26 Mart 1941 Tarihli Son Telgraf Gazetesi Sayfa 1
ÇARŞAMBA | 7" | 26 |— MART 1941 | cer Tekme TELGRAFLARI VE BABERLE Rİ VEREN AHRŞAM GAZETESİ Türkiye, Sov-| yetler ve Deklârasyon T ae aramızda Sovyetlerle | | | mütekabilen neşrolunan | Deklârasyon iki millet arasındaki kadim dost- | kuğun yeni bir nişanesini teşkil ederken ayni za- manda ipham ve tered- düt muhafaza eden bir noktayı da aydınlatmış oluyor.. ——— Yazan: ETEM İZZET BENİCE Ç ANKARA'DAN Türkiye ile Sovyet Rusya ara- tında neşrolunan — deklârasyon; dünya politikası davaları içinde, günün cn başlıca mevzuu olmakla devam ediyar, Alman ordularının Bulgaris - tandan Yunan hududü istikame - tinde ilerlediği, Yugoslavyanın bir milli müdafaa ve istiklâl cidali yerine üçler paktına imza koy - duğu anlar içinde, Ankara ve Mos- | kovada neşrolunan bu deklâras - | Yonun hususi ehemmiyeti elbette ki bariz ve umumi alâkayı celbe- | der, mahiyette olmak gerektir. Türkiye ve Sovyet Rusya dost luğunun teessüs ve müşterek menfaatlerinin korunma tarihi 1921 de ve iki devletin kuruluşu ve kara günleri içinde başlar. 1925 de, yine iki devlet arasında inizalanmış bulunan ademi teca: vüz paktı o günden bugüne kadar hükmünden ve kıymetinden hiç- hirşey kaybetmemiş olarak devam | etmekte bulunmuştur. - Ancak, dünya hâdiselerli rzettiği keş- | mekeş, harırladığı çeşitli sürpriz, | Avcupa barbinin yayılış ve inki- Şaf İstikametleri, deklârasyonda da işaret edildiği gihi, bazı menfi tahminlere, tereddüt ve şüphelere Yol açmıştır. Bu tahminler, tered- düt ve şüpheler arasında ileri, türülen, bilhassa gu isifham nok- | tası idir — Türkiye, herhangi bir se - beple bir tecavüze uğradığı tak- dirde; acaba ziyeti ne - olacı Türkiye aleyhinde tedbir ve vazi- yet alacaklar midir?. Yine ileriye sürülen bu nevi mütalealar arasında: — Sovyetlerin, Türkiye aley - hinde — vaziyet alması ihtimali | kuvvetlidir., hükmünü taşıran bir | kanaat vardı. İşte, Ankara ve Moskovada, ayni zamanda neşro- hunan deklârasyonun bütün busu- siyetini, herşeyin başında tebarüz ettirdiğimiz tabmin, — tereddüt, (Devamı 5 inel sayfada) Muharrir, yakın tarihi aydınlatan için uzun zamandan be- Ğ ri çalışıyor : ESERİN BİRİNCE KISMIN- Ö Ş DAN BAZI BAHİSLERİN $ SERLEVHASI y Turablustan İslanbula gelen üçün- Ş Si ber'en — Tarablas halkının Ö Pudişahtan bir ricam — Pat Suflar na gönderilen Hat Hümayun — |) tanbuldan — hareket ada S eden do Trablusu çnasıl aldık, > Nasıl kaybettik SON TELGRAFTA 1 arkandan ağladım, ağladım!. -. Yugoslavya Nazırları bu- gün Belgra- da dönüyor Yugo—ılnvya nın hemen her tara- fında nümayiş- ler oluyor Halk Yunan ordusuna gö- nüllü yazıl- mak istiyor Bir Nazır daha 1s- tifa etti, İki parti muhalefete geçti Viyana 26 (AA)— Yugoslav Başvekili Svetkoviç ve Hariciye Nazırı Markoviç, Belgrada dün- mek üzere dün akşam Viyanadan aytılmışlardır. Fon Ribbentrop kendilerini se- Jâmlamıştır. (Devamı 5 imot sayfada) Japon Hariciye Nazırı Matsuoka Japon Harici- ye Nazırı Polonya'dan geçiyor Hitler'in mümessilli Nazırı hudut istas- yonunda selâmladı Berlin 26 (A-A.)