11 Aralık 1939 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 2

i EE MAİ ei ii “Düşündüğüm gibi: Zonguldak kömür havzasının devletleştirilmesi! Başvekil Refik Saydam Zonguldakta tetkikat yaptı. Ve bir kaç gün evvel geretelerd: büyük bir memnuniyetle ckuduk ki, hükü. metimiz Zonguldak kömür havzasınm devletleştirilmeşi ve tek ilden idaresi için hazırlıkizra başlamış. Demiryolları, liman, rıbtım, elektrik, tramvay, telefon ve saire gibi nalia müesseselerinin yabanc: ellerde bulundüğu ve $3. nayi şubeleriyle maden istihraç işlerimizin cenebi sermaye hesabına işledi #i samarın & till bu vaziyete bir nihayet vermek vayburaları İstiklâl harbinden sonra mi mühim merkezlerinin den çek germedi. ne imkân olmıyan Türk sermaye ve ida. resiyle işletmek vazifesini başarmamız lâzim geliyordu. Bundan kurtulmak için de yeni ve mijli kir endüstri yaratmak zaruretine düstük. İnkılâbın ihmal kabul etmez bu vazifeyi Cumhuriyet hükümetimiz mümkün sür'atle adımlarla halletmiştir . bir şart olarak önüne koyduğu ve kati Sanayimizin, ötmir yollarımizm ve deniz nakliye vasıtlaarımı. Zin günden güne inkişafı ve dahili isthlâkin mütemadi; ması, nihayet kümür meselesini de art ön safta halli icap eden bir mem. leket tavası yapmağa başlamıştı ve işte bemun için hükümetimiz de isabetli hir görüşle artık bu içe el koymuş bulunuyor, Esasen bundan bir müddetevvel kömür ocaklârmdaki ecnebi sermayesinin evvelce İşzal ettiği dağnık ve ufak sermaye ile işletil mevki elinden alınmıştı, Pakat en ocaklar, yüksek ve seedern teknik tatbik edemedikleri için icap-eden randrmanı veremiyor ve Sunt DERVİŞ (Devamı 6 mc saylanm 4 üncüs sütununda) rl Vakit Asım Us, “Thtikârr yıldıran 3i- Yih” başlıklı mekalesiğde, Tiearet Vekâletinin manffatura tilocarları. nn mallarına mükabil bankalardan aldıkları avansların geri İztetmesi yolundaki emriyle ihtikâra kargı mücasir tedbirler almış olduğunu kaydederek bir Kısım ithalât eg - yasında normz! yükenisler olabile- eeğini, fakat bunun banka krodi. İeriyie yapılan ihtikârı asia mazur gösteremiyeceğini yaziyor ve ihti küria müeidele in mücesir bir vasrta olarak, alınan tedbirlere rağ men fhtikir yaptıklarına ves'ka- larla kansnt bâml olan toptancr- larm isimlerinden bir kara liste yapılması ve bu Msteye girenle, rin devletin namuskâr iş adamla” rma güsterdiği kanuni ve idari ko- Jaylık'ardan istifadeleri imkânınm kaldırılmasını tavsiye ediyor, Yeni Sabah mİ mm kiz? başiıkir meknlesinde, Alman, ya ile dost kalmağı ümit ve bulya etmenin başmı kumlarm inline s0 karak tehlikeyi görmemeğe cal gan deve küşünun buda'a'İan Türkiyeyi ancak IM. Çekoslovakya: me ipinin akıbeti Zaten müamelenin İcrası için an tak iki üç gün ister. Varsın bu bi- ki gün daha sizin müşfik ve te- miz ellerinizde kalmak bahtiyarlı Şına erişsin.. Doktor Şefkat acı bir sesle: — Sonra? . diye derin bir neles aldı - — Sonra, muhakeıra edilir ka” nun ne ceya verime otu (çeker. — Mes. bu ceza «e olabi” — Belki bir ili ay hapis; onu müteakip ebeveynine polis vasıta" sile teslim... — Hapla mi? 4 < Ne yapalım? M. Zekeriya Sertel “Bitaraf kalmanm cezası,, başlıklı yarasın. da Avripadeki büyük derler