22 Haziran 1939 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 4

Mecliste B (Baştarafı 1 incide) #rken hâkimlerin 'bü “projeye tâbi olup olmıyacakları müna- kaşa mevzuu olmuş ve Abidin Binkaya (Kastamonu), hâkim» ler kanunu ve hökimlerin terfi müddetini alâkadar eden fıkra üzerinde mütalealarını söyle miştir. Refik İnce hâkimler hakkın daki, hâkimler kanununun hü: kümlerinin mahfuz tutulmasını bilhassa istemiş ve kürsüye ge len Adliye Vekâleti Vekili ve gümrük, insiharlar vekili Raif| Karadeniz şu izahatı vermiştir: | Adliye Vekâleti Vekili- | nin izahatı — Bu kanun hâkimler kanu” nunun meriyette kalacağını tes- bit etmektedir. Hâkimler ka nunu hükümleri mahfuz oldur ğuna göre bu kanun çıktıktan sonra bir teşkilât kanunu de mek olan hâkimler kanununda yapılması icap eden bazı değişik likler mevcut olacaktır. Mese lâ orada 45 ve 55 liralık hâkim” likler vardır. Bu proje bu de receleri kaldırdığı için orada da Kalkacaktır. Bu tadilâtı yapa rak hâkimler kanununu bu ye” ni ahenge uydurmak için vekâ* letçe bir proje hazırlanmıştır. Yüksek huzurunuza arzedile cektir. Terfi meselesi Demin bir arkadaş aynı mü nasebetle bir endişe izhar ey- ledi. 3 senelik müddetin ikmal ve hâkimin 3 sene nihayetinde terfini temin hakkında bir endi* şe... 3 sene nihayetinde terfi! temin etmek için bazı formali"' te bulunmasını istaiyorlar veya idari üsuller bu müddet geçil- mesin, diyorlar. İcap ederse ye- ni lâyihaya bunun için hüküm koyacağız. Müsterih olsun." Muvakkat ikinci madde Projenin muvakkat ikinci maddesinin müzakeresi bilhassa hararetli olmuştur. Bu münasebetle ilk sözü alan Recep Peker, 3 barem projesi grupunun en mühim maddesi- nin bu olduğunu tebarüz ettir miş ve ezcümle demiştir ki: İstihkakta müsavat — 'Tedaöl vaziyette hukukta, İstihkakta müsavat temin edecek fikrin bütün bu projeler grupu gerisinde ifadesi şimdi müzakere ettiğimiz maddenin içerisinde bu" lanmaktadır. Bundan sonra devle- tin bilhassa ücretli hayatım na- sıl tanzim edileceğine alt hüküm. ler projeye konulmuştur. Şimdiye kadar uzun şikâyet, hattâ ıztırap mevzuu olan meselelerin hepsini topyekün yeni şekle irca edetek olan bu madde şüphesiz ki çok e- hemmiyetlidir. Maddenin hususiyeti Maddenin psikolojik bir husu- siyeti de vardır. Her kanun ihti- va ettiği hükmün ehemmiyeti ve tabaka tabaka millet unsurlarına şümulü derecesile mütenasip olan bir milli akis bulur, Sadece böyle bir madde tedvin olunuyor diye sevinen büyük bir idealist "Türk milleti kütlesi vardır. Yani nizam. sızlığın, ruh inkisarının kalpte vu" | kubulan büyük tahammürletinin, ki bunlar, milli hayatta bu bakım dan menfi surette tesirini göste- rirler, kaba mânasile bu nevi ta. hammürata kıskaçlık diyeceğim, müsavatsızlığı, o müvazenesizliği tevlit eden bu vaziyetin Meclisin keskin elile kati tasfiyeye uğra ması arzettiğim mahiyette düşü nen efkârumumiyemizde derin â- kisler uyandırmıştır... Altı ay evvelki terfiler Recep Peker bundan sonra, bu proje kanun olduktan sonra tat. bikatında 6 ay evvelki terfileri de içine almasını ve bu suretle akra” balık, ahbapirk vesair Dünün eden bazı memurların vaziyetleri nin tetkike tâbi tutulmasını ve Jâ- yık olmadan terfi edenlerin haki. ki derecelere indirilriesini miştir. Fuat (Rize) 210 liraya kadar ücret