25 Eylül 1939 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 4

y ı K, y v — hir filosu Polonyadan mwııınmmuıunmıınm Dünün ve bugünün haber ve hadıselerl BTEEWYTUGEURUWU M * SKUT İ PWYECA YON DAKİKA ELA AĞA AAA Yunan elçisinin - Haber'e beyanatı — «Balkanlarda vaziyet gıttıkçe salâh buluyor» Şehrimizde bulunan Yunanistanın Ankara elçisi Rafael, dün kendi- &iyle görüşen bir muharririmize Balkanlardaki vaziyetten bahse . derek Arnavutluk — hududunda mevcut askerlerin çekilmesi için İtalyanlarla yapılan anlaşmanın ehemmiyetini tebarüz ettirmiş ve şunları söylemiştir: — Bu anlaşmanın Balkanlarda sulhün devamını isteyenleri mem nun edeceğine şüphe yoktur. Za- ten gerek biz, gerek diğer Bal. kanlı dostlarımız tamamiyle par sif vaziyetteyiz. Kendimizi koru. maktan ve sulhtan başka bir ar- zumuz yoktur. Balkanlarda — vaziyet gittikçe daha ziyade salâh kesbediyor. Av. rupadaki harbin ne kadar sürece- ğini kestirmeğe imkân göremiyo rum Bitiraflığımızı ilân ettiğimiz malümdüur. Buna ilâve edecek sö züm yoktur. Fransız gazeteleri Bulgaristanın yaziyetini şüpheli görüyor (Baştarafı 1 incide) Bu haberlere göre hudut hattı hakkında müzakerelerde mak tizere bir Alman askeri heye- ti. geçende Moskovaya gitmiştir. Bu heyetin Almanyaya avdet et- mek üzere bulunduğu söylenmiş- se de heyetin bir müddet — daha Moskovada kalacağı sonradan öğ renilmiştir. "HTudutlar nehir boylarında Londra, — Askeri mahafildeki kanaate göre Lehistanın taksimin: de Rusya ile Almanya sevkulceyşi bakımından hareket — etmekte ve bunun için hudutların nehir boy- larında çizilmesini muvalık — bul- maktadır. Zira, nehirle — ayrılan hudutların bir harp halinde mü- dalaası daha kolay olacaktır. Kızılordunun tebliği Moskova, 25 (A. A.) — Tass: Kızılordu — genel , kurmayının tebliği: 24 eylül pazar günü, tahdid e. dilen hatta doğru ilerliyen kızıl. ordu kıtaları, Seiny, Avgustov ve Grubeşev — şehirlerini — almışlar, ve Brestlitovskun d0 kilometre şimali — garbisinde — Avgustov - Kuyehinebrians - Rassno hattmı tutmuşlar, Brestlitovskun 22 ki . lometre cenubu gerbisinde Picht. ehats'ı, Luibomili, — Grubeşovu, Counouy'u ve Lvovun 20 kilamet- re şimali garbisinde Yahouv'u ele geçirmişlerdir. Lvovun cenub garbisinde, Ko- marno, Dragobitch ve — Boryslav almmıştır. Garbi Bielerusya ve garbi Uk. raynada Polonya ordusunun ba . kayasmı temizlemekte olan kızı- lordu kuvvetleri, — Breslitovskun cenubu şarkisindeki Polonya kıta İarr grupunun tasfiyesi esnasında on bimden fazla er ve subay ve Grubeşovun cenubu şarkisindeki gruüupun tasfiyesinde de bir piya- de alayı ve bir motörlü livayı e. sir almıslardır. Sovyet nehir - filosu Dinyeperde ilerliyor Moskova, 25 (A. A.) — Din. yeper nehri üzerindeki Sovyet ne- mukâve- met gürmeden ilerlemektedir. Bu filölar dün Punitsev , Sarvy şimendifer köprüsüne kadar gel . miştir. Dinyeper nthri üzerinde bir kaç mayn keşfedilmiştir. Polon yalrlar Sövyet filosunun muva . 