— Japon Hari- ciye Nazırını hâmil bulunan tren dün akşam Sovyet - Polonya hü- dut istasyonu olan — Malakiniaya yarmıştır. Japon Nazırını Hitlerin husıni bir mümessili selâmlamış- Almanya İngi: liz adalarını işgal edemez Vaşington 26 (A.A.) — İngiliz sefiri Lord Halifaks, bu makama tayinindenberi ilk defa olmak ü- zere dün mühim bir nutuk söy . . , İngilterenin harp gayesi- (Devamu 5 inci sayfada) Sen de gittin.. Bizim mahuda sordum: — Yugoslavyanın üçler paktına | girmesine ne dersin?. Gülerek şu cevabı verdi: — Ben söylenecek herşeyi söy- | tedim. Şimdi sadece şunu söylü - yorum: «Sen de gittin, senin de |girmek üzere | | Farın 30 kilemetre şarkında bu - |dılar. Yukarıki resim ayni pakta iltihakı merasimi Filof nutkunu söylüy İngiliz ordusu | Harar şehrine bugünlerde bulunuyor Şubat ioııııııı kadar İtalyan zaylatı ise 300,000 1 geçti Hartum 26 (AA.)— İhgiliz İm- mratorluk kuvvetleri şimdi Ha - lunmaktadır. Hararda müdafau tertibatı olmamakla beraber, Di- (Devamı 5 inci sayfada) Parti Grupu | Toplandı | Hariciye Vekilinin 15 günlük hâdise - ler hakkında iza- hatı dinlendi Cumhuriyet Halk Partisi Meclis Grupu umumi heyeti dün öğle - de nsonra Ankarada toplanmıştır. Celsenin açılmasını — müteakıp kürsiye gelen Hariciye Vekili Şük- Tü Saracoğlu; son 15 günlük siyasi hâdiseler arasında bizi alâkadar eaenleri xzah ettikten ve bu mev. zulara müteallik olarak söz alan hatiplerin beyanatına ve sordukları suallere icabeden cevabi izahatta bulunduktan sonra Tuznamede müzakere edilecek başka madde kalmdarğından saat 16,30 da cel- seye nihayet verilmiştir. Şebrimiz yazma, dokuma koo- peratili azaları arasında hasıl olan ikilik devam etmektedir. Geçen - lerde kongre için müteaddit aza » | Jar toplandığı halde keoperatif 1- dare heyetinin toplantıya gelme- mesi ile de tebarüz eden bu İkilik hakkında dün gazetemize koope- yAtİf h heyetinden bir mek « | tup gönderilmiştir. Bunda ezcüm- | le şöyle denilmektedir: eKosperalifimizin İdaro Hey'eti ye- melik Umuml Hey'et içtimsin; günü saat Tüda Eanaf Ce Basında yapılmasını k ve üsülen gereken Cast eylemiştir. - Bilâhare görülen 1ü- Tum üzerine içtima yeri ve sfati değiş- tirlimiş ve keyfiyet gazetelerle Nün e- dilmişti. Ancak İkinci muamok t edilmesi bar- da bulunulmamış olması Ticaret Mü- Bu harbin tarihe geçecek resim lerinden: |Viyanada Belveder sarayında üçlü pakta iltihak protokolunu imzala- yda, ayni salonda | göstermektedir. tçülü paktın mümessilleri de dinliyorlar. Dün Yugeslav Nazırları Bulgar nazırlarının Ortada Bulgar Başvekili | Sovyet Rusya W Türkiye dek- | lârasyonunu | Amerikaçok (iyi karşıladı Amerika Hariciye müsteşarının ga- zetecilere beyanatı Yugoslavya üçlü pakta iltihak ettik ten sonra.. Yugoslav 'halkının