21 Nisan 1939 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 4

Kıymetli bir eser Türkiye Maarif tarihi Belediye tarihi, İstanbul Şehri Cevdetin iy geçen yrüipha. zenginleştiren İstanbul vi. Jâyeti mektupgusu Osman Ergin, bu defa çok mühim bir çsern stanbul mektepleri ve ve san'at müessesele ie Türkiye maarif ta Şimdiye kadar maarif | tarihi hakkında başta maarif nezaretin. ce neşredilmiş olan sâliamel, mak üzere belli başlı birkaç eserle mllteferrik pek çok yazı yazılmış. tır. Bilhassa üçüncü defa olarak 1920 (Hicri 1318 mali 1316) da! neşredilmiş olan 1677 sayfalık! maarif sâlnamesi mekteplerin müf| redat programlariyle beraber ho. calarmın isimlerini ve o tarihe kadar verdikleri mezunlarını ih. | er ok diva eylemek itibariyle pek kıy: metlidir, A — Belli başlı eserler: i — Maarifi umumiye nezareti tarihçel teşkilâtı ve icraatr müel. Hfi; dârülfünun müderrislerinden Mahmut, 524 sayfa. Tanzimat evrinden (1839), 1892 'yılına| kadar elli dört senelik vak'aları ihtiva eder. Maarif tarihi için al- dukça zengin malzeme vardır. 2 -— Türkiye maarif tariki, Ya. zan; Nafi Atuf, 2 cild, 309 Muharriri eserin bir deneme ve hir taslak olduğunu söyler. 3 — Türkiyede orta öğretim.! Mukharriri: Hasan All Yücel, Say-| fa 700. 36 Nec ile 118 orta mek.| tepten ve 14 muallim mektebin- den ve bunların idare yekillerin-| den babsdder. İ 4 — Darülfünun tarihi. Yazan;| Mehmet Ali Ayni. 82 sayfa. Med.| reselerden, Tüştiyelerden, maarifi adliye ve ulümu edebiye mekte- binden, mühendishaneden, darül maariiten, encümeni danişten, da. riğfünunun ilk, ikinci ve üçüncü 'defa teşkilinden, fakültelerin tesi- sinden, progtamlarmdan mühta- saran bahsettiği gibi umumi ser. best derslerden, darülfünün emin- lerinden ve darülfünun mecmua- larıridan da bahseylemektedir. $s — Darüşşafaka, Yazanlar: Mehmet İzzet, Mehmet Esat, Os.| man Nuri, Ali Kimi. 207 sayfa.| "Türkiyede ilk halk wektebi olan| Darüşşafakanın nasıl Hoğduğun- dan, ne hizmetler ettiğinden, na“ sıl yaşadığından bahistir. B — Mütelerrik yazılar: Mevzua temas eden mütefertik yazılar pek çoktur. Hatırlayabil. diklerimi kaydediyorum: Mektep tarihi ve (Osmanlı hukukunun membhalatı. müderris Veliyüddin, (Darülfünun (Obukuk (fakültesi mecmuası sayı 8); mücssesatı il. mwiyeden mekâtip ve medatis, mü- derris M. Şemseddin (Sel €. yad cild - 10. Sayfa 137); ilim mü. eşseselerimiz Köprülü zade Fuat (Hayat say. 58); Darülmualli. minin yetmişinci senesi münase- betişle vetilen konferans muallim M. Cevdet (Tedrisat mecmuası diki . 6, sayfa 175); Maarif tarihi, Abdurrahman Şeref (Milli Talim ve Terbiye mecmuası adet - 1) Tanzimattan (Osonca Türkiyede maarif teşkilâtı, Lütfi (Türk tarih encümeni mecmuası numara 17 “04"); Medrese Faruk (Sıdkı (Mihrap Sayr 6); Türk tarihleri. nin tetkikine methal, müderris İsmail Hakk: (Darülfünün ilâhi. yat fakültesi mecmuası sayı 5 - 6)! Müderris Şerafeddin Hikmet; ki tedris, Mehmet Emin (Sebi reşat cild - 17 alet 441 ve müt akip); mektep seyirleri, Albdur- rahman Şeref (Donanma sumara| 47); Enderunu kümayun mekte Hafız Mehmet Refik (Edebiyatı| umumiye mecmuası numara). Şunu ilâve etmek lâzımgelir ki bütün bu eserler ve yazılar mü. him