25 Eylül 1939 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

BUyük edlb HALİD ZİYA UŞAKUGİLİN yeni eseri: ihtiyar Dost Kitabcılardan îsteyîniz. yilı umhuriye ccoo İSTANBUL CAĞALOĞLU î OOZZ Telgraf ve mektub adresl: Cumhurlyet, tstanbul Posta kutusu: İstanbuL No. 246 Telefon: Başmuharrlr ve evl: 22366. Tahrir heyeti: 24298. Idare ve matbaa kısmı 24299 24290 CELÂLEDDİN EZİNE KUB ve ÖTEKİLER Bir rüya oyuna i £.0 CulAl I OöO I 9K LyilH IQQQ Kitabcmîzdan arayînîz. Ingiliz Hariciye Nazırı, Sovyet sefiri Maiski ile uzun bir görüşme yaptı Kurtarıcı ideal Ankara, 24 ('Başmuhajrririmizden) alnız kurtancı değil, daima zafere götürücü ideal: Bize göre bu, Türkün bütün bir aşk ve heyecanla sanldığı ve sanlacağı kendi milliyetı şuurudur. Baştanbaşa Avrupayı saracak bir tehlikenin ilk karanlık bulutlan ufulclardan belirmeğe başladığı zaman Mıllî Şefımiz; sanki Türk milletinin bağrından kopup gelen tanrısal bir sesle haykırmıştı: Kendisinde milletlerin hiir ve müstakil varhklarına suikasd taşıyan her hareket Türk mılletıni aşılmaz ve geçilmez bir yalçın kaya halinde, haşin ve gadabIı. karşısmda bulacaktır. Ufuklarda belirmeğe başhyan kara bulutlar gittikçe koyulaşıp yığılarak fırtına biribirini koğalıyan şimşeklerin panltıİan içinde patlak verdi. Polonya iizerine düşen yıldınmlı kasırga, Avrupa şimaiinin solıuıda ve sağında muazzam infilaklann tarrakalarile takib olunarak insanhğın kulağını derin uğultularile doldurmağa koyulmuştur. Gözlerimiz bu kıyamete benziyen eşsiz boğuşmanm ateş ve kan manzarasına dikili, vaziyetin inkişafını, insanlığın felâketine çok acıyan, fakat kendi hesabımıza teîâşın ve endişenin zerresine dahi yer vermiyen sükunetli ve Luvvetli bir kalble temaşa ediyoruz. Soğukkanhğımız rasgele bir tevekkülün yersiz ıtimadından değil yangının genişlemesi ıhtimali karşısmda kendi yurdumuz sınırlarında ona geçid vermiyecek bir kudretle mücehhez oluşumuzdandır. Türk milleti idrak edilmiş milliyeti şuurunun biribirinden kuvvetli binbir cihazile mücehhez istihkâmı içinde oturuyor. Milliyeti şuuruna erişmiş Türk milleti, yani Türk milliyetçiliği: Işte idealimiz. Dünya memleket ve milletlerini yerlerinden oynatarak biribirine katmak tehdidile ufuklan sarmağa başhyan tehlike hrtmalan bizi ancak kendi idealimizde daha ziyade kuvvetlendirip yükseltebılir. Birşeyden en kat'î surette eminiz: Milliyeti şuurunu idrak etmiş bir milleti korkutacak tehlike olamaz, ve böyle bir milleti yenip yok edecek kuvvet bulunamaz. Silâhlann şimdi görülenlerinden daha kahirlerini keşif, imal ve istimal etmek ihtimali vardır: Fakat millî şuuru sırrına ermiş bir milletin azim ve heyecan dolu varlığındaki silâhtan daha kahirini ve daha kudretlisini bulmağa imkân yoktur. Mademki insanhğı yeni yeni hercümerclere götürmek ıstidadındaki hâdiselere karşı soğukkanlılığımızın sımnı millî benliğimizin iyiden iyiye duyulmuş çok sevimli varhğında buluyoruz, o halde yalnız kurtancı değil, hatta daima zaferlore götürücü millî kudretin başılca blsımını bir daha görüp anlıyoruz demektir. Son dünya buhranı vesilesile ipucunu bir daha ele geçirmiş olduğumuz bu hakikatin üzerinde fasılasız durmalı, ucu elimize geçen o ipi sıkı sıkı yakalıyarak hep cna tutunmahyız. O bize yalnız harb ihtimallerinde değil, sulh zamanlannda dahi, yani bütün hayatta daima ayni kuvvetle lâzımdır. Doğrusu istenilirse bütün tarih boyunda hep