19 Mayıs 1941 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 5

ZI | b m 7 b MAYIS — 191 i Tarihin tanıdığı mucizelerin vaya, Atattirkin e Anadoluya Mag ve kurtuluş adımmın uğurlu ve mes'ut gün Ni, Osmani. imparalorluğundan hayır kalmadığını, padişahın başka (o kimseyi düşüm millete kıymet vermedi- Ve yurdun mistevliler elinde YE zavalik çırpındığını gören Kemal paşa, Türk mille Yenİ bir ufka doğru götürmek birtakım hareketler yapmayı ve bu üzel maksatla geşmişti, Onunla bera- mübarek (şahsında fe- a Türk şraru ön Ana ve nihayet Türk mi tanıdığı mucizelerin yarattı: Müsta « ii bir Türkiye Cum- İç pF > doluya, i $İPF hi 1 #4 * Son buhran yüzünden Sister çıkarıldığı vakit ise bir ve yatılı mek. olarak kendisine bir ücret ver rekabet etmiş- çeken bu eski şimdi bir roman i kilçük ilânlardan birisi İldiann en kuvvetli delili, Ba Zarip ilân aynen aynen " şudur: “On bin do- ihti, var, Bu paranm mi ve bir miktarmı bana bi iniz. Yazacağmiz çekleri ba R ayznız ve Tia gazete idarehanesine Sarak, iniz. Bu çeklere karşılık ak alacağınız gey yalnız bir z inden ibarettir.,, Da İlânm sahibi olup dünyayı ik gören Simit ismindeki “İp ÇAPİE umduğunu bulamamış- Ne 6 ilân ücreti olarak tk e üç dolar yanmış, bir tek le alamamıştır en büyüğü: 19 Mayıs rak gösterdiği yollara doğru kuv- vetli adımlarla yürüree yapmıyar cağı mucizeler yoktur. Ve Türk milleti bu birliği göstermiş, istik. Milsi kurtarmış, be kahramanlfk- leriyle, feragatkârlıklarile bütün bir husamot dünyasmm hayretten parmaklarımı ağzında birakmıstır. Bunun ş6indir ki, her yi begün, 22 sene evvelki günü bir Kore da- ha anmak, ve o büyük tarihin bü- yük manasını kalplerimizde ve ka falarımızda, bir &elime Me bütüm benliğimizde — canlandırmak bir börç, ulu bir farizadır, Bu farizanm daha büyüğü var: Bize bu kurlulaş gününü hazırir mak, onun aziz hatırası önünde hürmetle, muhabbetle eğilmek... Türk milletinin bu mesut günü hep birden, ayni sevinç vo gururla kutlalaması bu farizayı odadan başka bir şey naldir? Yüksekliği insanlığa beş döndüren insan, Verdin bize sen yepyeni bir ruh İle iman. olan bir şey var: Askeri tallmat- name erlerin saçlarının sifir nu, mara makine ile kesileceğine dair olan maddesi. Püeblo'da © turan yerli Amerikalıların uzun ve örgülü saçları vardır. Ve İk nandıkları dine göre bu saçları kestireotk olursa öldükten son. ketidir. Hiç bir sey orada evvel- den tahmin edilemez. Çiçekler musikiden anlarmış çekler yalnız ziyaya karşı değil, musikiye karşı da hassastırlar, Profesör, çalgı sesi duyduk. ları vakit nebatlerm daha ça. buk büyüdüğünü iddia etmiş, ve bu iddiasını bir çok tecrübe. lerle isbat etmiştir. Su halde çiçek buhçeleri yapmak için en müsait konserler verilen salon, | larm civarı olsa gerektir. Profesörün iddialarının en nanılmıyacak tarafı ise şudur: Bazı nebatlar yanlış çalman notalardan müteessir oluyorlar- mış, Bu yüzden çiçeklerin büyü. mesi duraklayormuş, eğer bu Jopçu On yedinci yü zyıl ortasmda, Türkiye, bütün deniz yollarnın kilit noktası olan Girit