29 Mayıs 1939 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 4

Dünü Parti Kurultayı Bp Baştarafhı 1 incide ji betle se hislerinize ferdi olmakla müftehir olduğum Türk milletini saygılarla anarım. Büyük Parti Ku masından derin ve sonsuz bir elem) İçindeyiz. / ük. milli dar vayı vücut en kurultayı a-| na temel etmişti. K i, sarsılmaz rejimimi kbalini temin eden Ebedi yu hatırasını tazi Kurultayı beş dakika vet ediyorum... Milli Şefin nutku İsmet İnönü beş dakika hazin si- £üttan sonr tarihi na sık © sık alkış sesi arasında devam et- ti: Sayım arkadaşlarım, Beşinci Büyük Kurultayı, bülün .Atanın üzerini kaplıyan yüksek © şabsiyetlerle açıyoruz. Partimiz, bütün vatandaşlara mü- fiilen temin etmi iftihar edilecek siyasi olgunluğunu milletler arasında tebarüz ettirmiş tir. (Şiddetli alkışlar). Türk milleti cumhuriyet rejimi © deen büyük yükseliş imkânın: bul “ muştur... Milli Şef, son seçimle partinin ha- le millet vekilleri muvaffakiyetle birleştiğini, partinin bu yoldaki fikirlerinin daha geniş mikyasta tatbikine çalışacağını r şaret eğerek dedi ki: “ — Siyast hayatta tecrübe ge çirmi: ar olarak halk idaresi- ni kemale getirmek idealimizdir. Bu yolda emniyetle, azimle çalışıyoruz. Bizden tonra gelecek vatandaşlara memleketi daha iyi bir halde bırak” mak başlıca emelimizdir. Yeni halk idaresinin başlıca prensipi her nevi işe halkın samimiyetle iştirak et- mesi, hakiki ve anilli bir mürakabe in tesisidir. Parti ve belediye inti. ve “m Güzel geniş mikyasta yükseltilmesi ve kuvvetlendirilmesi, durmak bilmi- en bir gayretle devam etmekte dir. Vatanın her tarafında — dağıl- mış parçalardan mürekkep olan vatandaşlar bir aile gibi biribirle. alika ile bağ - lanmış bir kütle olmak yolundadır. Önümüzdeki senelerde bu yolda çalışmalarımı- zı daha parlak bir hale getirece"| ğiz. Hükümetin icraat programın. dan bir iki noktayı büyük kurul. taya arzetmek isteri; Nüfusumuzun çoğunu teşkil e- den köylümüzü gerek tahsil, ge- rek geçim hususunda yükseltme. ği başlıca hedef tutuyoruz. Bu noktaya çok İsymet ve ehemmiyet veriyoruz. Kati olarak inanıyo- ; o gün, milletimizin her kselişi, bu gün güç tâ derecede yüksek rile sıkı bir muazzam rum k sahada yül savur olunacak ve heybetli olacaktır. Siyasi vaziyet Aziz arkadaşlar; “Memleketin müdafaa kudreti ne verdiğimiz ehemmiyet, millet. | ler arasındaki son vaziyet dolayi. siyle bir kat daha artmıştır. Bütün dünya bir emniyet buh-.| Tanı geçirmektedir. Bir çok mil - *ler beklenmiyen fırtınalara ma- ruz kalmak endişesi içinde huzur. suzdurlar. Halin en büyük tehli- kesi budur. Bu tehlikeli vaziyet, böyle devam edemez, Bu hal, ya insan cemiyetlerinin şuursuz bir surette biribirlerinin boğazına & tılmalarına sebep olacak, yahut aklıselim galebe çalarak müşte - rek bir insaniyet hayatı tecessüs edecektir.,, Mil avdetini temin eğecek târihi neti- ce elde edilinceye kadar her mil - letin yapacak hak Ye va Hfeleri olduğunu tebarüz #tören Milli Şef sözüne devamla: “« Barsılmaz olarak ana pren- sipimiz, nüfusu çok milletler gibi nüfusu az milletlerin de milli ve