27 Eylül 1940 Tarihli Yenigün (Antakya) Gazetesi Sayfa 1

; T$akrü YETER Sahibi ve Başimuh. muharriri Jazeteye ait yazılar,Neşriyat : wüdürü adına gönderilmelidir? İlânların her kelimesinden pe alınır ücret peşindir Telef. m ——————ğş—ş—ğşğş— a gr HER GUN UGLEDEN SONRALARI Kİ ÇIKAR HALK BAK GAZETESİ — TESİS TARIHI 1928 YIL 12 SAYI 2590 ME TEMSUN ANTAKYA RR ymm mmm am vE Dil davâmız Güzel dilimizi, istiklilimize yaraşır tam ve inüstakil bir varlık yapmak için “£bundan sekiz yıl önce Ebedi Şef A- tatürk tarafından yapılan ve Milli Şef İnönü'nün devri'- de normal seyrini e edeh Türk dil inkılâbının yık dönümün' kutlayoruz gibi, yani Türk dünyasının değil, fa: kat bütü bir si hayret ve takdirini kazanmış bir dâhinin eseri olan Türk Dil Kurumunun sekiz yılık me- saisini burada saymağa ne imkân ve zaman vardır. Ancak şurasını kısaca: söylemek isteriz ki, bu se- kiz: senelik mesai çok faydalı ve verimli olmuş, dilimiz. deki yabancı kelime ve terkiplerin, tamamen değilse bile, mühim bir kısmı atılarak bunun yerine güzel dilimizin ahenkdar terkipleri yerleşmiştir. Dil meselesi, çok mühim, dallı ei ve uzun illa: ra hatta asırlara muhtaç bir iştir. Bug ekâmil ola- rsk gördüğümüz yabancı diller, yüz yle süren emek- lerle meydana gelmiş olmasına rağmen, kelime ve terkiplerden kurtulamamışlardır. Türk Dil Kurumunun sekiz yıllık mesaisinin nsticesini, diğer milletlere nazaran çok ileri ve verimli bir ham le olarak kabul etmek lâzımdır. Bu sekiz yıllık devir içinde bizim en mühim kazan- cımız, Türk Dilinin nekadar zengin kaynaklara dayan- dığının, fakat bunun: şimdiye kadar ihmal edildiği için ta- mamen i kalnış bir hazine olduğunun Ebedi Şef ta- rafından ortaya atılan bir tezle meydana çıkmış olma- “sıdır. Eskiden bize, Türkçenin, dünyanın 3a fakir, en kaba v> en kasır bir dil olduğunu, yabancı dillerin yardımı olma: dan: yalnız Türkçe ile herhangi bir düşüncenin izah edilemiyeceğini söylerlerdi. Atatürk; işte bu haksız ve bilgisiz iddialara karşı Türk milletinin ruhundakı küskünlüğü sezmiş ve Dil me- “ selesini. şahsi işler balinden çıkararak bunu bir devlet işi. ve millet davâsı haline koymuştur. Onun bu tezi ortaya atarak; Dil Kurumunu kurmasile başlıyan: ciddi araştırmalar, bu sakat düşüncelerin tamamile aksini meyılana çıkarmış, yabancı dillerden a san- ” diğımız bir çok kelimelerin öz Türkçe olduğu ve bi zim. dilimizden: yabancı dillere geçtiği A alan ine bu sekiz yı'ık mesüi neticesi olarak, yazı (dili konuşma 'dili arasındaki derin uçurum çok azalmış e “halka doğru ,, düsturu durmadan ilerlemiştir. On ci evvel; basılan: bir kitabı, bir gazete makalesini — oku- yup. anlayabilmek için yalmz Türkçeyi bilmek kafi gel- mezdi. Okur yazar bir köylünün ve hattâ bir şebirlinin bu 5 söküp çıkarmusına hemen imkân yokfigibi idi. Bu kültür ai ve ileri em neka dar ala verdiğini, halka "doğru inerek okuma ile yaz- ma 'dili arasındaki il ortadan Kildirmeğa işle ke zaman anladık Bugün Türkçenin, dünyanın en geniş ifade damarla malik canlı, zengin ve yaşayan bir dil olduğunu, di- cı kelime ve terkiplerden kurtaramadık. Yukarıda da işaret ettiğimiz gibi, Dil meselesi uzun yıllara mubtaç bir ilim meselesidir. Bu inkuâbın, diğer inkılâplarımız! gibi bir kaç; yıl içinde.ve cezri bir şekilde başarılmasına mâddi imkân yoktur. Binasaaleyh bu işte acele etmeden tedrici tekâmül seyrini takip ve ilmi acaştırmalarla çalı şarakiilbedi Şef'in çizdiği yoldan yürümek suretile ya » VAŞ yavaş ileriye götürmek mecburiyetindeyiz. Bunun için, ilmi metodlarla çalışan Dil Kurumumuza her Türk münevverine düşen esaslı vazi- Milli borcu gücünün yettiği kadar' ödenie- a e çeri ki, bu büyük davâ halledilmiş ola Selim ÇELENK İİ mına Ebedi Şefi Ankarada Ebedi Şefin ruhu taziz edildi Ankara 26 (a.a) — Se kizinci dil bayramı münase- betiyle, Maarif Vekili Hasan li Yücel'in riyasetinde bir heyet bugün öğleden sonra Etnoğrafya müzesine giderek Ebedi Şef Atatürkün muvak- kat kabrini ziyaret zurunda sonsuz saygı ve ta zim ite eğilmiştir Heyet, Di Kurt a bir