24 Ağustos 1939 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 6

* Dünyada koküsu en kuvvet- li nebat Amerikan kaktusudur. Kaktusun kokusu o kadar vetlidir ki bir tek çiçeğin kokus su beşyüz, altıyüz metre wak- tan duyulur. # Bir kilo gülyağı için 15 ton gül ister. * Ameliyat yapılan odalarda 'dıvarların mavi boyalı olması ter cih edilmektedir. Çünkü mavi renk gözü yormayor ve operatör bu suretle, beyazın göz kamaş- tırıcı tesirinden kurtuluyor. * Sovyetler Birliği bütün hu- bubat mahsulünün dörtte birini Ukrayna tarlalarından alır. *. Balinanm yavrusu doğduğu | zaman sekiz metre boyundadır. * Sovyetler Birliğinde 322 kişi” ye bir motörlü nakil vasıtası düş. mektedir. * Bir Avusturalyalının icat etti- ği ve “Tavuk metre,, ismi verilen alet çiftliklerde her tavuğun yu- murtasını ayrı ayrı damgalıyor ve Üzerlerine tavuğun ismini yaziyor. * “İngilterede eğlence masraf olarak adam başma senede 2 ster Jin düşmektedir. 1938 senesinde bütün İngilterele eğlenceye 85 milyon sterlin sarfedilmiştir. Tal. buki İtalyada senelik eğlence mas rafı adam başına bizim paramızla 1 lira kadar düşüyor ki İngiltere- ye nisbetle İtalyanların masrafı aşağı yukarı on misli azdır. * Filistin nüfusu 1919 da 700 bin iken, 20 sene zarfırida iki mis- Yni bulmuştur. Bunda Yahudi mu hacereti kadar Arapların artar nüfusu da âmil olmuştur. Zira Araplar dünyada nüfusu en fazla artan millet sayılmaktadır. * İngilterede kadınların bir se- nede kullandıları ipek çorap on milyon gif olarak hesap edilmiştir * İngilterede bir senede iki mil yar defa telefon çalmaktadır. Fa“ kat istatistikte bunlardan kaçının yanlış numara olduğu o kaydeğil memiştir, * Dünyadaki bütün büyük de- nizlerin tuzu toplanıp bir araya getirilecek olsa 5 milyar -metre murabba: bir dağ husule gelir. * Devekuşu kuluçka çıkarırken dişisi gündüzleri, erkeği de gece- İeri yumurtanın Üzerine oturur. * Pariste birçok lokantalarda müşterilerin köpekleri için yiye cekler bulundurulur. * Biç clmas radyum şuana tw- tulursa daima kalacak bir yeşil — renkalır. © * Polinezyede Samcan adalrm- da kadınlar saçlarını keser, erkek- Jer uzatırlar. © Ç * Okyanusların en derin nokta- St olarak şimdiye kadar ölçülebi- İen yer Büyük okyanusta, Filipin Adaları ile Japonya arasında — Burada onbin metre derinlik kay- © dedilmiştir. * Çenup denizi adalarından ba. zısında yerliler ağızlarmdan dü- şen çürük dişleri para olarak kul ç lanırlar.. * Keldbek bir şeyin tadın; ayak Jareyle #kr ve onun ayakları insan dilinden 1600 defa daha hassastır. , * Japonyada bir insanı ısirklâ karşılamak büyük bir nezaket alâ» metidir. * Ehli güvercin saatte GÖ mil gibi büyük bir süratle uçar. # Dünyada en çök hsykeli bu- Sunan, Buddadır. Çinde ve Japon- yada mabetlerde, mahkemelerde © birçok umumi parklarda, zengin: “lerin bahçelerinde olmak > küçük, büyük, milyonlarca Bıslda bevkeli vardın üzete küv» | | Kiracıların, aylıkların Son bir, iki senedenberi hiç bir sebep yek- ken mal sahipleri tarafından art. tırılmasından şikâyet ettiklerini yazmıştım, Apartıman sahipleri ise bu iddi- anın doğru olmadığını, kazanç nis- betlerinin ancak yüzde 7 veya 8i söylemişlerdi. Nite mallı mülklü doktorlarımız - dan Osman Şerafettin Çelik te aynı noktai nazarı müdafaa etmiş ve bilhassa belediye tarafından bina katlarının tahdit edilmesinden, de. mir fiyatının çoğalmasından o şi- kâyette bulunmuşlardı. Bu mevzu etrafında profesör o peratör M, Kemal Öke ile konuş. mak istedim. Sayın doktora, ziyaretimin se - bebini ve kendisinin mallı mülklü hekimlerimizden olduğu için bu hususta da salâhiyettar bulundu- ğunu söyler söylemez: “— Ah siz gazeteciler, dedi, gene bizim emek apartımanmı di. nize dolayacaksınız, galiba... Profesör M. Kemal Öke bu li- tifeden sonra, maksada girdi; “.