4 salatından evvel birkaç silâh' ve | mühimmat yüklü birçok gemileri nehirde batırmışlardır. Fransız gazetelerine göre Paris, 25 (A.A.) — Havas; Fransız matbuatı, “Sovyetlerin yeniden Avrupaya duhulü,, mev- zum ile Gaagpel elmaktadır. Gazeteler, Panslavizmin bu ye- ni akını ile yani iki meselenin or- taya gılxtıgmı tebâarüz ettirmekte- dir.Bu iki mesele, Akdeniz mese- bulun:- | | lesi ile Balkanlar meselesinin gös- terdiği vaziyette değişiklik — hasıl olması ve cermanizm — ile slavizm arasındaki mücadelenin yeni — bir safhaya girmiş bulunmasıdır. “Journal,, gazetesinde — Saint - Brice, diyor ki: , “Bu meselede en karakteristik vaziyet, Bulgarların hattı hareke- | tidir. Bulgarlar, Rusya ve Alman yanın Polonyadaki müşterek ha- reketlerini vesile ittihaz — ederek Dobrucarüzerindeki taleplerini ile- ri sürmektedir. Şurasını da unut- mamalıdır ki Balkan antantı, bu tadilci programa kdm kurulmuş- Cuf Journal gazetesi, de de ayni mevzua temas mekte ve şöyle demektedir: “Epey zamandanberi —Alman- ya tarafından açıkça tehdit edil- mekte olan Yugoslavya, yeni va” ziyeti o derece iyi görüyor ki sa- nıldığına göre, yakında Moska - va hükümetini tanıyacak ve Sov- yetler Birliği ile diplomatik müna sebat tesis eyleyecektir. Şurasını hatırlayalım ki 1914 harbi, Rusyanın Balkanlardaki kendi menfaatleri namına fakat ayni zamanda da Slavizm adına Sırbistanı müdafaaya koyulması ile patlamıştır, başmakalesin- eyle: Bizler, ©o zaman Rusyanın müt tefiki olarak ve verdiğimiz sözü | tutmak için harbe girmiştik. Fakat asıl anlaşmazlık, Viyana ile Petersburg arasında, Slavlar ile Cermenler arasında idi. Acaba bugün, Proleter çehreli yeni bir Panslavizm ilerleme ha- linde değilmi dir?. Ve Almarıya - nın tazyiki altında bir çok Slav milletleri mevcut değil midir?. Ekselsior gazetesi diyor ki: Soövyetlerin oyunu sarihtir. Son yirmi sene zarfında, Sovyetler, Almanların elinden mümkün ol- duğu kadar çok şey almağa fakat ne müttefik ne de düşman olarak Almanya ile yalnız başına karışı karşıya kalmamağa çalışmışlardır. Ekselsior, makalesini şöyle bi- tiriyor: Panslavizmin bir tek tehlikeli düşmanı vardır ve o da Prusya- dır. Garp cephesinde Paris, 25 — Fransız ordusu, bütün cephede, Alman hatlarını veniden tazyika başlamışlar, bu tazyik şiddetli bir taarruz mahi - yetini almıştır. Dün tayyare faa- aliyeti çok olmuştur. Fransızlar, Alman toprâağında zaptettikleri yerlere yeni sistem ağır toplar koymuşlardır. Bu su- retle hâkim tepelerden Zigfrid hattını şiddetle hombardıman &- debileceklerdir. (Fransız cephesindeki harekâ- ta dair daha evvel gelen haberler 3 üncü sayfadadır.) Orta tedrisat müesseseleri, ilk mektepler tatil devrelerini bitire* rek bu sabah açılmışlar ve uzun yaz günlerini kırlarda, deniz kenar- larında binbir eğlence ile gecirerek yorulan kafalarını dinlendiren talebeler tekrar kültür yuvalarına devama başlanışlardır. Bu sene orta mektep ve liselerde 45 şube açılmış, Kasımpaşa birinci, Üsküdar ikinci, Nişantaşı erkek, Karagümrük erkek, Pen- dik muhtelit orta mekteplerinin çifte