29 Mayıs 1939 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

En Biiyük Kaybımız O'nun için yazılan Yazılar ve şiirler 2 nci tab'ı çıktı umhuriyet yil ı , CAf\O İSTANBUL CAĞALOĞLÜ '. 0 4 Ü O Telgraf ve mektub adresi: C7umhurly«t, îstanbul Posta fcutusu: tstanbuL No 246 Telefon: Başmuharrir ve evi: 22366 Tahrlr heyeti: 24298. îdare ve matbaa feısmı 24299 24290 Bugün Parti Kurultayı Türk Fransız itilâfının bugün Ankarada açıhyor imzalanması bekleniyor Başvekil dün gece radyoda Fransız Başvekili dün beyanatta bulundu mühim bir nutuk irad etti Beşinci Büyiik Parti Kurultayı toplanırken Cumhuriyet Halk Partisi, Biiyük Atatürkün samimi emellerinde olduğu gibi, Şefimiz İnönünün ve bütün vatandaşların en köklü akidelerinde de milleti bir araya toplayan bir aile kucağıdır. ugün Ankarada Cumhuriyet Halk Partisınin beşinci kuru'tayı toplanıyor. Bu münasebetle gözlerimizin önünde kurtuluştan evvel ve sonra millet ve memleketimizin çok canlı faahyetlere sahne olmuş bütün hayatı canlanıyor. Fılhakika hangi Türk vardır ki Parti kurultayından bahsolunduğu zaman Erzurum ve Sıvas kongrelerini, ilk Türkiye Büyük Millet Meclisinin ıçtimaını hatırlamasm, ve gene hangi Türk bulunur ki bu sihirli tabir önünde muzaffer kurtuluş cidallerinden sonraki kuvvetli prensipler ve azimli şefler ehnde mılletin dünyaya hayranlık veren inkılâblarını takiben gene dünyanm takdirlerini celbeden ileri ve daima ileri hamlelerini memnuniyetle görmesin? Cumhuriyet Halk Partisinin tarihi ikiye ayrılır: Biri temeli Erzurum kongresinde atıIarak Sıvasta şekilleştirilen Anadolu ve Rumeli Müdafaai Hukuk Cemiyeti faslıdır ki gayesi millî birliği tesis ederek o zaman esaret ve izmihlâl tehlikesine uğrayan vatanı Millî Misak hududlan dahılinde tam hür ve tam müstakil olarak kurtarmaktan ibaretti. Bu fasıl istiklâl cidalimiz;n kat'î zaferle neticelenmesine kadar devam etmiştir. Diğeri kurtuluş savaşlarmın zaferleri Lozan sulhu ile tetevvüc ettikten sonra başlar ki bu kısımda Müdafaai Hukuk Cemiyeti yerini peyderpey tekemmül eden Cumhuriyet Halk Partisine terkeyler. Fakat bu partinin adı partidir. İlk kuruluşu Büyük Atatürkün en samimî yüksek emellerinde olduğu gibi şerefli Türk bayrağını onun elinden devir alarak yüksek tutan şimdıki Millî Şefimizin ve aklı eren bütün Türklerin en köklü akidelerinde bu parti bütün milleti bir araya toplıyan ve birlikte yürüten millî bir aile kucağıdır. Cumhuriyet Halk Partisi memleket idaresinde rey sahibi siyasî bir teşekkül değil midir? Şüphe yok, ki evet. Fakat bu parti Avrupadaki emsalinde görüldüğü gibi hele bizim hesabımıza yok yere sınıflar yaratarak onları yekdiğerile tokuşturacak siyaset cambazlarınm partisi değildir. Partilerin o müfrit şekıllerinden siyasette çok ilerilemiş olan Avrupa memleketlerinde bile hergün şikâyetlere şahid oluyoruz. Biz milletlerin hayatlarmda evvelâ tesanüdün hâkim