— Ev sahibi zibniyetiile, ki. racı zihniyeti arasında büyük fark vardır. Hiç şüphesiz, ev sahibi bi- nasına sarfettiği paranın karşılığı. nı düşünür. 'Ya kiracılar? Onlar da, müm kün olsa da, ev sahibine verdiği. miz aylığın faizini alabilsek man- tığını güderler! , j Vakıa, ev sahipleri arasında sarlettiği paranın yüksek derecede karşılığını alanlar vardır. Lâkin yapısına itina etmiş, bu yüzden çok para harcamış ev sahipleri 2.| rasıridâ, apartımanlarının Lir, iki| katı boşaldığı takdirde vergilerini ödemek için ceplerinden para ek- lemek mecburiyetinde da mevcuttur) Profesör M. Kemal Ökeye ce. vap verdim: — Galiba; ev sahipleri cepten para eklememek için, apartıman i kiralarına bir, iki senedenberi zam yapıyorlar! Meselâ, siz. —Evet, bir, iki dairenin ki- râsma on lira zam yaptım. Kiracı. larımdan bâzıları, yani insaflı o- lanlar bunu kabul ettiler, çıkma. dılar ve konturatlarını yenilediler, Bazıları Ma razı olmadılar, taşın- dılar. Fakat, bu on liralık zamma ni. çin lüzum gördüm, söyliyeyim: 929 - 930 senelerimde 250 liraya kiraya verdiğim bir kata, bugün, ancak 150 lira ile kiracı bulabilmek teyim! Ben apartrımanıma dünya. lar kadar para sarfettim. Roman- ya kerestesi kullandım, kalöriler enstelâsyonunu en pahalı malze. me ile yaptırdım ve saire.. Sizi temin &derim ki, bugün e- ime geçen kira bedelinden hasıl olan intifa miktarı yüzde bulmuyör? Düşnün bir kere, se, nede yalnır 600 ira su paraw veriyorum, Apartımanım bahçeli öbluğu için bahçıvan aylığıda ö- diyorum, Asansör masrafı caba. Fakat, ya bina vergisinin, tanzi. fat vergisi ile tenvwiriye resminin nkü tarh şartlarına ne diye ikiyi 'Türkiyeden para çıkararak Atina- da apartıman yapan Rum vatandaşlarımız varmış! Apartıman sahibinin en © büyük derdi. Bence, apartıman sahiplerinin en büyük derdi şudur: Bir mülk. ten, boş da olsa bina vergisi ve Biyer, Tanzifat Haibukiş vergi, bir. . kazancın | karşılığıdır. Bir çok Avrupa mem- leketlerinde, binalar boş kaldıkla. rı müddetçe her türlü vergiden muaftırlar. Bizim vazır kanunları» mız, bu noktayı neden nazârı dik. kate almıyorlar?, Bunlara zamimeten, kiracılar arasında hâkim olan zihniyet de şudur; Mümkün olsa da, “aman pâta verme, aman hatır için Jüt fen bizim apartımanın katlarını İş. | gal ediver!.,, diyelimi. Dahası var: Ya para vermiyen kiracılar? Bu yüzden mahkeme * | lerde, icra koridorlarında her gün fellik fellik dolaşan mülk sahip - lerini ne yapalım?. Çok (şükür, kalanlar, | benim kiracılarım arasında böyle olanı yok! Düşünüyorum ki, parayı mem- leket içinde binaya sarfetmek ye. rtş3, memleket dışında (başka varlıklara bağlı olanlar gibi, daha yüksek gelir menbalarına hasret - mek her halde daha çok kârlı ga. Mibücimme Atinada apartıman yaptı» ran rum vatandaşlar Biz, ne pahasına olursa olsun, paramızın hepsini memleketimizin topraklarına ogömmeği bir borç bildiğimiz için, bu uğurda harca. dığımız paraların kâr getirmeme sinden mütcezzi buluhmuyoruz. Fakat, ya bu ihniyeti taşımı. yan bazı vatandaşlarımıza nedi. yelim?. Bu defa ,Atinaya seyahat etti - ğim zaman, Türkiyeden, ana va. tanları telâkki