10 Haziran 1941 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 1

TAN, ISTANBUL 24310, 24318, 24319 ALTINCI YIL »—- No. 2057 * Suriyenir İşgali Karşısında Fransa Ve Hihver Ne Yapacaklar ? | Bir senelik tereddütten “iy hüküme manyanm da bu ine yüphe yok! anda aciz ine ortaya çıkan ik siyasi © Vichy hükümetinin bu harekete karşı alacağı vaziyettir. al Petain Suriye “miserine ve Suriye halkına hi- taben neşrettiği bir beyannamede Kumandana ve halka mukaveme- iye etmektedir. Fakat bu , Mukavemet mahalli mi ki 57 Yoksa Suriye mesele: Manların tesir ve tazyiki ile, In- giltere ile Fransa arasındaki ih- Üilâfları nibayet bir be sürük- iyen son damla mı olscaktır? Suriye meselesinden doğan en Mühim siyasi hâdise budur. 3 Vichy hükümeti şimdiye kadar ingiltere tarafından uğradı te - Savüzlere karşı lâkayıt kalmıştır. İngilizler daha geçen yaz Akde- Nizde Fransız donanmasını yak - Muya teşebbüs ettiler, Bu hare - © Fransızların kalbinde Ingiliz “re karşı beslenen muhabbeti #ilmekten başka maddi bir netice Yetmedi, Vichy hükümeti Savüzü bir harp sebebi * i. Keza General de Gaül In- #ilizlerin yardımiyle merkezi Af- 'adaki Fransız müstemlekesini pu etti, Vichy hükümeti buna afşı da ses çıkarmadı. Daha son İ İngiliz donanması, Genera! de ville birlikte Dakan almıya te #bbüs ettiler. Vichy hüküm gunu da bir harp sebebi i etmiye lüzum görmedi pağ Fransa henüz harpten mağ - 4” Ye perişan bir halde çıkmış- » Yeni bir harbe girecek vazi - Yette değildi. Almanyanın da o Wİ Vakit Afrika müstemlekeleriyle “lâkası yok gibiydi. İİ «Bu misallere bakarak bu defa 7 va Vichy'nin Suriyeyi istilâ için yAki olan teşebbüsünü mahalli bir iştlise telâkki ederek, oradaki Uvvetlerle vaziyeti Sahyacağı, fakat işgal v bu emri vâkil de kabul edece- * tahmin olunabilir. * * kat bugün Vichy tinin vaziyeti, geçen se ine benzemez. Cenev - de çıkan Journal de Geneve ga yelesi Fransanın bugünkü Vazi - #tihi ve Almanyaya karşı takip Miye mecbur kaldığı siyaseti yle anlatıyor. “Şimdiye kadar Fransız siyase- K)“ fikirden mülhem oluyordu: özlemek lâzımdır. Fakat bu in- kgar, bu hareketsizlik artık im - bi "six bir hale geldi. Holanda & küçük bir devlet kendi kal ilga çekilip yaşıyabilir. Fukat diği ayrılmış, her gün İutlık teh- i alında yaşıyan, iki milyon a, “tahsil genci üsera kampların-) d, Şürüyen bir memleket bu İsah- Mig zn müddet ilamıya, kendini İF şeyler yapıya mecbur - » Vichy hükümetinin karar - hakkında bir fil i VU vaziyeti daima gö Yesu ulundurmalıdır. Çünkü Ma - iel Petain iki şeyden birini de," mecburdur. Ya bu ölün ederek tedricen milletin Map hü kabul edecek veya Al - v7a ile anlaşacaktır. bu çPhesiz Fransız milleti için hu , STayış acıdır. Daha bir se kaygı Yel, Fransız siyasetinin ana| Heç İngiliz anlaşması idi. Yirmi Tapaşve F u siyasetle Av- tayala yaşadı. Şimdi ayni Pran- Maığ senelerdenberi düşman ta- Rim Almanya ile anlaşmak lü- *oy © telkin olunuyor. Ve bunu bir o stkunda amiral Darlan acı Kuy, #nla Fransız milletine anlı Salışıyor. 