27 Eylül 1940 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 3

J - Hava ne. İ K ]'huy“k hul'ünun hemen B lön Sanepi,” İnfilâk görül. v i;ın:" ingaîunal tarafın- ı' ni büyük ça AZâhları Ve e tür Çapta bom. Ya Badak- a AA Tn . imanları Ü. BAA SI BAA A * bu dağn bip tler Mev- ye kapanmalarmıma mani olmaya '_' Moı—dm Arap Ka ae nni A ola. Pht G tehgi Pacaat etti. . Bu AÇ - B ingiliz denizaltı gemilerinin faaliyeti İaşe gemilerine hücum ediliyor Londra, 26 (A- A-) — Amirallik dalresinin düşman iaşe gemilerine karşı muvaffakıyetle neticelenen harekâttan bahseden bir tebliğin- | de şöyle denilmektedir: *İngiliz denizaltıları düşman do- nonması aramaya ve bu donanma" ya zayiat verdirmeye devam edi- yor: Denizaltılarının —muvaffakı « yetleri hakkında bu gemilerin a. kınları düşürülmeksizin tam malü- mat verilmesine imkân olmadığı i- çin şimdi sadecse şu malümatın verilmesi mümkün bulunmaktadır: “H. 49" denizaltı gemimiz ge * çenlerde sekiz iaşe gemisinden mürekkep bir düşman kafilesine hücum ederek bu kafileyi torpille- J miş ve iki torpil hedefe isabet et- miştir: “Tuna” ismindeki İngiliz denizal. tısı da iki düşman destroyerinin himayesinde bulunan büyük bir ia- şe gemisinin tahrip edildiğini bil - dirmiştir: KA zaretinin istihbarat servisi, dün gece saat 22 den bu sabahiım ilk saatlerine kadar İngiliz bombardı- man tayyarelerinin Berlin ve ci. varında mühim askeri hedefler ü- zerine taarruzlarını devam ettir. diklerini kaydetmektedir. Berlin şarkındaki endüstri böl- gesinin göbeğinde kâin Klingen. berg elektrik santralına bir saat zarfında — birbirinden — müstakil dört hücum yapılmıştır. Büyük santral Berlinin en büyük sınat müesseselerine cereyan vermekte- dir. Santral üzerinde patlayan bü. yük çapta bombalar. yangınlar tevlit etmiştir. 'Tegelseenin üç kilometre cenü- bunda bulunan ve evvelki baskın. lar esnasında şiddetle bombardı- man edilmiş olan batı elektrik'san. tralr da tekrar bombardıman edil- miş ve büyük bir yangın çıkarıl. mıştır. Berlinin merkezine takriben beş kilometre mesafede bulunan Scher- berg demiryolları ile Berlinin baş lıca mahallerinden biri olan Char. lotenburg yakininde mühim bir il- tisak noktası üzerine yüksek kud. retli infilâk bombaları atılmıştır. Berlinin esas hava meydanı 0- lan Tempolhof üzerine yapılan taarruz esnasında meydanın şimal yarısı üzerine bombalar atılmış ve i | Civardaki garaj demir yolları da bombardıman edilmiştir. Gece ya. rısından altı dakika evvel Berlinin doğu banliyösü üzerine varan di- ğer bir İngiliz bombardıman tay. yaresi kara bataryalarının sürçlşli ateşi altında hedefini aramak için bu bölge üzerinde tam yirmi dak_ı- ka dolaşmıştır. Beş aydınlatıcı fi. şek yardımiyle Berlinin takriben 27 kilometre şarkındaki Rudors- dorf da bir mühimmat fabrikasına nişan alınmış ve bombardıman e. dilmiştir. Fabrikada yangın çık- mıştır. H A B E R — Akşam Postan P İngiltereyi ablukanın iflâsı İngiliz gemileri İngil- tereye mal taşımağga devam ediyor Londra, 26 (A A.) — Burada bildirildiğine göre, Almanya tara- fından İngiltereye karşı tam ablu- ka ilân edilmesine rağmen, bu a- Pym ilk on beş günü zarfında İn- giliz limanlarma, mutaddan fazla miktarda tonilâto hacminde gemi girmiş