olduğuna ve bunun bütün millet ve memleket için en feyizli bir kaynak bulunduğuna kaniiz. Büyük Atatürk İstiklâl zaferini takiben memlekette siyasî idare ve terbiyeye esas olacak bir parti kurmağa karar verdiği zaman uzun ve derin tetkiklerile beraber doğrudan doğruya milletle geniş mikyasta temasları neticesinde bu hakikati tebaruz ettirdi. MciyiS 1939 M non Bugiln zengin ve e( sayılarındi Inl tak dlm ediyl TUrkiyenln yegâne küİ&f ve aile mecmuası olan (Yedigün)U bugiln biltiln milvezzllerden isteylniz. N Daladye, ((Fransa hiç yorulmadan, korkmadan uzun müddet dayanacaktır» diyor Millî Şef 19 mayıs stadında Inönü, güreşçilerimize iltifatta bulundu Ankara 28 (Telefonla) Cumhur Reisimiz Ismet înönü, refakatlerinde Başvekil Refik Saydam, Hariciye Vekili Şükrü Saracoğlu, Ankara Valisi Nevzad Tandoğan, Ali Rana Tarhan ve bazı meb'uslar olduğu halde saat 6,30 da 19 mayıs stadyomunu şereflendirdi. Bu sırada stadda Türkiye güreş birincilikleri yapılmakta idi. Stadı dolduran onbinlerce halk, Millî Şefi dakikalarca alkışladı. {Arkasx Sa. 9, sütnn 4 tc) infirad siyaseli Amerika Hariciye Nazırının beyanatı Ankara, 2fi (Telefcmla) Memleket için yenî hayırlı ve feyizli kararla,r alınacak olan beşinci büyiik Parti Kurultayı münasebetile Ankara, bugünden itibaren donatılmağa başlanmıştır. Kurultaya gelecek murahhasların son kafileleri de yann sabah buraya gelecektir. Kurultay çahşmalarının bir hafta devam edeceği anlaşılmaktadır. Başvekil Refik Saydam, beşinci Parti Kurultayının yarın açıltnası münasebetile bu gece radyoda bîjr hitabede bulundu. Başvekilimizin, Parti kurultaylarımn ehemmiyetini tebarüz ettiren hitabesi şudur: « Aziz yurddaşlanm, Cumhuriyet Halk Partisi yarın Ankarada beşinci büyük Kurultayım açıyor. [Arkası Sa. 9 sütun 1 dei •?* Hull, beynelmilel mesai birliği lehinde bulunuyor İngiliz tayyarelerinden bir filo Londra üzerinde uçuş halinde Ankara, 28 (Telefonla) Fransa ile aramızda bir müddettenberi devam eden müzakerelerin nihai safhası üzerindeki görüşmelerin de nihayet bulduğu anlaşılıyor. Tanzim edilen anlaşmanm yarın (bugün) imzalanması muhtemeldir. çıkarmak gayesinde, bütün bu gayretlerinin dünyayı felâkete sürüklenmekten kurtarmağa kâfi geleceği ümidindedir. Fransa, hiç yorulmadan ve hiç korkmadan nekadar icab ederse o kadar uzun müddet dayanacaktır.» Amerikan büyük elçisi Bullitt de bir nutuk söyliyerek demiştir ki: « Milletler de tıpkı ferdler gibi ekseriya çok ağır vaziyetlerden birine katlanmak mecburiyetinde kalırlar. Meselâ bir millet esareti kabul ederse harbin önüne geçebilir. Fakat garbm bütün büyük milletleri için olduğu gibi biz Amerikalılar için de harbı kabul etmek esarete düşmeğe müreecahtır. Hürriyet için ölmek asla boş bir şey değildir.» (Arkası Sa. & sütun 5 te) , Danzı'g meselesi yeni bir safhaya giriyor Cemiyeti akvam komiseri Varşovada Bekle görüştü Danzigde Nazi