müstakil bir hayata müstahak ol- duklarını samimi olarak kabul et. mektir, İnsan cemiyetlerinin,, büyükleri tarafımdan yıkılması & nazariyesini biç bir yer için kabul etmiyoruz ve ) arasında öüiniyetin | Biyet vazifesini hiç korkmadan huk 4 haplarında halkın muhabbet ve iti madını yoklamak ve kuvvetlendir- mek kararındayız. Büyük Milet Medisinin faaliye- ti vatandaşlara hakiki bir huzur verecek tekâmüldedir, Bütün halkın seçimlere alâkasından Mi sin açık mürakabesi ideallerile, narşiye mahal vermemek zar © ginin beraber yürüyeceğine inan niyetini, diğer mületlerin yoruz... y “© İsmet İnönü, sözüne devamla | davalarile teşekkül eden cephede. parti ile meclis arasındaki ahengi! ki vasiyetimizi ve siyasi anlaşma- “muhafaza etmek zsruretini gözü - larımızı bu zaviyeden görmek lâ. nünde tutmakla beraber mecliste | zemgeldiğini işaret ve Balkan pak. müstakil bir grup teşkilini dü sf temi bu maksatla kurduğumuzu te- şündüklerini, inzibat vo intzam | barüz ettirerek demiştir ki: içinde huzurlu çalışacak bir müs. “— “Mrk - İngiliz ittifakı, hiçbir takil grubun meclisin daha iyi | tecavüz fikri beslemiyen müğte. çalışmasına âmil olacağını millet İ rek insanlık ve emniyet ideali için etmiyeceğiz. (Bravo sesleri ve sü. rekli alkışlar). Her milletin, şuurunu dokubul- maz ve müstakil olarak yaşaması hakkı insanlığın müspet bir aklide- si olmalıdır.,. Türk İngiliz paktı İsmet İnönü beynelmilel münü- sebetlerimizde Türk milletinin sih. i 1 işlerinde, birliği kuvvetlendirece. | yapılmıştır. (Çok şiddetli ve devam | ğini işaret ederek dedi ki: k alkışlar, bravo sesleri), bugünü m bea gözönünde tuluyoruz. Türki - ye bunun ekemmiyetini mildriktir. Türkiye şuurlu ve kuvvetli varlığı ie yalnız kendisini korumakla kal-' Buyor, insanlık ve sulk mefküresi. me de hizmet edecekti Yeni bir) boğazlaşma olursa, Türk milleti bu mlicadelede kendisine düşen insa - kiyle ve tamamiyle Türk mületi yüksek © i» beraber bütün insaniye- yapacak! identine ! olacak, göz kamaştıra -| cak kahramanlıklar için tamamile bazirdır ve kat'i olarak karar ver- miş bir vaziyettedir. | Bundan sonra Milli Şef sesleri ve şiddetli alkışlar arasm. da tarih! ve büyük nutkunu şu söz. lerle bitirdi: İ “. Hiçbir milletin yaşamak hak-| km az takdir etmek hatasma düş- miyeceği, herkesin yeryüzünün | istifadesini | tabil bravo nimetlerinden görüyoruz. Sevgili arkadaşlarım, Temsil etmekle iftihar ettiğimiz Türk milleti, asil insanlık ailesi. nin kuvvetli bir mesnedidir. Kıy- meti ölçülmez ve bulunmaz bir nimettir, milletlerin iyi geçinme” leri için tesiri inkâr kabul etmez bir kıymet ve kuvvettir. Vazifelerimizi iyi ifa etmek aşkı bütün arzularımıza hâkimdir. Par timiz bunu en aziz borç tanımak. tadır.,, Nutuktan sonra 25 dakika süren nutuk tam saat Haziranda Danziye Varşova,-28 (A.A.) — Polonya gazetelerinin Danzigden öğren - diklerine göre Dansig makamalı nazi faşliyetlerinden dolayı 32 ki) şiyi tevkif etmişlerdir. Bunlar ali tı haftadan üç seneye kadar muh telif hapis cezalarına mahküm olmuşlardır. Diğer taraftan “Guniec Vars . zavaki” gazetesi Alman pfopa - ğanda nazırı Göbbels'in 7 hazi- randa Danzige gelerek nasyonal sosyalist partisinin tertip ettiği spor şenliklerinde bulunacağını yazmaktadır. | | tayyare “... Parti teşkilât ve Halkevle.