26 Mart 1941 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 5

>Leyleklerin ilhamı Leyiekler; mart aymda . rumi ine güre kıyın küç etikleri Eskiden, martın biri nasıi bahar Müjdecisi olarak karsılanır, kırlar, ds eğlenceler yapılırsa, leyleklerin #elişi de aynı meşe içinde kutlasır © « Daha sabahtan kadir, erkekli © çocuklu kafileler, (Edirnekapı) (Topkapı), (Silivrikapı) tarafla” ,#mda kırlara çıkarak, leyleklerin Kelişlerini beklerlerdi. Sevinçle, © Skyla karşılarlardr bu kırmız ga #âlı, munis bakışlı koşcağızları... İhtiyar kadınlar, onların gelişle. Nİaden tefeği ederler, ağlarında kirmezı bir boz parçası olursa; — Lohusa yık! il Çöp bulunursa: — Bu yıl bereketli geçerek! Derlerdi, Çocuklar da, leylekler. (6 beraber dem tutartardı: — Gak! Gak!.. Vak - vak!.. © Vak vak, eski devirlerde, yaz — gi vg | - | | Bünleri çocuklara bir eğlence vesi olduğu gibi, tarihimize de geç- omletir. © Yeniçeriler, Avcı Sultan Meh- Meda, 1655 ihtilâlinde, zorta öldüt. —OMlikleri saray ağnlarmı Sultamah Mriteki çınar ğacma astırmışlardı. Aslanlar, sağ olurak değil, ölü © arak asıfıyordu: Mem de başaşağı! © O günden sonra, oradaki çınar Byte adlanmıştır: Vakvak ağacı! © Devrin şairlerinden biri de, ba va- di şu kıt'ayı söylemiş. e ten Merrih» erüp tantana 4 cah-1 Çeltl cemi etti bu gavga kedei afüki © Olde mahmur, nice mesti müdum. devlet Camı ikbale ne tarh-etli bilinmez li saki Bağban.: fioke kine guzar. meydanma dikti Şeh , tere-i VakvaY. YARIN AKŞAM —iPEK —-: SİNEMASINDA Zengin ve ihtişamlı sar aylarda geçen Bağdadın en güzel manzara- lı yerinde çevrilen bir şaheser “aw SADEDDİN KAYNAK MÜNİR NUREDDN ŞEAZADE kre Vakvak uğacı hakkında (Bür han Katı) şa malümalı veriyor: “Vak veya vak vak bir ağaçtır ki gibi çiçek vertip andan iki insan a yağı çıkar. Nisana kadar yavas ya” vaş solarak tam bir insan beden! haline gelir, Ve ağacım her dalm. ön yemiş gibi güzel kılar asılır, durur, Haziran geçtikten sonra bu kır şek'indeki meyvalar vak, vak diyerek düşmeğe başlar, Bu mey- valarm baştan aşağa kadar İnsan. dan farkı yoktur, Bazı İnsanlar meyvaları kadm telâkki ederler. Bu rivayete “Vak vak name hikl yesi” deyenler de varsa da, tabin- tin çok garip seyler yarattığı dü. şünülürse, vakvak ağacını Inan. mak lâzemgelir.” Yeniçeriliğin #eası zerine, . ta mam 170 yil sonra * hari ocak a ğalarlle zorbaların vakvak ağnemn *sslmaları üzerine, salr İzzet Mel- im şu kıt'ayı yazmıştır: Bir zamar, elhi fiten Elgünah asmış idi kullarmı Hallâ. kın gekanm dökülüp kehleleri Meyve vaktinde yetiştik şecere.i Vakvakin Simdi. erbabı İren sahı Mehmet Alinin, hür riyetperver mebusları ağaçlara a- “ıp, sonradan kurşuna diamesi ü gerine, sair Eşref de - vakvak a, Hacma telmihan “ şu kıt'ayı söyler miştir! Çıktı rar avına elde tüfek, Şöhret zulmü yetişti balamın afaka Önüne rast geleni bir dsls sallan» dirarak, © eyimarı çevirdi şeceri vak . vaka! Taedri AMAN b TURKÇE SOZLU MÜZEYİEN SENAR Mi müklemelerini konuşan FERDİ TAYFUR TL TAXSIiM SİNEMASI ve ŞARK EFSANELERİ BUGUN MATİNE- LERDEN