çar- Ppömazındı, k devletlerin is. #&Mllertri *Yoruvabilmek erflisesi- le çırmınddlarınr. fakat kücük mil- ietlerin bu devler çarpışmasındâa kenara çskilip sayiri kalamıya. caklarım-izah ederek şöyle diyor! “Bitaraf Yalmaık demek, ergeç haritadan silinmeği göze almak demektir... Cumhuriyet Yunus Nadi, “İktrsnâf havatta normal muvszene,, başlıklı yazı- sında, ticaret vekâletinin istihsal ve iatihlâk itibariyle memleketin weumf havatında norma) bir mu- vezene tesisini ietihdaf eden «in . temif ve verimli çalmme'ar fizerin- de bulunduğunu kaydederek &li - nan yeni tedbirleri izah eylemek. Vali Balrrada davet edilecek Kühlerimizle maç yanmak Üzere Istanbula gelen Yurosav #morcu- ları yarın ön birds vali ve heleğr ye reisi Lütfi Kırdarı ziyaret ede. yada hiçbir vakit gazetecilik et” memiştir. AN Nacinin isim müse- beheti dolavrsiyle yantığı yürü düsetmevi Mrçok cihetlerden zamla görürüz. — Fakat yaşı? Zeynebin yaşı henüz on yedi, — Yaşı cezanın teciline bir se. beb teşkil eder, Fakat hükmü giy” mesine mani olamaz. — Rica ederim müddelumum! bey biraz beni dinleyiniz! Zey nep henüz on altı ve on yedi ya; arasında bir çocuk. Babasını, an nesini ve muhitini tanırım, Gör. düğü terbiye tarzı bilirim. Bi- lirsiniz ki inkılâplar tam ve olgun bir yeniye kavuşmak için nezirleri vardır. Bazan kazlı, bazan da böy İe yeni ile eski çarpışırken kanmz kurbanlar vetirler. Yeni, ilk dev rinde şeraiti bifdenbire “değişen bir iklim gibi muhitindeki insan ların sinirlerini ve zihinlerini bir sıtma, gisi saman, Şamtları değişya muhite intibak bir salgın devridir Biz buna transizyon diyoruz.. Müddelumumt gene doktorun Sözünü keserek: — Fakat, dedi, hiç bir sarsmtı ingiltere ve Almanya ile ticaretimiz Ticaret vekili son İ çalışmaları anlatıyor Anzara, 11 — Tlceret vekili Naz“ mi Top ila, kendisile (o görüğet gözeleciierin o mübielif suallerine cevap rek Almanya İle ticaret müzakerelerinin yakında © boşlıya- i coğını tahmin etmek mümkün ol- duğunu, müzukerenin tabii bir ta- rail ol ucağını ve şimdilik va ziyelimizin müzakere için mubatap beklemek olduğunu söylemişlir. Vekil, İngiltere ile üenri müna- sebetlerimizin Inkişafi hususunda- &i müzakerelere dair sorulan o bir suale âz şa cevubi vermişler; “ İngiltere ile Ücaretimizi arte urmak için icap eden esaslar ha zirlanmış ve bu esaslar dahilinde tefevrünt tesbit etmek üzere Lon- dravn heyetimiz gitmiştir. İngilte- reye olan ihracatımızda o şimdiki kalde görluk, itbal hakka İngiliz ia- şe nezareline verilmiş olen (incir ve Ürümlerde vardır. Heyelimizin bu zorlukları ortadan kaldıracağı” ma sünbe yoktur. İthalâta gelince, bu hususta kar- şılışılan müşküller birkaç memba- dan gelmektedir: A4 — Üzün zamanlardanberi tica- ri münasebetleri kesilmiş bir piya- sa İle yeniden münasebetlere giriş- menin teslit ettiği tabit güçlükler vardır, b — İngilörede birçok eşya ihra- catının İsansa babi olması itbalâkı- riva güçleştirmektir. Ticaret vekâ- deli İngiltere ihracatının — İsansını temin etmez hazırdır. Vekil, ihükârla mücudele kanu nunun me Zâlan çıkacağı hakkın daki sünle cevaben, böyle bir ka- nun mevzuubalas olmadığını, ancak hemen bütün diğer