kendiliğinden büyüklüğünün hamleleri içinde yaşayagelmiş olan Türk milleti her teveccüh ettiği ıstikamette ülkeler ahp devletler kurar ve bir yerde bitti sanılırken arkasından ve az ileride yeni bir hayatiyetle fışkırıp yükseldiği görülürken kendi yüce hayatının dayandığı amiller üzerinde fikir yormağa bile ihtîyac görmiypcek bir kahramanlık timsali olmuştur. Ancak zamanla hayat ferdler için olduğu Londrada muhim bir mülâkat Hariciye Vekilimizin seyahati Ş. Saracoğlu Odesada merasimle karşılandı Hariciye Vekilimiz beyanatında «iki memleket bugün de, her zaman olduğu gibi şimdiye kadar ayni yüksek hararetini muhafaza etmiş, dostlukla dolu ellerini birbirine uzatmaktadır» dedi. Odesa, 24 (a.a.) (Tass) Türkiye Hariciye Vekili Şükrü Saracoğlu, refakatinde Hariciye yüksek erkânı ve Sovyetler Birliğinin Ankara büyükelçisi Terentief olduğu halde, dün akşam Kadeş vapurile buraya gelmiştir. Sovyetler Birliğinin misafirleri, nhtımda Odesa Sovyeti Reisi Savçenko, Hariciye Halk Komiserliği mümessili Novikov ve Odesa makamatı mümessilleri tarafından seîâmlanmıştır. Hariciye Vekili Şükrü Saracoğlu, Tass ajansının Odesa muhabirine aşağıdaki beyanatta bulunmuştur: « Sovyetler Birliği milletlerine Türk milletinin dostluk hissiyatmı getiriyorum. Memleketiniz arazisinde ilk Varşova civannda Leh ktıvvetleri tarahndan geri püskürtülen Alman kuvvetleri Polonya devlet merkezine doğru bir hücıun sırasında dakikalarım esnasında bunu sizin vasıtanızla bildirmekten çok bahtiyanm. Sovyet vatandaşlarınm ten ve mütebessim çehrelerini gördüğümden dolayı çok memnunum. Bu, Sovyetler Birliği milletlerile Türk milleti arasındaki dostluğu tebarüz ettirmektedir. Bu dostluk ıki büyük mil'.etin kurtuluş mücadeleleri yaptığı zamanda başlamıştır. Bu iki memleket, bugün de, her zaman olduğu gibi, şimdiye kadar aynı yüksek hararetini muhafaza etmiş, dostlukla dolu ellerini birbirine uzatmaktadır.» Türkiye Hariciye Vekilini ve refakatindeki zevatı hâmil bulunan hususî tren saat 20 de Moskovaya doğru Odesadan hareket etmistir. Sidney hükumeti, anavatana bir heyeti seferiye ile birlikte 4 feomfiardıman ve beş muharebe filosu gönderiyor Londra 24 (a.a.) Halifaks, Sov yetler büyük elçisi Maiski ile uzun bir mülâkatta bulunmvştur. Bu mülâkata büyük bir ehemmiyet atfedilmektedir. Avuslralya'nın yardımı yardtm Calinescu'nım cenazesi dün merasimle kaldırıldı Rumanyanın muhtelif yerlerinde yeniden tevkifat yapıldı, üç kişi daha öldürüldü Bükret 24 (a.a.) Calinescu'nun c<ma7ey Jbnı s*bab Kral Karoi ifeJ^SÜ * .Sd"«i^ ahd, Kralm müşavirleri, hükumet ve kordiplomatik azası, sivil ve askerî erkân ve Calinescu'nun ai'esi hazır olduğu halde millî merasimle kaldınlmıştır. Dinî merasimden sonra patrik ve Başvekil, meb'usan ve âyan reisleri ölünün hatırasını tebcil ve gördüğü işleri sena eden birer nutuk söylemişler ve müteakıben cenaze alayı şimal ganna doğru ilerlemistir. Cenazeyi güzergâhta yığılan kesif halk kütlesi selâmlamış ve bu esnada as kerî müfrezeler ihtiram merasimi yapar ken cenaze alayı üzerinden tayyareîer uçmuştur. Tabutu hâmil bulunan tren öğle vakti gardan Curtea'ya hareket et rriştir. Defin merasimi orada yapılmıştır. Halk cenazeyi gara kadar takib eylemiştir. Avuatralyanın yapacağı Londra 24 (a.a.) İstihbarat Ne zaretinin bildirdiğine göre Avustralya hükumeti bir heyeti seferiye ile birlikte dört bombardıman ve beş muharebe