30 Ağustos 1939 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 3

tîabı)wr (kendi zannınca Haht Fahri Ozan ı evfumdekı yazıları: İştiren, yeren yazır iddia edecek de- Hit Onları ekseriya sinir- Pilca ©, tirtir titriyerek o- ,,1 üü ler nedense, Halit Y'unkileri merak etmi- hlr Serde Son Posta'da ge- : Yi hırpalamak — iste | %îngowm ilişti (resmim V adından ne oldür N, kâfi geldi. b Ha birakmak — istiyor: ıv Pen p ahir Sıtkı. Güvemli, dti kd“"!da bahsetmiş. O- 1." Xlm # Hazorduhçe. okurum. it Fahri Ozansoy'un ada myledıklermın de ı.,m Evvelce de|” Haln_ Fahrı Ozansoy' ama şahsını se- h Yll lik - Akadaşlığımız Vi içm benden bahseder- Pilmamasını, aslı ol- de kendisinin de bil- 4 kalkışmamasını is- Umurumda — değil, 3Y oluyor. Öyle sa- aZlşmıı hiç olmazsa Glinin aldığı parçaları, hu ı—'n“rlı a ürkerlmre- İ 'IH dde Earazkarlık isnat bir Şairi beğenmediği- T variyormuş. Ga- S€beb de malüm: ben Serim yok; bunun i- Fahri Ozansoy gibi alahlplf:ı'mı kıskanıyo” i hiçin Halit Fahri gibi İ '-.. Orum da Öötekileri TÜ? Yahya Kemal' A%& şairi — beğenmez Nâzım Hikmet, Ah- .Oma:npmar, Cahit Sıtkı u l Veli, Oktay Rifat, y &aç ”. Bedri Rahmi, H. 1. ' ttin Kudret, Yah- mUStea; adları mıdır? l en Halit Fahri' Pğâhasına imkân yok- Slle de - onlardan Bu kadimi dostumun, ! %l trtini — tatamadığını h.h'baf"lm Baykuş'u be- w m 4"ı “ııu Nazım sayanlar her Tahat, belki de da- 1 PT İn'M'-l'llaı' Ne yapayım h ; beğenemeyince OB Güğiş, Sinı sevmeme rağ- Söyliyemiyorum, y benim için: eClebıyatım beğen:- fikaranın hayatını VYo r%alılara sinirlendiği- Bi Tyormuş. Doğru! Ne P a, 'e . Edebiyatı. yapan : %Hdnn bahsetmez “ uî%*!u alâka var? Anlıya *« Kafiye bulmak / Vı'âka icat ettiği gi- ’Siş_ * için de, fikirler ara- | .' “itlar icat ediyor. ahri! böyle şeyler adam oldun, ede- a söyle. İyi mıs vama bu gibi işle- öyle güç değildir. €Manet ol! " Ş j Numllah ATAÇ .|lüydü : ne adın geçti. Artık| “Emekli kolordu — kumandan - larından Feyzi Önay ile konuşur - ken, gözlerimin tecessüsüne mâni olamıyorum! Bulunduğumuz sa- lonun düvarları tarihi ve büyük muharebelerin resimleriyle — süs- Bit yanda, Napolyon, ar. kalıksız bir iskemleye oturmuş, dü şüLüyor; bir yanda 1870 . 1871 muharbesinin kanlı bir sahnesi.. Velhasıl dört tarafımı kaplayan tabloların arasında, harbin kafam- da yaptığı sembolik bir tedai ile - sembolik işgal gibi - kendimi, bir esire benzetiyordum! . Berteket versin, emekli kunuandanı Feyzi Önay:: “— Harp olacak mı?,,, Süaline: — Hayır, hayırl. Cevabını veriyor ve şöylece anlatıyor: — Bugün, mevcut bütün tehli. ke ve siyasi gerginliklere rağmen, harbin patlak vermemesi ihtimali Çok küvvetlidir. Devletlerin siya. SELUCT UAT U WUTT şanısıyontbiror cennün ederlerse, harp olacak mı? sualine müsbet cevap veririm| .. — Dünya siyasetini idare ederı- lerin çıldırdıklarını değil, yalnız harbin patlak verdiğini kabul e- dersek, acaba, totaliter devletler mi galip gelir, yoksa demokrat devletler mi?, —." Feyzi Önay bir an düşünüyor: — Bu hususta kat'i bir fikir ile. ri sürülemez. Neticeyi, yani hangi zümrenin galip geleceğini, doğru bir şekilde tahmin edebilmek ka. naatimce mümkün değildir. Zira, bugün harp tekniği sahasında © kadar yeni icatlar yapılmış ve kolordu fikirlerini zarı dikkate alınması icap eden o kadar çoök müessirler vücut bul- muştur