alanların ücretlerinin indi- #ilmemesini müstakil grup namına teklif etmiştir. Recep Peker, Fuat Sirmenin teklifini yerinde görmemiş ve bu münasebetle mütaleasmı şöyle anlatmıştır: — Bir de umum! sıkıntı var. Milletin bu yüksek ticretlerden duyduğu ağır sıkmtı, ıztırabı bu. radadır. Biz millet vekillerinin tedavi edeceğimiz, şifa vermeyi düşündüğümüz, işte bu sıkıntı . dır. Fuat Sirmenin teklifi ile ka. Bunun tedvininde 633 olan ana fikirler mütearızdır. Askerlikte geçen müddet Askerlikte geçen müddetin im, me hizmetinden sayılmasını isti. yen Ziya Gevher, ezcümle demiş. | tir ki; — Bu maddeyi teadülün em . rettiği maddi ve manevi istika. mete sevkelmezsek zaten bare - min kıymeti sıfıra iner. Onun i. gin bu madde üzerinde durma . hyız. Burada memurların tahsil derecelerine göre müteaddit ter. f! esasları görülüyor. Biliyorsu - nuz ki Harbi Umümüinin en bü. yük fedakârlığınt çekmiş bir ne. sil vardır, Yüksek tahsil gençli. ğiO zaman 36 bin küsür genç Harbiyeye ve oradan da talimgâ. ha sevkedilmişlerdir. Bunların | bir çokları tahsillerin! İkmal ede. memişlerdir, 36 bin münevverin nastl bir kıymet olduğunu bir ke. “e hatıra getirirseniz vaziyeti da: ha İyi kavrarsınız. Bu münase. betle bu zümrenin korunması lâ. m geleceği noktasında ısrar 6. diyorum, Ve reisliğe bir takrir takdim ediyorum. Bazı müesseselerde yapılan zamlar Ziya Gevher kürsüden ayrıl -İ madan barem, daha öncümenden | çıkmadan bazı müesseselerde ya. pılan yüksek zamların nazarı iti, bara almıp alınmıyacağını geçen celsede sorduğunu, hükümetten cevap istediği halde buna öevap verilmediğini söylemiş ve aynı suali tekrar ederek sormuştur: — Bu yapılan emrivakileri ka. bul edecek miyiz, yoksa kabul et. miyecek miyiz? Hakkı Kiliç, müstahak olma . dikları halde baremin yüksek de. recelerinden ücret alanların bu defa kati dereceleri tesbit edilir. ken ücretlerinde hasıl olacak far. km 25 ayda değil, derhal kesil. mesini iştir. Mazhar Müfit, bazı dairelerde yapılan zamlara temas ederek, demiştir ki: Yükseltenler cezalandırılmalı — Anlıyamadığım bir nokta var: Filin memuru yükselteni kabahatli görmüyoruz da, bir küçük memura sen yükseldin di. ye onu zamdan mahrum ediyo - ruz, Kanun yalnız küçükler için midir? Katakulli yapanlar ceza. sız mr kalacaktır? Daha sonra terfi edenler arasmda muhakkak liyakatliler de vardır. Bunları nasıl tefrik edeceğiz. Yükselen değil, kanuna muvafık olmıya - rak yükseltenler mesul tutima . lıdır. Küâzm Karabekir (istanbul), ordu mensuplarından tekaüt edi. lerek sivil devlet hizmetine geçen- ler hakkında dikkate değer müta. İâalar beyan etmiştir. Karabekir ezcümle demiştir ki? vi Bir yüzbaşı tekaüt olunca yüksek vazife alamamalı iste" eri tekaüt oluyorlar ve göri. yoruz ki, bunlar rütbelerinin mu teadillünden çok fazla mevkilere geçiyorlar. Dışarıda ikinci, derecedeki yerleri bilenler teki cü olup bu yerlere tayin olunuyörlar P y | Bir yübzaşıyı ele alalım: Orduda ea ağır bir makamdır. Bir de ba- kıyoruz ki bu zat kıtadan ayrıla. rak ve bir yolunu bularak bare min dördüncü, üçüncü derecele- rinden bir memüriyete, bir alba yın, hattâ bir generalin geçebile. ceği bir dereceye tayin olunuyer Bu vaziyetin arkadaşları üzerin- deki tesiri tabit teemmül olunabi lir. Bu mü betle, şimdi bir tak- rir veriyo: ve