filosu için muktezi mürettebatı da gönderecektir. Avustralya hükumeti, Büyük Britanyaya yardım için daha başka tedbirler de almak niyetindedir. Müteveffa Başvekile verilen nişan Bükreş 24 (a.a.) Kral Karol mü [Arkast Sa 5 sütun 1 de\ Yeni Rumen Başvekili General Argeseanu Kaçakeşya nasıl musadere edilecek? Londra 24 (a.a.) istihbarat Ne zaretinin kaydettiğine göre bitarafar, Almanya ile ticaret yapmak hakkına tamamen sahibdirler Fakat Ingiltere hü kumeti de beynelmilel kanunlar mucibince kaçak olduğunu ilân ettiği eşyayı, bu eşya bitaraf mem'eket arazisinden geçse bile kabil olduğu takdirde zaptetmek hakkına maliktir. îngiltere bu hususta daha fazla ileri gitmemektedir. Almanya ile bHaraf memleketler arasındaki iktısadî münasebetleri tanzim iddiasında olmadığı gibi, bitarafların da ticarî hürriyetlerini tahdid davasmda değildir. Bununla beraber, bitaraf memlelArkası Sa. 5 sütun 4 te\ ıııııııııııııı ıııııııııııııııııııııııııııııııımmıııııııııııııııııııımı IIIIIIIIHIIIIIimilllllllinilllllltllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIHIIHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII Cephelerdeki harekât Garbda Fransız kuvvetleri, Almanların yaptıkları mevziî hücumları püskürttüler f Ceplıelerden birinden getirilen yaralıların trenden indirilişinden ııııınııııııııııııııııııı ı ııııııııımm "« ııııııııııııı ınııııııımııııı Şiddetli topçu muharebeleri oluyor intıba Son zelzeleler Dikilide hafif sarsıntılar hâlâ devam ediyor Kızılay Şehir parkında bir aş evi açtı, muhtaç ailelere sıcak yemek verilecek îzmir 24 (Telefonla) Dikilide, tnkaz arasındaki hafriyat ve taharriyat devam ediyor. Bugün de bazı hayvan cesedleri bulunmuştur. Tamamile harab olan çarşı içine henüz girilememiştir. Yoldan geçenler, burada ağır bir kokunun etrafa yayıldığmi duyuyorlar. Tah ıııııııııııııııı IIIIIIIIIIIIIIIIIIIHIIIIIIH III1IIIIIMIIII Uzakşarkta Japon taarruzu başladı Tokio 24 (a.a) Domei ajansı, Uha bölgesinde geçen seneki harekâtm şid detli ehemmiyetinden büyük bir Japon taarruzunun başladığını bildıriyor. Domeinin telgrafma göre, muhasemat 250 kilometrelik bir cephe üzerinde yapılmaktadır. Japon ajansı, Japonlann şimdıden buyük zayiat verdiği iddia olunan mühira Çm kuvvetlerini takıb etmekte olduğunu bilidriyor. YUNUS NAD1 lArkasi Sa 5 sütun 3 te\ İstanbul ilk tedrisat kadrosu Muallımler arasında yapilan son tayin ve nakiller (Yazıtı 6 ncı sahifemizde) minlere göre, çarşı enkazının altmdan hem Trabzonda ihtikârla insan, hem hayvan cesedi çıkacaktır. mücadele Halk, geceyi ve gündüzü park ve meyTrabzon 24 (a.a.) Vali Osman A danlara kurulan çadırla^da geçirmekte dahn riyasetinde toplanan komisyon dlr. Kızılayın Etimes'uddan gönderdiği çadırlar henüz gelmemiştir. Bazı aileler, ıhtikâr yapma teşebbüslerınin vaktin \ATkası Sa. 5 sütun 3 te] de önleyici faydalı tedbirler almı§tır. Fransızlarm meşhur müstahkem hattı Maiinoda ver altı trenlerile asker nakli Paris 24 (a.a.) Petit Parisien gazetesinde, garb cephesindeki faaliyetten bahseden Charles Morris, cuma günündenberi başlıca cephenin şarka doğru hissedilir derecedf genişlediğini ve bugün Hornbach ile Lauterburg'un şimali garbî mıntakası arasındaki bütün sahayı ihtiva etmekte olduğunu yazmaktadır. Bu suretle ateş hattı 70 kilometreden fazla uzundur. Cumartesi gecesı Lauter nehri boyunca ve bilhassa Wissenbourg lArkası Sa. 5 sütun 6 da]