20 Aralık 1940 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 3

k ğAM POSTASI a ve Neşriyat Müdürü 4 E. N Rasim Us EVİ : istanbul Ankara caddesi Yü “İsdul T eeet süresi: İstember HASCR e YHeri telefonu: — 23872 . 3 24370 ”" 0; a ; #.... 2 D ARTLURI E eai : 2700 Kr. k oo , - .00 4 ———-_--L"-A 3 ĞI"I yer VAKIT matbaasi '—————— AâSların Dili KİRİMMRARETDAN AAA ÇY MA TAKT AMT Manya, Birleşik h. Tikaya ytf Vç İ lesik i '*'—Is:x'—-i Amerikada memle- *_'_aaîm harbe girmesine şid- Üş Ylhtar olan “infiratçı” Mer bile İngiltereye silâh '%h*mınat göndermek sure- bulunulmasını is- _:e ilâve ediyorlar: , “gilterenin zaferi kazan- 4"7' harbe iştirak etmeksizin İ 3. © etmeliyiz. Çünkü İngil- * h"::lğlüp olması takdirin- maruz kalmak sıra- h E%leoektır aI İngiltere mağlüp A'vrupaya hâkim ©- Alma.nya.nm Birleşik Ya hücum etmesi müm- ,cevap vermek vazi ıa'thmdan görmek de- leşık Amerika Av- hi kn'aıilmdaı:ı dört bin kilo- '&Yk 'k'â Dek ş& KA ya ait veğ geçen- t"eııtm tarafından işgal %h”eroe adalarmdan, Izlan- &ğmenlanttsn geçerek A- ulamhihır Atlântikte %m şı&.lî şarkîsmde- % adaları — Ingıltere Ö b Almanyaya geçer- 1 kilometre mesafede- 53 %_* YAN çaht ka ve l14i kilometre * İte, —«i Norfolka yapılacak 4 h'na.n akmları için mü- v bir üs teşkil edebilir. Ğeh kalkaca c tayyareler 1800 kilcmetre me- b“lunan'Nevyork ve Filâ- K y ı'J'Zilı'llzıa.lIy.abılırler l _hââ:ım btr Almanya : edebilir. Donanma " ikiye ayrılarak bir *vyorka taarruz ederken h"m Sen Loran nehrine h B“ "hehrin sahillerine sön ğ Wasız araziden mem- “ennlp veya şimal is- rq% & ilerilemiye calışa- Yize kuvvetler ihraç e- BOyıe bir tabiye Birleşik < An sahil müdafaa sis- 1 İstifade etmesine İm- hZ ler sahasında akla ge- fal'azîj'eler bunlardır. anyanm böyle bir plâ- k Mevkiine koyabilmesi Pada havacılık bakr ' A x“ , Ellerinin tamamiyle ser- İ ’—&İe SI, yani bütün hava i Amerikaya karşı j â ll:ğleeıı bundan başka z 1 ÂAmerika donanması- Mir | b._-,ıl bir deniz kuvvetine I ve nihayet Bir- üerlkanm Pasifikte meş- ğ | Kne“l lâzımdır. ü ıh bütün bu şartları ş tereye karşı giriştiği - E'“d:wffor olması — takdi- w a;-' &debilir. İste kısmen M% * pledir ki B rleşik A- y_ug!ı İ an; “Manyanm galip gelme- Kİ Adir, v | Otuz edebilir mi? x:.îw '*'h etmek lâzımdır ki 'bu“ Amerikada Bir”Yüksek müdafaa heyeti” kuruldu Harp malzemesi imalatı tesri ediliyor Vaşington, 19 (A.A.) — Nevyork- Taymis gazetesinin Vıı.şi.ngton muha- biri bildiriyor: Birleşik Amerika ve demokrasiler için hayati bir ehemmiyeci olan harp malzemesi imalâtımıım kabil — olduğu derecede tesril meselesi haklkıımda dün akşam Ruzveltin harbiye — nazırı ile yapmış olduğu konuşma, bir — “pren- sip itilâfiyle,, neticelenmiştir. Bu gö- rüşmede harbiye nazırı Stimsondan başka bahriye nazırı Knoks ile her i- ki nezaretin müsteşarları da — hazır bulunmuşlardır. Muhabir, bu müzakerelerin neticesi olarak Stimson, Knoka ve mill nüda- faa encümeni reisi Knudranden — mü- rekkep bir “yüksek müdafan seyeti, teşkil edileceğini de ilâve eylemekte- dir. Bu heyetin vazifesi sırf silâhlan- ma gayretini tahakkuk ettirmek ola: cak va kendimine lâzımgelen salâhiyet- ler de verilecektir. ——— Trablusa havadan asker naklı için Almanya. İtalyaya | 0 tayyare vermiş Londra, 19 (A.A.) — Afi a- jansı bildiriyor: _ ' Kıtaat nakline — mahsus 100 kadar — Alman — tayyaresinin Trablus Garba İtalyan takviye