O takdirde buna benzer bir kelimenin » özel veya değil » bir de ekinden kos ma işaretile ayriması tedanüle ,yo/ açar, tereddüt kuzüle getirir; bu take dirde üstad 'halid ziya'nm () yerine (o) işareti kullanmak teklifi daha ele verigil görünür. kılavuz, buralara €') işareti koyrsan yı biir kere (tali bir maksat) ile tak. yid ettikten, bunun umumi ve med. buri olmadığını bildirdikten sonra gözden kaçırılmış bir başka noktayı tetkik etmeli ve kora, işiretini ken. disini daha giddetie duyuran bir ihti. yaş karşında vazifelendirmelidir. ba ihtiyaç kelimenin bir sesli hart veys (y), (8), (a) gihi bir sessiz hari, le bittiği zaman kendini gösterir: keltmemiz (küme) dir veya (met. reydir. böyle kelimeleri eklerle tarif etmek bir izafet o terkihi | içine ale mâk “iemp oedince, eklerin Ok (sy. <a) veya O(ş) o harileri. ni kelimenin aslında olan bir harf sanmak mümkündür. meselâ (ener kümesi: bozuldu) diyorum, maksadım Kistimes) mi, küme mi? (rmelresi ver 17) diyorum. (mel, res) mi demek istiyorum, Gmetre) mi? : (dariş'bın sözü) diyorum, asi ke lime çöaris) mı, (darlan) mı? (ya bakıyor) diyorum, baktığı (ay) mı, (a) mı? şe bu kabi) yerlendedir ki asıl ©) ti Me ekler ayrtlmalıdır. uzun (') vermesi zsrari cemali bir vazile budur. yurasınr tasrihâe öcele etmiyelim ki iye sürdüğüm lüzum bir mağüskün, | bir tirnak vaya parantez gibi muha. | tabi tenbih etmek bakımından veya bir süs, bir leşrifat icabından doğe muş teli veya zald bir mahiyette de, senin alında mündemiç pek iyi farkederiz ki bu 3. limede son #eeli hurfe vere diğimiz vurgu'yu karşılar; (vurgus'un) demekle (vurgu'nun) demek arasında gösterdiğimiz tarkda olduğu gibi. Carkası var) olan ingiliz tayyareleri Breste yeni- | den hücum ! ; i Havacılık , bahisleri | Almanların pike, italyanla- rın hücum tayyareleri Yazan: Büyük Harpten sonradır ki, İ talyan tayyareciliği zırhir kıtala. rın ve tankların bareket edemi- yeceği sahalardâ piyadenin Yölüe nu açacak hir çeşit tayyare inge Sini ve orduya almmasını düğün » müşlerdi, İalyanlarm hücum tayyareleri dedikleri bu Lip hava silâhi çap, sürat ve hareket kabiliyeti bakı. mından ay Layyarçlerine gök Ya - km evsafta olacaktı, Tek motörlü, çift veya tek sa» tıhlı ve ekseriyetle bir kişilik ola. enk hücum tayyareleri üzerinde iki, dört makinelitüfek ve ellişer kilodan iki bomba veya yüz kilo. luk bir bomba yükü bulunacaktır. Pist tayyarc fubrikaları tarafın » dan hazırlanan hücum tayyareleri ettiler a Holanda sahili açıklarında da İki iaşe gemisi ateşe verildi (A.A.) — Hava nezareti, bomtard 5 ii iensip tayyureler Ağ man vapurturız. bombardıman çüniğe Xerdir. Cumartezi günü neşredilen teb. Niğde de bildirildiği veğhile O Holanda suhlli açıklarında düşman bişe gemi. lerinden Mmliteğekkil bir kafileye hü, cum edilerek ili iaye gemisine ateş verlimiş ve muhtemel olarak tahrip edilmiştir. Ru kafeye dahil bulunan diğer vapurlar hasara uğratılmıştır. Aynı gün daha geç vakit Norveç sas hili açıklarında himaye da. bulu. nan Ür taşe gemisi iie Holanda açıkla rında diğer bir kafileye dahil vapur. ara bomba ve mitralyözle hücüm © dilmiştir. Mava dafi gemileri ile mu, ik bir geminin yatında demir vaziyette bulunan bir kurtarma tombardıman edilmiş ve va. puta ateş verilmiştir. Tayyarelerimiz dönerken düşman avcıların şiddetli hir hüçumuna uğ. Tamiş ve avcılardan biri ağır ağır ds. ireler çizerek atyah bir duman situ. mi çıkarırken görülmüştür. Avcı servisine mens yareleri, miz turmartesi günü Pa 48 Kale ile işgal eltindeki arazi Üzerinde taarruzi kogif hareketleri yapmışlardır. Bu gündüz harekâtından üç bömter dımanı, bir de avcı tayyaremi dönme. miştir. Cumartesiyi pazara bağlıyan gece, Almanlarm Brest hava üssü bombar. duman câlimiştir. Deniz Üz dolayısile neticelerin tesbiti zor olmuş sa 4s hücum muvaffakiyete | tetev. vüç etmiştir. Havuzlar