19 Nisan 1939 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 4

a. Üa e- Baştarafı 1!| incide verilen her şey ve yapılan her hiz- met için sahibine kıymeti tutarın- ca tazminat verilir. 3 — Bu kanunun koyduğu mü. kellefiyetin tatbikını istemek sa - lâhiyeti ancak askeri otoriteye a * ittir. Harp mükellefiyeti, yazılı ve imzalı kâğıtlarla yapılır. Bu kâ - gıtlarda mükellefiyetin mahiyeti, miktarı ve mümkün oldukça, de - vyam müddeti gösterilir. Yapılan mükellefiyete karşı bir makbuz verilir. 4 — Harp mükellefiyetinin, hal kın kabiliyeti ve mevcut menbaile mütenasip olarak tatbikı şarttır. 5 — Sınat müesseselerin esas işleri haricindeki imalâtta çalıştı. rılmak üzere konulacak harp mü. kellefiyeti muamelesi, ancak Milli Müdafaa Vekâleti tarafından veri- letek emir üzerine yapılır. 6 — Fevkalâde veya acele hal* lerde Milit Müdafaa Vekilinin ve yahut bir mevkiin müdafaasına memur kıt'aların en büyük komu- tanının emrile müstahkem mevki - lerde bulunan ahalinin iaşe ve ih. | tiyaçları dahi harp mükellefiyeti yolile tedarik olunabilir. Lâyihanın 2 nci faslı hârp mü - kellefiyeti yolile tedariki caiz olan askeri ihtiyaçların başlıcasını 7 nci maldde ile şöyle tespit ediyor: a — Erleri, kıt'aları ve bütün asker hayvanlarını barındırmak i- çin sahiplerine kat'i lüzumu olmr yan ve ordunun vazife ve hizmet- lerine müteallik levazım ve teçhi- zatın konulmasına, saklanmasına ve askeri memur ve müstahdemle. rin vazifelerini ifa etmesine yarı - yan binalar, b — Orduya lâzım olan yiye - cek, içecek ve giyecek maddeleri, hayvanlara lâzım olan ,hububat, ot ve saman, Binalara yerleştirilen ve ordu - gâhta bulunan kıt'alara lüzumlu yatak, ot ve saman, €© — Binek ve nakil hizmeti için orduya yarayan motörlü ve motör süz her nevi kara nakil vasıtaları yük ve koşüm hayvanları (semer, yular, hamut, her nevi koşum le- wazımile, binek hayvanları varsa eğer takımile ve motörlü vasıtalar yedek âlât, edevat ve parçalarile, ve icabında sürücü, arabactı ve şü- törlerile beraber), d — Bütün müstahdemin ve mü rettebatile beraber İdeniz, göl, ne - hir ve kanallarda bulunan gemiler ve her türlü cer ve nakil vasıtaları. e — Mürettebat ve müstahde . minile, ve bütün malzemesile be- raber hava nakil vasıtalarrı, £f — Değirmenler, fırınlar, fabr rikalar, sınat müesseseler, g — Her nevi inşaata, tamirlere ve sair askeri işlere lüzumlu olan her nevi malzeme ve vasıtalar, â - letler, makineler ve cihazlar, h — Kılavuzlar, sâiler, her tür” lü askeri hizmette lüzumlu işçi, i — Cephede asker veya sivil — gıhhat teşkilâtı olmıyan sair yer - lerde yaralı ve hasta askerlere iş. bu teşkilâta girebilecek veya sev- kolunabilecek bir hale gelinceye kadar mahalli idare veya köy hiz- metlerince münasip binalar veya evlerde yatırılıp bakmak hizmeti, j — Askeri teslihata, techizata, melbusata, ilâçlara ve pansıman “ malzemelerine müteallik her türlü eşya ve tıbbi ve cerrahi âlet ve çi- hazlar ve yatak takımı ve her tür. lü hastane eşyasına ve konaklamı. “ya ait her türlü eşya ve maddeler, k — Askere yarar sair her türlü maddeler, Seferberlikten gayri hallerde, bu maddenin yalnız