olmakla beraber kâfi değildi Mele dağnık olanlardan istifade güç olduğu giti çoğu eski yazı ile sek tahı : Elekirik cere- i yanına kapıldı Bir çocuk pek feci bir şekilde yaralandı Bülbülderesinde oturan ve nakkaleden » yapı Mahmudun 14 yaşlarında tahmin edileh oğlu Mehmet, dün Silâhtara- ğnda feci bir kazaya maruz kala. rak parçalanmıştı Ça. cir ustası Alibey köyünde oluran Karakaş Netatinin yarmda iki aydanberi ço banlık yapan Mehmet, TRamise çı- kan Ziliftera semtinde 8 metre w- zunluğunda bir elekt Urmanarak oyı rik direğine ki iş ve üs. tüne çıktığı zaman bi trik cer tel uçlarına ve lanarsk b lenbire elek- ms kapılmış, direkte i ğırsakları dişârı dökül - mek, bacağı kırılmak suretiyle ye: re yuvarlanmış, iki sant kadar böy. Tece kalin; olen ta» rafmdan görülmi haber verilen jandarma k &ni Yaka mahalline “gelerek korkunç yaralar gocuğu sil miş, maha| n başlamış- Telleğde et parçaları bulunmuş- tur, Çocuk, bütün bu vaziyete rağ. men ölmemiş ve kendisine icab e- den müdahale yapılmıştır. Fakat hayatından pek az ümid vardır. Elektrik teli bir metrr muhiti dahilinde kan, elbise ve et parça. lariyle tüyler ürpe bir halde görünmektedir, Vaka mahalline o müddelumum! gelerek tahkikata el koymuştur. yazılmış bulunan bu tetkiklerden yeni neslin hemen hemen - istifa. desi mümkin deği İşte böyle| dağnık menbalara müracaat edile. | tek ve bahusus bunların içindeki) malümatın. ini guyufundan EE EĞDİ yy mi, haği: Rİ w bir eser nin nekadar güç bir şey olduğu | nu bu işlerle meşgul olanlar pek! iyi bilirler, Kaldı ki değerli mücllif yazık şeylerle iktifa etmemiş, henüz yazılmıyan bir çok şeyleri silin. İmeğe roabküm hafızalardan kur- tararak tesbit etmek zahmet himmetinde bulunmuştur. ve Müellif, mukâğdemede evvelce hazırlanmış ve bir tarafa muş olan eserin tab'ı takarrür et- mesi üzerine bir sene çalıştığını söylüyor ki çok doğru olan bu söz bizim bugün kolaylıkla açıp isti. fade ettiğimiz eserin ne kadar külfetle meydana gelmiş olduğu - nu gösterir. konul. Basılan ilk cild saray mekteple. rini, asker mekteplerini, memur mekteplerini, halk mekicplerini, ilm ve terbiye müesseselerini, mektep ve milesseseleri yayanlar ve idare edenleri ihtiva ediyor. Mebzul olan © hâşiyelerde ise güçlükle bulabileceğimiz. hurda tafsilât yazılıdır . cildin omühendishanc, tabhane, (Tophane), cerrahhane, mektebi harbiye, mühendishanci hümayun gibi ilk askeri mekteplerini, rüş. tüye mekteplerini, mektebi ulümü &debiye, mektebi maarifi adliye gibi ilk sivil mekteplerini, azlık ve yabancı mektepleri ve mücssese. eri misillü mektep ve müessese. derle yüksek tahsil ihtisas mekteplerini, üçüncü“cildin de Türkleşme ve müliyetçilik devrin. deki ilk, orta ve lize tahsili, yük- il, mer*k ve ihtisas mek iva edeceği anlaşıl ve Birinci (oOeildi muvaffakıyetls başlarına sap-| A Kitaba eklenen şemadan ikinci | Sadıkzade i vapuru kazası Gemide malı olanlar kaptanı mesul görüyorlar mike civarında Oldrasan kaya- Uklarında karaya oturarak harap olan Sadikzade vapuru tahkikatı dikkate değer bir mahiyet almış. tr, yük avarya,, denilen usulle geminin kazadan gördüğü zar&- rn kendilerinden alınacağını du- yan bamule sahipleri kâzânın