30 Nisan 1941 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 5

p ::h ih biriyle kavga etmiş, nargile Wi NİsSAN — 1041 , İ : Bir fıkra so_ylediicr_. bamla &an- ! gibi yazıyorum: t maksadiyle Miısıra gi- | dön | *& bir Türk, nasılsa bir gün, A- & k— İctinde kalan Misırlı - polise mh'"ht etmiş, ifadeler alınmış, Malikemeye günderilmiş, sucluya sormuş: — By adamm başmı yarmışsın ? le iddin ediyor, Ne diyeceksin? Ssinı — yarmış, yüzü, — gözü Ö: '-, â Sutlu ellerini göbeğinin üstün- e h“lşturnp bir ihtiram vaziye- 5, cevap vermiş: — Salli alennebi! İ m'kfm duraklar, sualin cevabı- Münasız bulmanm verdiği hay- J ııe'ueıîl’!kı-ıu-*toı-ıı.ı- ink » 05 . B| tir. !m; Niçin yardm bu adamın ba" Tüccar ayni cevabı verir: — Salli alennebi! a kızar, sert bir sesle: Sen başka lâf bilmez misin? — Salli alennebi! h:* Salâvat getiren hâkim, bu bağrrarak sualini tekrarlar: '.' — Neden bu adamım başını yar- tevap ver? — Salli alennebi! % det hâkimin topuklarına ka- m iner, gözleri Tfincan gibi bü- » Mevkilini, — vazifesini unutur, Fi fırlar, sesinin olanca kuv w-"e haykırır: — Benimle alay mı ediyorsun 'Nı'lt?_ Mahkemede, adalet hu- böyle şaklabanlık — olur *« Nedir bu salli alennebiler? Türk tevazula cevap ve«- — Estağfurullah efendim. Za- tiâlinizle istihfafa kalkışacak ka - dar küstah ve terbiyesiz bir insan olmadığım gibi, mahkemenin mec- habetine de hürmet eden bir Tür küm, Şimdi sadede gölelim; Ben- deniz sorgunuza ancak dört defa aynj cevabı verdim, Tahammülü- nüz tükendi, âsâbınız bozuldu, si- nirlendiniz. Halbuki, kafasmı yar dığım için, beni adalet huzuruna çıkartan şu adam, kendisinden ba- zı eşya alhp pazarlık etmek kay- gusile ağıımı açtığım zaman tek bir kelime söyletmedi. Ne zaman bir söz söylemeğe kalkışsam, he- meü bastırdı: — Salli alennebi! Ve durmadan konuştu, çene ka- vaflığı etti, Birinci defasımda aldırmadım, İkincide ses çıkarmadım, Fakat terif, durmadı, dördüncüyü, beşin- tiyl, onuncuyu, hattâ yirminciyi bastırdı. Biraz daha dişimi sıka- yım, sabredeyim, dedim, Dediğim gibi de yaptım, Lâkin, yirmi be- şinci Sallâi alennebide ne sabrım kaldı ,ne takatim; — yanıbaşmda duran nargileyi kaptığım gibi, ver ettim kafasına!.. Şimdi rica ederim saym hâkim efendi! Vaziyeti nefsinizde kıyas ediniz, eğer suçluysam cezalandı- rımız benil, Eder mj saz sinem değme bir “auzraptan feryad! LAEDRİ Avustralyada 70000 tayyareci Vetıştırılecek ng bir teşkilât kuruluyor ı.:ğney, 80 ÇA, A.) — Avus« ı. hava kuvvetlerine lâzmm ©- muntazam bir surette m%r etmek için Avustralya hava &ti bir tayyare teşkilâtı vü- gelirmeğe karar vermiş ve tip, h“î’t&h projeyi tasdik etmiş - 01!,,h yaşından 18 yaşma kadar ““&ıh.mer bu teşkilâtta çalışa- Bön Y Bu suretle kaydolunacak q— Tin sayısı 70,000 kadar tah- İngiliz iayyarelerı 'est'e yeniden E 'ı hUCLJıT'ı ettiler e 1_'"";*—. 20 (AA.) — Bu gece 10 % bombardıman — tayyaresinin © hücum ettikleri Öğrenilmiştir. 