kıtaatı götürmek üzere İtalyan lıman*arms. gönderildiği söylen- mektedir. Her tayyare tam techizatlı 30 er nakledebileceğinden Al. man tayyareleri her seferinde 3000 kisi nakledebileceklerdir. İtalyanm Trablus Garbe de- nizden takviye krtaatı gönder- mesi zarureti ve bu kuvvetleri taşıyacak — vapurların İngiliz donanması tarafımdan — batırıl. mak tehlikesi — karşısmda bu ::iedbirin alındığı anlaşılmakta- ir. . Holavnda ilhak mı edildi ? Berlin, 19 (ALA,) — — Bir e&ecnebi ajans muhabirinin bildirdiğine — göre Berlin iktısat vekâleti beş gündenbe- ri Holandadan gelen mallardan güm- rük resmi almmadığmı bildirmiştir. Almanya ve Holanda arasında güm- rük hududu kaldırılmıştır. Holanda da aynı kararı vermiştir. Alman hariciye vekâleti bu vaziye- tin bir *zollunion,, yani gümrük itti- hadi olmadığını iddia — ve hâdisenin Avrupa yeni nizamı ile hiçbir alâkası olmadığını ilâ e etmektedir. Japon hariciye nazırı Japonyanın Amerikaya karşı hasmane emeller beslemediğini temin ediyor Pasifikte bir harp çık rvası “ Medeniyetin mahvolması demektır ,, Tokyo, 19 (AA) — D.N.B. A- jansı bildiriyor: Japonyanın Vaşington büyük elçılıgme tayin edilen ve yakında vazilesi başına gidecek olan No. mura şerefine Amerikan - Japoön cemiyeti tarafından verilen bir zi- yafette Japon hariciye nazırı Mat. suoka bir nutuk söyliyerek Japon. ya ile Âmerika arasındaki müna- sebetlerden bahsetmiştir. Bu Mat- suoka, Nomuranın Pasifikte vukuu muhtemel her türlü ihtilâf imkân. larının önüne geçeceği ümidini iz. har ederek demiştir ki: İki memleket arasındaki müna- sebetleri halen mevcut vahim ve şayanı teessüf vaziyete sokan Se- bepler muhtelif nevidendir. Maa. mafih başlıca sebep, Japonyanın beslediği gayelerin Ameriak tara. fından yanlış tefsşir edilmiş olma- sıdır. Amerika ve diğer memleket- ler efkârı umumiyesinin bir kısını. na hâkim olan noktainazar hilâfı. na olarak Japonya Çine karşı bir tecavüz ve ihtiras harbi yapmıyor. Bu harpten Japonyanın maksadı imha etmek değil, fakat devamlı bir sulh ve relfah ile adaletle mü- savata istinat eden bir Uzak Şark yaratmaktır. Bu büyük vazifenin tamamlanmasına iştirâk etmek is- tiyen her millet, Uzak Şatka hoş | gelmiş olacaktır. Maruz kalacağı tazyik n2 olursa olsun ve bu tazyi. ki yapacak devlet hangi devlet o. lursa olsun Japonya bu yoldan dönmiyecektir. Cihan sulhu, mahalli sulh temin edildiği zaman kabil olacaktır. Ma- hallf sulh ise, mahalli yaklaşmalar sayesinde temin edilmiş olacaktır. Üçlü pakta gelince, Amerikan milletinin bir kısmı, Japonyanın bu pakta iltihak etmesine saik o- lan sebepleri anlamamış ve Japon. yayı ÂAmerikaya karşı hasmane ni. yetler beslemekle tahtie etmiştir, Bundan boöş ve hakikate bundan ziyade uymıyan bir şey olamaz. Japonya Amerikayı ve sair devlet leri tahrik etmek arzusunda değil- dir. Japonyanm her şeyden evvel istediği şev, sekteye uğramadan €- serini tamamlayabilmesi için işle. rine başkalarının karışmamasıdır. Bundan, taşka Japonya Çinde ve Âvrufada devam eden harplerin diğer memleketler ve bilhassa A. merika gibi kuvvetli bir milletle harbe girmeden bitmesini istiyor. Amerikanın Avrupa harbine gir İngiltere'de Beş milyon asker kaydedildi Londra, 19 (A.A.) — Bir kaç güne kadar askeriki hizmeti için beş milyon kişi kaydedilmiş bulu- nacaktır. 11/18 ikincikânun tarih- lerinde kaydedil&tek- olan s&mif 36 yaşında olanların'sımıfıdır. Ge- çen ay, olanlardı, B usmif; orduya 381.643 kişi vermiştir. 