5 Mayıs 1939 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 2

UN “Bir cihan harbi arifesinde miyiz? Yazan; H. Muhittin Dalkılıç Dünyanın üstünde harp çanla. rı çalıyor. Bütün milletler âyakta En büyüğünden en küçüğüne ka- © dar, istisnasız, bütün Avrupa dev. © Jetleri seferber.. Amerika, Asya, hattâ cenubi Amerika cumhuriye. ti ve Avustralya hükümetine va- rınciya kadar yeryüzündeki bü. © tün devletler mütedehhiş bir hal Me silâhir tedbirler almış bulunu- yor, Son sulh mesajlar; hiçbir şeye yaramamış, bütün sulh yolları ka. “ panmış.. Avrupanın hemen bütün bü. © yük merkezlerinde sür'atli ve es- © yarengiz müzakereler olmakta. İşte dünyanın bü boğucu havası © İçinde bir çok insanlarda bir cihan harbi arifesinde (bulunduğumuz hissinin olması tabiidir. Hattâ bir “harbin sakınılması kabil olmıyan . bir sür'atle yaklaşmakta olduğuna inananların kanaatlerini ilânet. tikleri dahi görülüyor. Halbuki soğuk bir şuurla dün. oyanın nizamın sarsan milletler orası aleni meseleler Üzerinde du- 'rulünca hayret etmemek kabil de. Zira dünyanm harp repertüva. rma giren meselelerin hiç biri ay- “m ayrı bir cihan harbine aslâ se. bep olacak, mahiyette değildirler, İDanzing ve koridor meselesi mi? Bir şehir içinne Almanyanın, Me bütün dünyanın bir cihan har. bine girebileceğini düşünmek için Heli olmak lâzımdır. Almanyanın müstemlekelerini iade (meselesi o mi?. Dünyanın dörtte birine sa- hip olan İngilterenin esasen AL “manyanın olan birkaç tâli müs. > temleke için bir cihan harbi yap- masına İhtimal vermek İngiltere, yi tanımamak olur, İtalyanın Cibuti limanına, Sü. “veyş kanalına iştiraki, Tunustaki talyanların imtiyazları davası için, değil bir cihan harbi, tek damla kanını verecek tek İtalyan olamaz. © Komintern paktın ilgası mese-| lesi veya komünizm propaganda" Binin durdurulması meselesi mi?, Esasen bu ikisinin de dünyanın / bugünkü ant için bir realite ol. madığını, bir göstermelik olduğu. nu herkes biliyor. Sovyet Rusya, (Nasyonal Komünizm) halinde “Yebellür etmiş, dünya iktilâli da- “yası (Troçkizm) le birlikte mah. küm olmuş bulunuyor. Böyle de Olmasa, şüphesiz uzak bir “Komü. i,, işin bir cihan har Bi açacak dünyada değiliz. © Ruzveltin mesajında dünyanın n mühim meseleleri olarak ileri ' ğü milletlerarası serbest ti. ve pazarlar meselesi veya si. Jâhların tahdidi meselesi için bir n harbi ise kimsenin aklından çrmez © Geriye, milletlerarasmın birin- ci plânda meseleleri olarak yahu. “di meselesi, Macar ve Bulgar mü- talebatı ve Çin . Japon harbi me. seleleri kalır. Çin - Japon harbi senesine girdiği halde harbe kal. K görülmediği gibi yahudi selesi için harp çıkaracak bir budi mihbveri olamıyacağı, Ma-| ve Bulgar taleplerinin ise kulak kabilinden oldukları ha), (yeni nizam cephesi), Ak. denizin hayati saha olması, irk İ nazariyesi, müstemlekelerin ye. niden taksimi gibi infilâklı dava. lardır, Zira bütün Almanların birleş. mesi demek hiç şüphesiz küçük! Avrupa devletlerinin çoğunun n.| Dün İtfaiye Müdürlüğü binasının bahcesinde, herhangi bir hava ta- İ srruzu karşısmda ve bilhassa zehirli gezlere karşı almacak hakı demektir ki “Avrupanın ye. niden inşas:,, da bu demek olur. (Hayati saha) ise, insanların hayati sâhası bütün dünyanın bü tünlüğü olduğuna göre, (Yeni nizam) ise dünyanm bü kerede Alman menfaati mihverine naza - ran yeniden tanzimi, yani (müs. temlekelerin yeni baştan taksimi) demek olacaktır. Nitekim ork na. zariyesi, küçük milletlerin milli. yet nazariyeleri üstünde büyük imparâtorluklara © kaynaşabilme. leri için bir nevi yeni (Vilson prensibi) rolünü oynamağa hasro. Junmuştur , İşte bu muammalı ve gizli me. selelerdir ki, ancak bir cihan har. biyle, dünya statükosunun de - ğişmesi şekinide, birer hayal ol. maktan, birer realite olmaya kalb olunabilirler. Bir cihan harbinin cehennem anahtarları ancak bu gizli meselelerin içindedir. Halbu. ki bu esrarengiz meseleler yakın. dan incelenince harikulâde bir plânın inkişaf ettiği görülür ki bunu ikinci bir yazımızda izah el | deceğiz . Kumar oynayan mektep kaçakları Bazı lise talebelerinin mektep. lerin açık bulunduğu ders saat- lerinde mektepten kaçarak kah. velerde tavla, bilârdo ve kâğıt o. yunları oynadıkları polis taratın. ! dan tesbit edilmiştir. Yakalanan talebelerin ri öğrenilmiş ve ait oldukları mek“ teplere tebliğat yapılmak üzere| Maarif Müdürlüğüne yazılmış . tr, Bu talebeler mektep inzibat medlisleri tarafından sorgu kilerek talimatname hükümlerin göre cezalandırılacaklardır. Önü- müzdeki haftadan itibaren genc polis ve mektep idareleri tarafın dan taramalar yapılarak mektep kaçaklarının tesbit edilmesine de. vam edilecektir , giz Üç aylık maaşların yoklaması Mütekaitlerle eytam ve arami! ve bilimum zat maaşlar: ashabının #i- tı ayda bir yapılan maaş yoklama - larmın yapılmasına dün sabahtan Wibaren Oo malmüdürlüklerinde baş lanmıştır. £ Yoklamalar bu aym yirmi Oo beşinde ( mihayetlenecek ve haziranda maaş verilmesine baş. lanacaktır, Altın diye bakır satıyormuş Tsrahim Karakaş adında biri adi bakır bilezik ve yüzükleri altın su- yuna batırarak yaldızlayıp çarşıda bazı kimselere altın diye satmak için bir tecrübe yapılmıştır. Dünkü tecrübede bahçenin bir tur, Gazli sahaya gelindiği zaman İ ületle intişar eden gazin nevini ve Haber Amerika ticaret muahedesi mevkiine girdi Türkiye - Amerika ticaret anlaş . masının bugünden itibâren muvak |katen tatbikma başlanacaktır, An- laşma, Büyük Millet Meclisi tara- lmdan tasdiki müteakip . Amerika Birleşik devletlerine bildirilecek ve Amerika Cumhurreisinin tasdik ve ilânından sonra hükümetimize ya- pılacak resmi tebligat ile rmer'iyet pevküine girecektir. vi pili Bu anlaşma ile, ket karşılıklı bazı menfaati cimeyi ve bu meyanda birtakim müstahsalât ve mamulât müt len gümrük resmi tenzilâtın» tifade e eyi ve iki memieket 3» rasındaki ticari mübadelâtın hacmi ni arttırmak gayesini istihia! et - mektedir, Arlaşma hükümlerine göte, Amv rikaya ihraç olunacak tütün, halı ve kilimler, palamut ve meyi hulâsaları, taze ve kuru inc zesi çekirdeksiz olan kuru abuksuz fındık, kabuklu ve kanuk- şhaş tolumu, İle taşı ve kuşy memleketimiz a- mulât ve mahsulâtmın Ameri i oldukları gümrük muhtelif nisbetlerde tehzil olumuuj tur. Meselâ, tütün librede 3 © halı ve kilimlerin ayak murt da 30 sent, palamut kiymeti üze - rinden yüzde 7,5, meyankökü hulâ. sasında kıymeti üzerinden yürJ 15, kuru üzümde libeede 1,5 sent, ka- buksuz fındıkta 8 sent, kabul 11/4 sent, kabuksuz fıstıkta sent, haşhaş tohumunda 100) » de 16 sent, Lüle taşında kıyn» zerinden yüzde 10, kusyemluden 13 tenzilât kabul edil Amerikadan memleketi cek binek otomobillerinden kıyrı Üzerinden vüzde 60, radyo ahize ve cihazlarından yüzde 75, radyo müte f#rrik aksamından yüzde 88, tebrid dharlarından yüzde 12, dosya do. lablarından yüzde 20 tenzilât yapı - tacaktır. Tediye bakımından anlaşma tiği- Bugünden itibaren meriyet| ini * Te miülkak" Bütçeli iu İşa, tedbir noktasma muhtelif gaz bombaları, nın düştüğü farzedilerek buraya maskeli bir müfreze tahrik olunmu$- evvelâ müfreze kumandanı elindeki kuvvetini tayin etmiş ve ondan son, Devlet Denizyollari ve Liman- ları İşletme Umum Müdürükleri- İnin teşkilât ve vazifelerine” dair| i