ki bunlar, riyazi kat'iyyeti muhtevi bir hüküm — vermemize mânidirler. Totaliterler mi kaza- nabilirler, demokratlar Bu sualin cevabı, ancak hissi olabilir, Fakat ilmi değil.! Nitekim, 1914 senesinde Aîman mı? BIZİM (Haber) İn (Not) zıya şöyle bir serlevha koymuş: “Dünyada eğer henüz akıl neden harb olamaz?... bile hacet yok. Akıl hâkimse mi? AZETELER yazıyor: itibaren sabahları da negrîyıt başlıyacakmış!., sabah sabah!.. O halde: muharebenin seyri esnasında na-| Nî YA A imparatorluğu erkânıharbiyesi ya. nılmadı mı? 1914 de, hangi Al man generali, 1918 in hâdiseleri- ai aklına getirebilirdi? — Yahut, müttefik devletlerin mağlüp ola'- cağını söyliyen biri çıksaydı, onun düşüncesine kim kıymet verirdi?.. H'ç kımse!, Takat, hâdiseler başka türlü ce- reyan ctti. Marn meydan muhare. besini A'manlar kaybettiler ve ta. bit harp talii de döndü! . : Yarşıım harbi için ayni mütalea" ları varit de telâkki edebiliriz gay- İri varit tel, — Fakat Avrupa da harp baş- '|ladığı takdirde ilk hedef sizce ne. dir?, — Danziş, Almanya ile Polon- Ya arasındaki ihtilâf, harp başladı- ğı takdirde, ilk halledilecek mev- zudut. — , — Neticeyi nasıl tahmin ediyor. sunuz ?, — Almanyanın Iehmc Neden? Çünkü, bütün mesele, ilk hamlede knummua*cccemmu Yyapadilmek 1"" şimendiferden istifade ederek, .|büyük mikyastaki kuvvetlerle hu. cuma geçebilmektir. Meselâ, Almanya 2 milyon ağ- kerle Lehistanın üstüne yürürse ve Lehistan da ilk hamlede buna ancak 1 milyon askerin müdafaa eya hücumiyle mukabele edebi- lirse, harh!, Almanya kazanır!, — Ya'nız Lehistana demokrat zürrre taralından yapılacak yar- dımı nazarı dikkate almanızı rica edeceğim., — Bu, girift bir meseledir. İn. giltere, Almanyayı aşarak Lehis. tana hası! askeri bir yardımda bu- iunabilecektir? Denizde, Alman denizaltıleri ve torpil sahaları bu yardımı ekim bıraktırmak — teşeh- büzüne girişmiyecekler mi?, — AÂAyn' zamanda, Sovyet Rus- yanın, Polonyayı arkadan vür . mağa kalkışmasını varid gormu. yor musunuz" — Kanaatimce, bu, sondaki iş- . Bu suale uzun uzadıya cevab vermeye Onların ne kabahatleri var ? Ankara radyosu — bibinciteşrinden Yandı demektir radyo olan mahalleler, Gürültü kanununa ne hacet? tir. Harbin ilk devrelerinde böyle hâkimse * Hangi hâkimse?,. Kim söylemiş ki hâ, daki binalar da yıkılacak!,, kim?,.. Mübaşirliği bile — beceremiyor: Baksana, bangır bangır bağırıyor da aldı- güzelleşiyor!... * ran yok!.. j Ş Hayrettir: İstanbulun plânı dam üstünde snksa.- Bana benziyor... Vur beline kazm Sağala Vasfi Rıza EHİR Tiyatrosunun çok sevimli kıymetli sanatkârı Vasfi Riza Zobu (Haber) de (Kristof Rasgele Oldu olacak, bari satıcılar da szbahla- rı radyodan geçsinler!., Kazma güzeli Istanbul ! OPHANE rıihtimi genişletiliyormuş. Ankara radyosu birinciteşrinden Ne garib şu bizim İstanbul ki yıktıkça HARP*% OLAC AKM Emekli Kolordu kuıâandanlarından Feyzi söyliyor: Hayır,harp olmıyacak! “Fakat devletleri idare edenler çıldırırlarsa bu Ssualemüsbet cevap Vverebilirim ,, yet Rusya arasında da adcı'aî te- cavüz paktı vardır, Eğer, Almanya Lehistana l*l' cum ederse, onun cephesini ve [kuvvetlcrım ikiye ayırmak için,| Fransa da Almanya üzerine yü. rüyecektir. Yukarıda — söylediğim veçhile de, İngiltere, belki Danimarkanıtı şimalinden geçen bir deniz yolüy- la Polonyaya muavenette bulun * mak