ettikleri Yunanis. tana dönen orada yerleşen bir çok Rum vatandaşlarımıza râst- Jadım. Hepsi, bana, orada apart - man yaptırdıklarından veya aldık. larından, bundan böyle Yunanis-! tanda yaşayacaklarından bahsetti. ler?, Hâdise, bana, pek acı geldi! .. Bizler, ufak bir seyahat için güç. Tülle resmi kanunlardan para te, min etmeğe uğraşırken; vatandaş telâkki evlediğimiz bu İnsanlar, HABER — Akşam Postası Aparlıman sahibinin derdi neymiş ? Apartıman sahibi operatör M. Kemal şöyle söyliyor : “250 liraya verdiğim kata bugün 150 liraya kiracı bulabiliyorum Bina, tanzifat, tenviriye vergilerinin tarh şartları -apartıman sahibinin aleyhindedir ye paralarını . apartıman alacak kâ- der çok olan” paralarmı . hariçe nasıl çıkarabiliyorlar, ataba ?. İşte, bu ehemmiyetli noktanın iüzerinde durulursa, pek yerinde Çolur kanaatindeyim.,, ... İ Profesör operatör Kemal iel nin söyledikleri bu kadar, | Her memleket parasıfı koru: | mak için kanunlar yaptığı ve mil. İi servet kaynaklarının heder ol. maması için bir çok takyidat' vaz'ettiği bir sırada, Türkiyede kazanılan külliyetli paraların ka-| çırılmaları çok garip bir mesele-| dir! Bu açıkgözlülüğü yapan bazı sözüm ona O vatandaşlarımızın, mevzubahis işi, gizlice nasd be .| cerdiklerini ayrıca tetkik edece .! ğim.. Fakat, yazdıklarımı bitirmeden önce, M. Kemal Ökenin şikâyet ettiği veçhile, vergilerimizin bu- günkü tarh ve cibayet şekilleri TACAĞIMI Filhakika, bir çe çök Avrupa mem leketlerinde, bina boş olduğu tak. dirde o müddete ait olan müsakka- fat vergisinden muaftır. Bu mua. fiyet, verginin bir kâzanç karşılığı olduğu düşünülerek Konulmuş. | tur ki gayet doğru, yerinde ve mantıkidir. Fakat, bu istisnaiyet, bizim bina vergisi kanununda neden se bir madde olabilmek haysiyetini İ alamamıştır), Tanzifat vergisi ile tenviriye resmine gelince: Bina vergisi gibi, tenviriye resmi de mülk boş kal sın veya kalmasın, gene mal sahi. birden bilikayd veşart alınır; Sanki, umumi tenvirat lâmbala- rim yaktırmak belediyenin vazife- si değilmiş gibi! . Tanzifat vergisi ise, hizmet mukabil alınan bir vergi olduğu için, binanın boş kaldığı müddet- çe güya tahakkukdan dile) tenzil e «| “Gtya,, diyorum! Çünkü, bir binanın iradı gayri ki büz; tün bina, tanzifat vergileri ile ten. viriye resminin matrahıdır « o mülkün heyeti umumiyesi Üzerin den tahakkuk ettirilmiştir. Bina. enaleyh, alelâde bir evin sahibi, binası kiracısız kalmış ise, istida | İvererek ve alâkadar vergi şubesin. | den tahkikat için evrakmın polis | merkezine havale edilmesi yü den de karakolda günlerce tğraş - tıkta, kaza idare heyetinin tenzil! kârarını aylarca bekledikten son-j ta bu mualiyete mazhar olabilir! Fakat, asl büyük miktarda bi. na, tanzifat vergilerini ve tenviri- ye reşmini ödeyen bir apartıman sahibi için; bu, mümkün değildir! Neden?, Çünkü, apartmanın (o beyeti mecmuasına kıymet konmuş ve firat takdir edilmiştir. Binaenaleyh meselâ 10 daireli bir apartıman'n 4 dairesini boş farzederesek, mülk sahibi — vatidatımın yüzde kırkını İkaybettiği hağle, Oo kanunun i hususta kendisine verdiği muafi, bu 23 AĞUSTOS — 1939 Yediğimiz yağla Bizim alaturka yemesi” rimizin esası yağdır, deni lir. Etin yağlı taraflarını ederiz. Sebzeleri sağyağir sun, zeytinyağlı olsun dll bol yağda pişiririz. Pil yağdan parlayan: daha #İf hoşumuza gider. Tatlıları yağlı yemeyi severiz. için hamur tatlıları en mâ ve en kibar tatlılarımızdan yılır. Revaniyi yağsızdır çok