29 (A, A,) — Bu gece hava kuvvetleri tarafından Yapılan hücum geçen Çare günü ayvni limana kuvvet- bardıman filosunun yap- ta hî;*eîn—ııu ve Sharnhorst başlı- YA efleri teşkil ediyordu. Ha« “hret:ı bu gemilerden birine %m çapta bir bomba isabet geçen hafta bildirmişti. %""İn. 29 (A, A.) — Haber a- göre İngiliz bomhardı - M leri avcıların hima -« - hi olarak bugün Belçika sa- düşmanm iaşe ge taarruz etmialudir BİP İngilz tayyaresi ı'l!ıııyol adasına _Gchun bir iniş yaptı 29 (A, A.) — Vek daç Solayısiyle Balear adalarm - Şş'ı%mhnıd::ıımeebud altı fi yere inerken tutuşmuşsa hç kisiden miırekkep olan mü İngiltereye Yeniden Kanadalı askerler geldi Lonüra, 29 (A, A.) — İngilte- reye son günlerde gelen Kanada kıtaları şimdiye kadar gönderilmiş olan kafilelerin en kalabalığını ve &n iyi teçhiz edilmiş olanını teş« kil etmektedir. Bu kafilede piya- de, topçu, zırlılı, istihkâm krtala« ri bulunduğu gibi diş doktorları ve da vardır. Zırhlr cüzü - tamlar İngiliz tank teşekkülleri ile birlikte talimler yapacaklardır, Amele bölükleri içinde yol yapıcı- lar bulumduğu gibi bunların silir- dirleri ve her türlü levazımı da tam olarak mevcut bulunmakta « geçit resminde Sovyet elçisi de hazır bulundu Tokyo, 29 (ALA,) — Japon im- pâratorunun doğumu yıldönümü münasebetile, iİmparatorun huzüu - runda bir büyük askeri geçit res- mi yapılmış ve bu geçit resmine 30 bin asker, 100 den fazla tank ve 500 tayyare iştirak etmiştir. Sovyetler Birliğfi büyük elçisi Smitanin, kordiplomatik arasında bulunuyordu. Domei ajansı, Sov - yet büyük elçisinin bir çok sene - denberi ilk defa olarak böyle bir geçitte bulunduğunu — tebarüz et- tirmektedir. Fransa Amerikadan ia- şe mıddolen almak Bitaraf kalmalıdır Zürih, S0 (A, A,) — “La Suisse gazetesinin Vişi muhabirine göre, mareşal Peten amiral Darlanın iş- gal altındaki Fransaya yaptığı zi- yaret hakkındaki izahatmı dinle - dikten sonra Âmerikanın Vişi bü« yük elcisi amiral Leahy ile uzun bir mülâkatta ltalyan donanması nasıl maşlüp oldu Bugün İtalyan donanması yarı kuvvetini kaybetmiş vaziyettedir Karalarda düçar olunan bir mağ lâübiyetin tamiri mümkündür. Fa. kat denizlerde mağlüp olunca ar- tık bir daha kalkınmağa imkân ve ihtimal yoktur. Bu esas gözönünde tutulursa İ- talyanların denizlerde düçar el « daha iyi görülür. Amiral Sir Andrev Kunningha- min idaresindeki Akdeniz filosu İtalyaz. donanmasına tamiri im « kânsiız muazzam zayiat verdir - miştir. İtalyan zayiatını zırhlıları. nın üçte ikisi, ağır kruvazörlarinin yarısı, hafif kruvazörlerinin dört. te biri ve denizaltılarının üçte bi- ri olarak tahmin etmek, hiç de yan!ış bir hesap olmaz. k İtalyan donanmasının bu şekil- de asgari bir hesapla 200 bin, aza- mi 300 bin ton kaybetmesi bu do naninanın bütün taarruz kabiliyet ve ihtimallerini ortadan kaldırmış olmaktadır. İtalya harp başlaymcaya kadar 600 bin tonu bulan donanması ile Avrupada üçüncü olarak gelmek- te idi. Fakat İtalya bu rakamı bul- batmış olan San Giorgio gibi çok eski muavin gemileri, hastane ge. milerini ve diğer küçük, ehemmi - yetsiz ve hiç bir taarruz kabiliye- ti olmuyan gemileri de hesaba katmaktaydı. Fakat yine bütün bu halete raf- men irili, ufaklı, yenili, eskili ge- milerile 600 bin ton