25 Mart 1939 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 3

EHaber 'A"MN POS;:'ASI eşriyat Müdürü m? Rasim Us Istanbul Ankara caddesi Ti4 Tolgral adrasi . İstanbul KABER telelonu : , 23872 4 24310 Süssüz dil Ka ADIMIZ Halid Ziya Uşaklı- ıbkl, ök birkaç senedenberi Kaze- lip '.“d'liumuı tenkid maküle- | ıs' Müsahabelerinin bir kıs- 'ala dair(1) adı altında top- İı.h’dln kitabın üzerindeki “Cild: hı 4 bukısma girmemiş o N& Yki Ti da yakında tekrar oku- “qü İne nail olacağımızın müj- ç ıç'dlm şana erdirmiş bir sa- ı.d" İn tenkidin ne kadar nazik, Ün; Müşkil bir iş olduğunu bir İhy Onün bir şairi, bir roman- “nmemesı çok ağır bir hü- r; gençleri meyus etme- 5'3' c'h#'îlası gayet tabildir. Fakat ıhmı“h. adını hürmeltle anma- 5 zevkine inanmış olan ka- arşı da büyük bir vazifesi : Bençleri teşvik etmek için, ıurine de yanlış bir fikir ver- Yemez. Doğrusu onun tenkid İt okuyanlara da oldukça ağır © — teretlüp eder: onların İyen, okudukları makalenin 1 düşünmeleri ve bir üstadın, F istidaddan bahsettiğini, is- €2 ona müsamaha ile baka- d:özönünden kaçırmamaları Karilerinin bunu unutması hi de, Halid Ziya Uşaklığil gibi İ&, Nekkidi elbette çok düşündü- İlk şiirlerİni veya roman- " heşreden gençler, — üstadların ile meşgul olmamalarından e1'—İerlerln-n bu noktayı hatır- lirmiıorlar. her büyük mü- H bu nazik ve müşkil vazifeyi, ıi" Uşaklığil'in — göslerdiği N İçü ile ifa etmesini de bek- Yiz, SEEÇERLEŞ !;:__ ğ l şî*'âîf E T !f?a Nâî"“'u datr'in birinci cildinde ev- hi&“)'amadığım veya her nasıl ı'?amadığım makaleler de meselâ kitabı açan “Hakları hı; makale... Halid Ziya Uşak- İ de iltifatkâr bir cümle ile İı, İâtfünda bulunduğu — bu ya- eski terkipli, arabi ve farisi tlere bek fazla yer veren yazı- liraz edenlerin, o süslü dile Tenlerin hakkı olduğunu söy- $ki yazılarını ökürken ken- de bir eza — duyduğunu ve * Burüru okşıyabilecek bir ma- Olmıyan bir istihza ile güldü- itiraf ediyor. ;%'ig%? ; ğ!ğîî'fîîğ?' N — ü "l d Ziya Uşaklığil eski sü%lü dil- Bi l"İl'tcı"di şüphesiz bugünkü Tında da onun izlerini bulmak a. ” Fakat artık onun yazılarını Yadırgamadan, “Bunu — böyle “eğe ne lüzüm vardı?,, — deme- lıM'ı!"'“"lhllıı.oı'ı.ız ve — Halid Ziya Hı,:ı in büyük kıymeltini — daha ııh>l'uı Hatırımıza bir sual ge- ”Hı “îcın o lisanını sadeleşlire- '%r Edebiyatı - Cedide'nin öteki "'ı' arapça ve farisi .kelimeler- ı"“"9"“'1 derkiplerden — kurlula- 3*? Bu gunlin cevabı da pek Unuyor: Halid Ziya Uşaklı- İsanın süsünden başka şeyler 1 ve asıl onlar için büyüktü; de ise sadece süs vardı ve W , İSin © süsten kurtulamadılar. -Lhdlracnk olsalar altından bir Öyr. Okacağını biliyorlar.. Halid î h'lhgıl Mal ve Siyah'ı, — sade teğimiz bir lisanla tekrar 50' Toman gene eski güzelliği, es- “İıği ile duruyor; Cenab Şa- *lııüı“ın veya Süleyman Nazif'in di bugünkü dilimize çevirin, " zavallı şeyler — olduklarını h Mnüz,, [ü,h“klşm bir paradoks gibi gö- q“nı ma Halit Ziya Uşaklıgil'in, Zin sadeleşmesi, o — lüzumsuz W Ten silkinmesine en çok — hiz- Vüş EN Mmuharrirlerden olduğunu “mek kabildir: o bize bir nes: başka şeyler koymağı — öğ- ğ böylelikle türkçemizin süs- | kurtulması kabil — olduğunu M Ürdi. Talid Ziya Uşaklığil, kırk ik ““Yelki lisanına , sinirlenenlere Jh"m’*or fokat asıl kendisi hak- '*.. ü'“-ü bizim süse “haklı,, ola- 4. İTlenmemizi de, bir dereceye di eseri sayabilir. Nurullah ATAÇ L Eş â" "in A »!-ulih Yabiliriz. Halid Ziya Uşak- | sılır, dük. : Ezcümle: larımndan birkaç tanesi var, sızlık düşünülemez. önünde gördük, mektebdir. müsamaha olunabilir? midir? için çok calibi dikkat oluyor. buralara afiş, ilân — asılması mucib bir küstahlıktır da. Cenaze ilânları H LAN, afiş ve bunlara benzer hususi mahiyetteki ilânlar için şehrin alışılmış ve nihayet belediyece münasib görü. lerek ilân şirketlerine bildirilmiş olan mevkileri vardır. Her yere gelişiğüzel ilân ve reklâm yapıştırılamaz. Bu şeh- r!'a gürel'yini bozmmaktan sarfınazar, bir saygısızlık da ifade e. der. Halbuki, gayrimüslimlere ait cenaze birtakım müesseseler vardır ki, bunlar ayni zamanda bir ilân yaparak cenaze