adasını almak için Venediğe harp açmış ve büyük bir Türk or dusu Girit adasına çıkarılmıştı. Fakat bu büyük ve dağ” lık adanın zaptı kolay değildi. Türk ordusuna, erzak, mühimmat, taze kuvvetler, hep deniz yöluyla gönderi” lecekti, Karada Türklerle çarpışacak kuvvetleri olmr yıl, deniz seferleri mevsiminde, büyük bir donanma ile Çanakkale boğazına gelmeğe ve boğazı muhasaraya baş” ladılar. Türklerle Venedikliler arasında Çanakkale bo” ağzımda ve Ege denizinde birçok deniz muharebeleri o du. Venedik ve Türk donanmaları birkaç defa büyük mağlübiyetlere uğradı. ai 1658 yılı baharındaydı. Bozcaadayı ve Limni ada” smı da zaptetmiş olan Venedikliler büyük amiral Lir zaro Moçenigo'nun kumandasında bü bir ile gelip Çanakkale boğazını Türk donanmasmı ayni mevkide i uğratmış olan bu Venedik amiralinin niyeti, bu yl ber azdan girip İstanbul önüne gelmek ve Türkiye hükü- metini Girit adasından vazgeçirmeğe zorlamaktı. Türl- lere gelince, o kış, tersanede geceli gündüzlü çalışılmış, baharı Akdenize açılabilecek yeni bir donanma hazır lanmıştı. Fakat, Laazro Meçeniko Venedik ablukasmı sını da mağlüb eti. Türk gemilerinin birçoğu sar Hara Mehmet bur oldu. İçindeki askerler, karaya çıktılar. Venedikli lerin önünde İstanbul yolu açılmış oldu. Önde Lâzaro Moçenikonun gemisi olmak üzere bayraklarla donanan Venedik gemileri, mızıkalarını çalarak boğazdan girme" e Bir taraftan da, müthiş bir aleş açarak sa" şan aldı ve bir tek gülle attı: Bu gülle amiral mi düştü. LA Mocenil bütü manda heyeti, gemiyle beraber bir ateş kütlesi halinde bu ateş kütlesi, arkadan gelen ikinci koştu. Topçunun alnmı ve gözlerini öptü. Sırimden kür künü çıkarıp neferin sırtıma koydu, başından elmaslı sorgucunu çıkarm Kara Mehmedin sarığna soktu, ce- bindeki iki yüz altmı da Kara Mehmedin ceplerine dok refini kurtarmıtşı. PR Rİ eline düştü. Türk amiral gemisi ile on yedi parça yük cenk gemisi, Kumburu önünde demirlemeğe mec REŞAT EKREM KOÇU e | Türk Dil Kurumunun Bir eseri Yeni imlâ kılavuzu üzerine öntasar — Noktalamalarda dikkat edeceğiniz hususlar (Ceçen muhamızdan devam) 2) Vezin yüzünden urun okuman wadilerin üzerine mim oldukça uzat. wa işareti konnlabilir. b) Arapça tarif harfi denilen Kel) 4 terkipler, bu tnrif harfinin başma unatınn güre nasl olmak gerekse yazı Döâlre,lülmsari?, Tateütatevarin, 'Tuhfe.tüzsekiye, Lâsun (larip... gibi *) Fars usuliyie yapılan izafet vo sisi terkiplerinin birinci o kelimesi sonuna gelen - ve Abenge | göre dört türlü olabilen » dar sesliden önee kü- çük bir birleştirme çizgisi konmlabilir. Böyle yapıldığı zaman çizgiden sonra gelen dar sesli olumuşa göre Cİ, X, &, u) olarak gösterilmelidir. Dalri resmiye, muhitei 750584, tulli kamet, balâ-yı cebal, vuzah,i beyan, full nabehengüm.... gibi 4) Arap ve Fars kelimeleri arası. na gelen ve eski şiveğe ilk kelimeye maraz, kaza vü kader, belâ vü kodet.