tutan İtalyan donanması Akdenizde hakiki bir bir kuvvet sşayılryordu. Çünkü İ- talyanın altt mhlrsı. yirmi bir kruvazörü, b4 destroyeri, yetmis torpidobotu ve 99 denizaltı gemi- si vardı ve bu kuvvetile İtalyan donanması Akdenizde hiç de ih - ' mal edilamiyecek bir varlık sayı - Iryordu. Bilhassa az bir zamanda Fransız donanmasının harp harici edilmesi İtalyan — donanmasının kıymetini ve rolünü bir kat daha artırmış bulunuyordu. Hayır, mürettebatın kıymetsiz olması, bir denizcilik ananesine malik bulunmamaları her şeyi ifa- deye kâfi değildir. Bubün bu zâf- İarına rağmen en salâhiyettar de- niz eksperleri bile İtalyan deriz kuvvetinin kıymetini teslim edi - yorlardı. Meselâ Zara tipindeki on bin tonluk kruvazörleri Almanların on bin tonluk Döçland cep kruvazör- leri şeklinde uzun seyahatler için yapılmamış ise de Akdenizde çok güzel vazife görehilecek vaziyette bulunuyorlardı. Meselâ yedi bin tonluk Barto- lameo tipi gibi daha hafif, fakat mükemmelen techiz edilmiş gemi - ler, süratleri, manevra kabiliyet - leri ve hafif tonlarına ragmen ateş kabilivetleri ile meşhurdular! Nihayet harbin ibtidasında t talyanın en çok denizaltı yemisine malik devlet oldufu inkâr kabul etmez bir vaziyetti. İtalyan donanması hezimete Uğ- ramazdan evvel İtalyan propagan- dası İtalyanın Akdenizde birçok mühim üslere malik olduğunu da ileriye sürerek İtalyanın fevkalâ- | de elverişli bir hususi vaziyeti ol . duğıma işaret edıymdu_ Filhakika HABER — Akşam posfası dukları mağlübiyetlerin azameti * mak için.de, Tobruk “limayımda — -— n v z ; * 3 a K ı S-T —a —- Ka - v Ş T Ş U ——— ee — x Dm e z > - —- - — — ? . 1 - —— A a "t v n —.. V n .| UTT aet L N —- / » , — İi * Â ı $i P ) l * L N İ | ı | —- — 7 Ç Ğ - | İ 5 — v A £ ' Ğ Z e— | -. — İ Tean İ hU e " —zr Be — öiletimi M B . Bi ” a : —AJ ç - Ey "e D İ Ü A ) aa — _;J_ çe N n B P d - Bat - yi h BU Tize— a « . e n | * v u > Pi — —et İ : ç — — — — - z ğ —e — © 4 a —f e 1 — İtalyanların yedi bin tonluk Bartolomeo Koleoni isimli hafif kruvazörü burada İngilizlerin Sidney isimli gemisi tarafından ağustos 1940 da batırılmıştır. 2 — Meşhur Taranto baskını burada yapılmıştır. 3 — Sicilyanın garbinde Alma n hâva kuvvetleri himayeli bir İngiliz kafilesine taarruz etmışlu'dır 4 — Cenova limanı 9 şubatta bombalanmıştır. 5 — Burada İtalyan donanm ası isi defa muharebeden kaçmıştır. - 6 — Matapan harbi burada cereyan etmiş İtalyanlar ceman 36000 ton kaybetmişlerdir. 7 — Kızıl denizdeki İtatyan kuvvetleri tamamen temizlenmiştir. Bunların çoğu denizaltı siydi. Bu güne kadar İtalyanların denizu'tr zayiatı kırkı geçmiştir. Kaghari, Spezia, Maddalena gibi üsler İtalyan deniz kuvvetlerinin kıymetini iki misline çıkarması İ- cap eden üslerdi. Fakat İtalyan donanmasının hezimetinden sonra, o güne kadar propagandanın meşaleciliğini ya - pan Gayda, Ansöldo gibi İtaiyan gazetecileri, donanmanın pek ge. niş ve emniyetsiz sahillerini mü - dafaa gibi müşkül bir işi başar - mak zorunda olduğunu iddia et - meğe haşladılar. Buzün İtalyan don.anmacımn 'bir esrar ile kaplı olduğunu kabul