memlekellerde oldeğu gibi haze hasüsi nbvalde bü- kümete fevkalâde salâhiyeiler vere” cek bir kanın projesi mevcut oldu- Bunu ve zarunında Meclise arzedi- leceğini söylemiştir Nami, 'Topçnoğin, ihraç madde İerimizin hariete revaç bulmasını temim- için-wekâletin en önce dica- cet anlaşmalarımızın yeknesak bir şekle sokulması “ve Diyasarızla roünasehette bulunduğumuz ve bu- Yınncoğımız piyasalar arasındaki fiyat iniakerrlılarının. Önlenme- si gibi esasları hak elmekte meşgni bulunduğunu ilâve etmiştir. e Atdenizde kon'rol Etrüsk vapuru Çanak- kale dışında muayene 1 edildi İzmir « Mersin seferini yapmak Üzere limanımızdan bareket etmiş olan Etrüsk vapuru Çanakkale bo- Bazından çıktıktan sonra denizde dolaşan bir İngiliz torpidosu tara- fından durdurulmuştur. Etrüsk sü- varisi “dur!,, emri üzerine demir airmş ve vapura giren bir İngiliz askeri heyeti gemide Alman mah bulunup bulunmadığını sormuşlur. Sekiz İngiliz babriye askerinin re- fakat etmekte bulunduğu heyet Ak man malı bulunmadığını antadık- lan ve manifosloye tetkik ettikten sonra vapurdan © ayrılmışlır. Ef rüs be yüzden İzmire 4 sast gesi. kerek varmıştır. yapmadan sizin gibi o mükemmel nümuneler de verebiliyor. Doktor sevimli bir tevazuyla kızardı: — Olabilir. Ben bu husısta bir nümune olmaktan uzağım. Fakat cidden alnımızı yükseltecek, kal bimize tatlı ümitler verec:k. bir çok yüksek nümuneler var, Yal niz dikkat nazarlarınızı çekeceğim nokta; terbiye ve o o terbiyenin doğurduğu mizaç maselesidir. Zey nebin annesi görgüsüz bir kaim, baban (cahil ihtiyar, Zeynep #müzlim bir irsiyetle (o birdenbire yeni hayatın göz kamaştırıcı ışık” larına atlamış taşkın Otuhlu bir mizaç... Gözleri dar bir çerçeveden teeçhüi ve geniş bir (âleme bs xarken ruhunun hamlesi Odar çerçeveyi parçalamık İçi a attlıyor. nihayet kendi dar muhitla! parça, larken düşüyor ve yüzü gözü par çalanıyor. Şimdi biz bu düşen ço cuğa acımali mıyız, yoksa? Tasarruf haftası Yarından sonra mek- teplerde yapılacak merasin İktisat ve lasarruf bullası yarın başlayacaktır, Hafta o münasebetile mekteplerde © yapılacak merrsime dair hazırlanan proğram mektep dere günderilmişiir. Programa göre, hafta içinde her mektepte enaz bir müsamere tertip (o olunacak ve buna talebe velileri de çağrılacak» tır. Müsamerelerde evvelâ bir mu alim bu mavza bakkında bir kon- ferans vererek o memleketimizdeki #$tisadi vaziyeti har bakımdan on Yalacaktır. Müsilimler, derrlerinde iklisat ve tasarrufa dair Yaalatelif mevzular etrafında talebe < İle ko- muşmalar yapacaklardır. Gene bu hafta içinde bir gün talebe (o toplu olarak bankalara giderek kumbara“ İarında biriktirdikleri paarları bo şaltacaklar ve tasarral (o faydaları hakkında izahat alacaklardır. Et fiyatları Dahiliye vekâleti yeni bir komisyon kuruyor Evvelki sene et fiyatlarını ucuz” Jstmak için mezbaha rüsumundan yüzde elli tenzilât yapılmış ve bug- dan belediye bütçesinde tahassül &den ğü) bin liralık açığa raükabik hükümet belediyeye bu uullar yar- dun emişli, Bu yardım bu seno ya- pılmadığındaı belediye bütçesinde Boksanlık husule gelmiştir. Hükümet et işi ile umumi sarette müşgul alürken ietkikat o yapınak, İstanbul