15 Ağustos 1939 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 2

—’—'L“'."" v t HABER — Akşam Postasmı Ticaret Vekâleti lerini giderecek Ankara, 15 (Hususi) — Takas Limitet Şirketinin teşekkülü üze. rine bazı yerlerde talras müamele- lerinin eskisi gibi serbestçe cere- yan edip etmediği hakkında tere- ddütler hasıl olduğu ve bu müna. sebetle ticaret vekâletine bazı mü- racatlar yapıldığını haber veril- mektedir. Vekâlet alâkadarlara gönderdiği bir tamimde vaziyeti uzun boylu tasrih etmiş ve son tereddütleri izale edecek şekilde yeni izahat vermiştir. Bu mevzu üzerinde salâhiyet sahibi bir zat şunları söyledi: “— Takas primleri piyasa icap ve ihtiyaçlarma göre eskisi gibi serbestçe tekarrür edecektir. Ta- kas Mimitedin rolü tekarrür eden Ikamet tezkerelerini yenilemiyen ecnehi mütehassıslar Ankara 15 (Hususi))— Dahili- ye Vekâleti alâkadarlara gön. derliği bir tamimlde, vekâletler ve vekâletlere bağlı fabrika ve müesseselerde istihdam edilmekte olan yabancı mütehassısların elle- rine verilen ikamet tezkerelerini muayyen vakitleride değiştirmiye- rek;günlerini geçirdiklerini bildir- miştir. 'Tamimde, “ 'Memlekette bulünan ecnebilerin bu vaziyetle. riı?iî tesbit eden kanunda bu gibi kimseler hakkında cezaf müeyyi- gdeler mevcuttur. ve tatbik zarır" reti hasıl olacaktır,, demekte ve bufğibi zaruretleri önlemek için a" Takas muameles eskisigibiyapılabilecek lüccarın tereddüt- ızahat veriyor bu fiyatları piyasa icaplarına gö- de sadece tanzimden ibarettir. Bi- naenâaleyh, takas muamelelerinin alrcı ve satıcı arasında eskisi gi. bi cereyanma hiçbir mâni yok- tur. Yalnız şu vardır ki ihraçtan evvel ithal yapılabilmesi hakkı evvelce müteferrik — ellerde iken şimdi takas limitede verilmiştir. İhraçtan evvel ithal yapılmak is- tendiği takdirde sadece İstanbul ' da takas limited şirketine müraca- at kâfi gelir. Ayni zamanda takas muamelelerinin tescili eskiden ol. duğu gibi işin mahiyetine göre ya takas tetkik heyetleri veya Merkez Bankasınca ifa edilecek- tir. Tescil ile takas limited şirke- tinin bir alâkası yoktur.,, Ticaret Vekili Perşembe günü şehrimize geliyor Ankara, 15 (Hususi) — Ticar ret vekili Cezmi Erçin yarın akşam — yanında dış ticaret — reis vekili Cemal Ziya ve hususi ka. lem müdürü olduğu halde bura . dan İstanbula hereket edecektir. Vekil İstanbulda iki gün kala . cak, bu müddet zarfimnda muhte. lif işler ve bilhassa ihracat me. selelerile yakından alâkadar ola. caktır. Cezmi Erçin cumartesi günü İzmire hareket edecektir. İzmirde de iki gün kaldıktan son. râ 'Ankaraya dönecektir, lâkadarlara hassasiyet gösterme. leri tavsiye olunmaktadır, Sablatfı M Bugün Hasan;Kumçayı — imzalı başmakalede, dığı Matbuat Hürriyeti başlıklı ya- zı tenkid edilmektedir. Hasan Kumçayı, Ebüzziya zade Velidin ((on beş senedenberi ilk de- - fa olarak hüviyetini saklamaya, im- zasını gizlemeye mecbur olmadan düşüncelerini serbestçe yazabilmek fırsatını bulmuş olmak)! gibi bir cümle kullanarak ne demek istediği- ni soruyor ve diyor ki: 'iBugün de düşünüp, düşünüp de! şahst hesaplarına elvermediği - için yazı yazamıyan veya yazdığına im- za koymıyan adamlar görürsek biz, bunu, matbuat hürriyeti bir,misal olarak mr alacağız? Ge çen on beş yılda Türk inkılâbının ve Türk milletinin iştediği bir mat- buat hürriyeti hüküm sürmüştür. Nitekim daha,iki üç yıl — evvel de (Zaman) adı