ilk beş fıkra- sında yazılı olanlara harp mükel - " lefiyeti konulabilir. C, D, E fıkralarmda olan hay- vanlar, koşum hayyanı ve koşum — maddelerile, nakil vasıtaları, su ve hava nakil ve cer vasıtaları, sefer- | berlikten başka hallerde her defa. — gında yalnız en çok on gün - için karp mükellefiyeti yolile alınabile. gaktir, O— Yedinci maddede gerek ; k hrp mükellefiyeti vazolunan mü- B *şweıseıe dahilinde ve gerek sürücü- Seferberlık kanunu | sü olduğu nakil vasıtası başında çalıştırılmak üzere hakkında şah- san harp mükellefiyeti tatbik olu- nan kimselerden askerlik mükelle fiyeti dahilinde olanlar, istenikiği halde askeri hizmetlerini burada görebileceklerdir. Askerlik mükellefiyeti haricin. de bulunanlara istihdamları de . vam ettikçe ücret veya yevmiye veya tazminat verilir. Lâyihanın üçüncü faslı harp mü kellefiyetinin tatbik şeklini gös - termektedir. Dokuzuncu madde şöyledir: Her vilâyet ve kaza merkezinde en büyük mülkiye memurunun re- isliği altınlıda en büyük maliye me- müuru ve tevkil edeceği zat ile as. kerlik şubesi reisi, askerlik şubesi bulunmıyan yerlerde jandarma ko. mutarımdan ve idare heyetile bele diye meclisinden seçilecek birer azadan mürekkep harp mükellefi- yeti komisyonları bulunur. İcabın da bu kömisyonlara izafeten mua- mele yapmak üzere nahiye merkez lerinde nahiye müdürünün reisliği altında komisyonlar teşkil olunur. Köylerde bu vazifeler, komisyonla ra izafeten ihtiyar eyetleri tarafın- dan görülür. Bu komisyonlar ha. zar vaktinde Miji Müdafaa Vekâ. letinden verilecek talimat dairesin de ihsat ve ihzari tetkikler yapar- lar. Birinci maddede tasrih edilen hallerde İcra Vekilleri heyetinin kararıma dayanarak Millt Müdafaa Vekili tarafından — verilecek emir üzerine bu kanunun hükümlerini tatbika başlarlar. 10 — Harp mükellefiyetleri, harp mükellefiyetleri komisyonla rr vasıtasile tatbik olunur. Her tür lü teslimler askeri makamlarca ta- ' yin olunacak tesellüm heyetlerine makbuz mukabiliride yapılır. Bu makbuzların ziri ayrıca harp mü-| kellefiyeti komisyonları tarafından tasdik olunarak alâkalıya verilir. Harp mnkellefıyı:tı yohle iskân ve konaklamaya ” dalr Votan'4 net' fasılda; binaların boşaltılması hak kında hükümler mevcuttur. Beşin ci fasıl, hazar ve seferde kara na. kil vasıtalarına harp mükellefiye. tinin tatbikr şeklini göstermekte dir. Bu fasılda, 23 ncü madde, harp mükellefiyeti tatbik olunacak ka - ra nakil vasıtalarını şöyle tesbit ediyor: 1 — Binmek için, yük veya ko- şum hayvanı olarak, “aygır, idiç,, kısrak, katır, merkep, deve, manlda öküz, 2 — Bunların çektiği her nevi araba, kızak. 3 — Bisiklet, binek otomobili, her büyüklükte yük otomobili, mo- tosiklet, cer için traktör ve emsali. En az üç senede bir, Milli Mü. dafaa Vekilinin tesbit edeceği za . manlarda harp mükellefiyeti komis yonları tarafından nakil vasıtaları nın tahriri yaptırılması da bu lâyi hanın 24 ncü maddesi iktızasın - dandır. Kanun şeklini alır almaz derhal İtalya Balkan antanlını bozacakmış Dar- Baştaralı 1 incide duğunu kaydetmiştir. Mumaileyh senelerdenberi kuvvetlenen İtalyan Macar dostluğundan bahsederek bu