3 evamı: SE 4, Sü, dı, ban in S5 KURUŞ ASKERİ General Wavell | G. Cornwall | | Mısır'daki İngiliz Kuvvetlerinin Baş Kumandanı Oldu | Londra, 9 (A.A) — Harbiye| nezareti, General Marshall Corn-| wall'ın, Orta Şark bağkuman - danı General eli'in idaresi altında, Mısır'daki Ingiliz kıtala- m başkumandanlığına tayt diğini bildirmektedir. İskenderiye boşalıyor Londra, 9 (A.A) — Is yeye karşı yapılan hava kücu - munun Almanlar tarafmdan ke - $if uçuşlarından sonra büyük bir (Devamı: Sa, 5, Sü. 3) | Ankara, 9 (A, A) — Büyük! Millet Meclisi bugün Semsettin naltayın başkanlığında topla posta, teleraf ve telefon u- müdürlüğü 1938 mali yılı hesabı kat'isine ait kanun lâyiha. sını müzakere ve kabul etmiştir. Meclis bunu takiben Almanya- Ya ihraç edilecek Türk mallarına | mukabil kliring hesaplarındaki Alman, matlubatmda (yapılacak değişiklik ile Türkive - Almanya KiAssindaki ticari mübadelelere dir hususi anlaşmaya dair ğlunan notlarla Türkiye . İ- dgerciıye sevrisefain mu- n mun ri Suriyede Tak Edilen Taktik GÜNLÜK SIYASI HALK GAZETESİ | ip VAZİYET. İngilizler Halep'i Almak Suretile Suriye Kıtaatının Arkasını Çevirmiye Çalışıyor Ankara, ) (Radyo gazetesi) — Suriye harekâtında son saftıa şü- dur: Filistin ve şarki Erdünden Su- riyeye karşı umumiyetle dört kol dan hareket edilmektedir. Şimali Filistinden kalkan kuvvetler üç istikamette ilerlemektedir; 1 — Hayfanın şimalinde sa- hili takiben Beyrut istikametinde (Bunlar 25 kilometre icerde ve sahilde Sur şehrini | ulmışlardır. Bu kuvvetler, şimdi Beyruta yet miş kilometre yaklaşmıştır.) ? — Filistinden Zale istikame- etler Merceyy> - iş den ayrılan ikinci bir kol tinden 22, Erdünden 45 kilomet- re içerde Kumeytireyi almış ve Sam istikametinde ilerlemiye baş lamıştır.) 3 — Erdünden hareket eden kuvvetler, (bunlar huduttan 10 kilometre içerde Dera kasabası” mı işgal etmiştir. Bu kuvvetler Hicaz tren yolunu takiben Dera dan 109 kilometre içerde Şama doğru ilerlemektedirlerler. Dera mevkii de iki demir yolunun il- tisak noktasıdır. 4 — Huduttan 40 kilometre mesafede bulunan o Sücydiyenin cenubuna kadar ilerliyen kuv - vetler, (Diğer üç kuvvete müvazi olarak ilerliyen bü kolun da hu- ün veya yarın Sileydiyeyi za, car same yeri saptar 36 santte müttefikler yasati 25. 30 kilometre'giriş temi etmişler. Bu ilk hamle büyük bir inki. teakip hamleler ümitlidir. Bütün mesele evvelce Fransızların hazır ması keyfiyetidir. Fakat gelen ha. berlerden bu hattın “başlangıc noktalarının bir iki yerden aşıtdı. (Devamı Sa. 5, Sü, 7) İ Tobruk müdafilerinden bir grup tayyare dafi topunun başında Millet Meclisinde Ticari Mübadelelere Ait Bazı Löyihalar Kabul Edildi #hedesinin müddetinin uzatılma. sına dair notanın ve yine Tür- kiye - Romanya arasında teati o- lunan 14, 19 Şubat 1941 tarihli notaların tasdiklerine ait kanun Jâvihalarının ikinci müzakereleri- ni yapmış ve tasvip eylemiştir. Meclisin bugünkü tonlantısın- da ikinci müzakeresini yaparak kabul eylediği kanunlar arasın- da iskân kanununun 39 uncu mad desinin tadili hakkındaki kanun lâyihası da bulunmakta idi, Meclis gelecek tonlantısını Cu. ma günü yapacaktır. Vichy'de | Suriye'nin Müdafaası Çok Müşkül Görülüyor —— İngiltereye Harp İlânı İçin. Hiç Bir Temayül Yok! Vichy, 9 (A. A.) — “OH” ajan. sinin bildirdiğine göre, Madritte- in edil.) şaf göstermiş sayılamazsa da mü-| ki Fransız büyük elçisi Francois Pietri, dün İngiliz büyük elcisi Sir Samuel Hoare'a İngiliz kuv- snderi- | Jadığı müstahkem hatların: aşıl-| vetlerinin Suriye arazisini