ve gıkmıştır. Bu. müddet zarfında, bütün gayretlerine rağ- men düşmanm verdirdiği kayıplar, İngiliz limanlarma girip çıkan ge" milerin mecmu tonilâtosunun an - cak yüzde 2.25 şini teşkil etmiş. tir ki bu rakam müttefikler için nekadar emniyet vericiyse Alman- ya için o kadar hayal inkisart u- yandırıcıdır. ü * Ottava, 26 (A,A.) — Bahriye na- zırı gazetecilere yaptığı — beyanatta, Kanadanın, Prince Röobert adındaki silâhir ticaret kruvazörünün Meksi- kadaki Manzailnillo açıklarında Ve- Ber ismindeki Alman Ekspres şilepi- ni zaptettiğini bildirmiştir. * Berlin, 26 (A.A,) — Btefani, Al- man 've İtalyan ziraat nazırları, zira- at ve iaşe meselelerine müteallik Al- man işbirliği esaslarını tetkik etmek üzere 29 eylülde şimall İtalyada bir gehirde görüşeceklerdir. * Roma, 26 (A.A.) — Stefani a- jansımdan: İtalyada yaz saati 5 ilkteş rinde gece yarısı ileri almacaktır. * Vaşington, 26 (ALA.) — Ruzvelt, cümartesi günü Grenviç santi ile saat 19.30 da yeni Vaşington tayyare mey- danının küşadı münasebetile radyoda bir nutuk söyliyecektir , * Vişi, 26 (A.A.) — Bügün resmi gazetede'çıkan 18 eylül farihli bir-e- Mmirname ile, örgeneral — Huntziger, kara orduları kumandanlığına tayin e- dilmiştir. * Roma, 26 (A.A.) — Kont Ciano ile birlikte, Almanyanın Roma büyük elçisi Fon Maknnzen — ile İtalyanın Berlin büyük elçisi — Alfiyeri de bu sabah saat sekizde Romadan hareket eden hususi trenle Berline gitmişler- dir. —— * Helsinki, 26 (A,A,) — Stefani a- jJansından: Moskovadan — âlman bir habere göre Baltık denizini Karadeni- ze raptedecek olan kanalın — inşaati Dnipere ile Bug arasında hitama er- miştir. Dnipere - Njemen kanalının 2600 kilometre imtidadında olan inşa- atma da başlanılmıştır. * Nevyork, 26 (A.A.) — Amerikan telsiz istasyonları, ö800 ton hacmin- deki ve Olulavir adımdaki — İngiliz gemisinin İrlanda sahiline 175 kilo- metre mesafede torpillenerek batırıl- mış olduğunu bildirmektedirler. İngiltereye “uçan kale,, ve tank verilmesi için... Nevyork, 26 (âA- A-) — Nev- york Herald Tribune gazetesinin Vaşingtondan aldığı bir telgrafa göre, Ruzvelt, destroyer mübadele ——— -— Fransada eski nazırların tevkifi Sabık maliye ve dahiliye nazırları da tevkif edildiler ğ Vişi, 26 (A. A:) — Havas bildi. riyor: Sabık dahiliye nazırı Max Dor. Mmoöy, sabık maliye nazırı Vincent- auriol, sabık başvekâlet müsteşarı Jules Moch, sabık mebusan harici- ye encümeni ikinci reisi Salamon Grumbach, idareten İndre eyale- tinde Pellovoisin'de enterne edil - mişlerdir. ingiliz filosu Vişinin iddiaslna göre Dakar önünde hasara uğramış Vişi, 26 (A.A.) — Havas bil- diriliyor: Dünkü Çarşamba sabahı Da. karda vukua gelen harekât hak- kında Fransız makamlarına aşağı. “daki malümat gelmiştir: Sakin geçen bir geceden sonra, Fransız avcı tayyareleri, sabah sa- at 6.15 te bir İngiliz tayyaresi dü. şürmüştür. İki zırhlıdan, iki ağır kruvazör- den ve iki torpidodan mürekkep İngiliz filosu, saat 8,30 da şehrin önüne gelmiştir. Rişliyö zırhlısı ve sahil bataryaları, saat 9 da ateş açmışlardır. “Beveziers,, denizaltı. gemisinin hücumuna — uğrayan *Resolution,, zırhlısı, ateş açma- dan geri çekilmiştir. İkinci zırhlı. ya da tam bir isabet vaki olduğu sanılmaktadır. Fransız avcı tayya- Teleri, bir tayyare. ,düşürmüştür. J. Ateş, ikinci zirhlri üzerine ayar e. dümigtir.._.»