iliBAREN HABER — Aksim nostie |Türk varlığının kuvvet ve Satvet kaynağı milli birliğimizdir Meclis Reis Vekili Şemsettin Güna'tay dün Üniversitede heyecanlı b'r hitabe rat ett Cumhuriyet Halk Partisi tarafın. dan tertip edilmiş olan konferansları. dan İstanbulda verileceklerin #üci dün Üniversite konferansa salonunda, bütün #nlenu, balgeyi vecnddeyi dölduran kesif bir kalabalık önünde vertimiştir. Konferans: veren Bilyük Millet Meeli. si rsis vekdilerinden Şemsettin Günal. LAy sözlerine şöyle başlamıştır: BUHRAN KARŞISINDA TÜRKİYE Muhterem vatandağlar; Teknik medeniyetinin tahrip vasi laları insanlığı utandıran bir barbar ıkla çarpıştı, beşeriyetin karanıık ve meçimi bir Akıbete doğru sürüklendi gi gu zamanlarda; bütün dünyada ol. duğu gibi bizde de bir büzürsüzlu- üküm sürmesi pek tabiinir. ri gevgeten, umum! kayalı sıkâp bu huzursuzluk zamanında #op umumi cihan buhran karşında memleketin durumundan, vatandaşla rı bâberdar eteği faydalı gören BU- vik Parti, Ankara ve İstanbulda bu mevzum dalr öz söylemek (gereğini bana bahşetti, Söze başlarken müm» taz dinleyletlerimi saygı ve sevgi ile elâmlarun. Hepiniz biliyorsunuz ki, Türkiye Cumharıyeti Kurulduğu günden itiba» ren harici siyssetiide o değiğmez bir! sam asbul etmiştir. Bu esas, yurdu #ulhtan ayırmamak, dünya sulhümün muhafazası için de elinden gelen gay | #eti amire olürak sarfetmektir.., © “| Hatip bundan sonra biç bir milletin | toprağında gözü olmiyan, biç bir | memlekete kargı ihtiras ve kin besle” miyen Türkiyenin o vaziyetine temas | elmiş ve demişür ki: TEMAKE HUDUTLARIMIZA DAYANDI “Görüyoraynuz, ki, aziz vatandaşı tarım, bizim bu Msdar samimi sulhe perverliğimize rağmen, din sesini u- zaklardan duyduğumuz hartel tehlike, bugün budutlarımıza okadar dayan ımıylır. Bir ii hafta evel yurdunu | ve iptilâlini yabancı kuvvetlere tem | Hım eden Bulgaristan, Konışumuzdur. Dört buçuk aydanberi malgemece ve adelçs kendladen çok Üstün bir düş mania Helerizmin eatiri devirlerini hatırıatan bir kahramanlıkla çarpışan EN GUZELİ İ yasi varlıklarına, / açılış nutullarndan bez e Türkçe sözi şarkılı Sihirli Yüzük Bisanevi bir aşk hikâyesi, Dertli bir aşke feryadı, Çıldıranı bir hasretin ger nağmelerini tercondan edesi ARTAKI CAN Musiki Adaptasyonu Türk mosikii Okuyuculüri SUAD GÜN « NUMAN İÇLİSES - İRRAMIM OMMAN ve NEZİT UYAR « ŞÜKRÜ TUNAK » CEMAL CÜMBUŞ - Yunanistan, İse hem komşumuz, bem dontunmuzdur.. Görüyorsunuz, ki bütün dü sazeimi sulhperverliğimize rağmen harici tek Uka büytin emniyet aahsmıza girmiş aziz varlığımız için tehditkâr bir ma hiyet almıştır, Devletler ve milletler arası münasebetlerde, şörlin, teminm. tın, hatti yazılı taabkütlerin biç bir löymeti kalmadığı Bukuku düvel, hu kuku milet esialermm gülünç bir hu rele telâkki edildiği bir zamanda yar yayoruz. Mihverin bügüne kadar tezahür © den hareketleri | gösteriyor ki, harp harici kalmak latiyen bir imilstin yere du da günün birinde haklı ve meşru hiç bir sâbep olmaksızın tecavüze uğ rayabümektedir. YENİ NİZAM MASKESİ Yeni ülsam maskesi altında gizle nen siyaselin balöki mahiyet ve ga yesi heniz sarih surette ifade edilme miştir. Bu siyasetin Avrupada, bütün dünyaria kati bir hâkimiyet Kurmak. meoburiyetlerden başku milletleri is üklâlerinden: soymak, onları mihver kükimeyeti sitende, mihverciler Besa xna çalıştırmak olduğu İddin edi. mektedir. Eğer, yeni mizan bu tasvir edilen şekilde amansız bir kahukküm ve vü vet çonbari ine, küçük milletler için artık buyut vö inkişaf inikân: katma mış demektir. Çünkü lssvir edilen yeni nizama göre, yeryüzü ballı biri metbu ve ister, diğeri LAbi ve serf kavimler ol. mak üyere ikiye bölünecektir. Dün ve bugün kendı yurtlarında mesut ve müstakil hayat süren metler bu ga yo tahakkuk ettiği takdirde artık si Idari istiklâllerine veda #tmiş; hürriyet, vefa #mitlerini ebediyyen yitirmiş olacaklardır... Somseddin Götültey” böyle slyese tin Fravumlar devrinin hortlamnaz des mek olacağını işaret etmiş, böyle bir kıransız siyasetin 20 inci asırda bi tün beşeriyete tattikini düşürebilecek bulunscağınn insanın olnanacağı gel miyor demiştir. TURK, BU NAZARİYEYE TARAFTAR OLAMAZ Hatip bundan sonra Mihvercilerin Akdeniz havzasına inhisar edep poli tikalarını genişletmek © maksadiyle 1840 Eylülünün 27 sinde Japanya ile bir Oçlü pakt kınza ederek, bütün din. yayı, avalarında paylaştıklarını” ap istnış ve ezcüimle demiştir ki: “Tarihin derinliklerine gömülen de- virlerdenberi hür ve müstakil yaşa maya ulışmış olan, dahs dür, mağlöp ve bilin müdafan ovamtalarından mahırın olmasına rağmen ( bürriyet ve istikini için dünyanın en büyük galip devletlerine tek başına karşı koyan ve senelerce uğraşarak nihayet muvaffak olan bir millet böyle b.3 mah bir nazariyeye taraftar olara; LAltığlar). İNGİLTERE İLE ÜFTİPAKIMIZIN SEBEPE Hatip Mili Şefimiziz Kurultaydaki parçalar alarak sözüna devan etmiş ve Mib verin rüknü olar Msolimi İtalyasının vaziyetine temasla demiştir ki; *— Musülini İtakyasının sevgili yur dumuz hakkındaki ibiizaslarını açıkça in ve tu gayeye müteveccihen hale siz ve sobapaiz Arnavutluğu işgal et. mesi İngiltere ile itifakımızı tesri «- den sebebi izuh edebilir. Bütün Akde miri çeviren memleketleri zaptederek eski Roma İmparatorluğunu ihya ete mek harga kapılan, eski #oralların istilâ yolunu takip ederek tıpkı onlar gibi Arnavutluğa girince bizim için Ahdeniz ve Yakın Şarktn hayati men İnatleri bizimle mlişterek olan ve de. hizlere hâkim bulunan İngiltere de anlaşmaktar başka yol kalmamıştı. Bu sayededir ki, Yakm Şarkta bu 2x mana kadar #ulhün muhafazası te min edtiebildi.,. Şemsedain Günaltay, o devletimizin! harici siyasetinde takip ettiği yolu ve alman tedbirleri anlattıktan sonra sö zime şöyle devam etmiştir: GİDİLECEK YOL MUAYYENDİR “imniyetimiz #hiAl edilmek istenti. diği gün Yakin Şark bir hürp sahası olmeaktır. Türk milleti için gidilecek yol mu- ayyenâlr. Bu yol, son ferdimize kadar ana yurdu, atalarımıza lâyık bir kah» ramanlıkla midafan yoludur. (Alış | urtu bir ordu b kalede yaraltığı büyük ve şanlı mü dafaalara