heyecan endişesi he- üz zail olmadı Ayrıca gizli bir vesikada imzalanmış YUGOLSAVYA ÜÇLÜ Yugoslavya dün ğğ YaRsE e nn Belveder Protokol Viyanadı Sarayında imzra ediler imzatı — dakikarından (Devanu $ inci Saytası) Gece vakti iki sarhoş kadının çıkardığı hâdise | Erkeklere lâf atan | iki kadın üçer gün | | Ziraat Vekili hapis cezasına mahküm oldular Köprünün Kadıköy wvvelki gece kir hâdise olmuş ve iki sarhoş kadın iskelenin bekle me salonunda erkeklere takılıp re- zalet çıkardıklarından yakalana rak Sultanahmet Biri mahkemesine verilmi Cağaloğlunda oturan Emine ile Osküdarda oturan Zehra isimle - elesmde , rinde bulunan bu kadınların her Amerika Hariciyey Müsteşarı Samner Vels Vaşington 26 (A.A.)— Hariciye Müsteüarı Sumner Vels Sovyet- Türk deklârasyonu hakkında mat- buata aşağıdaki beyanatta bulun- maştur: «Sovyet Rusyanın — Türkiyeye | karşı bitaraflığınt muhafara ede- | ceği hakkındaki teminatını yeni - lemesi, Amerika hükümeti nez - dinde büyük bir memnuniyeti mu- | cip olmuştur. Dokumacılar Arasındaki İkilik ! Kooperatif İ. Heyeti kongreyi resmi yere haber ve | Bunu itiraf eden idare heyeti aza- ları bazı iddialarda bulunuyorlar rmemiş! düriyetince hey'eti umumiye içtimaz min aktine mâni telâikki buyrulduğun. (Devamı 5 inci sayfada) Bütün İtalyan taarruzları püskürtüldü Aina 26 (ALA)—.. Resmi ebliğ: Topçu ve mahdut devriye faali - yeti. Atina 26 (ALA.)—. Matbuat Na- zırı, İtalyanların dün sabah yap- tıkları iki mukabil taarruzun püs- kürtüldüğünü söylemiştir. Öğleden sonra, şiddetli bir ba - raj ateşini müteakip yapılan yeni bir tanrruz da ağır zaylat verdi - rilerek pükürtülmüştür, | | | rakı, şarap me neticesinde her ikisi di şer gün hapse mahküm edilmiş- lerdir. |Belediye müna- | | kasalarına fesat karıştıranlar Birçok müteahhitler hakkında tahkikat yapılıyor Belediye münakasalarına fesat karıştıran bir şebeke hakkında a- | lükadarlarca tetkiklere mıştır. Öğrendiğimize göre bir çok mü- teahhitler aralarında anlaşmışlar ve belediyede yapılan münaka - salarda işleri ucuza — kapatmı ve sonradan aralarında ikinci bi münakasa yaparak — fazla takvime başlamışlardır. Bi münakasa günleri Çemberlitaş ci- varında bir kahvede buluştukları da anlaşılmıştır. Alâkadarlar bu mesele hbakkında ehemmiyetle ahkikat yapmaktadırlâr, başlan - 165 BİRİNCİ MÜKÂFAT AN İK MK GA ve Benyey görre Sulh Ceza —a Habeşistanın cenubunda İn gilizlerle beraber barekâta iştirak eden Kenyalı yerliler | Benzinden ta- | sarruf için ye- | ni bir kanun Benzine ispirte suretile benzinden tasarruf temi- ni hakl karıştırılması | ada evvelce hazırlanmış olan kanun lâyibasını tadilen yeni | bir lâyiha hazırlanmakta bulun - duğu Ankaradan bildirilmektedir. Tetkikat neticesinde — benzine 96 20 den 95 50 ye kadar ispirte karıştırılabileceği — anlaşılmıştır. reisliğinde kurulan komisyon da bu husustaki mesaisini bitirm tir. Muhlis Erkmenin | Üsküdarda