..v. B ee İ azevi Saat 9.30 da İngiliz filosu çekil- miştir. Bataryalarımız civarına İngiliz obüsleri düşmüştür. Şehre bir sa, lov isabet etmiştir. Sivillerden ba- zı yaralı vardır. Limana da obüs. ler düşmüştür. Rişliyöye bir obüs isabet etmişse de hasar veya tele- fatı mucib olmamıştır. Vişi, 26 (A.A.) — Havas: Fransız amirallık dairesi, 25 ey lülde, saat 9.10 a doğru İngiliz Resolution zırhlısına bir torpil ve 'barham,, zırhlısına da Rişliyönün 38 lik toplarınım bir salvosu isabet ettiğini teyid etmektedir. * &* & Vişi, 26 (A.A.) — Havas bildi- riyor: İngiliz filosu, dün, 25 Eylül saat 12 de Dakar önündeki muhasama. ta nihayet vermiştir. Fransız keşil tayyareleri, İngiliz filosunun cenu- ba doğru gitmekte olduğunu gör, müşlerrir. e y Ğ PREVEZE MUHAREBESİ. 3 Anderya Dorya, donanmasının mahvolduğunu görünce, Barbarosun daha müthiş bir hücumuna uğramamak için bulunduğu kalyonun fenerleri- ni söndürerek sonsuz ufuklara doğru kaçtı. Türk denizcilik tarihinin en bü. yük zaferi 27 Eylül 1538 de kaza- nılmıştır. Bugün bu kazancm, Bar. barosun Prevezede Anderya Dor. yayı yöndiği günün 402 nci dönüm yılıdır: Bugün kutlulanan bu önemli za- feri doğuran sebeplerle, savaşın kı. sa bir hülâsasmı yapmayı faydalı buluyorum: Barbarosun en büyük düşmanı Anderya Dorya idi Büyük Türk de- nizcisi, Dorya ile karşılaşmak, onu bütün donanmasile beraber mahvü perişan etmek istiyordu. Bunun için birkaç kereler padişaha, Kanu ni Süleymana müracaatta — bulun. muş, düşman amiraline karşı Ak- denizde bir sefer icrasmı ısrarla is. temişti. Barbarosun bu ısrarı, Anderya doryaya karşı beslediği düşmanlık. tan ziyade, devletin iktısadi men. faatlerinden ileri geliyordu. Ona göre, Anderya Dorya “Cezayir Bahrisefidi işgal edecek olursa” Suriye ve Mısırdan nakliyat son derecede güçleşecekti. ÖO srrada da Salih Reis (İskenderiye) den hare- ket etmişti. İstanbula yirmi kadar tüccar eşyası yüklü gemi getiriyor. du: Anderya, (Kandiye) önüne ge. lecek olursa, bu gemileri zaptede. bilirdi. Bunun için, adaları zaptet- mek, Akdenizi emniyet altma al. mak İlâzımdı. Barbarosun bu fikrine bazı vezir. ler ehemmiyet vermiyorlar, bazıla. rı da donanma tekmil olmadıkça sefere çıkmanm doğru olmıyacağı- nı ve hattâ padişahın “Tersanedeki gemilerin inşaatı bitmeden boğaz. dan bir gemi çıkarılmamasını” fer. man buyurduklarını söylüyorlardı. Fakat Barbaros vüzeranın itiraz. larma - kuvvetli delillerle mukabele etti, nihayet onlarm tereddütlerini izaleye muvaffak oldu. Ve kuman- dasmdaki gemilerle İstanbuldan Ça. nakkaleye hareket etti. Barbaros Çanakkale boğazından çıktıktan sonra evvelâ adalara hü- cum ettir (İsporat) adasından-Bson. ra (Sikyato) adasımna asker çıkar. dı Sarp bir kaya üzerindeki istih- kâmları altı gün altı gece topa tut. tu.