tedrisat yapmaları kararlaş- mıştır. Pendik orta mektebindeki kız talebelerin Göztepe orta mek- tebine naklinden vazgeçilmiştir. Haâdiselerin tefsiri (Baş tarafı 1 incide) kanaat getirmişlerdir ki, Alman milleti değil, Nazizm ge- tirmiştir. Bu bir umacı gibi orta- da durdukça ürkek sulhün artık meydana çıkmasıma imkân yok. tur. Demokrasiler artık aldatıla- maz. Bu da bir dolaptır. Sulh istiyen Nazizme, böyle ce- vab veren demokrasiler, acaba Nazizmin fırsat buldukça dünya sulhünü yeniden bozacağı kanaa- tini, Nazi liderlerinin Fransaya kucak kucak dostluk çiçekleri takdime çalışırken bundan İngil. tereyi hariç bırakmasından mı anlamış olacaklar; bunu bilmiyoa- ruz, Fâakat bizim kagnaatimize gö- re sulhü teşebbüs değil, başlıyan harb getirecektir. — HASAN KUMÇAYI harhbi' Varşovanın bombardımanı (Baştaralı 1 incide) etmiş ve o aralık dua etmekte bu- lunan birçok kimseler ölmüş ve yaralanmıştır. Diğer bir bombardıman — esna- sında Ujazdon hastanesinin — iki katı harap — öolmüş ve — bina- larda bulunan kadınlar, çocuklar, ve; yaralı askerlerin büyük bir kısşmı ölmüştür. Hastaneye kızıl- haç işaretleri konulmuştu. Mühendis mektebi ile Zoliroz is mindeki yeni mahallenin — birçok binaları yanmaktadır, General Vehip memlekete dönüyor Ankara, 21 — Eski ordu ku- mahndanlarından general gözlerinden malül olduğunu ileri sürerek anavatana kabulünü hü. kümetten rica etmiş, geneoralin bu isteği kabul edilmiştir. General Vehib umumi harpten sonra kendiliğinden memloeketi terketmiş, bu müddet bir çok maceralara atılmış, bu arada İtalyan - Habeş harbine iş- tirak etmişti, Vehib ! Jikte zarfında | Ankarada fırtına Ankara 25 — Dün saat şehrimizde yağmurla karışık şid- detli bir fırtına kopmuştur. Fırtır nanının şiddetinden bazt ağaçlar ve birkaç evin damı uçmuştur. İ7 de Vekiller Ankaraya döndüler | Birkaç gündenberi — şehrimizde bulunan Dahiliye vekili Faik Öz- trak, Nafia vekili general Ali Fu- at Cebesoy ile Sıhhiye vekili Hu- lüsi Alataş dün geceki — ekspresle Ankaraya avdet etmişlerdir. Berat kandili İstanbul Müftülüğünden: Eylülün 28 inci berşembe günü Saban ayının 14 üne müsadif ol- duğundan mezkür perş >xb> günü akşamı (curra gecesi) Leylei Be- rat olduğu ilân olunur. Bükreş suikasti (Baştarafr 1 incide) kadar idam edilen Demirmuha * fızların sayısı 350 yi bulmuştur. Kral Karol müteveffa başvekil Kalineskuya Romanyanın en bü- yük nişanı olan birinci Karol nı- şanının vefattan sonra verilen rütbesini tevcih etmiştir. Zelzelenin zararı bir mılyon İira İzmir, 25 — Dikilide enkazın temizlenmesine devam edilmekte dir. Yeniden bazı insan ve hay- van cesetleri çıkarılmıştır. Mühim telefat olduğu zannedilen çarşı içine henüz girilememiştir. Bu- raları enkaz ile doludur, yollar he nüz açılamamıştır. Enkazın kal- dırılamamış olduğu yerlerden a- | ğit bir koku yayılmağa başlartırşe" tır. |Halk yeni zelzele olur. kor. kusile geceleri sokaklarda geçir- mektedir. Kızıilayın Eskişehirden yola çıkardığı 500 çadır henüz gelme- miştir. Kızılay