ile bir gazete neşret- |- miştir ki o gazetede kemal derecede yhürriyetle yazılan yazıları biz gene bugünkü matbuat hürriyeti makale- âi:ğf:ki imza sahibine — ait'biliyor- YENİ SABAH Hüseyin Cahit Yalçın son Füh-| rer - Ciano mülâkatını ve neşredi- len resmi tebliği mevzuubahs — ede- rek,'bunun yeni bir harbe işaret ol- madığını, sadece dahildeki — ve ha- riçteki elkkârı umumiyeye karşı bir gösteriş olduğunu — söylemekte ve bunun Nasyonal * Sosyalist ve Fa- şist rejimlerinin icabından olduğu- nu zikretmektedir. İtalyan - Japon - Alman ittifakının Rus - İngiliz - Fransız ittifakından sonraya bıra- kılması sebebinin de gene dahildeki efkârı umumiyeye bir gösteriş yap- mak için olduğunu söyliyen Hüse- yin'Cahit Yalçın diyor ki: “Görülüyor ki düşünülen — nokta ittilaklardan ziyade dahili ve harici efkârı umüumiye üzerinde tesir yapr maktır. Çöünkü Japon - Alman - |- talyan ittifakr bugün ilân edilmek- le on beş gün sonra ilân edilmek a- rasında bir fark yoktur. Yani ayni vüaziyette butyüzden husustf bir ta- K Gaz,eleleti Ebüzziya zade Veli-| din'dünkü İkdam gazetesinde yaz-| aleyhine| | yetlerin işi azamf derecede ciddiye havvül vukua gelmez. Fakat korku: lan Rus - Fransız - İngiliz ittifakı vukua gelince Alman ve İtalyan ef- kârı umumiyesinin hissedeceği en- dişeyi mukabil bir ittifakın tebşiri suüretile bertaraf etmek ümidi bes- lenebilir. İşaret bekliyen gazeteler bu ittifakın medhiyeleri ve faydala- rı ile sütun doldurunca belki Alman ve İtalyan halkına sulh cephesinin telkin ettiği dehşet birâz tahfif edil- miş olur.,, TAN M. Zekeriya Sertel buğgün Hitler- Ciano mülâkatını mevzuubahs ede- rek totaliter devletlerin halledeme- dikleri birçok meseleleri, saymakta- dır. Bu halledilemiyen — meseleleri Musolininin harbe aleyhtar olduğu, Almanyanın Macaristan gibi devlet lerin bir harpte alacakları vaziyeti| anlayamamış bulunduğu, Yugoslay ya ve Bulgaristanın demokrasilere sempatik bir bitaraflık — muhafaza ettikleri olarak sıralayan Zekeriya Sertel diyor ki : “Bu meseleler hakkında — verilen kararları henüz bilmiyoruz. Yalnız şurası muhakkaktır ki, totaliter dev- letler bu meseleleri — halletmedikçe ve bu hususta kati kararlarını ver- medikçe bir harbe girişmekte acele etmiyeceklerdir. Onun için — harp tehlikesinin bir müddet daha uzak- laşmış olması ihtimali çoktur.,, CUMHURİYET: Yunus Nadi bugünkü başmakale- sinde, siyasi müzakerelerle beraber, askeri müzakerelerin de yapılma- sının çok faydalı olduğunu ve Mos- kova müzakerelerinin aydınlanmak ta olduğunu çok yakın bir zamanda kati anlasmaya varılacağını, — ziral halledilmiyen — yegâne meselenin Baltıklar garantisi olduğunu anlata rak Sovyetlerin de bu işte haklı ol- duklarını söylemekte ve demektedir ki: “Şimdi daha iyi müzakerelerin uzun sürmesi . anlaşılıyor ki Sov- alarak inceleyip sık dokumaların: içe alfabe * Kalamış vapurunun dün sabah köprüye çarptığını yazmıştık. Resimde köprü dubasının kazadan sonra aldığı şekil görülüyor. * Şehrimizde yapılacak hava tehlikesinden korunma denemelerin- de faal vazife görecek olanlara zehirli gaz maskeleri dağıtılmış, y lardan ekipler teşkil edilmiştir. Resimde bu ekiplerden birisi görüw" tedir. 