birçok bom ba snivoları utalmıştır. Sahil servisine mensup tayyareler Ayrı gece zarfında Bergendeki havuz ları ve gemileri bombardıman etmiş. lerdir. Bu barekhtta hiçbir Kaybolmamıştır. ekir Sıtkı Kunt'un Hihâyeleri HERKES KENDİ HAYA- TINI YAŞAR — İyiler içinde bir kötü — Baba ve kızı — Banca — Yaldız — Daire Fiyatı 50 Kuruş gündüz ndeki sis tayyaremiz. orduya girdikten bir müddet #on. ra Habeş barekâtı başladı. Bu harp sahnesi hücum tayyareleri « nin kullanılmasına imkân verecek çok uygun bir cephe olacaktı, Çünkü, arazi vaziyeti hem piya « deye müşkülât arzetmekte ve bem de zırhlı vasıtaların manevra küs biliyetleri, o hareket Smkinlarmı fölce uğrmacak vaziyetteydi, İlk olarak Habeşistanda tecri- be edilen hücum tayyareleri Ha - beş kıtaları üzerinde müsesir bir surette çalıştı. “Piyadenin yolunu açtı. Ricat eden Habeş ordularma, taarruzlar yaparak topluluklarını dağıttı. Çok defalar ricati hezime te çevirdi, Ve harbin devamımca hücum tayyarelerinin orduya a » lınmasından beklenen hususları tomin etti, Bu tecrübe tayyarenin silâh bas kımından uygunluğunu da ortaya çıkarmış oldu, Yalniz bomba yükü az görülmüştü, Sıklet iki misline kadar çikarıldı, İşte bu sıralarda İspanya dahili barbi başlar. Fakat İspanya ba » rekâtmda bombardıman İayyare. siliği hücum tayyaresiliğinden çok daha verimli işler hasardı. Umumi olarak edinilen kanawlere göre hücum tayyareciliğinin ordularda. ki mevcudu fazladır, Bunların ye rine daha kudretli silâhlar geti » rilmelidir. Ispanya harekâtınm müvaffaki. yetsizlikle bıraktığı hücum tayya» rediliğini Alman “havacıları daha çeniş mikyasta kullanmak firsall. nr elde etmişlerdir. Hvsaf itibari. | Je pike bombardıman tayyareleri- İe hücum tayyareleri arasmda pek az farkların o bulunuşu ve pike bomhardımancılarm daha geniş.) mikyasta harekât sahası bulabi » meleri, Alman havacılarını piko ve hücum işlerini birden yapacak olan bu silâha doğru çekmiştir. Umumi kanaatin tam bir mu valfakıyet vaadotmediğinde ısrar ettiği hücum tayyareciliği nihayet kalıp ve çeşit değiştirerek pikeci | olarak meydana çıktı, Almanların elinde bulunan Yürkers 87 ve Yünkors 88 tayyarelerile Haynkel 123 ler ve İtalyanların elinde bu- lunan Fiat pike bombardıman tay. A. ŞARKLI yareleri, tecrübe devresini ge miş olan pikeci tayyarelerdir. Balkan harekâtımda yolunu açan Alman pi karşılık İtalyan pi yavan İş başarmış olması, henüz hücum tayyareciliğinden kurtula - mam bulunmaama atfedilebilir, Balkanları mülenkip pike bom. bandtmanerların muvgifakıyetli we çuşlarını Girit adası Üzerinde gör- dük, Kırk beş derece ile altmış derecelik moyillerle bombardımanı yapan bu tayyareler sıhhatli isa. betler almakta güçlük Gekmiyor. lardı, Esaslı pikelerin doksan de- recelik zaviyeler alında (yapıldı. Zi düşünülürse ve tayyarenin di - kiliş nispetine göre isabetler kays dedildiği nazarı itlbara alınıma, İ Alman tayyareleri kadar Alman pikoci pilotların da iyi yetiamiş & Jomanlardan müteşekkil oldukla « rm meydana çıkarır. Artık öyle tahmin edilebilir ki; kurulması . düşünülen bir hücum tayyareciliği emfı kalmamtır. Ancak bunun vazifelerini fazlasile başarabilen bir pike bombardıman tayyareciliği vardır. Ve bu tayya- recilik istikbal harplerinin de en müessir silâht olerak kalacaktır. Belki bomba yükü ve makinelitü. fek maymı Göğaltilakilir. Noce hücum tayyareciliğinden pike bom bardımancılığa geçilmiş olduğunu gösterir, adenin A, SARKLI Mucizeler doktoru Yarın başlıyor VAKIT SUTUNLARINDA Bastan başa heyecanla dolu bu romanı mutlaka o UZ 'SABAH OLUYOR Yazan: Nezihe Muhiddin Karışık bir muhitlen yetişti, ği halde iyi tahsil ve terbiye görmüş, dejenere ve gayri ma. wimi bir hayatı kuvvedli irade ve ışıklı irfanile değiştirmek hususundaki kudretini günteren BİR TÜRK KIZININ mücadelesini ve muvaffakiya, tini tetkik eden romanı Yakında gazetemizde