« gi ©) Fars usuliyle bileşik sıfatlar bir arada olarak yazılır. Ancak bu böleşlik afatı kuran iki kelime ayrı ayrı bel. H edilmek gerekse bunlar arasına dü bir birleştirme çizgisi konulahilir. Dilber, halşinas, siminber, berzede.. gibi, bileği sıtatlarda birleştirme giz. gisine hiçbir Kizum yoktur, Ancak ruh-istinas, hukayık.naşinıs gibi uzun bileşik srfatlaröa, görülecek gerekliğe göre, Yu çizgiyi kullansak olaki. ir. (5) 4) Nuzımda vezin için o kaldırdan harfin yerine bir ©) konulabilir: Nala, K'ojn., gibi, (Burada gösterilen küçük transke ripsiyon yolları, eski O #hetinlerdeki Arap ve Fars usulünde terkipleri, ve zin yüzünden yaplan uzatmaları ve barf düşmelerini işsrellemek için yön ter görünmektedir. Daha eski metin lerin ve İehçelerle bölgeçel ağlar bilimsel olarak transkripsiyonu ayr bir iştir.) NOKTALAMA İŞARETLERİ 31 (.) nokta, (,) virgüm, (5) mek talı virgin, (3) çifnokta, (4 trak, (O) parantez, (() köşeli parantez, Cc) iki nokta, (..) sera noktalar, (?) (soru,() mida,(-) çizgil.) noktalı çiz gi (8) paragraf, (£*4) üç yılâm.() koma, Noktalama işaretlerinden her biri | soktu konur. Bundan sonra gelen ke. Mimenin ilk harfi de büyük yazılır. ML. Bir veya birkaç kelimenin yel. naz (ik harfleri veya biriki harflik kısaltmaları o kelimeleri (o anlatmak zere yazılırsa bu kunltmalardan won ra (.) mokta konur. Posta, telgraf, telefon yerine P.T. *r.Y Doktor yerine (Dr.) profesör yo- rine (Prot) , gibi 1. Bahis başlarını gösteren rakam lar ve harflerden sonra bir nokta ko. mar, G.E, Ve gi MV. () Virgei işareti o şürnlarda kullandır: a) Cümlede sırayu sayılan isimler, #fatlar, zamirler... v. b. arasına, b) Oüminde fall veya müptada olun kelime, kendinden sanm gelem sözler. le karışabilecek halde is, bu kelime. den sonra, 4) Biribirine sıkı sıkıya bağlı ii 4) Cümle içindn ayrı bir varlik an. stan kelimeler grupunun başına ve senn, ©) Mektuplarda hitap sözlerinden sonra. "Değerli kardeşim, “Mektubunuzu, derin bir dikkatie, okudum. Anlağığma göre giz, aramız. dx komuşulan, münakaşa edilen, halli çaresi aranılan meseleleri çok başka bir bakımdan düşünüyorsunuz. Bence bunlar gok basittir,.halli çok kolay. dır. Çünkü bunlar, yalmız sizin, be. ulm, bildiklerimizin düşündüğü işler değil, bütün dünyanın uğraştığı, çürte sini aradığı meselelerdir..... gibi V. (3) Nektalı virgül, — biribirine bağlı, fakat her biri kendi içinde yarı den ayrılan ve “uncak,, fakat, lâkin, şu kadar ki,-bununla beraber... gibi bir ayırırı sözle başlıyan elimleyi a. yırmağa yarar. “İmlâ işinde tutulabilecek yollar, 4) doğrudan doğruya söyleyişi esas Butan Tonatık metot; b) doğrudan doğruya gramer bağ. hitkiarını ve etimolojik — esilları göz önüne alan gramatikai metot; 6) bunlardan birini esas aldığı hal. de ötekini de bütün bütün imal ele miyem bileşik metot olarak, 0çe ayr. Mir; ancak bunlardan birinin ötekilere Ostün tutulması, dilin öz varlığı ve bunum gereldikleri göz önüne . alma. rak, her millete ayrı ayrı kararlağtı. rlacak işlerden biridir. gibi VE. (5) Çifnekta, bir ctimicde Made edilen hükmü daha iyi anlatmak veya örnekler göstermek veyahut © cümle, de söylenen ihtimalleri saymak veya sıralamak lâzım geldiği