propagandası yapan 32 Alman tevkif edildi, bir Alman da mahkum oldu Varşova 28 (a.a.) Hariciye NaDanzig komiserinin beyanatı zırı Bek, dün Milletler Cemiyetinin DanVarşova 28 (a.a.) Milletler Cezig komiserile uzun bir mülâkat yapmış miyetinin Danzig yüksek komiseri Burctır. khardt, Varşovadan geçerken Polonya Nazır, mülâkatı müteakıb, îngiltere matbuatı mümessilleri mumaileyhin save Fransa elçilerini kabul etmiştir. İArkası Sa. 3 sütun 1 deî nrıııııiMiıııınııııııın.ıııı Daladye'nin \ nutku Amerika Hariciye Nazın Hull Şikago 28 (a.a.) Hull, bir nutuk irad ederek, infirad politikasına hücum etmiş ve beynelmilel mesai birliği siyasetinin müdafaasmda bulunmuştur. (Arkası Sa. 9, sütun 4 te) Paris, 28 (a.a.) Bir Fransz Amerikan toplantısında nutuk söyliyen Başvekil Daladye, Fransız Amerikan dostluğundan ve son ayların entemasyonal gerginliklerinden bahsettikten sonra demiştir ki: « Maamafih Fransa, sulhu kurtarmak ünudini terketmek istemiyor. Fransa, evlâdlarının birliği, ve müdafaasına yarayacak vasıtaları dehşetli surette arttırmak imkânı ve Ren istihsalâtını azamî dereceye iMMiııııiMilMMMMiııııııınılMlınınııiMiiMinlMMnıııniHiniMlMnMMllıiMMinııııiMnıiMiıiMiiMiınıniMiııııiMMinınınıiMnlltnMlınnMlllllHHMiıııııııııınniMiıııııınıııiHMMiııınııllMlllNiııınınıııniNiııııııııııııııııııııııt G.sarag Beşiktaşı 3 lyendi Galatasaraylıların toplantısı ıııı ııııııııııııı ııııııııııııııııııııınıı ııııııımmıniMimıınıımıılııiMiııııl nıııllll ıııııııııı Mektebin eski mezunları, dün talebelik hatıralarını yâdederek an^anevî püâvı yeiiler Avrupayı taklid yolu ile fırka yapmaktan kâfi zarar gördük, dedi. Millet kendi arasmda ve bütün işlerinde zaten mütesaniddir. Yapılacak iş zorla ihtilâf ve mücadele yaratmak değil, bilâkis bu tesanüdü alabildiğine takvıye etmektir, dedi. Milletin umumen tasvibine mazhar olan ve arada bazı tecrübelerle isabeti teeyyüd eden bu esas o gün bugün siyasî hayatında Türk milletinin ana prensipini teski! ediyor. Fikir olarak bu esasın isabetinde şüphe Dün toplanan Galatasaravlılar Ebedî Şef Atatürkün yoktur. Atatürk Türkiyesinde parti hahatırası önünde hürmetle susarlarken yatına verilen bu nizamla bu memleketin Eski Galatasaraylılar, Galatasaraym kü Galatasaraylılarla birlikte, tarihî irfan siyasî olgunluğu için elbette en doğru yol an'anevî pilâvını dün büyük bir neşe için yurdunun havasını teneffüs etmişlerdir. tutulmuştur. Fakat bunun yanıbaşında .Yemekte bulunan bir arkadaşımız, çok YUNUS NAD1 de yemişler, bu vesile ile talebeîik zama. LArkası Sa, 7 sütun $ U\. . {.Arkası Sa. 9 sütun 3 de) nına aid tatlı hatıraları yâdederek bugün Millî kiime maçlarına dün tstanbulda ve tzmirde devam edilmiştir. tstanbulda Galatasaray Beşiktaşı 3 1, tzmirde Demirspor, Ateşsporu 1 0 yenmişlerdir. Yukarıki resim, Galatasaray Beşiktaş maçından heyecanlı bir enstantanedir. Maçların tafsilâtı altıncı sahifemizdedir.