kanun lâyihası dün Meclise veril. İmiştir. Lâyiha başlıca şu hüküm.! leri ihtiva etmektedi Mink sr Vekâtbthe bağır, hükeni şahsiyeti haiz ve merk çi İstanbuldâ olmak üzre Deylet Deâsizydilar “Işletme Ümüm Mü. ve Devlet Limazları iş rulacaktır, Develt Döniğyollari İşletme Umum Müdürlüğünün İş. tigal,ye vazife mevzuları şunlar 0- lacaktır: , Türkiye sahilletinde zam posta geferleri İnhinatını iş. etmek, İstanbul ve &ivarı iç hat- lariyle Yalova hattıni işletmek, gemi kurtarma inhisarmı işlet. âvuzluk ve romoör ülük işletmek, Van gölü işlet sarını idâre etmek ve bun. tazammun mülta. lardan başka inhisar etmemek şartiyle deniz, göl, ne hir ve kanallarda her nevi yük ve yolew nakliyatı yapmak, gemi in. mir ve havuzlama işleri, inin denize ait lüğünün iştigal ve vâzile mevzu - ları zikredilmekte, Istanbul, İz- mir, Trabzon İimanlarında her türlü ticaret eşyalarının yükle » ms, boşaltma ve aktarma işleriyle uğraşacağı, rıbtımların , öşletme inkisarından anbarlar, ve” deniz. yolcu salonlarınm tesiş ve işletme inhisarının bunlar arasmda olaca- ğı ilâve edilmektedir. Bu umum müdürlüklerin teşki. lât kadroları bütçe kanunlarına j bağlanacak cetvellerde tesbit o- lunacaktır. Umum müdürlükler İde umum müdür, umum müdür (muavini, hukuk müşaviri, muha - sebe, işletme, fen heyeti müdürle. İrinden mürekkep bir encümen teşkil edilecektir. İ yolları ve Akay iştetmelerile fab-| ehrin her tarafında bol bol isonra doğrudan doğruya bu san-| .İrak münakâlât Vekâletine verile- ra müfreze faaliyete geçerek zehirli gazden müteessir bulunan mii kayı safı bayraklarla çevirmek suretiyle tahdld etmiştir. Bunun We | rine büyük bir süratle burası kireçlenmiş; arkasından sulanmış ve dah* sonra süprülmüstür. Bu ameliyat bitince sahında mevcut tehlike ori#” dan kalkmıştır. Bir taraftan bu ameliyat devam ederken bir taratti” da ilinei bir müfreze tahrib bomba larından müteessir olan sahsf” koşmus; burada icab eden tertibatı almış; tesadüf eylediği yaralılsf" can kurtaran otomobille hastaneye sevkelmiştir. ekinden vw ie | Denizbankın yerine kurulacak teşkilât Lâyihalar Meclise verildi 3uz satışlarını | kontrol iselediya marhtan fazlayf satıımamasını temin edecek a) Denizban&ıa mülğa Deniz Belediye, önümüzdeki aylardir) rika ve havuzlâr idaresinden inti. kal etmiş olanlar hakkında devam suretiyle, b) Denitbankta” mülga tahlisi. ye umum müdürlüğünden intikal etmiş olanlar hakkında seyrisefain bulunabilmesini temin için ye jen tedbirler almaktadır. 5 müdürlerine bu husi gönderildiği gibi buz müteahhidi ne de tebliğat yapılmıştır. b ğ Ğ Istanbulda iki buz fabril idaresinden müntakil memurlar | mevcuttur. Bu iki fabrika gündü pa 25 ton buz istihsal edebilmek” B lere ür im öne değ | bulunamamış, bazı yerlerde “ nârhtan azlaya satılmıştı. Bu aynı kale maruz kalınmaması surette temin edilmiştir. Buz başbayti ikinci derecedeki İbayilerden hergün satış ves | arayacak, her müracaat eden b bulabilecek, buzun kilosu her Li rafta yüz paraya satılasaktır Buz satanların telefon numar” tarı dükkânlarmın haricine 89” lacak bir levha üzerinde göst! Yl ğı tarihten itibaren, kati d) Denibankın. - teşekkülünden dığa intisap etmiş olanlar intisap tarihlerinden . ve her “iki İşletme İdarelerine intisap edecek olan memurlar hakkında intisap tarih. İdrindensitibaren tatbik olunacak. tir. Muvakükt maddeye göre De nizhânkın bir kânunusani 1939 ta. rihimiden ilgası tarih kağar 06. lan muamelât ve hesabâti ogöste-| bir bilânçe Denizbank! lerine tevfikan De.