çelenk koymuştur. Buşvekilimiz Dün Moskoya ve Ro- na» kabrine ma elçilerimizi kabul etti Ankara 27 (a.a.) — Baş- vekilimiz Doktor Refik Say- dam, şehrimizde bulunan Ro: ma Büyük Elçimiz o Haydar Rağıp ile Moskova (Büyük Elçimizi kabul etmiş ve ken- dileriyle görüşmüştür. Muharebe Yeni bir safhaya girmiş Roma 27 A.A — Stefa ni ajansı bildiriyor: Dünkü b gazetesi, Hitlerin Avrupadan Afrikaya kolayca geçeceği ni ve geçen dahili ( harpler esnasında Almanya ve İtalya şı barb etmiş olan İspanya- nin, şimdi mihver devletleri» ne nl yakın olmasının tabii olduğunu ye diyor ki B a harbin son safhası olebili. Fakat za- fer katidir. Harbin bu yeni safhası kati zufer için mühim bir merhale teşkil O edecek- tir. Italya Suriyeden neler istiyormuş? Londra 27 A.A.—.İngi- Wz Radyosunun verdiği ha- berlere göre, İtalyânlar, Su- riyeden 12 istekte bulunmuş lardır. Bunların arasında Li- man ve haya meydanlarının Kontrölü ile tayyare ve ge- milerin italyaya teslimi de vardır. Suriyedeki Fransız makam ları bu isteklerin mühim bir kismını reddetmiştir. Diğer kısımları üzerinde İtalyanlar la müzakere devam etmekte ir, lantıda nutuklar ve Dil bayramımı . sekizin yıldönümü dün yurdun köşesinde olduğu gibi. şehri- mizde de merasimle kutlan- mıştır. Bayram münasebetile şehir baştanbaşa : bayraklar- Ta donatılmış bulunuyordu. keyi salonund toblantı Bg edilmiş ve bu toplantı a Parti müfettişimizle ome- bi Vali muavini, Hükü met, Parti, halkevi ve Bele- diye erkâmile esnaf teşek- külleri ve güzide simalar ha- zır bulunmuşlardır. Ik olarak kürsüye çıkan Dil Bayramı Dünmerasimlie kutlı.ndı Bu münasebetle Halkevinde yapılan top- . kara e neşriyatı dinlendi ber İm Lise Edebiyat öğretmeni ve bâlkevi Dil, tarih kolu Şefi Zeki, güzel bir nutuk söyle | miş ve bu siki Türk | dilinin dünya tarihindeki e- | hemmiyetini tebarüz ettirerek eski edebiyatımızdan şiir par Parti Müfetti- şimizteftişte Dün Kırıkhan ve Has- saya gidip geldi Yeni Parti “Müfettişimiz Balıkesir mebusu Fahrettin Tritoğlu vilâyet (o dahilinde ki Parti Kerim eli teftişe uwarada meri n ve Hassa kazalarına gitmiş ve her iki EN SONDAKIKA, an 19 Alman tayyaresi “düşürüldü Londra 27 (aa.) — İngiliz hava nezaretinin tebliğine gö- re, düwöğleden evvel ve son- ra Alman tayyarelerinin faa- liyeti münferit olmuştur. Öğle- den sonra pskaz Alman tayyaresi memleket da hiline girebilmiş ve bazı şe- hirlere' bombalar — atmıştır. Bir mikdar ölü ve yaralı ' ile hasar vardır. Dünkü muhare- belerde 19 Alman tayyaresi düşürülmüştür. 6 İngiliz avcı tayyaresi kayıptır, Fransada Alman ıcrgatı Lowdra 27 A.A. — AK man işgali altında bülunan Fransız şehirlerinde Alman- ların işgal parasi namile bir nevi para ihdas u şehirlerdeki gıda ove diğer maddeleri bu para ile satın ça- | lışmalarına ' başla X Parti 'Mülettişimiz odün ğleden #vvel o şehrimizden eman , şehirdeki Parti teşkilâtım tefe do; “Cum Selim” ÇELENK Neşriyat Müdürü e Abone," Yıllığı : 5 Yabancı 'memleketlere 8 ne sayılar 5 kı : 1-46 — P.K. şürler okundu— An- ; çaları okumuş ve dinlenmiştir. Merasim bu suretle ramına başlamıştır, Bu program çok eğlen geçmi ve Valimizle Parti Mil ettişimiz, şehmizde bulunan Mebuslar ve Vali muavinin» * den başkı Hlalkevi sa lonmnu dolduran kalabalık b vatandaş bed hazır bulu muştur. yat ayni manda Hoparldke. vasıtasile bütün şehrede yayılmıştır, Valimiz. İskenderuna gitti. Valimiz Şükrü Sökmensüer dün öğleden sonrateftişlerde bulunmak ü üzere İskendermna iç li u temsil eylemiştir tiş ettikten sonra akşama ru şehrimize dönmüştür, Romanyada ingilizler tevkif ed iyor Bükreş 27 A.A. — Romar yadaki Amerikan petrol şir- .>keti mümessiilerinden üç me | mur, Romen zabıtası tarafın evkif olunmuştur, Buns ların ini ingilizdir. Bund başka iki Jı enini Rorülii ğa l başka demir muhafız kıtala- rıdâ ii bulunduğu zanne | diliy: aldıkları bildirilmektedir. 8 aranın 7 markı bir İn, ç Vi tekabül per. iğer taraftan Fransı mecburi. iş kanununa tabi tu tulmuşlardır. İşten komık © gitmek istemiyen bir e Fransız kurşuna dizilm lerdir.