isteyecektir. — Ya İtalya?. . — Önün ne yapacağını kestir- mek müşküldür, fakat bizzat İtal. yînm fiiliyata geçmesi de bir çok zerluklar ile çevrilidir. — Neden?. — Çünkü, İtalya Almanyaya yardım etmek mecburiyetindedir. Ayni zamanda, bu devletin Fran . sadan bir çok istekleri var, Korsi- ka, Cezayir'gibi... Bu ve buna mü: masil bir çok vaziyetlez karşısında İtalyanın müstakbel harpteki tarz; Narleketimi KESurmeurık - meyiz. — Acaba, Balkan Mdevletlerinin vaziyetleri nasıl bir şekil alacak?. — Biliyorsunuz, Yugoslavya, İtalya ile çevrilmiştir. Vakıa, na. ip prens Pol boyuna -Londraya gidip duruyor, Fakat, bir harp ol. duğu takdirde Yugoslavya, hangi zümreye iltihak edecek, işte bu suale verilecek hiç bir cevap ile, istifhamların karanlığı giderilmiş |olmaz!. liter devletlerin tazyikinden ürk - müştür. Bitarafım — diye barbar bağrıyor| . Bulgaristan ise, totaliterlere mü tebessim... — Şu halde mihver devletleri, bir harp vuku bulduğu takdirde, Balkanlart istilâ edebilirler mi, diyorsunuz? . — Bu zümre, her şeyi yapmağa teşebbüs edecektir. Fakat, eski bir tabirle, “ahvali siyasiyenin ne bir şey olamaz, Lehistan iXNA Sov- | M seferber Lür hale geçmişlerdir, olarak da taş-sif edilebilir. ve nazari old.t çunu İspat etmiş, diyenler dahi © 'muştur, Beyaz harb, sinden başka bi? Şey değildir. SOYTEYE- |. Romanyaya gelince, © da tota'| nuyor. kabil değildir: A brrakmıstır. Mâşifi bütün ııunyamn taziz — effiği bir ölüdür Yazan: İN -LETLER arası devletler hukukunun çiğnenmesi, muahe- & elerin tanınmaması, istiklâllere hürmet edilmemesi ve si- lâh kuvy t tiyle hükmolunması gibi hâdiselerdir ki devletler ara- sındaki e.nıniyeti birdenbire kaldırmış ve bütün dünya milletleri Yani L& günkü dünya bulıranı bir (emniyet sistemi buhranı) Faşizm 1« jimi eski milletler arası emniyet sisteminin mevhum hakikatte rejimler arasındaki emniyet mücadele- Rejimlerin i.t: menafi çarpışmasında milletlerarası sisteminin mutlaki bir şey olmadığı derhal görüldü. Yeni bir emniy$?t sistemi bulunmadıkça buhranım bir cihan har. bine gebe olması t:$tihi bir zaruret haline glrmiştir. Yeni milletlera tası emniyet sistemi, bugün, keşfedilmiş bulu- nuyor: Bu, karşılıklı '|ve şartlı ademi tecavüz paktlarıdır. Netekim faşizm $ejiminin Hderliğini güden Almanya en büyük mücadele halinde bulimduğu komünizm rejimiyle böyle bir pakt yapmıştır ve emniyet tuhranı içinde olan demokrasi rejimlerine ve devletlerine de aynâ sistemi teklif edeceği aşikârdır. Filhakika muhalif röjimde ve münazaalı devletlerin blrîhlrle-__v ziİyle karsılıklı ve şartlı ademi tecavüz paktları tahakkuk etmesl',' nülletlerarası yeni emniyetti tekrar kuracak yegâne sistemdir, Vakıâ son dünya hâdÜüseleri milletlerarası emniytin mutlak ve kenü'liğinden tabii olmadığını, nisbi ve muvakkat bir keyfiyet ol- duğum'ı ispat etmiştir. İştetkarşılıklı ve şartlı ademi tecavüz pakt- ları buk realiteye tamamiyletuygun olduğu için ameli ve hakiki ve bilhassıv, yegâne sistem olmak vasfmı göstermektedir. Onun için bu sisterm'e dünya buhranmın izale edilmesi imkâmı doğmuş bulu. Yalnız, Şinsanlığm müthiş ıstırablara mal olarak aradığı emmni- yet sistemin 'ft ademi tecavüz paktları olduğunun anlaşılmış bulun- ması, İnsanlı, 'a yeni bir devre açmak imkânı veren bü keşif dehası- nm bütün dün'ya tarafmdan taziz edilen