dostluğun müşterek menfaatlere ve “nizam ve sulhun müdafaası için i- ki taraf kuvvetlerinin birleştirilmesi hususundaki samimi arzuya,, isti nat ettiğini kavydetmiş ve Macaris- tanın geçende antikomintern pakta iştirak etmek suretil2 bu — arzunun yeni bir delilini göstermiş olduğu- nu söylemiştir, Musolini, demiştir ki: “İtalvyayı ve diğer dost milletleri Macaristanla birleştiren bağ, Roma:- Berlin mihverine ve Yugoslavya ile aramızdaki anlaşmaya dahi rehber- lik etmiş olan gayeler — mucibince orta Avrupada ve Tuna havalisin. de siyasi ve sosyal sükünetin ve is- tikrarm teessüsüne daha şimdiden yardım etmek (ırsatını vermiştir.,, tevdi edilecektir. 'nidan sazt 20 ye kâadar MM' i Londrada, hazırlanan plân” HABER — Akşam Postar. tatbik edilecek olan bu mühim lâ- yihanın altıncı faslr demiryolların da, havada ve denizde çalışan vesa itler üzerinde tatbik edilecek harp mükelletfiyetini tayin etmektedir. 9 ncu fasılda gümrük anbarların- da, silolarda, umumi mağazalarda ve bu gibi yerlerde bulunan tüc . car mallarının mükellefiyeti tesbit edilmiştir. Bütçe işlerine ait hü - kümler 10 ncu fasıldadır. 13 ncü fasıl cezaf hükümleri havi bulun * maktadır. Lâyiha pek — yakında Meclis umumi heyetine sevkedile- cektir. — Cumhuriyet — Danzig (Baştarafı 1 incide) şan haberlere göre Almanya Dan zig'in Hitlerin yıldönümü hedi - yesi olarak Almanyaya geri gel. mesini Polonya ile müzakere et. miştir. Hitler, Danziğ hemşehrisi Varşova, 18 (ALA.) — 20 nisan- da Hitlerin Danzig serbest şehri. nin hemşeriliğine tayin — edileceği öğrenilmektedir. Hemşerilik diploması mumaileyhe Berlinde Danzig nazi partisi şefle- rinden Albert Forster — tarafından Kuryer Varozavski — gazetesinin bildirdiğine göre hücum kıtaları şe- fi Redies, Danzig hücum kıtalarının yürüyüş talimlerinde hazır bulun- mak üzere serbest şehre gelmiştir. Danzig şehri halkı, milliyetleri ne olursa olsun, yeni bir kararname mucibince ecnebi memleketlerindeki meyduatları ile dövizlerini Danzig bankasına vatırmağa mecburdurlar. Buna mukabil kendilerine tedricen mahalli paralar verilecektir. Tayyareler Berlin üzerinde uçamıyacak Berlin, 18 (A.A.) — Hitlerin do fumunun yıldönümü şenlikleri mü- nasebetile 19 nisan saat 19 dan 20 Bütün gençlerin ve sportmen- lerin nazarı dikkatine... BUĞÜN matinelerden itibaren lkazar Sinemasında Yepyeni bir mevzuda olan Aslan Adam Maceralar peşinde 25 kısım tekmili birden Sportmen ve atlet comple FRANK MERRİWELL tarafından ONUĞ OAT — ve spor filmine başlıyor Şafağa dönüş yarın akşam tam saat 9 da FEVKALÂDE GALA ile LÂLE SINEMASINDA/! BıTMEMıŞ SENFDNı ye nazire olarak yapılan.... DANİELE DARİEU X'nm güzel sesinden ilham alan bir nağme; 18 NİSAN — '1939 | ! BU AKŞAM Sinemasında Kırık Fransızca sözlü, Seven bir kadının müess ir aşkt: MELEK Büyük fedakârlığı herkesi heyt can ve merakla saracak bir film: (SON BUSE) HERBERT MARSHAL - BARBARA STANVWWICK Ayrıca: Paramunt Dünya havadisleri Hayat baş rollerde: Bugün matinelerden itibaren Fransızca büyük eğlenceli İPEK sinemasında 2 Büyük film 1 — BRODVAY KUKLASI (FRANSIZCA SÖZLÜ) ŞİRLEY TEMPLE tarafından harikulâde bir surette yaratılan ve küçük artistin bugüne kadar yaptığı en güzel en nefis ve eli eğlenceli filmi Dikkat : Bu filmde ilk defa olarak ŞİRLEY'in hakiki şarkılarını İdinliyeceksiniz. 