bir adam tramvay altında öldü Üsküadrda İcadiye mahallesinde den geçerken bir «ti vayı çarpmış ve muhtelif yerle - rinden ağır sur ya hastaney2 kaldırılırken Beylerbeyinde oturan Şeril İri İle Şükrü Çevince çeşme başında kavga emişler, Şükrü Şerifi taşla başından yaralamıştır. Dünya Vaziyeti Karşısında Türkiyo Meclis Reis Vekili «Dünya ahvali karşısında Tür- kiye» mevzulu — konferanslardan şehrimize alt olanlarının ilki Bü . yük Millet Meclisi Reis vekille » rinden B. Şemsettin tarafından dün akşam saat 17 de Üniversite kon- ferans salanunda büyük bir kala- | tir. “Türkiye her hazır- ğını Yapmı ştir,, Şemseddin Günaltay ikinci konferansını yarın akşam verecek balık ön verilmiştir Daha konferanstan iki saat evvel salon baştanbaşa dolmuş, saat 16 da ise avluda dahi yer kalmamış * tar, Binlerce kişi de konferansı se- kakta hoparlürlerden takip etmiş. (Devamı 5 imci saytada) ÇERÇEVE (Zincire vurulmuş Promete) NECİP FAZIL KISAKÜREK Eski Yunan tracedyasının babası (Eschyle - Eşil) bu ese- rinde, kuvvetten başka mantığı olmıyan nefsani hırs tecellile- rine ve kader münilerine karşı insandaki ibdâ çilesini yaşatır; iş ve eserin hazin mes'uliyet - lerini ve acıklı kanunlarını be- lirtmek İster. (Zincire vurul - muş Prometc), terakki ve kema- lin ıztırap ve işkence pabasına satın alınabileceğini ilân eden müthiş bir örnektir. (Zincire vurulmuş Promete) nin meşbur tiradı: — Eskiden görürlerdi; amma yanlış görürlerdi, Eskiden İşi- fürlerdiş ammma ne işittiklerini anlamazlardı. Rüyalardaki ha- yületler gibi, uzun zaman her- tiritlerdi. Güneş altında tüğ- ladan t Tahlayı işlemenin wvulünü bil- miyorlardı. Güneşlen uzak, top> rak altında ve dipsiz karanlık- Jar içinde karıncalar gibi otu- ruyorlardı. Ne kış mevsimini, me çiçekli baharı, ne de yemişli irinden ayırı irşeyler yapıyor- lardı, fakat bilmeden ve düşüne meden., Nihayet ben onlara, doğan ve batan yıldızlara dik- kat etmenin çetin san'atını öğe rettim. Hesap, bu harikulâde bilgiyi onlar için icat eden be- nim!, Ayrıca harfler, harflerin terkibi, (Müz) lerin annesi ve Aleti olan bu bafıza yardımcı. sını ben buldum, Ve ben en vahşilerine kadar bayvanları boyunduruk altına almanın sib- rini keşfettim. Şimdi onlar sa- dakatle kafalarını boyundu! ğa ve başlığa uzatıyor ve fa: beri kaba yorgunluklardan ko- ruyor. Gerdünelere, dizgin al- tında itaatli atları koştum. At har ki gurur ve çevikliğin ör « mekleri... Denizler üstünde tay- faları gezdiren yün kanatlı tek- neleri icat eden benden başkası değil. İşte faniler için bütün yaptıklarım, bulduklarım, bu- luşturduklarım... — Böyleyken şimdi içinde kıvrandığım İş « kencelerden beni kurtarabile « cek hiçbir çare bulamıyorum.. (Zincire vurulmuş Pramete), (Greco . Latine) medeni yetinim bugünkü halidir. Ve İngilte - reyle Amerika, tıpkı meşhur tracedyada olduğu gibi, (Z re vürülmüş Promete) yi kuz- tarmıya gelen Okyanos perileri,