mezbaha işini ve mezbaha rüsumundan İstanbul belediyesinin | ettiği istifadeyi araştırmak ve lcap | eden kararları vermek (o Üzere ya” kında Dahiliye vekâletinde bir ko- misyon tonlsnacaklır, Komisyona Dahiliye, Ziraat, Ticaret ve İktisat vekâletlerile belediyeden müralbus iar iştirak edecöklir. ———— Sirkecide bu sabahki > yangın Bu sabah saat beşe doğru Bir- kecide istasyon karşısmda Lembo Plaka'nın birahanesinden oyangm yıkmıştır. O sss nöbette bulunan nokta polis ile bekçi daha başlangıçla yangınm farkma vararak biraha” nenin kapısını kırmak suretile içe- riye girmişler ve tutugmuş olan tahtaları söndürmüslerdir, İtfaiye geldiği zaman ateş bastırılmış bu. Munuyordu, Yangın söndükten sonra gelen dükkân sahibi zabia tarafından sorgu eltina alınmıştır. Yangının sebebi tahkik edilmek” te olduğundan araştırmaların iş. kül edilmemesi için dükküum önü- Be mamur konularak içeriye giri mesi muvakkatan yasak edilmiştir. Muhacir nakliyatı bitti Bu yıl göçmen nakliyatı Bitmiş- tir. 780 ailelik sod kulile de getiri” lerek İzmir ve Kocaeli mıatakslurır na yerleştirilmiştir. Bu yıl Romon- Ya ve Bulgaristandan getirilen göç- menlerin milfarı, 17 bini bulmyışs ter. Bunların yarısından — fazlası Diyarbakır havalisine, diğerleri de muhtelif o srmtakelara yerleştirik iişlerdir, — Acıdığımız için cemiyet ona | elini uzatıyor ya. — Fakat bu el kabahati bir şa. mar gibi yüze vuran sert bir elle olmamalı, — Lâkin muhterem doktor siz Adeta kanunların iddi ve sert dini itham ediyorsunuz... (Eğer dünya yüzünde o âli © ve hâlim Gin korkusu olmasa o medânijet âleminde zevk ve sala kAşaneleri yerine hapishane.er kurmaklâzım gelirdi. — Korku ile hakiki nedam:t niz ya? Müddelumumi başımı — iğmişti. Doktor Şefkat devam etti: — Ya teşhir?! Eğer bev bilyük tör kanun adamı olsaydı, kan “döken cinayetlerle, dyasi cürüm erden gayri, bütün ruh hastalık mücrimlerini işiti'mez görülmez bir tarzla mıhaksme etınsi tek lif ederdim. Emin olunuz ki müd. kiz LAM) Le) MİLL «Gör El Belediye teşkilâtı genişliyor Belediyeler kanununun İstanbul belediyesine verdiği işlerin o başar sılmasını emin edecek o mabiyette hazırlan» yeni bir deşkllât projesi maktadır. — em raseti, hangi dairenla Mâla lüzum Ogör sormuş ve ce vapları toplamıştır. Bu arada beles diye iktisat müdürlüğünde, ekmek, sol, kömür, odun ve ihlikâr mese lelerile Misğu ak muhtelif şefe kler hurulacağı gibi — işsizlere iş bulmak, emlâk icar işleri o ve hiz- metçiler için ayri bürolar buluna caktır. Belediye imar ve sıhhat müdür Mükleri de deşkillilarını genişletmek teklifinde bulunmuşlardır. Beled'venin yeni teşkilât projesi, şübelerin bu İstekleri Ye künunün istediği hizmetler gözününde tutu larak hazırlanmaktadır. e ei sz : 5 Amerika ile ticaretimiz Amerika ile tikas o yapılmasına karar verilmesi, bülün Amerika pi yasalarında Türkiye mallarına ha- faretli talepler uyandırmıştır. Amerikabine, o memleketimizden yün ve deri almak ( İslemişlerdir. Bu yıl yapak meveudumuz olan 90 bin balyeden ancak dörtle biri yer- li fabrikeler tarafından satın eli haeşk ve geri kulan miklar edilebilecektir. Bu hususta tedbir ler alınması için tüccarlar (alâka. 