mütekait ordu mensuplarının tekaüt olduğu de. rece İle mütenazır bir memuriyet” ten fazlasına tayin O edilememesi esasının kabulünü yüksek heyeti” fanların bir yukarı dereceye ge-! va da muhtelif surette masraf et - nizden rica ediyorum, Emrullah Barkan (Malatya). Barem projesine, bağlı muhtelif cetveller arasında bir de hâdisatı içtimaiye cetveli tasavvur etmenin doğru olacağını tebarüz ettirmiş- tir. Recep Peker, tekrar gelerek mütalâalarına cevap ve, ren müstakil gruptan Fuat Sir menin ve müşterek mevzular Üze- rinde görüşen Ziya Gevher Etili- kürsüye ye cevap vermiştir. Recep Peker,| bazı müesseselerde âcele zamlar yapan daire âmirlerinin omesuli. yetleri işine temas ederek demiş” tir ki: — Bu mesuliyeti yükletip bunun içinden tecerrüt edemeyiz. Burada bir yanlışlık, bir ifadesizlik varsa bu hepimize raçidi: Bi rine yan bakan iki sınıf : Recep Peker kürsüden ayrıl: madan Fuat Sirmenin teklifine de cevap vererek bunun reddi ni istemiş ve bu teklifteki mah- İzurları şöyle anlatmıştır: “Maaş imtiyazı, kayırma te lakkisinin yaptığı manzara mem lekette biribirine yan bakan iki sınıf yaratmıştır. Bunun birisi diğerine istihfaf ile tepeden ba” kıyor, ona hiç otomobile bine mez, çocuklariyle bir defa olsun küçük çalgılı bir yere gidemez! bir şahsa) YE arem müzakereleri kanun çıkacak diye alelâcele terfi| İ deden istisna edildiklerini, inhi- sar maddelerinin de birçok tasfi” yeden sonra bugünkü dereceye vardıklarını, bu münasebetle Jar da bu ikinci maddeden alarım gayet yerinde bir sreket olacağını söyledi. İ Bundan sonra encümen na | mına reis vekili Faik Baysal ile- iye sürülen o mütalealar hak” i xmda cevaplar verdi | Reisliğe tevdi olunan takrir İler okunarak birer birer reye kondu. Bu takrirlerin nazarı r ibare almıp alınmadıklarımı sıra ile bildiriyorum Reisliğe verilen l takrirler | — Kanunun neşri tarihin | de bulundukları vazifede hizmet müddetleri üç seneden fazla o > sti İ girilmesi hakkında Recep Peke rin teklifi nazarı itibare alındı. 2 — Son aylar zarfında alın mış haksız dereceleri karşılaya" cak bir fıkranın ilâvesi hakkın” daki Recep Pekerin takriri na" zarı itibare almadı. 3 — Ücretlilerden mütekait - anların vaziyetlerinin düzel İmesi için Recep Pekerin takriri nazarı itibare almdı. 4 — Yıllarca devam etmiş bulunan haksızlığın sürüp git İ memesi için maaş fazlalarınm ceste ceste yani her ay muay” yen bir miktar indirilmek sure” i tiyle değil, def'aten kesilerek a” daletin yerine getirilmesi hak kındaki Hakkı Kılıcoğlunun tak* riri reddedildi. 5 —— Ücretleri 210 liraya ka” dar olanların aylıklarından ten* aılât-yaplımaması «hakkında Müstakil Grup namına Fuat Sir- menin verdiği takrir reddedildi. 6 — Umumi harpte veya milli cidalde yüksek tahsil ya” parken silâh altıma alınan ve su- bay rütbesini alanlarm derece" leri yüksek tahsil erbabı gibi yapılması hakkımdaki Ziya Gev- herin takriri kabul edildi. 7 — Harp hali dolayısiyle tahsillerini ikmal etmeden ye” dek subaylığa alınanların harp” İten sonra ihraz etmiş olduklan ütbelerin muadili olan derecede Bulgar pehlivanı polise şikâyet edildi Birkaç gün evvel gebrimize ge - len ve önümüzdeki pazar günü Tak. sim stadında Mülâyim £ pehlivanin güreşecek olan Bulgar pehlivanı Periştanof yapacağı müsabakadan | caymış ve bu yüzden kendisini Bul. garistandan buraya kadar getiren organizatörler alâkadar makamlara şikâyette bulunarak yaptıkları mas- rafların ve nakit olarak verdikleri! 