zaman © cm. lenin nihayetine konulur: “Gramer bahisleri, üç kısma ayri. Yar: 1) Dilin ses varlıklarını anlatan e» metik kısmı; 3) Dilin kelime kuruluş ve yapılış. ların: gösteren moryofoji krem; 3) Cümle kuruluşlarını senta'ki köstür.,... gibi Söz arasında, bir kimseden vey bir yerden nakledilen ve tırnak içine alı. nan sözden önce de çifnokta konulur. VEL (© Trmak ösareti, bir base kasının yazısından veşa o sözünden nakledilen kıımların basma ve sonr. .. konulduğu gibi, cümle (arasında geçen ve başımda ayrı bir punto İle belli ediümiyen kitap ve makale bars hikları ve elimlede dikkati çekmesi is. #enilen özler de bu İşaret içinde ola. vak yazılır: z (Devamı var) (5) be, ve e fıkralarnda gösteri, len birleştirme çizgi, kelimenin bes İ men yanma yazılmak ve bundan son- | Ta gelen harf de omun pek yakında bulunmak gerektir. Ev ansiklopedisi Sıhbatinize dikkat edin. Sıhatinize dikkat edilmesi lâ, zımgeldiğini elbette bilirsiniz. Fakat sıhhat hakkında o kadar çok tavsiyelerde bulunmuşlardır ki bunların hangisini tutmak, hangilerine Ofayda ehemmiyet vermek lâzımgeldiğini kestirmek zordur, Burada size, sıhhatiniz için en fazla lüzumlu olan başlıca tavsiyeleri hatırlatacağız. Yemekleri yevaş yeyin. — Az yemek yemek kadar fazla gıda almak da vücudumuz için zararlıdır. Bunun için, yiyecek- lerimiz? bir ölçüye atbi tutmak lâzımdır. Bu ölçü tabiatımızm emredeceği miktardır. Bumu da, yemeklerimizi yavaş yavaş Çi nemekle &de edebiliriz Zira; yavaş yediğimiz ve iyice çiğne- diğimiz takdirde midemiz kâfi derecede gıda almca karnımız doyar ve fazlasmı istemeyiz, Ayağım sıcak tut... — Bu ata. lar sözl en büyük sıhhat kâide- lerinden biridir. Ayağını sicak tut, başmı serin... diyen ataları mizla doktorlar du aynı fikirde. için ayağımız! sıcak tutmaya ve rutubet almamays dikkat etme- siniz Bilhassa çocuklarin r yaklarının oıwlanmamasına bü. yük bir ihtimam göstermeli, her hangi bir sebeple ayakları slan-. ; dığı zaman bunları iyice kurula” malı ve mümkünse kolonya veye alkolle oğmalıdır. Bol ve temiz hava — Havasız. . lığın sıhhate ne kadar zararlı oi” duğu malümdur. Fakat acaba meselâ bir odanın havasını iyice ; temizlemek icin no yapmalı?. Pencereyi biraz açarak bir oda” nın havasını tazelemek mümkün değildir. Bir pencereyi &âz açip uzan müddet bırakmaktanm çok açıp kısa bir müddet açık bulundurmak daha tmuvafıktır. Yazm da, yatağınızın etrafına cibinlik gereceğinize pencerelere tel geçirmek daha tavsiyeye şayandır. Zira cibinlik teneffüs ettiğiniz pis havanm dışarı çık. masına ve temiz havanm içeri girmesine mâni olur, Muntozam hayat — Uykuya, yemeğe ve işe her gün ayn vakti ve aynı müddeti tahsis et- mek lâzımdır. Bunların arasmda vücudun istirahat etmesi de da- ha muvafıktır. Bilhassa yenek. lerden evvel hiç olmazsa yarın #aat dinlenmeye dikkt etmelidir. Vücudun dinlenip sinirler rahat ederse mide yemeklerimizi daha İyi hazmeder. Yemekten sonra daderhal yatağa girmemelidir. Dundar başka, her gün en 2- şağı iki saatimizin acık bavade ine diki sevi