| Bu milşterek sulh idealini takvi. rinin © içtimat tekâmülünde, | ye edecek diğer tanhhütlerden de çalışmalarını teşvik etmek istiyo -İçekinmiyeceğiz. Biz komşularımızla rüz; Nifakı ve her türlü fenalıklar | her türlü ihtilâfları hallettik, Em. ümitleri | niyetleriyle samimi olarak alâka - darız. Komşularımıza gelecek teh- likeleri, biraz sonra bize gelecek tehilekler gibi telâkki ve tedbirle- rini zamanımda alacağiz. ötün saniimiyetimizle bildirmek İsterim ki Soyyetlerle münasebeti- miz her zamandan xiyade sicaktir ve karşılıklı itimada müstenittir. Fransa ile müzakerelerde o ©sas iprensiplerde bir anlaşma olmuştur. «gi dileklerin ve işlerin, kurultay e govaşinelnin halleden, SEE e y NE sayla anlaşmamızı hiçbir kuv. üyelerinin ellerindeki bülâsalarda| ve. »ozamuvacak ve durduramıya gösterildiğini işaretle gittikçe ar-| ..., Aa rı önleyecek, her türlü kuvvetlendirecek bir milli meka - nizmada partimizin esaslarını bu. Jacağımıza kantim.,, Mili birlik Bunu müteakip memleketin her tarafındaki parti faaliyetlerinin idare merkezinin daimi müraka- besi altında bulunduğundan bat seden Milli Şef, partinin geçen kurultaydanberi tahakkuk ettirdi. senede kırk Londra, 28 (A.A) — “Sunday | İ Times,, yazıyor: İ İngilterenin halihazırda ayda beş İbine yakın tayyare inşa etliği sr| İri ve anzigde 32 nazi edi. Alman propaganda nazırı Göhbelsin Ingiltere ayda 5 bin Harp halinde tayyare imalâtı haber açıldı vatanın her sahada; vaziyette müdafaa vasıtalarını baş on bire beş kala sona ermişti, Değişmez Genel Başkanımız, Kurultay azalarının büyük se. vinç tezahürleri arasında kürsü « den indi. Kurultay reis vekillerinden M. Abdülhalik Renda, kurultayın se" çimine teşekkürle mukabele ede- rek riyaset yerine geçti. Ruzname ye devam edileceğini söyliyerek maddesi he. sap ve diğer encümenlerinin inti- Bu intihapları müteakip, parti genel! sekreteri Fikret Tüzer verilen takrirde, geçen kurultay" danberi dört sene zarlındaki tec. rübelere istinaden hazırlanan tü. nizamnamenin 36 imei mucibince kurultayın dilek hapları yapılacağını bildirdi. İmzasile zük (nizamname) tadilât projele- dilekleri, hesap hülâsaları kurultaya arzedil genyönkurulun Bunlar ait oldukları encümenle ve havale edildi. Umumi &lare heyeti raporu okundu. Ebedi Baş” kan Atatürkün muvakkat kabrinin Kurultay namma divanı riyasetçe seçilecek bir heyet tarafından 3i- yaret edilmesi, manevi huzurlarına Kurultayın tazimlerinin ulaştır. ması ve çelenk konulması hakkın. daki takrirler kabul edilerek çar - şamba günü xaat 15 de toplanmak üzere saat 11,15 de içilmaa niha- yet veridi. tevkif İdi . vg sg gideceği bildiriliyor Bundan başka, Danzig masyo nal sosyalist partisi reisi Förster ve ayan reisi Greiser yortuları geçirmek üzere şarki Prusyaya gitmişlerdir, Lehistanda bir mahkümiyet Varşova, 28 (A.A.) — Polon. ya tebaasından Alman Bertold Polonya devletini ve devlet rel. sini tahkir ettiğinden dolayı â0- | kuz #y hapse mahküm olmuş .