kimseler beğenmezler. Hoşaflar, pilâvla birlikte gelmesi âdet olduğu eskidenberi makbul olsalarda kempostolar: bizim (sof dan tanımış olduğumuzu, adının hâlâ yabancı olmasi gösterir. Bizde en nefis sayılan yemeklerin en çok yağlıları * duğunu meşhur hikâyedeki Oköylünün cevabı da anlatır: Eski zamanda padişahların yedikleri yemekleri” pek lezzetli olduklarını duyan köylü: — Desene ki safi yağdu.... Diye hayret etmiş.. İsterseniz en usta aşçıbaşılarâa runuz, bol yağlı olmıyan bir yemeğin lezzetli olabileceğ” temin edemezler. Bu kadar yağlı yemeyi sevmemiz iyi midir, değil m diye düşünülemez. Bu, asırlardan beri, milli ödetim Değişebileceğini de hiç zannetmem. Bir çoklarımıza etinin yağsız tarafında biftek, sebzeleri sâde su içinde Jatarâk yerken Üzerine biraz da tereyağı koyalım, tatlılar yağsız komposto olarak yiyelim denilse, onlarm da yapacakları farzedilse iştahları kaçar, aç kalırlar, Yazan: O Benim tahminime göre, çok yağlı yememiz yurdum ği zun, üzerinde (bulunduğu coğrafya derecesine göre, soğuk olmasının neticesidir. Bizim yurdumuzla ayni def cede bulunan garp memleketleri buradan çok sıcak old#” ğundan oradaki halk yemeklerini bizden daha az yağlı ler. Bir memleket ne kadar soğuk olursa yağ yemeğe * tiyaç o kadar çoğalır, meselâ büsbütün şimalde halk günde bir kaç kilo yağ yemeğe mecbur olurlar. O dar çok şimale çıkmadan, Rusların da yemekleri, bizim” lerden fazla yağk olduğ malümdur. iu Bizim iklimimiz Rusya toprakları kadat soğuk dei de bir senelik vasati hararet derecesini göz önüne gel ek yene” Kopuk iklimlerden emerler Maras Bakymtarterm, senelik vasati "meaklığır»boradan haylice şimalde Kopenhag şehrine muadildir, Anadolu İstanbuldan daha ğuktur. Sebeplerini daha önce yazdığım için tekrar eti ceğim... i Soğuk ziyade olunca daha ziyade yağ yemeğe iBUf hissedilmesinin sebebi de basittir, Soğuka karş; insanı iyi koruyan gıda yağdır. Şimdi fence de biliniyor ki etle” sanm vücudunun şeklini muhafazaya ve şekli güzelle meğe yarar. Şekerler adalelerin hareketi için elzemdir. w & da insanım tabii hararetini muhafaza ettirir. Vakıa bi. türlü gıdadan hangisi eksilirse ötekiler onun yerini cak hâle gelirler. Fakat bu değişme zaruret halinde Normal halde üçünün de bulunması lâzımdır Yağların soğuktan en iyi koruyan gıda olması da © 3 yade kalori vermesinden ileri gelir. Yağ ayni miktarda z veya şekerli maddelerin iki misli derecesinde kalori ve! Bizim yediğimiz mutfak yağlârmı verdikleri kalori kımından ayırd edersek, bir kilosu hesabiyle: Trabzon yağı 8789, Halep 9201, Mardin 9204, 9148, Erzincan*8846, Kars 8600, Erzurum 8177, Diyar” 8940 Besni 9216, Gaziantep 9133kalori. En ku' yağlar hangileri olduğunu bu cetvelde mukayese edebilir?" En ucuzunu ararsanız, âyni miktarda kaloriyi en olarak veren Erzincan yağı ondan biraz daha pahalı zon, Kars, Erzurum ve Diyarıbakır yağları. Bunlardan pahalı Besni yağı, en pahalı olanları da Halep, Mardir, ve Gaziantep yağları. al A yayi — Vadiye inmek için çok yürümemiz icab i — Fransiz kariket yet hakkından katiyyen istifade e)tinde mülkü tanzifat ve demez! muaf kalmak salâhiyetinif 5 Çünkü, tanzifat vergisinin mat, İdirler!, ve rahı olan irad: gayrisafiyi alâka Mevzubahis nokta ti dar tahakkuk memuru, kıymetlrulmalı ve apartıman takdir veya tadilât komisyonları! karşılaştıkları bu haksı? taksim etmek ve böylece apartı .'nüne geçilmelidir. manın boş kalan daireleri nisbes, Sabih ALA! “ ZAM i N N