4 Haziran 1941 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 6

Birleşik Amerika dünyanın eri zengin memleketidir | Amerikaya yeni ayak basan yol, ci bu memleketten fişkiran kuv , vat ifadesi karşında şaşırır ka - Tiğ, Byoklin asma köprüsünden ge- gerken, gökyüzünü delen yüksek binalardan itibaren, yedi kat yerim altında dolaşan yeraltı tramvayla. rma kadar her şeyi Amerikanm kudretini söyler, Bu diyarm in . sanlar © sağlam, mağrur ve kendilerinden emin atletlerdir. İman AÂmerikenm içerilerine doğru gittikçe bu kuvete olan i « man: kuvvetlenir. Bu topraklar ü- zerinde tablat, ekilmiş her tohu , mu bire bin olarak iade eder. Mild Vest hükümetlerinin ambarları buğday ve mısırdan taşar, Pasifik anbillerinde meyva ağaçların dal ları, meyva bolluğundan kırdır. cenup havzası, dünyanm pamuk kaynağıdır. Her tarafta coşkun akan suları sizama koyan barajlar, su depola. rı görünür, Niyagara - şelâlesinin azgın ejderi bile Amerikan sana. yinin emrinde çalışmak Üzere zin- dire vurulmuştur, Fabrikalar, koleyez elektrik ve bareket küvveti doğuran, bu kuv. veti kolayca başka yerlere naklet. tiren merkezler etrafında, yerden biten mantarlar kadar çabuk yapı- lr ve çoğalir, Potrol kuyularına, demir, bakır, kurşun, gümüş ve çinko maden o caklarma açılan yollar, Amerikan topraklarını karmca yuvasına ben, iştir. Amerikan toprakları maden « . hetinden çok zengindir, Bütün Av- rupanm sanayi müesseselerinden daha fazla olan Amerika fabrika - Yarı bu madenleri işleye işleye bi. tiremezler. Amerika artan ham demirini, civasını, çinkesunü ibrâç eder, Şim. garpteki uçsuz bucaksız Daha sonraları onun hakkm, da şu fikir yazılmıştı: “Eğer es, ki annahaye göre birkaç iyi arka daş arasında yetiştirilmiş olsay. di. Kibir bu kadar inkişaf et. mezdi.,, Mürebbisi (OHinzpeter hakkında şunu söylemiştir bir hükümdarın baş vazifesi olan seyi hiç birzaman öğrenmemiş ti. Çalışmağı.” Halbuki 18 yaşında liseden çıktığı zaman ari ları içinde yine en istidatlılardan biriydi On yedi namzet içinde bakalor. yasını veren 10 talebenin çin. deydi. Bakalöryasını vasat bir dere, cs ile vermişit. Fakat hocaları onu çök methederlerdi. Aşketlik hayatımda da zabit olarak sakat. İığiyle yaptığı mücadelede gös. terdiği enerjiyi çok ometheder. lerdi. Kendi Hüssorlarını birinci de. fa olarak müthiş büyük babasına ve meşhur bir binici olan & sına, takdim ettiği zama; hllkümdarm O “zannet çok daha mükemmel” dediği du, yulmuştur. Genç prens bu suret le bütün sayıflarm mağifip edile. bileceği we. kendisinin de bütün silâh arkadaşları kadar kuvvetli ormalar 130 milyon Amerikalmm kullanmasma kâfi gelecek miktar. dan daha çok fazla odun ve kerem te verirler, Rakamlar bu sözlerin ©» kuvuet M delilidir. Amerikan kömür ocak ları tam randmanla çalıştığı vakrt yeryüzündeki kömür istihselâtmm yüzde otuz dördünü verir, dünyâ dömir istihsalinin yüzde 38 zi, dün ya bakmınn yüzde otuzu, yeryü . zündeki pamuğun yarısı ve yeryü. zündeki petrolün yüzde altmış A. merika topraklarından çikar. Dünya fstatistiklerine bakıldığı vakıt Birleşik Amerika devletle » rinin yeryüzündeki