şehir parkmda bir aşevi açmış, kazazedelere sı- cak yemek dağıtmağa başlamış * tır. Sarsıntılar hâlâ devam etmekte dir. Dün gece saat 20.50 de şid- detli bir sarsıntı olmuş halk kor- ku geçirmiştir. Telefat yoktur . Resmi daireler yıkıldığından , kaymakamlık ve emniyet dairesi çadırlarda çalışmaktadır. İzmir valisi ile parti müfettişi ve mebus lar Dikiliye giderek alman ted- birleri gözden geçirmişlerdir . Şimdilik maddi zarar ve ziyan bir milyon liradan fazla tahmin edilmektedir. Kızılayın yardımları Ankara, 24 (A.A.) — Haber aldığımıza göre Kızılay umumi merkezi, Dikili felâketzedelerine yaptığı ilk para yardımlariyle bir göndermiş olduğu üç yüz çadıra ilâveten yeniden 200 çadır daha göndermiştir. Felâketzedelerin iskân ve iaşe- leri ve âcil ihtiyaçlariyle yakın - dan — alâkadar bulunmakta Olan Kızılay umumi — merkezi, yer sarsıntısından zarar görmüş bülunan vatandaşlarımızın diğer her türlü ihtiyaçlarının — temini için de icap eden müteakip yar- dımlarda bulunacaktır. Teberrü miktarı 10 bin lirayı buldu İzmir, 24 (ALA.) — Dikili fe- lâketinin muhitte uyandırdığı has sasiyet genişleyerek devam et- 'mektedir. C. H. Partisi vilâyet başkanı bir beyanname neşrederek yurd daşları felâketzedelere yardıma davet etmiştir. İane listesinin dün kü yekünu parti, Kızrlay ve Cum huriyet Merkez Bankasımın yük- sek miktardaki yardımlariyle bir likte 10.263 liraya baliğ olmuş - tur. Burada bulunan mebuslar şLi Almanların tayyareye karşı bir silâhları Roma, 25 (A.A.) — Almanyanın garp cephesinde bulunan İ“F yan gazetecileri Almanların düşman tayyarelerine karşı içleri pat” w d yıcı maddelerle dolu küçük balonlar kullandıklarını bildirmekted'” $ İstendiği zaman infilâk eden bu balonlar, civarda dolaşan ta_vvariı için tehlikeli birer silâhtır. Alman - Sovyet misakı Berlin, 25 (A.A.) — Alman istihbarat bürosu bildiriyor: Berlindeki Sovyetler Birliği elçisi ile Von Viezbacker, dün redildiği tarihten itibaren muteber olan 25 ağustos 1939 Alman - Soövyet ademi tecavüz teati etmişlerdir. misakının musaddak nüshalaf” Haliçte denizaltı inşaatı Almanld taratından fatil edildi Alman Krup fabrikasının şeh- rimizdeki mümessilliği, Hasköy . deki tahtelbahir inşaatını bu sa- bah tatil etmiştir. Malüm olduğu üzere Krup fab. rikası hükümetimizle yaptığı an - laşmada inşaatını Üzerine aldığı dört tahtelbahirimizden ikisini Al manyada ve ikisini de Haliçte eski Valide kızağınım bulunduğu yerde tesisat vücuda — getirerek yapmağı kabul etmişti. Almanya. da inşa edilen tahtelbahirlerden bir tanesi teslim almarak limanı- miıza gelmiş, fakat diğeri siyasi vaziyetin karışması behanesi yü. zünden Almanyada kalmıştı. Ha - liçte inşa edilenlerin bir tanesi dört beş ay evvel, diğeri bir ay kadar evvel- denize indirilmişti. Dört beş ay evvel denize indiri, -den Atılay, bir iki ufaktefek nok- sanı istisna edılırse tamamlan . mıştır. Fakat, daha denize İndiril- mesinden bir ay bile geçmiyen Yıldıray ise henüz yarı inşa ha- lindedir. Kaptan köşkü ve