va. İpur kaptanlarının hatası yüzüne Gen ileri geldiğini. iddia ederek Ticaret mahkemesine başvurmuş. | lardır. Bunun üzerine kazanm ne Şe İkilde vukua geldiğini ve kaptanda | kabahat olup olmadığını tesbit et. | mek üzere İstanbul liman rejsi Sadreddinin reisliğinde bir ehliyu- | kuf teşkil edilmiştir. Heyette, Deniz Ticaret mekte. bilen bir mütehassrsla, Deniz- banktan da bir müfettiş vardır. Evvelki gündenberi Denizbank ta çalışmalafına başlıyan ehlivu- İkuf hazırlayacağı raporu ticaret | mahkemesine vetecektir. İ Kazada kaptanın kabahati gö. tülürse Denizbank mal sahiple - rinden hiçbir tazminat alamıya . caktır, | Mal sahipleri kazann fırtına yüzünden olduğunu ve bu hav: yı açıkta geçirmek lâzimgeldi halde kaptanm etrafı kayalıklarla İçevrili Adrasan imanma girmek teşebbüsünde bulunarak vaputu| kazaya uğrattığını iddia etmekte. dirler, —— Fiyat etiketleri Rekabete güvenilerek ““esnahn” Keyfine” * bırakılmayacak Pazarlıksız satış kanunu bü- kümlerinin tamamen tatbiki için belediye teşkilâtiyle İktisat Ve. kâleti o murakabe tekşkilâtının | müşterek çalışmaları iyi netice Vermiştir. Pazarlıksız satış okanununun tatbikiyle beraber yalnız pazarlı- ğın ortadan kaldırılmasına gayret edilmiş, fiat koymak hususunda esnal serbest bırakılmuştı. Halbu. ki bu şekil, bir çok emtia üzerinde fiatlarm yükselmesini mucip ok muştur . Bu gayri tabii yükselişe mâni ol mak, en ziyade revacda olan mad delerden başlıyarak her nevi eşya. nın satış flatını tesbit etmek için tetkiklere başlamıştır. Bu tetkik- lerden sonra bir program hazırla. nacaktır , — Malatya bez ve iplik fabrikası Eylülde tecrübe işletme- lerine başlanacak Malatyada bütün teferrüatile be raber tam 40 bin metre murabba iları yedide Büyükadadan ve Heybe Akşam Posta, Akay ve Şirketi Hayriye Ilkbahar tarifelerinde epey değişiklik var Denizbankın 30 nisanda İgtbike başlıyacağı ilkbahar (tarifelerinin hazırlanması tamamlanmıştır. Yeni tarife ile Yalovaya sabahla. rı köprüden bir vapur kalkac şam üzeri de Yalovadan geç geri dönerek bir günlük gezmeğe gi- denleri şehre getirecek! Yalova"! da bir gece kalmak istiyenler için bir yenilik yapılmıştır. Köprüden her akşam Büyükadaya (kalkacak son vapur Büyükadadan sonra Ya. | lovâya kadar gidecek, ertesi sabah erkenden Köprüye dönecektir. Bun” lardan başka kış tarifesine ilâve 0 larak akşamları Büyükadadan köp” | rüye 19,30 da ve köprüden bütün adalara da 18,30 da birer posta kon muştur. Bir hazirandan itibaren de sabah. iiden köprüye, bir vapur ilâve edi İecektir. Şirketihayriye tarifesi Şirketihayriyenin ilkbabar tarile- si bugünden itibaren tatbik olun. maktadır. Şirket Denizbankla anla” şarak bilhassa akşamları Mudanya- dan limana gelen vapurlarm yolc” larını Boğaza nakliçin tarifede ye. | ni değişiklikler yapmıştır. Her gece köprüden Rumeli yakasında Yeni” mahalleye kadar bütün — iskelelere| uğramak üzere 22,32 de ve Beykoza | kadar bütün Anadolu uğramak şartile 2235 de birer va pur kalkacaktır. Bu vapurlar Mu danyadan gelecek postaların yolcu. larını bekliyeceklerdir. — Giresonda Fındık kırma fabrikası k uyıu | u y gi Günde onbeş ton fındık hazırlayabilecek Geçen sene teşkil edilmeğe baş