15 AĞUSTOS — 1939 Ü - — anavatana Yugoslavyanın eski Karadağ mın takasındaki Bar kasabası belediye ikinci reisi Mehmet Ömer Başiç şeh rimize gelmiştir. Vi Başında kısa bir fes şeklinde kır- mızı bir serpuş vardır. Bu serpuşla sokaklarda epeyce nazarı — dikkati celbeden Ömer Başiç bir muharriri- mize şunları söylemiştir: — Karadağda 17,000 müslüman vardır. Bütün Yugoslavyadaki müs lümanlar bir milyon seyiz yüz bin kişidir. Bunların hepsi hükümetin anlaşmasını sabırsızlık- la bekliyorlar. Yugoslavya Türklerinin vaziyetle- ri fena değildir. Ekserisi zengindir. Birçok araziye . sahiptirler. Bulun- duükları yer iklim ve su itibarile fey* kalâde iyidir. Fakat ne de olsa gur- bet elinde kalmak istemiyorlar. Ya- şayabilmeleri için Türkiyede de ay- ni şerait altında bulunmaları lâzım dır. Türkiyede'bu şartları muhtevi olan mıntakalara iskânlarını muha eret yüzünden haklarının kaybol- maması için tedbir alınmasını te- menni ediyorlar. “Karadağ,, da ha- yat sakim ve normaldir. Halkın ço- gu ziraat ve ticaretle meşguldür,. Müslüman halk, Türkiye ile çok ni Türk harfleri henüz mektepleri- mizde okunmamakla beraber halk kendiliğinden bunları — öğrenmeğe çalışmakta ve Türk gazetelerini ©- kumağı tercih etmektedir. Ben bu- raya gelirken bir çok kimseler türk- istediler, Buradan çok miktarda kitap — götüreceğim ve Türk harflerinin — Yugoslavyadaki bütün Müslüman mekteplerine ka- bulü için teşebbüsatta bulunacağız. Zaten müftülük de buna taraftar: dır. Yugoslavyada askeri — tahşidat yoktür. Yalnız 40 yaşına kadar as- kerlik mükelf&fleri her seneki mutat 21 günlük talimler için çağrılmış- lardır. Bundan maksat kendilerine yeni askerlik talimlerini yaptırmak- HL Arnavutluktan gelen yolculardan öğrendiğime göre, İtalyanlar Yur nan hududuna çok miktarda asker yığmışlardır. Fakat resmi malüma: tiım mevcut değildir. Yugoslavya Müslümanları, Ata- türkün ebedi hatırasını daima bü: yük sevgi ve saygı ile yadediyorlar ve yaptığı işlerin azametini takdir- Yugoslavyalı türkler göç edecekler ? Türkiyeye £ gelmek istiyorlar ve bu hususta iki $ yakından alâkadar olmaktadır. Ye-| ne zaman Mehmet Ömer Başiç le karşılıyorlar. Türklerin — şimdiki Milli Şefi cumhurreisi kahraman İs* met İnönüne de büyük bir muhab- bet besliyorlar ve onun bir müddet evvel Sarayovaya yaptığı ziyareti hiç unutmıyorlar. — Yugoslavyada sükün hüküm sürüyor. Harp çıka: cağına ihtimal verilmiyor. Maama fih bunu kati olarak hiç bir kimse| kestiremiyor. Türkiyeyi evvelce de ziyaret etmiştim. Bu defa çok de gişmiş ve daha güzelleşmiş buldum. İstanbulda yerleşmiş olan 500 kar dar Yugoslavyalı müslüman aile var dir, Bunlar — vaziyetlerinden — çok memnundurlar, Ben İstanbula aile- min hastalığını tedavi ettirmek için geldim. Bir ay sonra memleketime döneceğim.,, Başka mekteplere nakillerini istiyen muallimler Sehrimizin ilk tedrisat öğret . menleri arasında her yıl yapılan nakillere bu yıl da 25 ağustostan itibaren başlanacaktır. Şimdiye kadar sıhhi sebepler ve okullarının uzaklığı dolayısi . le başka bir okula nakledilmesi. ni istiyen üç yüze yakın öğret - men mevcuttur. Dilekler imkân nisbetinde yerine getirilecektir. Bundan bağka geçen yıl İstan . bul vilâyeti emrine verilen 20 ka. dar öğretmen acılacak münhal yerlere yerleştirilecektir, Teoenton amca Mf merhameti AM £ __ Ali Çetinkaya yeni gemileri Vekil * Tırhan.. vapurunu gezdi, mürettebatın vaziyetile alâkadar ol Şehrimizde bulunan Münaka . le Vekili Ali Çetinkaya dün ba. zi tetkikler yapmıştır. Öğleden sonra bir müddet li . man reisliğinde