'darlara mürsemte hazırlanmakta dırlar. —— Mete vapuru karaya oturdu Karadenizde başlayan fırtına de- | ven — Aki izarı vam ötmekledir. Kalkavan, oğulları» Ba sil Mete vapuru Karaburun ci rında Karaya olurmuştur. Vapurda | #lcılmıyorum, onları yi9€ hasar yoklur. imdi İsviçre bizden tütün alacak Memleketimizde: senede beş | milyon kilo kadar tütün satmalan büyük bir mücssssenin mlimeselli olan H. Spiror buzünkü ekspresle İsviğreden gelmiştir. Bu müessesa ya'nız İsviçre de- #1, Almanya irin ds tütün almak nivetinda olduğundan piyasamız » daki tomasları ehemmiyetli görülür yor. ———— Bir acar grubu Şehrimizde çelik fabri- kası kurmak istiyor Büyük bir Masar sanavi grumu, şehrimizde çelik fabrikası kurmak Üzere teşebbüslere girişmiştir. Bü grupun mümesefli olan M. Valendi'nin yarm Peşteden İstan- bula gelmesi beklenmektedir. Ma- çarlar, bu fabrika ile hurda de * mirleri çelik haline getirebilecek. lerini, Diyleca o piyâkanm mühim bir ihiyaemı karşılıyabileceklerini ileri sürüyorlar, —g Yusoslav konsolosu Relrra'tan geldi Bir hafta kadar evvel Belerrda giden Yugo'ar - başkonsolesu M. H-ci Ceretyeviç bugünkü konvan- b trenile şelirimize dönmüş. ür, delumumi beyefendi aleni muha» Kemelerde ister istemez teşhir & dilen mücrimler hicabın rengini büsbütün kaybediyorlar, bir pır vasızlık, bir kayıtsızlık geliyor on. lara... Müddelumümi gerginliğini kay” beden yumuşak bir gülüşe başı ni kaldırârak; 5 Siz bir avukat olmalıydmız aziz doktor - dedi . Fakat temenni etmeğe dedilin varmr yor, çünkü bütün memleket dok” tor olarak sizi o kalar seviyor ve biz öyle büyük bir saygı ile size itimat ediyoruz ki, — Teşekkür ederim beyefendi. — Sizin çok kıymetli vaktinizi israf ettiğim için beni adinin | güme vekili vim İrsifade etmekten kendimi alama. | leri ihdası zerinde eat ii . isı — Rica ederim efendim. — Çok da yoruldunuz. — Fakat hiçbir şeye yaramadı! | rarlarındaki (Devamı var) ihrac | ga dalıyorum. Ölüm gibi Hİ, | simdiye kadar ku derse İ ğim için kendi kendime sazan bunu | belki artık bulamazsin!# aydr bana bir hal oldu: kasildim, Na dürkye: ee e suca... Birtakım rum, bir izl satır okudukti dalıyorum, O satrlarm © dör bir fikre, bir paymit yi hiç bir düştincenin, hiç Pİ, lin, hissin bulunmadığı bi” Son günlerde Orta - ir şnirlerini © olmmağa Charler d'Orlönre'm fd çe ime dolandı: “En la * Longue Actente...., “Je : solf en couste In fontaln©-'/4 f te o kadar, Baki'yi At şafakta mihr-j müneyeer ii rabda,, beytine vuruldu sayfaları açamadım. Pim, ama oluyamtıyoru Gecen gün yolda Yusuf I'ya tesadüf ettim; Xi la, Ses mecmuasnı üzere bir köseye koyu! kat bir sayıyı açtum. temmuz say:ar... Gerçektö” banci sayısmda çikan giirleri değil, Hele: “Yavrumâ #ilri var, insana adeta bİf ilga ediyor, Şu satirlori yan: Be Kete ik MR wi Z £ Bu kadar değil; sy ri leri hep ei edi ia ri çeleria dolu. Nal V.nİ ki şürlerine (belki de dar o mecmunda bundan miz bir eliri çıkreeti) ha olgun; Mehmet Ümit besliyebileceğimizi örn da size da haber pir. Karallab # s7 sti mahker meleri | ye e ali Münferid hâkimli 9 timi maktadır. Verilen bi p vekâlet halen istinats 1 fi cak hukuk makele çe Mesmidir ,