200 liranm geri alınmasın: istemiş, lerdir. Polis bu vaziyet Üzerine Bul. | Kar pehlivanı bu sabah oyattığı| Bolu otelinde bulmuş ve hakkmda takibata başlanmıştır. İkinci şubeye getirilen Feriştenof aldığı 200 lirayı yediğini ve şimdi on parasi olmadığını söylemiştir. Organizatörler iddialarma göre, bu 200 liradan başka 3 , 4 yüzü. mişler ve pazar günkü maç İçin Jaya para harcamsışlardır. Organi .; İ zatörlere göre, Bulgar güreşçi kar. isısma çıkacak rakiplerin eldd! gü - İreş yapmak istemeleri üzerine mü. sabaka yapmaktan (vazgeçmiştir. Kendisi danışıklı güreşmek İste - i mektedir, Fakat bu da gerek bizim pehlivanlar ve gerekse diğer alâkz. | darlar tarafından kabul edilmemek. | İtedir. Esasen #on bir kararla bu şe-| kildeki güreşlerin muhakkak ciddl| olmasma dikkat edilmesi alâka. darlara bildirilmiştir. İşte Bulgar! Pehlivanı şehrimize hem gezmek ve | her de eğlenmek maksadile gelmiş- ken, böyle eldâ! bir güreş teklifiyle | karşılaşmea derhal Bulgaristana dönmek ve bu sabah hareket et . mek isterken şikâyet üzerine polis! gar pehlivanmın seyahattei mene » dilmesini kararlaştırıtıştır. : Tahkikat devam etmektedir, Or, ganizatörler Bulgar pehlivanı İçin sarfettikleri ve bir kısmını kendisi - ne nakit olarak verdikleri 6 . T yüz lira kadar paranm geri almmasmı istemektedirler, Fakat Bulgar peh. Uvanında İse on para bulunmamak. tadır, Hüdisenin nasi halledileceği belli değildir. Bulgaristanm en meşhür pebli . vanlarımdan olan ve dünya şampiyo nu Denkolefla yaptığı müsabakada bir buçuk #aat güreşerek berabere kalan Feriştanofun pehlivanlarımız» nezariyle bakıyor ve bu ailenin! sivil vazifeye alınmaları hakkın” b yanında göze batan bir zümre'da Kara Bekirin teklifi nazarı i- mii e ei r »“riyor. Binaenaleyh projenip ruhunu tahrip eden bir teklifin kabul edilmemesini temenni © | keri idadileri ikmal ederek ta'| ra Türkiye birincisi Tekirdağir Hü. | tir. diyorum.” tibare alındı. 8 — Harp hali dolayısiyle as” İlimgâhlara almarak zabit nam- hitlerinde hayret (uyandırmıştır. Feriştanof ilk müsabakasından son e erir SR yi İ seyinle de güreşecekti. Bu vaziyet * te bütün müsabakalar suya düşü olmaktadır. Diğer ta: m Bulgar o peblivsi şehrimizde bulunan konsoloshsa8 “ sine de müracant ederek memlek tine dönmesine müsaade İstemiş” Polis ikinci gube müdürlüğü bu # bah Bulgar pehlivanı hakkında ©” landırıcılık suçile başladığı tahbi * rçok o pehlivan * ifadesine müraei kat doluyısile alâkadarların etmiştir. ğine enik ilkem Zonguldağın kurtuluş bayram! Dün büyük merasimle kutlulandı Zonguldak, 21 (Humusi) — 709” guldağın acı işgalinin nihayet b“ duğu ve memleketin milli hâkimi” yetine kavuştuğu günün yıldönl dün büyük merasimle kutlanmÖ” tie gece Halkevi” yapılmış, bando" marşile mera çaldığı İstiklâl başlanmıştır. Arkasmdan Sadi Varlık tarsf#” dan bugünün yüktek değeri arif” tılmış, smilif darenin yarattığı siz eserlerden bahtedilmiştir. Bundan sonra “Türk inkılabı ilerleme bamleleri,, adlı ve Atâ kün doğduğu günden başlay 936 yılı sonlarma kadar bütün 2” kılâbimizim seyrini canlandır gösterilmiştir. Merasim merşile son bulmuş pipet mek