buna bağlı bütün tertibatı yapılmamış- tır. Yirmi gündenberi Almanya. dan tahtelbahirin tamamlanması için” lüzumu olan malzemenin gönderilmemesi — esasen inşaatı dururmuş bulunuyordu. Buradaki ı fabrika mümessil ve mühendisle- ri de son günlerde mevcut tesi. satım bir tek tahtelbahir için faz- la olduğunu söyliyerek bazı âlet ve makineleri, bu arada bir tane kompresyon makinesini de am - balâj ederek Almanyaya gönder- mişlerdir. Bu makine ve âeltlerin buradan Almanyaya kolayca sev kedildiği — halde, — Almanyadan tahtelbahirlerin insasında lüzum. lu olan malzemenin memleketimi- ze gönderilmemesi garib görün . mektedir. İşte, vaziyet bu — şekildeyken bu sabah her zamanki gibi saat 6,30 da işe başlıyan 3800 amele sa at sekizde çalman düdüklerle a. tölyenin meydanlığına çağırılmış ve Krup mümessili ile mühen - disler kendilerine artık iş olma . dığını ve dağılmalarını söylemiş- lerdir. Ameleler, bu âni vaziyet karşısında itirazlara — başlamışlar ve kanuünen kendilerinin birden . bire işlerinden çıkarılamıyacakla- rını, bu takdirde hiç olmazsa on beş günlük tazminat — verilmesi lâzımgeldiğini söylemişlerdir. Bu sözlere karşı Almanlar meydanın ortasına bir kâğıt asmışlar ve bunda ilk sözlerini değiştirerek: “Biz sizi işten çıkarmıyoruz. Ge., ne çağıracağız,, diye yazmışlar- dir. ÂAmeleler, atölyelerdeki son kalan birkaç makine ve âletin de sökülmekte olduğunu gördükleri için vaziyetten şüphelenmişler ve derhal alâkadar makamlara ve deniz kumandanlığıma müracaat etmişlerdir. Bu garib —hâdisenin Dikiftye giderek felâket mıntaka- sınt gezmişler ve müsahedeleri hakkında merkeze malümat ver- mişlerdir. | tahkikatma başlanmış bulunmt” ü tadır, tarili” | | d İlk denize inen Atılay taht*ı ! bahirinin geri kalan noksa burada yapılacak kadar ehe "' | yetsiz olduğu halde henüz | inen Yıldırayın inşaatı yarıda *l mıştır. Bu vaziyete göre, Alm lar inşalarmı taahhüd ettikli dört denizaltıdan ancak ikisini mamlamışlardır. Diğer tarai” | Bi b © söylendiğine göre, Alman hendisleri — de lar, Bandırma ekspresi kaza geçirdi — İzmir 25 — Dün akşam , dırmadan gelen ekspres Kar$t? memleketler” İç dönmek üzere hazırlanmakta€ #it kada Çiznik köyü ciyarındâ 'Fİ : tamir edilen demiryolundan &İ tret'l M ken toprağa saplanmış, yüzden İzmire iki saat teahhi” gelmiştir. Nüfusça zarar mkt“f ganamacua p sinema tekniğinit Ç en son harikası l BAY ÇETİN « JÇANADAMLA' DİYARINDA| pek yakında .(,414 ALKAZAR, « 4AEPE > sinemasında < PETER LORRE'NİR en son filmi 4ö. MOTO'nun Son KO Bu eser SARAT Sinemasının en büyük zaleri olacak AMT & Alemdafığgim Üç ahbap çavuşl“f | İ harbe gidiyor Arse- Lopen geliyor. İ=ııu::==:ı Hhetarbbibek li apsad £ HAPOA 1STDTD YANYANOT 2P.H'TYHA : 1$eğde|deg depnasy 99098 ng NASONLUANI MELL JAYS 'A MAL! LYU "KURTULUŞ Biçki ve Dikiş Dershl Müdiresi: Bayan Papt .w ? Haftanın 4 gününü - kadi günde üçer saat Fransız biçki-ve dikiş dersi tedris € 4 ayda maarilçe mueadda : ma verilir. Feriköy Tepelîfîta No. Papazyan apartımanı- — İ Çü Ş