2 — OTOMOBİLLi LAUDEMAY - COLETTE DARFEUIL - ALERME EERKAREEEERI Çocuklar için tenzilâtlı fiyatlar AŞIKLAR operet, baş rollerde : payıtaht uzennde uçuş yapmaları yasak edilmiştir. Maamafih, munta- zam hatlarda sefer eden tayyareler, cenup yolunu takip etmek — şartile Tempelhof tayyare mMmeydanında karaya inebileceklerdir. — — — — Berlin, 18 (A.A.) — 3 zırhlı, 2 krüvazör, 2 torpido divizyonu ve 3 denizaltı filotillasından mü rekkep Alman filosu birkaç gün evyel bildirilen talim için bu- gün Kic) ve Wilhelmshafen'den hareket etmiştir,. Bu gemiler şimal denizinde toplandıktan sonra hep birlik- te İspanyol sularına gidecekler- dir. Ingiliz ve Fransız donan- maları -Akdenizde toplanıyor Londra, 18 (A.â.) — Bugün gazeteler İngiliz ve Fransız do - nanmalarınm Akdenizde tahaş. şüdünü ilk sayfalarında göze ba- tacak bir surtte yazmakta ve Âl. man donanmasına mensup bazı gemilerin İspanyol sularma ha. reketine telmih ederek Fransız ve İngiliz donanmasının bu ta . haşşüdünü Alman manevralarına cevap teşkil ettiğini ihsas eyle - mektedir. Daily Express ve Daily Herald Fransanın garp Akdenizinin hi. mayesini ve İngilterenin de şarki Akdenizin himayesini deruhte e. deceklerini yazıyorlar. Daily Herald'in siyasi muhar- riri, denizde alman ihtiyat ted . birlerinden başkaca gizli olarak karada ve havada da icap eden tahaffuz tedbirlerinin almmış ol. duğunu kaydeylemektedir. Londrada hazırlanan plân Londra, 18 (A,A.) — Dally Herald gazetesine göre, İngiliz ve Fransız donanmalarının ha- reketleri Londrada hazırlanan plâna tevfikan yapılmaktadır. Bu plâna göre, Fransız donan- ması tamamiyle Garbi Akdeniz- de Toulon, Bizert ve İngiltere tarafından bu —münasebetle Fransaya bırakılan Cebelütta- rık Üslerine nakledilecektir. Maltada tahaşşüt etmiş bulunan ingiliz donanması ise Şarki Ak- Manş denizini kontrol edecek- tir. İspanyadaki hazırlık Cebelütt'ırık 18 (ALA.) — La- Hena civarına mühim miktarda yeni İspanyol takviye kıtaları gelmekte devam etmektedir. Emin bir membadan bildiril- diğine göre, bu sabah San Ra- güe iİsmindeki İspanyol “mevkii- ne bir süyari alayı gelmiştir. Bugün öğleden sonra da diğer bir süvari alayının Algesirasa gelmesi beklenmektedir. İki İtalyan taburu Isparyaya gönderildi Londra, 18 (A.A.) — Evenine Btandard gazetesinin gayet e - min bir membadan aldığı kay - diyle bir habere göre iki İtalyan dağ taburu daha İspanyaya gön- derilmiştir. Esasen iki İtalyan taburu Pyren'lerde bulunmak- tadır. Diğer taraftan altı Alman fır kası İtalyan İmparatorluğunun muhtelif yerlerine gelmiştir. Cebelüttarık ve Tanca, bir taarruz tehlikesinde Paris, 18 (A.A.) — Fransa ve İngiltere, İtalya ve Almanyanın cebelüttarık ve Tancaya karşı muhtemel bir taarruz yapmala . rına mani olmak için zaruri olan bütün tedbirleri almışlardır. Da. ha şimdiden 16 Fransız gemisi, Cebelüttarıktaki İngiliz filosuna iltihak etmiştir. Bu tedbirler, İs- panyaya gönderilmiş olan İtal - yan — Alman