ihlâli İhakkında Fransız hükümetinin bit nolasını tevdi etmiştir. Londrada memnuniyet Londra, 9 (A, A.) — Madritteki İngiliz büyük eleisine Viehv hü- kümeti tarafından tevdi ettirilen İnotanın mahiyeti hakkında Lon- | drada memnuniyet izhar olunmak İ tadır. Londrada şu cihet kayde- İ diliyor ki, bu nota her hangi bir mun etmemektedir. (Devamı; Sa, 5, Sü. 2) İngiltereyi İstilâ Saati Yaklaşıyor İngiliz Devlet Nazırı, Her An Tetikte Bulunmalıyız, Diyor b Berline Göre de —— "Kât'i Muharebe Manş'ta Verilecek,, Londra, 9(A. A) — Reuter: Devlet naziri Lord Beaverbrook, Kanâdaya hitaben nesrettiği bir mesajda, İngilterenin istilâsı &a atinin yaklaşmakta olduğunu söy İlemiş ve demiştir ki “İstilâya ne zaman tesebbüs e- dileceğini bilmiyorum. Fakat mu. hakkak olan bir sey vardır, oda muharebe saatinin yaklaştığıdır. Her er, bütün şiddet ve azmi ile mukavemete hazır, yerine konul. malıdır. Her top ve her tank s8- ferber bir halde bulunmalıdır. dır. Çünkü, burada. az zaman sekilde muhasemat ilânını tazam. i Her tavyare, ucmıya hazir olma-| İZ İngiliz ve Hür Fransız kuvvetleri tarafindan işgali beklenen Şam' ın umumi gü ği a Denizden İhraç i Beyrut'a da İngiliz Kıtaatı Çıkarıldı Ofi'ye Göre Bunlar Esir Edilmis! | gilizlerle birlikte Suriye hare- kâtına iştirak eden Albay Collet Nevyork, 9 (A.A) — Nevyork Times gazetesinin Berne muhabi- rinin verdiği bir habere göre Tou Jonda bulunan Fransız donanma- sına mensup birçok cüzütamlar derhal harekete hazır bulunmak üzere emir almışlardır. Bir ihraç teşebbüsü Vichy, 9 XA.A.I — Ofi Fransız Ajansının verdiği bir habere gö- re İngiliz harp gemileri dün sa - bah Beyrutun cerubunda Lüb - nan sahillerinde bir noktaya #e- Ti ateşli tüfeklerle mücehhez müf rezeler çıkarmışlardır, Ibraç hare ketini yapan Ingiliz kuvvetleri bir zırhlı, iki kruvazör ve beş torpito muhribinden mürekkep - tir, Ofi ajansı ihraç edilen kuvvet- lerin hemen esir alındığım bildir- | mektedir. ——— Bir Amerikan Destroyeri Sroenland'da Bir | Alman Denizaltısına Hücum Etti Nevyork, 9 (A.A.) — Nevyork Herald Tribune gazetesinin bil- dirdiğine göre, bir Amerikan desiroyeri Groenland sahillerine yakın bir yerde batan bir İngi- vapurunun © mürettebatı kurtarmış ve bir Alman denizal- İtasına denizaltı bombalariyle hü- (Devamı; Sa, 5, Sü. 1) İcum etmiştir. HARAÇÇI KARDEŞLER Limited Şirketi BOL ÇEŞİT ve YENİ M O B veya görmek istiyenler; salonlarını bir defa İstanbul, Fincancılar, Rızapaşa yokuşu No alete: 32060 “ya Y A train de İngilizler Dört Koldar iler liyor 4.000 Fransızın Müttefiklere İltihak Ettiği Bildiriliyor Sur ve Mercayun İşgal Edildi Şiddetli Mukavemete Rağmeniİleri Hareketi İnkişaf Ediyor Londra, 9 YAA.) — Salâhi yettar membalardan öğrenildiği. ne göre, Suriyede harekâtta bu hah müttefik kuvvetler, Suri. ye - Sarki Erdün arasındaki hu- dudun hemen öt Akisle ei ra'ya, Şam'ın 60 | İ | Al m a n Yy “ dar cenubu w . m Merce « Henüz Sarih v a ve sahilde Sur'a girmiş « Bir Vaziyet Almadı e Suriye'nin Müdafaası ü ir. Dört koldan taarruz Londra, 9 (A.A.) — Hür Fran- sız kuvvetleriy Imparatorluk. kuvvetlerinin ileri harekâtı baş- luca dört yol üzerinden yapıl maktadır: 1 — Beyrut istikametinden, 2 — Şam istikame' m, $ — Amman'dan Suriyeve giden yo- lu takip cderek 4 — Irak'tan