1936 amıfımın bun- dan fazla olacağı tahmin edilmek- tedir, Kayıtlarını yaptıran bu adamla- rım hepsinin şimdi silâh altıma ça- ğırılmıyacakları şüphesizdir. Esasen bunların bir kısmı, milli ehemmiyeti haiz — vazifelerde ça- lişmaktadırlar, 36 yaşmda olanlar, kâmilen kaydedildikten sonra, 9 mayıs 1940 tarihinde neşredilen kral emirnamesinin — hükümleri, yerine — getirilmiş — bulunacaktır, Başka &mhuıfların kayda daveti için yeni bir emirname neşri lâzımdır. İleride neşredilecek olan yeni emirnamenin tarihi malüm değil - dir. Bu Buretle d0 yaşıma kadar ifası mecburiyeti ilân edilen asker- lik hizmeti için, bütün mükellefle- rin kayıt ve tesçiline imkân hasil olmuş olacaktır. Eski Fin Cumhurreisi Kalb sektesinden öldü Helsinki, 19 (A.A.) — Müsta- fa reisicumhur Dr. Kallio “Helsinkiyi — terketmeden evvel ihtiram kıtasını teftiş ederken kalp sektesinden — vefat etmiş. tir. Kallio 67 yaşmdadır, mesi veya ÂAmerika ile Japonya a- rasında Pasifikte bir harp çıkmasrı, ' kültür ve medeniyetin tamamiyle mahvolması demektir. Japonyanınm müttefiklerine kar- şı dürüst hareket etmekte olduğu ve edeceği hakkında Amerikalıla. rın müstakbel dış siyasetinin te. meli üçlü pakt olacaktır. Bu bir | tehdit değil, fakat anlaşamamaz- lıkların önüne geçmek için sadece bir müşahededir. Çin meselesi Amerikalılar için bir his meselesidir. Japonya için i- se Japon imparatorluğunun mev. cudiyetine dayanan bir hayat me. selesidir. Japonya, yakında Çinde sulhun tekrar teessüs etmek imkânından ümidini kesmemiştir. Nanking hü- kümeti daha iyi zamamların' gele- ceğinin mübeşsiri olarak kabul e- dilebilir. Japonya ve Amerikanın insani. yete karşı olan vazifeleri bütün gayretlerini toplayarak Pasifikte bir harp felâket ve dehşetinin önü- ne geçmektir. Matsuoka sözlerini bitirirken iki memleket aklıselimine hitabederek dünyanın fevkalâde vaziyeti dola- yısiyle her iki tarafı da hâkim bir muhakeme soğukkanlılıklarını mu. hafaza etmeğe davet etmiştir. kaydedilenler 35 yaşmda | Geçen asırlarda istanbul hayatı İstanbul bekârları ve bekârlara karşı alınan ted- birler... Bekârların yatıp kalkacakları yerlerin ve dışarda dolaşabileci "leri saatlerin tahdidi ile şehir asayiş ve inzısatının kolaylıkla tanzimi d *şüncesi.. Yazan: Ahmet Bülent KOŞU inkılâbına içlerin- EŞRUTİYET kadar, mahalle | de, bekâr erkek bulundurulmazdı, Erkek çocuklar, mübalâğasız, dört on beş yaşlarındayken mü - narip bir kız bulunarak baş göz e“ dilirdi., Çok sert bir mahalle di . on siplini, bir “mahalleli namusu” İs, tanbulluların arasımndan ve bir a- ğanın, efendinin kapısımda yerleş- miş kapu kulu arasmdan uygun * suz insanlar — çıkıp barınmasma mânidi, Fakat, bir iş tutmak için Anadolu ve Rumeliden İstanbula her yıl, akm akın bekâr tayfası gelirdi. Bunlar, bekâr odalarmda, hanlarda, — kahvehanelerde yatıp kalkarlardı. Buralar da her türlü fisk ve fücur - irtikâp ederlerdi, Bunlarım arasından bazan kanlı vakalar olurdu. 1242 de tanzim or lunan bir belediye nizaminamesin - de, İstanbula iş aramak için gelen bekârların İstanbula gidebilmeleri için birçok — kayıtlar ve şartlar konduktan sonra, İstanbulda bir iş bulup kalan bekâr esnafm hayatı da tahdid edildi, Bekâr esnafm ka” lacakları hanlar tesbit edildi. Ge. celeri bu hanlardan dışarda kal . maları şiddetle menolundu, Şimdi bu beledive nizamnamesinin bu şayanı dikkat maddelerini okuya - rm: “Bundan böyle İstnbula gelecek ve elyevm mevcut olan bekârlar için münasip semtlerine uydurula- rak, müslüman ve raaya karışık oturmak üzere İstanbulda üç dört ve Üsküdar ve Galata ve Eyüpte birer ikişer han tahsis olunacak" tık. "Gelenler bir “sanatâ girinceye kadar ihtisap ağası marifetiyle doğru o hanlara gönderilecektir. Oradan, gireceği iş, neyse evvelâ hemgerilerinden ve evvelce kefili almmış takımdan kendisine bir ke fil bularak ihtisap ağası huzuruna götürecektir. Eğer silâhları varsa kendisinde kalacak, fakat mevcut olan fişenkleri almdıktan sonra hangi dükkâna girecek, yahut han gi iskelede hamal olacak, yahut hangi hamamda işliyecekse yazı . lacaktır. O yerin evvelce defter. de tesbit edilmiş olan adamları kâfi derecedeyse cevap verilerek yazılmıyacaktır. Bu cihetle de ah- vali meçhul eşhasm İstanbulda lü- zumundan ziyade olmamasma ihti sap ağası çok dikkat edecektir. İhtisap nğası bulunanlar, kendi yaplarımda saklanmak üzere “İh . tisabı İstanbul,, diye bir mühür kazdıracaklardır. — Deftere yazı . lan mevcut eşhastan, yahut bun- dan böyle gelip İstanbulda bir iş tutacak takrmından birisi vilâyeti- ne gidecek oldukta, İstanbul ka * dısı efendi tarafımdan alacağı mü. rur tezkeresini ihtisap ağasma gö türüp evvelki defterde olan ismi- ni bozdurarak tezkeresine “kaydı bozulmuştur,, diye işaret ettirecek ve mezkür mühürle mühürletecek- tir. Bu işaret ve mühür oldukça derbentlerden — müruruna ruhsat verilmiyecektir. Eceli mev'udu ile gelip ölen o - lursa, kefili ve bulunduğu yerin bir adamı gelip ihtisaba haber vererek ismi kaydmı sildirecektir. Bu suretle İstanbula gelecek ve İstanbuldan gidecek memurlardan, Tatarlardan ve sair gelip giden * lerin mecmuundan, Çekmece ve Bostancıbaşı köprüsünde olan ihti. sap memurları tarafından adam başma dörder, hayvan başma iki, şer, yani piyadeden dört, ve sü“- variden altı para tezkere harer a" lmacaktır. İhtisap ağası ve me * murları tarafımdan hicbir sebeple bundan zijyaıde akçe alımmıyacak - tır. Bu mühim noktaya dikkat & dilmiyecek olursa ihtisap ağası şiddetle mes'ul tutulacaktır. Bu « na memur edeceği adamları ona göre mutemet ve müstakim olmak üzere seçip tayin edecektir, Hamal ve kayıkçı ve sair bekâr- lar, şurada burada bekâr odası tedarik ve ihdas edemezler, ÂAk * şam olup işi bitince tahsis oluna . cak hanlarma gidip sabahleyin işi. ne gideceklerdir. Bekârlara tah - sis olunacak hanlar da kârgir ol- maymp'ahşap olacaklardır. Bekârlar odalarımda asla silâh . va cephane saklamıyacaklardır.. Sıklarhru hanm oda bağşısı ve hancıst- ihtisap ağasma haber ve” rerek o bekârlar yakalanacak ve tedip olunacaktır. Bu cihetle, han. lardaki hancr ve odabaşımmın tecrü. beli ve iş bilir mutemet adamlar bulunmasma dikkat edilecektir. Bu suretle taşradan İstanbula gelecek eşhas derbentlere geldik - ten ihtisap ağası memurları bun- ları gözden geçirerek, eğer bir | gini görmek yahut bir işe girmek için gelmişse tezkeresine “ihtisa . ba” diye işaret edecektir. Falat, gelen şahıs İstanbulda asker ol.. mağa, bir kapıya girmeğe yahut sanata elverir makuleden olma “ yıp göyle serserice gelmiş müfsit ve şerir olmasımdan şüphelenirse tezkeresine adetâ “ihtisaba,, diye işaret eyledikten — sonra, ihtisap tarafiyle aralarmda evvelden ka « rarlaştırılmış olmak üzere rakam * la veyahut başka bir suretle diğer bir işaret daha — koyup, o kimsa ihtisap tarafına geldikte, tezke , resine bakıldığı gibi, başkaca isa, (Lütfen sayfayı çevirinie) | a.. Omrya azmetmiş bu- SEKRETER Dikkat ediyordum: Burada her şey değişmiş — gibiydi. Yengemin yüzü düşünceliydi. Duvarda kısık bir lâmba yanıyordu. Amcam, abh- lam ortada yoktu. İki çantayla bir dut kurusu torbasından jbaret olan eşyalarmmı konsolun önüne koydum. Yengem kolumdan çekti, koskocaman sedir bomboş durduğu halde beni yer - deki halrya oturttu, Parmaklarmı dudaklarma — götürerek: “Yavaş konuş yavrum! İçerde hasta var!,, dedi.' Sonra benim konsola doğru baktığımı görünce: “Bize dut ku rusu mu getirdin? Ekseik olma, Ab. lan nekadar sevinecek buna?,, di- ye ilâve etti. ğ “Ablam, amcam — nerede yen - ge?,, dedim. O yine sus işareti Yyaparak: “Amcan Ankaraya gitti. Ablan da odasında yatıyor. Biraz rahatsız Ç L SN Fakat daha lâfmı bitirmeden o” da kapismm demir rezesi gıcırda, BÜYÜK HİKÂYE KAVRULAN ADAM — dı; dağmık siyah saçlariyle bir kat daha uzun boylu görünen ablam - çeri girdi. Yengemin yalancı çık- tığmı görerek utandım, fakat yü' zümde birdenbire sıcak bir pamuk yığımmımın temasmı duydum, Abla, ecığımı gerdanmdan, yanakların * dan şapır şupuür öpmeğe başladım. İstiyordum ki yine eskisi gibi biri- birimize sarılarak yerlerde yuvar” lanalrm, — Çığlıklarla koşmacalar oynıyalım, O benim kulağımı mır . sım, ben onun göğsünü çimdikliye- yim,.. Hayır, ablam artık bunları istemiyordu. Beni brraktı. duvara doğru yürüyerek lâmbayı biraz da ha kıstı. Sonra yengemle göz göze geldiler ; Halmm üstünde sessizce oturu- yorduk, Aklrma gelen bin bir su” alin bir tanesini bile toparlayıp soramıyordum, Ben yüzlerine bak. tikça onlar gözlerini yere indiri - | yorlardı. Hiç olmazsa ablama dut kurusu torbasmı göstermek için yanıyordum. Birdenbire — sokaktan bir takım gürültüler gelmeğe başladı. Ab - lam çelik bir yay gibi yerinden fırlryarak lâmbaya koştu, püf di * ye söndürdü, Elim yengemin avu. cundaydı, Bu el tttnyordu. Dikkat ettim, ayakta duran ablam da tit- riyordu. Sokaktaki gürültü, nal sesleriydi. Şakır şakır atlar geci - vordu, Ve arasıra çoban gibi bir )) adam- kalm sesle nara atıyordu, Ablam yanrımıza çöktü. Anne * mi omuzlarmdan yakaladı: *Kapı çalmdı! Kapı çalındı!., Diye — inledi. Yengem ayağfa kalktı. Evvelâ oda kapısına, son. ra pencerelere doğru birkaç adırm attı, Arkası bize dönük olduğu halde: “İbrahim aşağıda, Korkma Sel- ma!,, — Dedi, Ablam yüzükoyun yere kapandı. Boğazma bir şey tıkanmış gibi sık, sık soluyordu. Yengemin ona doğ- ru telâşla koştuğunu görünce- ben de korktum ve: “Ne var? ne olu" yor yenğeciğim, beni sakla!,, Yazanı: “_HAN TARUS, Fak kapısına sopa gibi bir şeyle sert sert vurulduğunu isitiyordum. Aşağıda taşlıkta, o anda top sesi gibi bir sesin gürlediğini ve he - men arkasımndan kapıdaki gürültü- nün kesildiğini ve iki, Üç atm'so kağın öbür başma doöğrü uzaklaş, tığmı duydu. Yengem, yarısı göğsüne gömü- len sesiyle: “İbrahim!,, Diye mır'dandı. Ben atların uzaklaştı'mı iyice farkettiğim için artık korkmuyor- dum! “Kim bu İbrahim yengeciğim?,, Diye sordum. “Bizim odacı yavrum, dedi, a * şağıda yatıyor...,, “Bizi bekliyor evlâdım!,, , “Sizi niçin bekliyor yenge ? » ** “Bizi mi? Dışarda düşmanlar var da onlar içeri girmesin diye.,, - Dışardaki düşmanları birdenöire anlıyamadım. : İN