istihsalin yüz , de yirmisi kadar boksit, civa, miğ. nezyum, slim ve yün, yüzde onu kadar kurşun, gümüş ve fosfat, yüzde otuz beşi kadar çinko ve yüzde sekseni kadar kükürt ihraç ettiği görülür, 1939 da Amerikan fabrikaları 3733718 otomobil yapmıştır, Aynı yüda bütün dünyada yapflan oto » mobillerin seyı 4799170 dir, Su halde Amerika dünyadaki oteme - Hilerin Yüzde #öksönini yapmiştır. Amerika tayyare yapmak için elzem olan aleminyam madenin . den senede 327 milyon kilo çıka. rır, Bu miktar bütün dünyada çi- kan aleminyomun yüzde altmışt - dır, Amerikanm zirai “verimi dahi zengin ve boldur, Amerika, dünya buğdayının yüz â6 on altısını yetiştirir. Yetiştir . diği mısır ve pamuk, yeryüzünde ki misir ve pamuğun yârısıdır. Dün yada en çok kereste İstiksa) eden memleket de Amerikadır, Ameri: ka ormunları dünya kerestesinin yüzde 43 tinü verir, Bu kerestanin yüzde 14'ü Sovyet Rusya, yüzde ikisini Almanya ve Fransa, yüzde dördünü Japonyada hâsıl olur. Şikago mezbahalarında her gün Yüz'bin öküz, yarım milyon dömüz yedi, yüz bin kayun kesilir; kon. . kopan bu çiler'dün. Yanm mühim bir kısmını besismek tedir, Amerikanm buğday ve misir e. kilen toprakları Atlas Okyanusu ve Roşöz dağları arasmda kalan parçadır,-Bu parçanm şimelinde ve Arkansas nehirleri bu Tentme hınuyor, Amerikada büyük göller mmta . kast elma, Kaliforniya armut, şef- tali; kayısı Florida portakal ve muz yetiştirir Sütçülük ve süt sanayi! Ameri- kanm merkez mntakalarmede bil hassa Mişigan ve Viskonsin hükü, metlerinde çok ileriye gitmiştir. Tütün “Virjinyada yetişir ve tü- tün sanayiinde yüz binlerce şme »- le çalışı Pamuk cerupta Alabama, Lalx. yana, Yeni Orlean, Misisipi bü Kayzer Vilnelim'in hayatı ve cesur olduğu Kanaatine gel, migti; Mürebbisi bir genç askeri ve iyi bir süvari b bu kadar az uygun gelen şartlarla girmemiştir,, der. Sa. katlığının mahzurlarmı bu ka, dar iyi yenebildiğini görenler, o. nun kuvvetli şahsiyeti ümitler kurmağa başlamı: Hakikatte ise genç prensin sa. katlığımı böyle muzafferane ye, nişi onun sonraki mağlübiyetle. rine ve mahvma sebep ol. muştur. Ebeveyninin karşısında kendi askerlerinin başında mü, kemmel bir süvari zabiti olarak dört nalla gitmek onun grurunu İşte bu istek t teşkil eden Hintzpeter: “Hiç mesleğe parlak olmağa bede, üstüne okyayan bir istekt onun büün hayat sayısız resmigeçilerin, gürükülü nutukların ve köt bir mukaddemesi İsbatı rüşdetti bir nişanla taltif prens büyük babasının karşısın. da hanedanın ve kral haysi nin şerefini dalma gözeteceğine Yazan : Emil Ludvig y ediyordu, O kânunusani. nin aynı gününde daha on iki yaşında iken de dahil bulunduğu birinci hassa alayına uyordu, O akşam gazete, lerin vakit kral şunu. o, kumuştu: “Bütün kalbiyle vata. nma sadık olan impardtorumuz bu genç ve taze çehreye baktık, ça, eserinin devam edeceğinden emin olabilir. Seneler ilerledikçe bütün dünyanın gözü korkulu bir intizar içinde bu genç ndama iaha dikkatle çevrilecektir. Bu gene istikbal için bir işaret ol. maktan çok daha kuvvetlidir, bir garantidir.,, Boun'da telebe iken onu bir kere karnavalda