Fe rat nehri vadisiyle, Beyrut'a doğru yapılan taar- rüz Sur ve Sayda'dan geçen mü- kemmel sahil yolunu takip et - mektedir. İkinc Hareketini Tasvip İle İktifa Ediyor Almanyada: Berlin, 9 (A.A bir kaynaktan bildi: Bugün Alman hariciye nezare- tinde beyan olunduğuna göre, Al. Maenya yakın şarktaki âskeri ha- diseleri büyük bir alâka ile ta- kip etmekte, İngiliz kuvvetleri tarafından Suriyeye karşı girişi- len harekâtın hakik! siyasi sebebi ise daha büyük bir alâka ile kav- dolunmaktalır. Suriyede Alman kıtaları bu- lunmemış ve bulunmamaktadır meklen mümkün olduğu kadar çekinmektedir. İngiliz resmi tebliği Kahire, 9 (A A.) — “Tebliğ; Suriyede, müttefik kuvvetlerin girişi terakki etmektedir. Bu #a- Bah müttefik kuvvetler Suriye- den ötede bulunuyorlardı ve sonradan Litani ırmağını geç Di z tere i mişlerdir. Sağda, umumi Exro « ve bu Iş münhasıran İngiltere İ-| çakı » Miskine » Künetrn hat le Fransayı alâkadar eder. İtandan öteye gecmislerdir. Devam Sa, 5, Sü. 6) (Devamı: Sa, 5, Sil. 4) l rizler Yazan: Refik Halid jstanbuld kökü tâ maziye varan acayip bir hırsızlık nevi vardır: Türbe, mescit, cami, şadırvan, sebil, mezarlık, hü- Haa ölüler veya diriler meskeni kutlu yerlere musallat bir aşırma ve apartma merakı... Kubbelerin kurşun kaplamalarını, türbele- riv şallarını, mescitlerin kandillerini, camilerin çinilerini | şadır- vanlarla sebillerin musluklarını ve mezarlıkların. hiç olmazsa ser vilerini çalarlar, Bu an'anevi fena huyun ve çirkin zenaatin yeni ve çok cüretli bir misaliyle karşılaştım: Sultan Mahmut türbesi önünden kimler geçmez? Bütün İs» | tanbul ve bilhassa - bele iresi yakın olduğu için - şehir bakımı ile meşgul olan yüzlerce âmir ve memur! Fakat, anlaşılan, | kimse dikkat edememiş: Türbe yanındaki kocaman, upuzun ve İ pek gösterişli makberenin demir parmaklıkları gözüme, son za- manlarda her gün biraz daha seyrekleşir gibi görünmiye başladı. : i iş var; demir çubukların hepsi yerlerinde durduğu, eksilmediği halde parmak- lıklarda gittikçe hir hafifleme, aralanma, erime hissediyorum... Nihayet farkına vardım: Bu parmaklıkların üzerlerine konmuş | halka biçimindeki iri tezyinatı bir hırsız, kilere yol açmış bir fare intizamiyle ve gayretiyle birer birer taşıyor! Hırsız ustalığına hayran kaldım. Başına sihirli külâh ma giyi- yor; yoksa eski masallardaki gibi bekçilerin üstüne ölü toprağı m atıyor; hokkabaz, sihirbaz, manyatizmacı mıdır? Başka bir nokta du var: Bu derece marifet ve maharet ehli bir adam neden dolayı İ banka kasalarını, kuyumcu dükkânların, müzeleri, yani milyonları bırakıyor du, ne kadar azalsa ve pahalılansa yine değil altın ve elmas, kalay kıymetine erişemiyen ve antika olarak ta değeri bis lunmıyan bu demir parçalarını çalıyor? Hem nasıl çalmak? Ta < biidir ki, 6 halkalar yerlerine zamkla posta pulu gibi yapıştırı mamıştır; kenetlenmiştir; koparılması için zorlamak, eğe ve kaç mevinden âletler kullanmak lizemdır. Katlanılan zahmete, terilen maharete ve göze alınan tehlikeye değer mi? Sonra & ve enddeyi de bir düşününüz: Geceleri bile vızır vızır işi gayet ışıklı ve yüzük taşı gibi meydanda bir yer... Belediyenin de ti karşısı! Çalanın mı aklına şaşayım, çaldıranın mi? Şaştım, kal.. / dım, Her zaman da harp sürprizlerine şaşılmaz a!