- Buradan 3-400 kürekçi alarak yola çıktı. (Sikros), (Tiyos), (So- fo) ve (Anderos) adalarını da Türk idaresine bağladıktan sonra (Kan. diye) ye doğru dümen kırdı. Giri. di zaptedip İstanköye döndü. Ana- dolu kıyısından kürekçilerini ta., mamladı: (Ağrıboz) dan yiyecek aldı, ağır gemileri yağlattı, silâhla- rı temizletti, kürekleri tamir ettir. di. Barbaros bu işleri yapar, ve İs. tanbula sayısız gemilerle (ganaim ve üsera”" yollarken, düşmanların da diş biliyerek Türk donanmasını imhaya çalışacaklarını, bildiği için onlarım hareket ve vaziyetlerini in- celemek üzere donanmadan yirmi kadar hafif 'perakende” (1) den jbaret bir gönüllü filosu ayırdı; düşman tarafma gözcülüğe gönder. di. Bir hafta sonra, daha gözcüler dönmeden, donanmada gu haber yayıldı: sinden sonra İngiltereye bir mik. tar tank ve “uçan kale” tayyaresi verilmesi hakkmda yapılan teklifi ciddi surette tetkik eylemektedir: (1) Hem kürek, hem yelkenle kullanılan kadırgadan daha hafif- küçük tekne- Frenmkler buna Bivi. gandine derler- — İspanya, Papa, Venedik ve daha başka devlet donanmaları bir. leşerek hep birden (Korfu) ya ge- leceklermiş! Bu haber yanlış değildi. Mütte. fik devletler aralarında, Türk do- nanmasma karşı hicum etmeye ka. rar vermişler, bunun için de do. nanmalarma Korfuda toplanmala. rmı emretmişlerdi. Korfuya ilk gelenler Venedik ve Papa donanması olmuştur. Papa donanmasının kumandanı (Morko Grimani), Barbarosla —Anderya Dorya gelinceye kadar, (Preveze) yi zaptetmek fikrinde idi- Hattâ bir gece taarruz ederek( Preveze) ka, lesini ele geçirmek istedi. Fakat kaleyi muhafaza eden Türk kahra- manları şiddetle mukabele ettiler, hücumları, saldırışları püskürttü. ler: (Grimani), ikinci ve üçüncü taarruzlarda da insanca birçok za., yiat vererek çekilmeye meecbur ol- du, Mağlüp ve münhezim (Korfu) ya döndü. Barbaros, hücumu evvelce tah. min etmişti. Fakat gönderdiği göz- cüler henüz dönmedikleri ve düş. man kuvvetleri hakkımda malümat almadığı için hemen -donanmaya hareket emri vermedi. Beklemeyi, gelecek haberlere göre bir plân ha. zırlamayı muvafık buldu. İstanköyde, Ege denizinin niha- yetsiz ufuklarına bakan küçük bir tepeye vardı. Burası bir orman gi. biydi. Narin, uzun dallı ağaçların yaprakları, kıyıya inen keçi yolunu alaca gölgeler içinde brraktyor, son baharın iğneleyen ve okşayan rüz- güârları ile sarhoş olan martiler, ke. sik kesik naralariyle havayı nokta Iryorlardı. Barbaros, fırtmalaların, rüzgâr- çelikten daha seri adaleli bacaklarmı taş yığmlarma sürte sürte, dar keçi yollarma tır- mana a her gün sabah na. mazmı kıldıktan sonra o tepeye tır. maniyordu. ÖOradan 'gök kadr" sa. kin, gök kadar boş duran denize bakıyor, ufukların, gökle denizin birleştiği dumandan çizginin - öte, - &inden çıkrverecek gönüllü donan- mayrı bekliyordu. Nihayet geldiler ve gelenler de düşman dönanmasınım — (Preveze) ye doğru ilerlediğini haber verdi. Bir saat içinde bütün donanma hazırlandı. Barbaros, (Preveze) ye geldiği zaman limanı bomboöş bul. du- Düşman keşif gemileri, Türk filosuhun meydana çıktığını mütte, fiklere haber verdikleri için düş- man mevcuüt kuvvetiyle (Korfu) ya çekilmişti. Birleşik hükümetlerin genel ku. mandanı (Anderya Dorya) idi. (Kapillo) ve (Grimani) önde iki amiral Papa ve Venedik donanma. larıma kumanda ediyorlardı. İngiliz müverrihi (Leyn Pol)- müttefik donanmasının sayısmı şu suüretle gösteriyor: Kalyon Kadırğa Ceneve i 52 Venedik 10 TO Papa 30 Sen Jan Şovalyeleri iü İspanya ve Portekiz 80 Diğer hıristiyan dev. letler 49 140 162 Bu 302 gemiye karşı, Barbaro- sun