meşgul olan Ali şetinkaya — saat 16,30 da yanında Denizyolları umum müdürü İbra. him Kemal Baybora ve liman re. isi Refik Ayentur olduğu halde Karadenize yaptığı ilk seferin . den dönen Tırhan vapurunu gez. miştir. Vekil vapuru baştanbaşa dolaşmış, bilhassa vapur mürettebatmın vazi- yetile çok alâkadar — olmuştur.Ali Çetinkaya Tırhan vapurunda oldu- ğu gibi bütün diğer vapurlarda da mürettebata güzel kamaralar yapıl- icek ve ambar ağızları gezecek gi masını — ve yatakların temiz t tulmasını, duş yerleri de ayrılm?” nı bildirmiştir. Vapurun ambar leri etrafına demir direklerle perde çekilecek ve böylelikle verte yolcularmım ambara £ ; lan yüklerden müteessir oltn'di. maları temin edilecektir. BU " ğer vapurlarda da tatbik edile * güvetl yolcularının yattığı kısımîîi—fdıa avrılacaktır. Ali Çetinkaya, Tırhan vaptil nu çok beğenmiş, tetkikleriN T NN men“ ASA sonra istirahat salonunda IİJ . müddet dinlenmiştir. Vekil dB |* Parasi âmâ ihtiyar Hırsızlık yapan evlâtlığını affettiğini söyledi Vefada oturan gümrük memur- luğundan mütekalt bir ihtiyarın kü. çüktenberi yanında büyüttüğü ev. lâtlığı on sekiz yaşında Bilâl, bir gecoyarısı ihtiyarm cebinden iki yüz lirasını aştrarak kaçmış, fakat paraları yemeğe fırsat bulamadan yakalanmıştı. Sorgusu sonunda tevkif edilen bu hayırlı evlâtlığın bugün ikinci sulh ceza mahkemesinde muhake - mesine başlanılmıştır. Bilâl ile beraber arkadaşı Salâ. haddin ile Salih de suçlu bulunu. yordu, Salâhaddin Bilâli, babasının parasını çalmak için teşvik etmiş, Salih de parayı #aklamıştır. Duruşmada evvelâ parası çalı . nan ihtiyar dinlenildi. Saçları bem- beyaz ve gözleri körleşmiş ihtiyar mübaşirin kolunda salona girerek davacı yerine oturdu, titrek bir sesle oğlu tanıdığı Bilâlin geceyarı sı dişim ağrıyor behanesile nasıl kalktığını ve parasmi çalarak orta- dan kaybolduğunu anlattı: — Fakat, diye ilâve etti, paramı geri verdi. İçinden yalnız bir lira. sını yemiş, Helâl olsun, zaten ben ölünce hepsi onun olacaktı. Ben o. nüu affediyorum, siz de affediniz.,, İhtiyarım bu sözleri üzerine suç. lu Bilâl hıçkıra hıckıra ayağa kalk- tr. — Ben, dedi, Salâhaddinin tatlı sözlerine kapılarak bu İşi yaptım. dan ileri gelmiştir.,, * b 'si Kâzım Talayın maaşlar! vapurları da gezecektir. — oi VP G ——-//' ğ » hi Fakat sonra çok pişman olĞ“'. Mademki babam beni affediyor' çe tık ne ceza voerirseniz veriniz: zamı çektikten sonra da temif — namuslu bir insan olmağa $ cağım.,, 19'* Duruşma, şahitlerin Çağır?” için başka bir güne bırakıldı. 4 İzmirdeki Yahudi vapur" ;; Yiyecek alarak dül |" hareket etti — Jp İzmir, l4 — 600 Çek Yahudi 4 hamil olan Parita vapuru g| at 13 de bol bol yiyecek ve _sucffw ğ dıktan sonra iki polis motörü Vç katinde limandan aynlnuşw;’m,y ğ bugün saat 16 ya kadar Vö& hareketi için kati emir vermîât';v& pur böylelikle üç saat daha | sU" hareket etmiştir. Vapurun gitmesi mühtemeldir. ——— Maaşları indirile" liman reisleri Ankara, 15 — Münakalât " | letinin taşra memurları grasi at | yeni barem kanunüna görü Hİ | leri değişenlerin isimleri | y İzmir mmtakası liman ”% haettin Oymak 55 liradan G0 ' terfi etmiştir. W’ı Mersin mıntaka İlman rölisi 119', Koçak, Trabzon mıntakaS! “,ı’ reisi Şadi Erbük, Samsun N;d. | sı liman reisi Kerameddin V' er, Zonguldak mımntakası limat müktesebleri baki “kalmak 55 liradan 50 liraya inmiştif. — A *