bir maskeli ba, loya davet etmişlerdi. General maskesini takmış olan birini gördü. Bu adamıise gazeteci yemin evvel Grieben .olarak takdim ettiler. Prens o zaman bu muharrir şe. refine kadehini kaldırdı. Ve ilk defa olarak orada kısa fakat çok güzel bir hitabede bulundu. ve “ve.her gün binlerce adamı dö, dövüşe sevkeden bu arkadaşın şerefihe * içelim,, diye. kadehini kaldırdı, Bu Vilhelm'in umumi bir yerde söylediği ilk nutuktu. ertesi gün bütün agzeteler bun. dan bahsettiler, Ve kulaktan ku, lağa fısillilar yayıldı: “Acaba harpçi bir prens mi yetişiyor?,, Paskalyada Parise gitmişti. Ona gösterilen her şeyi büyük bri dikkatle seyretti. Fakat hiç bir şeye karşı Versaya duyduğu alâkayı göstermedi. Herhalde o zaman bu tarihten yedi sene ev. vel büyük babalarının şan ve şe, ref kuşatıkları âyinler “galeri. sinde günün “birinde bir başka toplantıyla kendi saltanatına ni, hayet verileceğini düşünmemişti, Daha sonları o Fransızları kendisinden : küçük * bulmamağaı başladı Bilâkis onlara karşı bir yakınlık bile hissediyordu. Yirmi yaşma geldiği zamar potesdama ve ebeveyninin yanına dönmüş olan prensle ebeveyni arasında tezatlar dala sert bir sutette çarpışmağa başlayacak, tır. Artık ptensdaha tecrübeli göderle &beveynini tetkik et. mektedir. Hiç bir prens bu zavallı Fred. rik Vilhelm gibi ta eli yaşma kadar; ve en mahrem fikirlerine kâdâr her şeye ibtiyar hizmetkâ, rı ve seksen yaşmdaki babası tarafından oOmüdahale edilen — hürriyetsiz ve meşgüliyetsiz traji -- komik bir veliaht rolünü oynamamıştır.:. Hattâ müdahale edilen fikirleri bile kendisine ait değildi. Lüksü seven ve kendisini tamamiyle Prusyalı addetmiyen bu Hohenzollem prens âteşin bir kadının ilhamlariyle (insanlığın kümetleri topraklarmda ekilir Şimdi de toprak alti ser Petrol mantik Toksas, Arkahsas, ve Bodiyiii dair; dl ' ol) Demir madenleri İllinuva, Viskonsen hükümetlerinin top ları altma düşmüştür. ne geçelim: Bakır, yüksek göller mt A sında ve Roşöz dağlarında, E Ohyo hükümetinde, altm ve Kaliforniyada, Kolorndoda nada ve Alaskada bulunur. Amerika kendisine ve dünyaya işecek kadar “gi veren bir devlettir, Bilhassa: sulhü bozulunca dalma A devletlerinin gözü Amerikan © vi iv dımına dikilir. İşte bugün varlığını ve-müttefikleri lehine olarak iktımadiyatı kefesine fırlatan” merikanm hakiki kudreti bi öztar sörvet kavnaktarmdağiıil ir olan liberalizme doğru fikir i de bir kaytş hissediyordu, Büyük kraliçenin kızmi'.4İ cası olmaktan büyük b” duyuyordu. Kendi sarayınö” gf yanlış tanrmalarından. « ola! zap hissediyordu. Oğlu bi *g de bulmadığı halde herk basımı “büyük bir genlersi retiyle tanırken o kendi W tini unutmak için sık, si sevahatlere çikryordü. Bu -sarayn içinde mü leri gayet keskin olan vok onun hakkmda göyle yaz” “Veliaht, tahta — çıkacs$' bu kadar uzun zamand” beklemiş olmaktan dola Y sukutuhayal içindeydi. * daha on hattâ on beş * ri Allahım babasına bu zun bir ömür vermiş pek haksız gi ” nım haris arzularının gi İ f . i ve tabil bütün bu plânla” gi beral fikirler en başta 7m““ yorlardı. da istikbal için plânlar y xi (Devam 4