safha safha temas ederek Çanakkaicde İstikadi uarbinde stalariyle mü cehbez kuvvetler karşismda kabre» man Türk ordusunun bir nn bile er. dişeya düşmimdiğine işaret etmiş ve vize rüz ettirerek demiştir ki “— Devle Zu vaktinde ve İstenilen şekilde tas mamlamak için sistemli ve plânlı bir çalışmın nizamı kürmüstur. Bundan sonra; milf birliğimizin Türk vartığınm kuvvet ve sütvet kap Bağı olduğunu söyliyeruk bunu her. kesten iyi Lakdir buy mizde, bütün milletin tam ve kati söz birliği le Cümburreleliğine intihap e dildiğini hatırlatmış, ve takip edilen yüksek siyrsrt sayesinde bugün vata» nmızda hiç bir memlekelle görüle. miyen tam bir huzur ve vatandaşlar » kati bir âhenk büküm sür olduğunu ifade etmiş ve: MİLLİ ŞEF VE TÜRK MİLLETİ Sevgül vatandaşlarım; Ode İ miştir. Büyük Mili Şefimizin etrafın. da sarsılmaz bir kale, imanlı ve şu. deki topluluğumu zi kat daba sıkaştıralım, tars miz rüyet ve uzak görüşüne güvenle birdeitire başkösterecek ( vaziyetler karşısında sarslmakaızın ve dimdik duralım! Yeni Türkiyenin vali şiar» ane. böyle bir durum olablir. Emsâbiz bir güvenimiz de, en teh. ileti, en korkunç harp meydanlarında en karışık en çetin siyasi mücadele lerde kudret ve müharetini bütün ci hana tanıtmış Türküz mahdş talline evvelâ. İnönünün, sonra da Lozunda parlak kurtuluş ufukları açmış olu Büyür Şı( İpönlnün böyle bir hengir mede buşrmızda bulunmasıdır. Bü, Tüsk milleti için en kuvveti bir ta. Mhr. ATATÜRKÜN HAMLESİ Hatip Atatürkün gençleştiren hamlesinden bahsederken ezetimle şunları söylemistir “.— Bu hamle bütün bir mesli ruhundan #arsan, onun beyin fel cinden, kan donmasından o kurta- ran, onun dödelerinin hayat kuv- vetlerini, canlılık hareketlerini, şe ref basamakla. basarma hamle. lerini göstörerek biltün milleti ay- hi azim ve irade ile milli mirasın yetlerini yapmağa çağı - j ve terbiye edici kudsi bir hamledir, Onun bu hamleyi yantıran sesi #n âsude zaman'arda olduğu ka dar, en korkunç anlarda da kulak» larımızı daima ve daima omlatma. dar. Türk gencine sonu mnİataca Biz ki bü vatan her seneten bunu kuvvetli ahlâk, ve secivesi kuvret li bir Türk vetanneryeri, Türk tapperverliini», Türk kahraman, Uğının tesahhuş etmiz bir timsali olmay: bekler, TARİHİN WN ZORLU NINDAYIZ “— Vatandaşlar bugün bütün tarihin en zorlu bir devrini yaşı. yorüz. Bütün fertler İçin İnsan ol mak #fatile beşerin mukaddes bir durmu vardır. ZAMA. Böyle olduğuna göre her Türk havatm soluğunu göğsünü açmak ciğerdlerine metanet havası içir melidir. Hatip sözlerine şöyle son ver. misti, “— Bize mukadderatm zorluğu” na, hayatım tehlikelerini neşe ile karşılıyan börsler, fırtmalar kıya, a BU AKŞAM MELE SİNEMASINDA bugünkü kudret ve kabiliyetini tebe- | ber türlü harp hazıriş | an Ml Şefi | | edelim, MUM kudretimize milli Şefi | | Stoyadinov ç Bir İngiliz harp gemisile Mısıra gitti Atina, 25 (ALA) — Ann ajanın üdiryar; Salt günü çıkan ve Stoyadinorigin aliatine dair Avals ii bir Iğrafını neşreden gazeteler, ou tel, fm altına şu rotu Nüve etmekte, rar? “Avals azansın