emrinde savaşa elverişli ancak 120 kadırga ve kalyon vardı. Ve (Lütfen sayfayı çeviriniz) çalışıyorlardı. Vedat da artık Mevlüdeden bıkmaya başlıyordu. Dökme fab- rikasında çalışan genç işçi kız- lar, Karagümrükteki spor me. raklısı kadın arkadaşları sitem ediyorlar, onu Mevlüdenin kolla- Tından almaya uğraşıyorlardı. Fakat Mevlüde Erkrran Ve- dadı bazı deniz nebatlarının dal- larma düşen mahlükları sara sa- YTa eritip yoketmeleri gibi Bar- mıştı. Mevlüdenin bütün varlı. a taktığı kancayı söküp at- mak kolay değildi. Vedat hem Mevlüdeden bıktığımnı zannedi. yor, hem de onun bir demir hal. ka gibi boynuna dolanan kolla- rını silkip atmak kudretini bu- lamıyordu. Mevlüdenin zehirli bakışları altmda ezildiğini, ira. desini kaybettiğini anlryordu. Bir gün piyazcı gitmese, Mevlüde fabrikaya ka- dar geliyor, kapıda iş saatinin Birkaç gün devam pdecek büyük hikâye KANCA - 10« Yazan: BEKİR SITKI KUNT — İçeride genç işçi kızlar Vedatla aluy ediyorlardı: Mevlüde Ve. dadı burada göremezse tâ Ka- ragümrüğe kadar giderek yolu- nu gözetliyordu. Vedadın İhtiyar annesi oğlu. nu evlendirerek hem mürüvveti. ni görmek, hem de bu cadı ka. dAmdan onu kurtarmak istiyor- du. Mevlüde bütün bunları ha- ber alıyor, ifrit kesiliyordu. Ka- rarmı vermişti, Vedadı elinde: alamıyacaklardı... Fakat Veda. dm günden güne kendisinden u- zallaştığını da anlamıyor değil. di. Her yanı ateş gibi yanıyor- du, Bütün tedbirini Faşırmıştı. Gözü dünyayı görmüyordu. Ve- datsız geceler, dükkânda, sızıp düşünceye kadar içiyordu. Çok günler piyazcı dükkânı kapalı duürüyordu. On gün kadar Vedadı niç gör- mcdi. Onuncu günü fabrikanım arka kapısımdan kaçarken oönü yakaladı. Kolundan tuttu. Ten. ha bir sokaktan dükkânma gü- türmek istedi. Vedat Mevlüde- nin gözlerine hiç bekmıyor, bu gözlerin zalim kancasından ken- disini korumaya çalışıyordu. Korkak, kısık, titrek bir sesle: — Bırak beni, bırak beni... Evde annem beni bekliyor, diye söyleniyordu. Tenha sokağı akşamın İoşlu. gu basmıştı. birden esmer hava içinde bir bıçağın keskin Işığı parlayıp söndü ve bir feryat yükseldi : — Ah.. Anam, yandım!.. w ğ ok Polis merkezinde ifadesini a- lırlarken komiser Mevlüdeye, Erkıran soyadmı niçin aldığını sordu. Mevlüde hiç cevap ver. medi. Yanmdaki polis: — Bunu sormaya ne hacet ko. miser bey, dedi, kadımm erkek öldürmeye ahdı var.. Cinayeti kaç zaman evvel tasarlamıştır, kimbilir ?.. Mevlüde Erkıran susuyordu.. Gözlerinin o her zamanki yırtrer ifadesi tamamen kaybolmuştu. Bütün tavırlarmda miskinlik, uyuşukluk vardı. Hazırlık tahkikatı yapıldıktan sohra, onu tevkifhaneye sevket- tiler. Hiç sessiz, şikâyetsiz yürü. * yordu. Tevkifhanenin kapısma geldikleri zaman kapıda çocuk. ları, Nazifle Süleymanı bekliyor buldu. Cinayeti gazeteler yazmışlar- dı. Demek, vakayı gazete mü. vezzil arkadaşlarından öğ mişlerdi. Gazetelerde Mevlüde Erkıranın insana katil hissini vermiyen sakin bakışlı bir res- mi de vardı. Mevlüde tevkifhanenin kapı- sından girerken, eski alışkanlık. la, çocuklarma birer beş kuruş vermek için ellerini cebire gö- türmek istedi. Fakat bu ellerin kelepgeli olduğunu — anlıyarak gözlrini öte tarafa çevirdi. Yor. guün adımlarla içeri girdi. —BİTTİ— * ikd İ'Fi—'-ı'r.' DÜ