| tur, yapıyor bini bulacak tayyarelerinin beş veya altı haftada bir kere tecdidine imkân hasıl ola"! caktır. İ İngiliz ordusu tayyarelerinin kıy) ve | getirilerek Terkona İstanbulun su meselesi Belediyenin hazırladığı proje Ankaraya verildi Taksim ve H kullanılması da alkalı sularının Kırkçeşme sular! gibi yasak edilecek İstanbul o belediyesi şehrin en büyük dertlerinden olan su mese- lesini kökünden balletmek üzere hazırladığı otalimatnameyi sıhhat vekâletine vermiştir. Vekâlet talimatnameyi tasdik ot tikten sonra tatbikına başlanacak- tar, Yeni esaslara göre, Taksim ve Halkalı suları da, geçen sene tifo salgini esnasında kesilen Kırkçeş. me suları gibi kullanılması yasak edilecektir. Şehrih umumi suyu nız Terkos suyu kalacaktır. Men - balarında saf olan ve yollarda ge- lirken kirlenen Kırkçeşme, Takâim ve Halkalı suları, temiz bir hale katilmak su, olarak yal, retiyle gehrimize İsale olunacaktır. Belediye, terkos tertibatı olm yan cami ve fabrikalarda da bu. günlerde tesisat yaparak Oburalar- dan diğer suları kesecektir. Ter — kos geçen yerlerdeki gır madde leri satılan dükkânlarda kuyu ve sahırmç Suları o kullanılmıyacaktır. Tifo gibi sari hastalik çıkan evler. de mevcut küyülar da kullanıl. maz bir hale sokulacaktır. Bu münasebetle Kirkçeşme sula- rınm kesildiği mıntakalardaki ter- kos çeşmelerine bol su vermek lü- zumunu, bele e hatırlatmak is teriz, Son günlerdeki bazı . şikâyetlere ere, “Çarşam Terkos çöğr ölerindö #ü ileti dam | iktimali vardır. EY İren ,in damla akmaktadır. Bir tene bazında iki bö İsu alık için çeşme b guk saat beklemek Jâzgmgeliyo?- yüzden sabaha © karşı saat çeşmeye gidenler gürülüyor. Bö v olsn lateniliyor. Diğer taraflar belediye, Jstanbi” lun #ehrin menba sular; ihtiya” de ehemmiyetli surette meşgul maktadır. Bugünkü vesaitle gebir gelirilen menba suları ihEYs karşılıyamıyor. Bu sebeble hem # paha kıyor, hem de basi İ lerde âdi sularla karıştırılıyor. Böl ka bol olarak iyi su temini İİ âğrthane köyünde ma suyundan istifade rarlaştırmığtır. Belediye ve Beş lığı Kâğitknne köy heret ederek Şişli Hürriyet &l civarına kadar boru döşetmeğ yle bu suyun Beyoğlu mın sma dağıtılması kolaylaştmıldlf © tar, Bu makastla hürriyet Abidesi # varnda bir re bir su Ö su insa edilmiştir. Bir haftaya kadar bu çeşme # lacaktır. Bu su, diğer menba #İ Tr derecesinde iyi olmakla bet” ber şehre dalın yakm bir yert tirlimiş olduğundan ötekilerdöğ ha ucuza ve damacanalarla bilecektir. Bunun O tesirile ei e ucun li ziyetin düzeltilmesi haklı me Amerika infirad siyasetinden ayrılıyol Amerika Hariciye Nazırı mühim bir nutuk “ söylefi “Ferdlerin ve milletlerin hayatları" tehdit eden bir devirde yaşıyoruz" Şikago, 16 (A.A.) — Amerika iamaz. Fazla olarak inlirad SY Hariciye nazırı Hul, bir nutuk irad ederek infirad plotikasına hü cum etmiş ve beynelmilel mesai birliği siyasetinin omüdalaasında bulunmuştur. Hatip demiştir ki: “.