lânan Karadeniz mmntakası fındık! tarım satış kooperatifleri birliği ge çen bir sene içindeki faaliyetile çok iyi neticeler vermiştir. Bu sene,| bir sene evvel teşkilât yapılmıyan mıntakalarda Oda kooperatifler kurularak birlik daha ziyade tak. viye edilecektir. Karadeniz mıntakası fındık ta- rm satış kooperatifleri birliği bu sene daha geniş bir işe de girişmiş| bulunmaktadır. Giresunda bu se.! ne büyük bir fındık kırma fabri- kası inga ettirilecektir. Bu fabri. ka yirmi dört saatte on beş ton iç fındık hazırlayacak Okudrette olacaktır. Fabrikanın Oyanmda bir milyon kilo fındik alabilecek depoları, iskeleye kadar dekovili bulunacaktır, Yeni fabrika Ağustos sonuna kadar tamam olacak ve yeni mah- sul burada karlıp kalburlanacak we standard bir halde ihraç oluna. caktır. Birlik, gelecek seneler Ka- râdenizin bâşka fındık mıntakala. rında ihtiyaca göre başka içfındik fabrikaları da kuracaktır. Karadenizin fındık müstahsili kendilerini mütavasşıtlar elinden Irk bir saha işga! eden iplik ve bez fabrikasının bir kısım (inşaatı ta mamlanmış, makineleri de yerleşti. rilmiştir. Sonradan yapılmağa baş” veler de dahil olarak bü- tün inaşat eylâl nihayetine kadar bitirilmiş ve fabrika tamamen fa Viyete geçmiş olacaktır. Fabrika, günde iki ekip o halinde; 2500 kişi çalıştırmak şartile senede 10.287.000 Ometre kumaş we kurtaran kooperatifler birliğinin faaliyetinden memnun bulunmak- tadırlar , dare Üç ay hapse mahküm olan sarhoş ata ata köprüye doğru gitmiye baş- lamaştır. Polis kendisini yakalamış. tr. Sultanahmet sulh üçünelt “öm mahkemesinde Vehhi hâkimin ö -| | Ssekizin | GARY Alfred Savoir'in meşhur komedisi COOPER CLAUDETTE COLBERT |3PENCER tarafından (Fransızca sözlü) > 31 NİSAN — 1959 Bugün SAKARYA sinemasında SATILIK BEBEK k.— ye Ci .. 7s JOAN HOLANTSE BANK-ÜNİN' X2O0T TERDAM'da '24 Nisanda bir şube açılacağını ? sayın Müşterilerile bülün alâkadarlâra bildirmekle ba Posta Kutusu 249 Merkez Amsterdam ; Şube Telgraf Adresi: BANCOLAND” ler: AMSTERDAM, MYENOS CARACAS, HAİFA, ISTANBUL, MARACAIBO, ORANJESTAD, A9 DE SANTOS, SAO PAULO, WİLLEMSTAD. Gireson Nafıa Müdürlüğünde 1 — Evvelce kapak sarf usulile eksiltmeye konulduğu ilânların tekemmül etmemiş olmasından tekrar eksiltmeye F iş Gireson vilâyet merkezinde kâğir ve betoarme kısımlaril€ y yapılmış olan 10 dershaneli ilk ve saire kısımların İşaatıdır. Keşi 2 — Bu işe ait evrak şunlarid A— Eksiltme şartnamesi mu TN B — Fenni ve hususi şastna İsteyenler bu evrak ve şartn Nafia dairesinden alabilirler. 3 — Eksiltme 6. 5-939 basebe müdi yapılacaktır. 4 — Eksiltme kapalı zarf usu 5 — Eksiltmeye girebilmek vesikalârı haiz olüp göstermesi A — Cari seneye âit Ticaret B — Ehliyet vesikası. Ehliyet vesikası alabilmek larla ihale günününden en az seki kamına müracaat etmesi lâzımdır. 