etmek mecburiyetinde bulunduğu. muhakkaktır. Nasil olmuştur da, Amiral Ker ve Amiral Keyes'in itimat etmiş oldukları bu donanma daha ilk te. masta bertaraf edilmiştir. Bu mağ lübiyet evvelâ Duçenin Alman it- tifakından şüphe ettiği ve galip Almanyanın muhtemel tazyıkma mükavâmet için donanmasını hır- palamak istemediği şeklinde tefsir olundu. Bu sebebi haklı görenler ve Musolininin hakikaten makul dü. gündüğünü teslim edenler oldu. Fakat mesele bununla kalmadı. Bir gün geldi ki, birçok kimseler İtalyan donanmasının hareket et. meden hareket edemiyecek - bir hale sokulacafıma inandılar. Fil - hakika Bartölomeo Kolleoni'nin batışı bir kaza eseri olarak göste - rilmişti. Fakat 13 teşrinisani tari- hinde yapılan müthiş Taranto hbas kını İtalyan donanmasının müda. faa tertibatmın sıfır olduğunu meydana koydu. Nihayet 9 şubat tarihli Cenova bombardımanı da İtalyan deniz kuvvetlerinin ciddi bir şekilde hareket imkânlarına malik olmadığını gösterdi. Bilâhıre bir defa da Napoli li- manı bombardıman edildi ve ta- arruz eden gemiler sahil müdafaa bataryaları ve hava dafi topları faaliyete geçecek zaman bulama - dan çekildiler. İtalyanlar yeni modern bir tek. nik tatbik ediyorlardı. Bu tekni - ğe, Luhetizm ismini vereceğiz. İtalyanın Akdenizdeki mevkıının ne kadar nazik olduğunu, tayy ciliğin her gün inkişaf ettiğini ve bir kruvazörün pek pahalrya mal olduğunu gören, takdir eden İtal. yan deniz mütehassısları General Duhe'nin nazariyelerini kabul et. mişlerdi. Duhe nazariyeleri deniz harbine tatbik olunursa, İngiliz donanma- sımin nazari olarak bir saat Zar - fında mahvedilmesi icap eder. Duhe, şöyle diyor: Hava kuvvetleri müstakbel har. bin kati netıeeyı alacak hnsum dur. Hayat merkezleri tayyare ile bombalanınca, düşman mecburen silâhları bırakacaktır. Fakat bu nazariye İngiliz donanmasını mah vetmek üzere tatbik edildiğinde muvaffak olmadığı — görülmüştür. Çünkü bu nazariyeye göre, her ge mi için bir bombardıman tayyare nin tahsis edilmesi meseleyi hal- letmesi icap ederdi. Halbuki, Norveç işgali sıraların da “evan etmiş olan Kategat de. niz ve hava muharebesinde Al - man hava kuvvetlerine 1uensup bonipardıman tayyareleri İngiliz 'hava küvvetlerini mağlüp edeme- dikleri gibi donanmaya da en u - fak bir zarar verememişler, hattâ bu donanmanın Alman donanma. sının kolunu kanadını kırmasına bile möni olamamışlardı. Bu harp nazari, edebi bir kıymeti olan Du he prensiplerinin iflâs ettiğini gös- teriyordu. Silyaya yerleşen Alman hava kuvvetleri bir ikinci defa Duhe nazariyesini Akdenizde tat- bik etmek heyesine kapıldılar, ve 14 kânunüsanide Yunanistana gi . den himayeli bir gemi kafilesine hücum ettiler. O zaman illustrius tayyare taşıma gemisi hasara uğ. radı, diğer iki İngiliz gemisi de hafif zararlar gördü, fakat kafile yoluna devam etti ve bu taarruz- ları Alman hava kuvvetlerine çok pahalrya mal oldu. Nihayet sön haftalar rarfında Balkan vaziyetinin karısşması üze- rine Yunanistana İngiliz naklivyatı artınca o zamana kadar yuvasın. da kapalı kalan muazzam İtalyan donanma-t denize açılmak