büyük bir ölüye ait oldu- | ğunu düşününc © viedanımızm derin bir ihtiram raşesi duymaması ; 'Üra, dünyaya bir gün dünyayı kurtaracak olan bu ! sistemi Balkan A: tfantı İle beşeriyetin büyük dehası olan Atatürk M. DALKILIÇ bu emniyet haline (beyaz harb) emniyet “.... İ dan pek tahmin edilemezi| ve “ah. vali siyasiye,, de harbin Şseyrine göre değişir: Bitaraflar, bir taraf olur, bir taraflar, bitaraf!, | Nitekim, son Sovyet Rılsya * Almanya anlaşması gözumkızîîp önünde. — İngilterenin Üüç buçuk aylık müzakeresinden sonra, .â_l- manların üç saatte Sovyet Rusy ile uzlaşması, dünyanın siyasi v askeri vaziyetine bomba gibi te- sir etti! . i Bir harp zühur ettiği takdirde de, öyle hâdiseler ile karşılaşaca - ğız ki, “Sovyet Rusya « Almanya,, bombası, onların yanında hiç ka: lacak!. — Sövyet Rusya, iltihak ederse?, — Etmiyeceği belli bir şey.. Ve bu da demokratların lehine — bir kazançtır. Çünkü, Sovyet ordusu harbe girmiyecek demektir!. — Sovyet Rusya, bitaraf kal- totaliterlere renk kesbed--eği,, harp başlama. L yor ki: dığı takdirde demokrat ve totali. Akıl hâkim mi ?.. sütununu yazan M. Dallalıç son yazdığı ya- sim altında Nevyork sergisi münasebetiyle Amerikaya yaptığı seyahati o pek Şakrak diliyle anlatmaya başladı, Fakat sevimli sanatkâr dostumuz, bu zarif seyahatnamesinde Kristof Kolomb yumurtasıma giderken, galiba bazı hoş tuhaflıklar da yumurtlaya yumurtlaya git- tiğinin farkmda mı? Müsaade ederse bir. yumurtasmı Kristof Kolomp gibi biz cüp oturtalım: Dostumuz yazısmda Amerikaya Kris. tof Kolomhb gibi gittiğini söylüyor ve di- da — Kristof Kolomb gibi... Ondan hiç farkım yok, Aklımca, azim ve bilgice demek istemiyorum. Estağfürullah. ayı!.. # * yumu]ftasığ. Zira Kolombun yumurtası- na doğru...) diye hakikaten çok hoş bir İ- purla değli, Doslumuz bu estağfürullahı fırlattık- ftan.sonra hemen ş$öyle devam etmekte: — Kristof Kolomb vapura binip Avru- pa sahillerinden ayrılırken... Yumurtayı kır, sevgili dostumuz!.. Kristof Kolomb Amerikaya va- gemiyle gitti!... Mim, ter Zümrelerin kuvvetlerini yekdi ğerine müsavi mi telâkki ediyor. sunuz 7, — Bence bu nokta ehemmiyet: sizdir. Zira, meselenin ruhu, kuv vetlerin müvazenesinde değil, isti. malindedir! Muayyen bir zaman içinde muayyen kuvvetleriri hudut larda toplanması, harp taliini de- giştirir.. — Ya bu harp taliinde motöri. e orduların rolü?. — Bence ,motörize ordular za- ndan istifadeyi temin edecek - lerdir. Harp edecek olanlar, gene insanlardır. —İMüstakbel Avrupa haritasr nr nasız çiziyorsunuz?, — Merkezi ve Şarki Avrupa ile Akdenizkhayzasındaki'bazı deği. gıklıkîerhle e.. Liman amelelerinin talçplerı Liman umum | müdürlüğünce ; kabul edildi Devlet liman işletmeleri umum müdürlüğü liman amelelerinihn 17 maddelik bir talepnamesini kabul etmiştir. Bu talepnamede amele - ler kendilerine içtimat yarklım v maliyenin kesmeğe başladığı fazla vergiden ileri gelen zararların te. Esasen ıçtı_maı_yardım için ve . kâletin kabul ettiği bir tahsisat ol- duğundan yakında bir teşkilât ku- rulacaktır. Faslılar Fransaya sadık Rabat, 29 (A.A.) — Fas nas- yonalistlerinden mürekkep bir grup Fransız umumi valisi Gene- ral Noğnesi ziyaret — ederek talh riri bir beyanname vermişlerdir. Beyannamede Faslıların kendile- rini himaye eden Fransaya sadık ve bağlı kaldıkları kaydedilmek- tedir, *