iaskediimesifis iliği Bülgarictandâ ili “gn silah altına-çağrıldı Sofya, 21 (A.A) — Ha ye Nazmı bu akşam gazete verdiği beyanatta iki piyade iş tiyat am:fının yirmi günlük © devre için silâh altma çağri ğmme bildirmiş ve bu çağırma” ihtiyatların yeni harp malzef İeriyle ünsiyet peyda e ve sekeri bilgilerini tazeleiifi ri maksadına matuf bulun nu ilâve eylemistir. zi Şehrimize gelen Bulgar seyyahlar! Bu sabah Bulgar bandıralı pi vapurile Bulgar seyyaklarmda8 rekkep bir kafile şehrimize ge Mithat Yenel Tunceli — U* | zetliği ile kıtalara gönderilen ve zun zaman inhisarlar idaresinde | staj vazifeelrinde muvaffak ola” çalıştığını ve bu ikinci muvak” | rak muhtelif rütbeler ihraz eden kat maddede inhisarlar idaresi” | lerin harp okulu mezunu sayıl nin istisnası meselesine otema*| maları hakkında Kâzım Karabe- etti. Bir zamanlar o inhi | kirin teklifi reddedildi sarlar o memurlarma Ohaki-| ç... Askeri müteksitlerin an: katen yüksek omaaş Ve İ.ak rütbeelrinin muadili olan rildiğini ve daha kendisinin me bus olmadan evvel inhisar me“ murları hakkında baremin yapa” cağı tesirleri mütaleâ ettiğini ve hiç bir imtiyazlı olmadığı halde devletin 50 milyonluk varidatı" ni temine çalışan 1800 e yakır memvrunun büyük bir haksız lığa düçar olacağını söyledi ve burlarn istisna edilmelerini is tedi ve bunların sivil baremde- ki derecelere uymalarmı istedi Zam gören memurların kusuru yok! Raif Karadeniz (İnhisarlar Vekili) — Barem lâyihası mü zakatesi sıraanda birçok | arka daslarm mevhum bir mücrüme hücuın eder gibi hareket ettik lerimi, zam gören memurların bu işte âdeta bir suçlu gibi mü | talea edildiklerini söyliyerek: — Burada ne zammı yapa nm, ne de alanın hic bir kusu a yoktur. Bu hal bir takım za sari hâdiselerin neticesidir, de — Orduda muvazzaf olan geldi. Lâyihanm muhtelif yerlerin suretlerle| rek kurmay ve gerekse harp za-lde hazı müesseselerin o mad bir derecedeki maaşlı vazifeye kadar bir yere alınabilmeleri ya İbancr dil bilenlerin, memurlar | hakkındaki hükmünden istifade İeylemeleri hakkında Köz Ka- abelirin teklifi nazarı itibare a* Yındı. Bu takrirlerin hepsi bütçe en* İcümenine gönderildi. Encümeni meclis umumi heyetinin bu tek- lifler hakkımdaki mütalea ve ar” xularmı gözönünde tutarak i kinci muvakkat maddeyi yeni den tetkik edeecktir. Meclis cu” ma günü 15 de toplanarak, ba- İrem müzakeresine devam ede- zektir. i Beşinci Alman ağır kruvazörü Berlin, 21 (A.A.) — Alman: yanm 10 bin tonilâtoluk beşin” ci ağır kruvazörünün denize in dirilmesi münasebetiyle İ tem” muzda Hitler, merasimde bulu nacak ve mühim bir nutuk söy liyecektir. Bugün LALE yaz fiatınabaşiıyer; Tatil için İstanbula gelen halka ve tekrar görmek İçin ay» lardanberi sabırsızlıkla bekleyen müşterilerimize LALE'nin devir yaratan nadide filmleri: PARiS IŞIKLARI TINO ROSSİ İstanbulda ilk defa ÖLÜM GEÇİiDi JAK HOLT En yeni metro Jurnalda İngiliz hükümdarlarının NEW — YORK sergisini ziyaretleri. Bu akşam Lâle sinemasında İkinci Balkon 20, hususi (25, lüks balkon 30 veni-DERİ ee EAT. PEPEE EEE ba Alelümum. cild İLAN en mükernmel merhemdir ya doktorları tarafından takdir kazanmıştır duk ve sıcaktan mütevellid cild çatlamaları" stura yaralarında muannid v8 N ETO MET Te bi N yaralarda pek faidi emi her cz m a İ ETTİ UN ETKİ