6 — Teklif mektupları yuka ten bir saat evveline kadar vilâyet buz mukabilinde verilecektir. edilmez. ğü binasında toplanacak olan daimi okul binasının ahşap, sıva, £ bedeli 20153 lira beş kuruff rr: kavelename bayındırlık işleri melerle proje. #meleri bedelsiz olarak git cumartesi saat 12 de hususi »cüme! lile yapılacaktır. için isteklinin 1811 Jira kr iskelelerine | KİZ kuruş muvakkat teminat vermesi ve bundan başka aşal izımdır. Odası vesikası, için İsteklinin elindeki reterif z gün evvel istida ile vilâyet "| rıda üçüncü maddede yazılı daimi encümeni reisliğine Postada olacak gecikmeler a “Maarif Vekili Hasan Âli Yücel. Ankaradan geldi Üniversiteye girecek talebenif sıkı bir İmtihan kara Maarif Vekili Hasan Ai Yücel bu sabah, Anadolu ekspresine bağ. Janan bususi bir vağonla Ankart- dan gelmiştir. Vekil şehrimizde iki gün kalacak, 1 Mayısta toplanacak neşriyat kon. gresi hazırlıklariyle meşgul olmak | üzere tekrar Ankaraya dönecektir. Hasan Âli Yücelin, şehrimizde Poliste Biçak çekmiş! Salih isminde bir sabıkalı dür Galatada Topçular caddesinde olu» ran kömür smelesi Mehmede Top- hanede rasgelmiş ve ufak bir kar. gadan Sonra hemen bıçağını çeke- rek Mehmedin üstüne yürümüştür. Etraftan yötişenler sabikalıyı ye kalıyarak polise teslim etmişlerdir. Rakı şişesile yaraladı Dün gece saat 20 buçukta Şehre. mininde bir kahvede sonu Yarala” .İ mayla biten bir kavga olmuştur. O civarda oturar dökümaci Mus- tafa, kahvedeki müşterilerden Ha. sanla kavga etmiş ve iş kızış'ıca €- line geçirdiği rakı şişesini Hasanm tır, .000 kilometre iplik istihsal| #decektir. Bu istihsaldtın o tutarı 6| milyon Türk lirasına baliğ o'mak. tadır. Fabrikada 26 hin !ğ çalışaçak, yer meydana getirdiğinden dolayı mü| ellifi, ve eserin bastırılmasına alâ. ka gösteren maarif erkân'nı tebrik ederken bu kadar mühim mebahi. si ihüva eden diğer cildlerin de.| nünde de sallanıyordu, Kendisini tan iki mahkümiyeti daha vardı. müdafas ederken: İ Sur ceza kanununun 872 inci mad. — Giçekçiyim. Dedi, Dün biraz desine uyuyordu, Bu wsdde, içkiyi püru kazandım. Şöyle bir iki kadeh İitiyat edenlere üç sy hapis cez parlattım. Sarhoş değilim, veriyordu. len bir zamanda, neşre muvaf ii pamuk kullanılacak ve bumun 1.5 | müyon kilosu ber sene İğdırdan te arik edileciktir. fakıyetini de dileriz. | mz. İ Dinlenen şahitler suçlunun «ley. | Hâkim Vehbiye üç ay hapls eera- binde konuştular. Hâkim sabikarı » sr verdi ve mahküm derhal tevkif e. mı tetkik etti. Vehbinin sarhogluk -İ dna), dan geçirilme! rlaştı kaldığı iki gün içinde maarif saseselerindeni bazılarını ve © siteyi gezmesi muhtemeldir. Üniversite profesör ve d arasmda yeniden bazı tayini pılacağı bildirilmektedir, Üniversitenin bu güne ka8$” İ cirdiği tekâmül ve alman tetkik edilmektedir. Ayrıca, lerine başlıyan yeni dekanlar, benin çalışma vaziyetini kontrol etmişler ve fakülte yaçlarmı tesbit ederek bildirmişlerdir. Her yıl Mraz daha artan sayısı karşısında tertibet üniversiteye girecek talebeni” bir imtihana tâbi tutulmasi laştırılınış balunmaktadır, Fransada bif tren yandı. Beş kişi öldü, 20. yaralı var o , Paris, (A.A) — Paris Bi İ | haber alındığına göre | battmda işliyen bir tren Çiçekçi Vehbi dün saat on birde başıma atarak yaralamıştır. BU S1.| yeyonunda ateş almıştır. 5 # Yenicami kemerinden çıkmış, DAA yada kahvenin camları da kirilmiş- öldüğü ve 20 o kişinin yi bildirilmektedir. ——— : ds Sinopta Hamsinin Ki 100 para Sinob, 20 (A. A.) — Bir danberi Sinop limanmda böl tarda balık avlanıyor. Kefal nın kilosa 25 kurusa ve paraya satılmaktadır.