cesare. tini gösterdi. İtalvyan donanmasmın bü teşeb- büsüne İngilizlerin ne şekilde oe- vap vermis oldukları henüz hatır. [ lardadır. Kesşif ve bombhardıman tayyarelerinin geniş mikyasta i& . timal olunan ve İtalyaya en az 35 bin tonluk bir zayiata mal olan bu harpte tayyarenin Duhenin dediği gibi yalnızca bir müthiş tahrip va sıtası değil, fakat mühim bir stra- tejik unsur olduğu görüldü. İtalyanların en büyük, en mo - dern zırhlıları olan Vittoria Vene. tonun, paralandıktan sonra harp kabul edip, muharebeye devam e- den hafif gemileri 35 bin tonu ile takviye edeceğine, geri dönüp kaçması İtalyan deniz mağlübiye- tinin yalnızca hatalı bir strateji ve fen9 malzeme eseri olmadığını ve bu mağlübiyetlere âmil olarak *daha başka unsurlar aramak lüzu- munü gösterir. Buzün İtalyan donanmasına bir göz atarsak (Matapon harhinde hafilçe yaralanmış olan Vittorio Venettonun tamir olunduğunu ve ' gemi - harp çıkmazdan az evvel tezgâha konan.bir 35 bin torluk geminin de bittiğini kabul etmek çartile) İtalyanın 35 bin tonluk iki tane zırhlısı vardır. Ayrıca Kavur ti - pinde de 25 bintonluk iki zırhlıl ları da daha mevcuttur, Bu &0. nuncular 1915 seensi insaatıdır. İtalyan donanmasının görünen kuüvveti, tonajı her ne olutursa ol . sun eskisine nazaran butün üçte birini kaybetmiş olan İtalvanır dün reddettiğini, yani deniz hat - bini bugün kak 11 edeceğine ihti mal verilemez. İtalyan donanmasmın birçok im kânlara malik olduğu halde mağ. lüp olmakta rsrar etmesini mantı- kan izah etmek de mümkündür. İtalyanın Akdenizdeki — üsleri İngiliz İmparatorluğunu ciddi bir şekilde tehdit etmektevdi. Nite « kim Hitler de İntilterevi mağlüp etmek icin İtalyan donanmasını esaslı bir unsur olarak kabu! et - tiğini söylemekte tereddüt etme - mişti. Fakat İtalyan malzemesi. İtal- yan mütehassıslarının o kadar em niyetle bağlandıkları İtalyan do - nanması o kadar fena bir sekilde kullanıldı ki, cavri ihtivarf insa « nın içinde şüpheler doğurdu. İtalyanlar tarafından tatbik e a dilmek istenen Duhetiyer kendile- rine ancak felâket getirdi. Böyle muazzam bir hezimetin ciddi sebenleri nestir? Malzemenin fenalığı mı? Mürettehatmın bügi. sizliği mi? Yoksa cecaretcizlik mi? * Havır, Ttalyan dönanmasının böyle Hehir iş yanmadan mahvol mâasmın her halde daha darin da- ha cid#? sekhenleri olmat ican e. der, — M. Romen Hükümeti Sovyet - Rumen ticaret anlısma.sını tasdık etti Bükreş, 29 (A., A.) — — Romehn hükümeti son zamanlarda vapılan Sovyet » Romen ticaret anlaşma « sını tasdik etmistir. Anlasma iki memleket arasındaki HUcarf münas gehetlerin normal şartlar icinde ceryanmı temin etmek maksadı ile yapılmıştır. Romanyadan bir kısmı topraklarm geçen sene Sov- yetler Birliğine terkedilmesi Üze- rine 20 sencdenberi PRomen İkti « sadi sahaema dahi Ibulunan Besas ryabva Te Rukavin'in iasesi ve bu ei evalette istihsal eWlen bezi madâprlerin ihraet gürlesmisti, Yo ni anlasma bilhassa Romanva ile bu İi evalet arramdeki Hocari mü badelenin teştilâtlandırılmasmı is tihdaf etmektedir. A WL Lkkmei LK Tei KA 5| Ka TÜ / Dü ladır ea bi «