kuvvetlerile gene. ral Franko üzerinde yapılan taz. yik karşısında bir muvazene te - mini maksadiyle ittihaz edilmiş. tir. olan mahafili, Cebelüttarık bo . ğazı statüsününün her ne suretle olursa olsun ihlâl edilmesinin Fransa ve İngilterenin hayati menfaatlerine karşı doğrudan denize nezaret edecektir. Ana- vatan — filosu şimal deniziyle ğini beyan etmektedirler, Bu mahafil, böyle bir ihtima- '|tişs''da 'merasimle " kaldırılmıştır. Parisin iyi malümat almakta | doğruya tecavüz telâkki edilece. | Dün, vefatını haber verdiğimiz Mareşal Fevzi Çakmağın kızı, Gü- zel Sanalar Akademisi müdürü |Burhan Toprağın refikası Ayşe WMuayrsarzın ronaoraci hit cahah eaat Ayşe Muazzez tedavi edilmekte bu lunduğu Alman hastanesinlde öl- müş, ve buradan Gülhane hasta . nesine getirilmişti. Şehrimizde ol. duğu gibi Ankarada da büyük bir teessür uyandıran bu kayıp karşı” sında Cumhürreisimiz İsmet İnö- nü dün öğleden sonra Büyük Er - kânıharbiye dairesine giderek Ma- reşalı ziyaret etmiş ve taziyetleri ni bildirmiştir. Mareşal, kızının cenaze merasi. minlde bulunmak üzere bu sabah şehrimize gelmiş bulunuyorlar. Merasime saat tam 11 buçukta başlanmıştır. 30 dan fazla çelenk vardı. Mareşalın sevgili kızının ce nazesine İnönü bütün vekâletler, İstanbul Belediyesi, Harp Akade misi, İstanbul Kumandanlığı, As- Ayşe Muazzez merasimle kaldırıldl keri Tıbbiye, Üniversite, Güzel Cumhurreisi İsmet İnönünün -ı-_-—ı Sanatlar okul talebe ve m | tile bazt mektepler çelenk gon# | mişlerdi. Hastanede dua merasimi :â ) Aılktam eanva aa Kada Hir kıtası ve piyade bölüğü put” halde hareket edilmiştir. matem havası çalan bir m çelenkler, cenazeyi taşıyanlar V u kip ediyordu. Mareşal sivil gi mişti ve çok müteessirdi. Merâ '| simde Cumhurreisi namına yâv leri hazır bulunuyordu. Genî': Fahrettin, General Ali Sait, Ve Polis müdürü, Üniversite Re Askeri Tıbbiye talebe ve mez“n " ları, her sınıftan zabitan 1 Polisler cenaze alayını iki ya: kordonlamışlardı. Cenaze alayı Gülhaneden dog ruca Beyazıda gelmiş, camide ÖĞ namazı kılıtımıştır. Buradanı Efı be hareket edilerek Ayşe Muıll# aile medfenine defnedilecekti. zetemiz makineye verildiği ıu'l” cenaze Eyübe hareket etmiş bu * lunuyordu a çelengi ve çelenkler tin tahahhukukunu tahmin etme. mektedirler. Fakat İtalya ile Al. manyanın Frafkonun askeri bir ittifak akdi maksadiyle komin. tern aleyhindeki misaka iştirâk etmesini temine çalışmakta ol - dukları mütaleasında bulunuyor. lar. Diğer taraftan Fransa ile İs. panya arasımndaki diplomatik mü. zakereler devam etmektedir, İs- panyanın Paris sefiri B. Legue. rica, yeniden B. Bone'ye İspan - yanın tamamile müstakil kalmak arzusunda olduğu hakkında te . minat vermiştir. Bununla berf& ber, Parisin iyi malümat almiıf ta olan mahafili, İspanyanın şif” diye kadar İtalyan — Alman ni dahalesinden kendisini kurtarâ mamış olduğuna işaret etmekt” dirler. Türk - İngiliz müzakerele! Londra, 18 (A.A.) — Türkif büyük elçisi tekrar bu sabah H? riciye nezaretine gitmiştir. İngiliz diplomatik mahafilif de beyan olunduğuna göre, Lof dra ile Ankara arasındaki müz! kereler faaliyetle devam etmeF tedir.