yukardaki tebliği akkımda aldığımız malürsta göre müşahede edildiği Serben einkatinde otomobille s5; öden a 18 martta Yu. anlstandanı keçmiş ve Selânikte doğe ya bir ecnebi o vaparuna n toprak derha) veçtlin Da! âdinOViğ, bın | Berme, 26 (AL gine göre, gitmek üzere ) — Öğrenildi. nov Mır'ra e 1 ingilis nistandan geçmiş Amerikada bahriye askerleri mevcudu arttırılıyor | vaşington, 25 (ALA) — Mümös ler meclisi, bahrive mensupları miktarının derhal 232 bine çıkarı” | ması hakkındaki kamın projesini tasvip etmiş ve âyana yollamıştır, Bu proje, reise, milli müdafaa için Vüzumlu yavdımtı gemiler tönilâte. sunun 200 binr ve bshriyöye ali. nan &rler miktarın da 300 bine çıkarılması salâhiyetini de vermek tedir, metler karşısında sarsılmıyan bir I ruh ve onun yaratacağı kahraman bir hayat lüzmdir. Bu ruh eşsiz birer zafer güneri halinde asırla - İ zin güzarişi belinde terit par | latin ve patlatacak olan Çaldira. İ Anafarta, Sakarya ve Dumlupınar yaratan ruhtur, Bu kahraman ha yat büyük tehlikeler karşısında millet için duyulan ulvi ve heybet. H heyderndir. Bü heyecan saf Türk seciyesini sağlam irk kuvvetini, suurlu Türk iradesin ve hiç bir tehlike kar mez!” URFADA VERİTEN KONFERANS Urfa, 25 (A.A.) Girosun soy iavı Dr. Hasan Vu! Soryürek dün Halkevinde . verdiği . kon'eransta dünya vaziyetinin arzett'fi man - zara İle büyük Türk miletinin bu vaziyet kararsmda o durumunu İzah etmiş ve Türk milletinin büyük başbuğ İnönü etrafımda tek birin. san gibi toplandığı İmaret etmiş ve bugünkü harbin tarihçesini ya, park mağlün olan milletlerin ba mağlibiyetlerinin tessnild ve hir * ik noksanlarıdan ileri şseldiğini ilâkis vatan sevmisi ve istikiii ag kma sahip milletlerin tecavüz aymca milli ve varlıkla. tile mücadele ederek mütocavizle- ri momlejetlerindsn kovduklarnı tebarüz ettirmiztir. Bundan sonra devletimizin ve partimizin sna siyasetinin “yurtta sulh, cihanda sulh” vecizezile tes. bit edilmiş Sulunduğunu izah eden hatip basta Büvük Sefimiz olduğu halde Onun gösterdiği yolda foda” kârllda, foragatle çalışmak askı « miz istilâ! ve kâkimiyetimizin sa. sı oldağunm hatırlatmıştır. TEKİRDAĞINDA Tekirdağ. 25 (A,A,.) — Saylay- larımızdan Hasan Resit Tankut, dün burada “diinya ahvali kart - da Türkivenin bugünkü veziye" mevzulu bir konferan vermiş - tir, Binlerce Tekirdağlının biyük bir #ikkat ve heynconla takip ettiği ve sk şik süreli mikeierin kargı. ladıı bu konferansında hatip mil- letinin ve devletinin başında en çe, tn günlerinde istiklâl ve serefimiz için muzafferane o miradeleleri6 tinmia ve milleti birrok şöref, SA” adet ve torakkive mazhar etmiş © lan Mit Şef İsmet İnört'nün etra. (mda on sekiz milyon Türkün sar. sılmaz bir küt'e halinde toplandı . ğı bilhnasa tehavüz ettirmiztir. BÜYÜK REJİSÖR KENST LUBİT SOHN .. MARGARET SULLAYAN . JAMES STEWART - FRANK MORGAN tarafmdan tersi ilen AŞK ilânları Nofin komedisi. takdim edilecektir. Filme Hive olarak: EN SON POX dünya ve barp havadisleri, 'T bu gece için ies kalmamıştır. Koltuklar sabahtan itibaren