| alından yapıla. ya fazla fiyat istiyen olursa mü$” teri bu numara İle zabıtaya yette bulunacaktır. tik defa hakkında şikâyet rir husu' kanün böl nizbenk id edi” limatnamesine, ikinci defasın sıfzıssıha kanununa | göre ce” İlandırılacak, üçüncüsünde İ satmaktan menolunacaktır. Zabıta memurları buzcu dük kânlarını sıksık teftiş edeceklef * dir. Şeker şirketi aleyhindeki dava çektir, “İş Bankasından para çeken memurun muhaxgmesi İş Bankasının Beyoğlu şubesin den sahtekârlık suretile 17.8995 li. ra para çeken hesabı cari memuru Müşfik ile arkadaşı Necdetin dün de asliye birinci ceza mahkemesinde | Ylazine tarafından Istanbul « muhakemelerine devam edilmiş, Ve- | Trakya şeker fabrikaları Türk killeri tarafından müdafaaları ya - İnim Şirketi aleyhine açılan 800 pılmıştır. Karaf on bir mayısa kal- İ küsür liralık vergi davasını göf 7 MEAN. mekte olanı ikinci ticaret mahı —— si evvelki gün, hazinenin şeker Sİ al illaiv i ketinden istediği vergi mikdi Yeni iliaiye binaları tesbit edilmesi için bir ehlivukuf Usküdarda Doğarctlarda yeniden | vine karar vermiştir. inşa olunan itfaiye binasi bugün Ehlivukuf Denizbank muhasi” merasimle açılacaktır. > p i , ti” Bundan başka Şiştane yokusun- m Emi Va d daki bina yola gideceğinden Beyoğ. ha bir zattan müteşekkildir. Vuksi lu itfaiye grupu da Taksimde eski ehlinin vereceği rapordan son? jerdarma karakoluna nakledilecek- ai a kararını bildirecektir. lecek, buz yok cevabını veren Vİ len bir buzcu belediye zabıtası © FFEFFEFF m e EFEF SEE ji N- aşikârdır. Umum müdürlüklerin alma, sat. | tir. ; Görülüyor ki dünyanm bugün.|, aleni meselelerinin, değil ayrı pr:, topyekün bir cihan harbine râfi sebep teşkil etmelerine imkân yo Ir, © Dünyanın emniyeti üstüne bu. birer bomba gibi atılmış olan li ve esrarengiz meselelerdir ki ratte, harp havası uyandır . tadır, Bu meselelerde (Bütün nanların birleşmesi), (Avrupa. yenldem inşası), (hayati sa. İs yakalanmış, adliyeye veril - em se önelem elcn maiyet memurları i esya bedellerinin mütekabileri ser | ma, yapma ve yaptırma, kiralama best döviz esasına dayanmaktadır. |ve kiraya verme gibi işleri hakkın. Anlaşmada takas için hiçbir hüküm!) da arttırma ve eksiltme kanunu. olmadığından bügünden itibaren İnun hükümleri tatbik-edilmiye:. aramızda takas yapıl - rek bu işler vekâletçe tanzim mıyacaktır. İolunacak talimatname dairesinde ! rimesi Armağan Üktemle, Evlenme | İzmirde çıkan Anadolu - refikimi, zin sahib. ve başmuharriri Tünceli | saylavı Haydar Rüşdü Öktemin ke- İzmirde Yol parası i Bu sene İstanbulda nakdi yol kellefiyeti gene eskisi gibi ve olarak tesbit edilmiştir. 939 “ yılı zarfında yol parası iki takat İstanbul vilâyeti maiyet memurla, İ yapılacaktır, tanımış simslardan elektrik malze. rından Kema! Hadımlı, Hafik kay- makam vekâletine, Fuat Ertuğrul, Boğariıyan kaymakamlığına, Naci Akad, Karaisalı kaymakamlığına, Melik Yoğlu, Konyanın Hadım kay- makamlığına tayin edilmişlerdir. Amerikan menşeli emten bedelleri memleketimizin döviz gelirlerini» müsaadesi nisbetinde ve İhracatı mızın mevsimine bağlı bulunması keyfiyeti nazara alınarak peyderpey ödenecektir, mesi tüccarı Tevfik Esykerdin oğ- 3137 nümaralr kanun Hüküm -| lu elektrik mühendisi Orhan Bay. ileri bu kanunla teşki ledilecek 0. | kendin nikâhlarının İzmirde kıyıldı. lân her iki devlet işletmesi emrine | ğıor haber aldık. . girecek ve Denizbank memur vel Genç çiftin sandetini diler, ebe. müstahdemletinden, veysine tebriklerimizi sunarız. biri haziran ve diğeri İkteşrin zarfinda almacaktır, Yol mükellefiyetini bedenen g etmek istiyenler altt Hrm muksbi inde sekiz gün çalışacaklardır. > galışmâ milddeti eylül ayı ile ve sontegrin zarfında olacaktır. “