— Fertlerin ve milletlerin ha- yatlarmı tehdit eden bir devirde yaşıyoruz. Şiddet tehdidi, bir kâ bus gibi dünyanın üzerine (o çök- müştür, Gayelerine ulaşmak için İ müselliâh kuvvet kullanmağa âma de olduklarını ilân eden ve bü su- retle tehdide maruz milletleri mu tavaat veya müsellâh müdafaa şık larından birini ihtiyar etmek mec buriyetinde bırakan devlet adam- ları misli görülmemiş bir mesuli” yet yükü altında bulunuyorlar.., Hul, bir harbin ne gibi felâket. lere bais olacağını ehemmiyetle kaydettikten sonra şöyle demiş- ir? “.. Daha şimdiden cihan esli- ha imalât! yüzünden insan enerji si ve maddi vesait ve menabii bü- yük zatarlara uğramıştır. Hatip, Amerikanın milli iktısa. İlhiyettar mahfellerde söylermek”İmeti ve teknik evsafından bahseden diyatın inkişafı hususunun buna itedir. İ İngilterenin tayyare inaşatı son avlar zarfında o kadar inkişaf et- miştir ki proğram mucibince altı ay sonra yapılması İâzmgelen in. İşaat daha şimdiden ikmal edilmiş jtir. İ Bu gazetenin bildirdiğine ( göre İngilterede ve dominyonlardaki ge. niş mikyasta inşaat projeleri tahak- kuk ettikten sonra harp zuhurunda ten bie heyecanla sözlerine şöyle| devam etti; kl milletin mukadderatmı o ka-| İngiltere senede 35-40 bin tayyare dar müşterek görüyoruz. Bugünkü!inşa edebilecek, bu suretle ilk hat yarelerinin en seri Alman tayyare" lerine faik bir süratle uçabildikleri” ni kaydetmektedir. Sunday Times, hava nezarelinin herşeyden evvel memleketin müda- faasını temin için avcı tayyareleri- nin inkişafına ehemmiyet verdiği, ni hatırlatmakta (ve İngilterenin yakında bu tayyarelerden istenilen miktarda inşa ettikten sonra bom, bardıman tayyarelerinin miktarmı da arttıracağını ilâve etmektedir. | | İgazete Havker - Hurficane avcı İâY uygun bir harici siyasetle müte- rafik olması lüzumuna binaen ek” seriya yekdiğerine tâbi ve merbut olan bir çok 'dahili ve harici mese Wfle karşı koymak mecburiyetin. de olduğunu #öylemiştir. Bunun aksini düşünmek, esaslı bir hata- dır ve bu hata inliradın sebebini doğurmaktadır., , “- İnfirad siyasetinin büyük milli meselelerimizin ha daha tinin memleketi harp muhatat İna karşı himaye edeceğine ind! da doğru değildir. Hiçbir meföl e göz dikmiş oldukları şeyleri si İle elde etmek a mer a İlere meydan okumağa ve o İboğuşmağa amade milletler vi zünde mevcut oldukça, saded? arzusunda bulunduğunu beyi jmek suretile kendi sulhunu edemez ve bu şerait altında ye meydan okuyana zelilâine mi attan başka bir suretle temi namaz.,, Meclise verilen tezkerele. Vaşington, 29 (AA) — Be İrafındari âyan ve mebusan De İlerinin hariciye encümenlerin og di edilen tezkerelerin hükümel” setinde matihim bir değiş iğ sule gelediğine bir delil teşkil “ İsiyast mahfellerde Hul, infiradçıl: lendi Kömürden zehirle". Haydarpaşa krtasyomundağ. ge fode bulaşıkçılık eden TÜ Dursun oğlu Hamra yak” gal kömüründen zehirler”. baygın bir halde Nümun© pesine kaldırılmı ZAYI Gazi Osman paşa orta birinci sınıfından 1.1038 *9” ey aldığım 77 numaralı Belgeyi gi | bettim. Yenisini alacağımd” ziyade kolaylaştıracağına inanmak: | sinin hükmü yoktur. pe” tan daha felâketengiz bir vehim © Beşiktaşta Sedad AH