merasiminin nerede olduğunu bildirirler. Bu ilân- lar kalm siyah çerçeve içinde küçük kıt'ada kâğıtlar üzerine ba, Bu müesseseler, böyle cenaze ilânlarımı gelişigüzel her yere yapıştırırlar. Mekteb kapılarımna, cadde üzerinde muhtelif yerlere, ağaçlara, apartıman kapılarma asarlar. Fakat bu gibi ilânlarm daha saygısızca asıldığı yerler de gör- Sirkeci garınım bahçe kapısı üzerinde de böyle cenaze İlân. No olursa olsun, bunlar birer cenaze meraslmi tebliği olmak- la beraber mahiyeti itibarile ilândır. Kaldı ki cenaze ilânı gibi, insanların sinirleri üzerinde de fena tesir yapacak mahiyettedir. Böyle ilânların resmi müesseselere ait yerlerin duvarlarına, kapı. larma ve mekteb duvar ve kapılarma yapıştırılması kadar saygı- Bu ilânlardan birkaçını da Damdosyon mektebinin kapısı F Filhakika bunun İçinde bir kilise meycuttur. Fakat dışarsı Kilisenin kapısıma veya duvarma yapıştırılması ma, zur görülebilir, ama, mekteb kapısma, duvarma asılmasına .nasıl Alâkadarlarm, bu gibi ilânların nerelere yapıştırılabileceğini tayin ve tesbit ederek bu müesseselere bildirmesi Bilhassa ğarım bahçe kapısı duvarları üzerine asılması yal- nız resmi müessesc olmak itibarile bir saygısızlık değil, ayni za, mâanda şehrin de huzuru:ve sinirleri bakımımdan bir tecavüzdür. Cenaze ilânları etrafı siyah ve kalın çerçeveler içine alımdığı ! Trenden çıkıp girenlerin böyle ce- naze ilânlariyle karşılaşması epeyce hazin olmaktadır. Kaldı ki Bu hesaba göre yalnız menedilecek bir iş değil, işlerini teahhüd eden gegzrek değil da memnudur. tecziyeyi Dal. Şehir Meclisinin Nisan devresi Şehir Meclisi Nisan devresi iç- timalarına bu sene - nisanın günü cumartesiye tesarlüf ettiğin- den ve öğleden sonra tatil oldu- ğundan - purartesi gününden iti- baren basiayacaktır. Şehir meclisinin risen devresi ruznamesinde bir çok mühim me- seleler bulunacaktır. Şehir ve vi- lâyet bütçeleri, belediyenin istik- raz edeceği beş milyon lira ile ya- pılacak işler, otobüs, yeni açılacak yollar, istimlâkler, — meydanlar, parklar meseleleri ve sairc bu içti- ma devresinde müzakere mevzuu olacaktır, Bu itibarla meclisin on beş günlük müddet zarfında mü- zakerelerini ikmal edemiyeceği ve bunun için devrenin uzatılması için bir karar yverileceği muhak- kak görülmektedir, Esasen nisan devresinde bütçe müzal-ereleri do- layısiyle ekseriya devrinin temdidi kararı verilmesi zarureti hasıl ol- maktadır. Üç nisan pazartesi günü yapıla- cak bu devrenin ilk toplantısını Vali Lütfi Kırdarın açıp iki devre arasındaki müddet zarfında şehir ve vilâyet işlerinin takip — ettiği seyir ve inkişaf hakkında söz söy- leyeceği muhakkak görülmekte - dir. Bundan sorra derhal müzake- relere geçilecektir. ilki Reisi cumhurumuz İrak kralını tebrik etti Ankara, 24 (A.A.) — Irak kra- lr majeste birinci Gazinin doğu- mu — yıldöünmü — münasebetiyle, Reisicumhur İsmet İnönü ile Irak kralı arasında aşağıdaki telgraflar teati olunmuştur; Majeste birinci Gazi - Irak kralı BAĞDAT “Majestelerinin doğum günle- rinin yıldönümü münasebetiyle samimi tebriklerimi ve şahsi saa- detleriyle dost ve kardeş Trak milletinin refah ve ikbali hakkın- daki halisane temennilerimi tak- dim ederim,,, İsmet İNÖNÜ Fehametlü İsmet İnönümüz, ANKARA “Doğumumun yıldönümü mü- nasebetiyle irsâl buyurulan tel- grafnamei — âlilerini ansamimül- kalb teşekkür ve zatı devletlerine sıhhat ve refah temenni eyler ve müveddetimizin devamını dile- rimi. .. GAZİİEVVEL Fotoğraf makinesi isteniyor Az kullanılmış Leika — fotoğralf makirnesi, veya kontax objektifi sat- mak istiyenlerin matbaamızda foto Âliye müracaatları. ı 39 kuruşa satılan ceviz içi İ00 kuruşa çıktı ! Tatlıcılar, pastacılar: “ya fiatları yükselteceğiz ve yahutta mallarımızın kalitelerini bozacağız. bu ne hal,, diyorlar Son günlerde vaki ihracat pıyasaj da mühim hâdiseler yapmiş bulu- nuyor. Ezcümle iç cevizinin . fazla miktarda Almanya tarafımdan çe- kilmesi dahilde cevizi — birdenbire 90-100 kuruşa çıkarmıştır. Bu münasebetle tatlıcılar ve ceviz üzerine iş yapan pastacılar büyük müşküller karşısında kalmışlar ve mallarına zam yapmak için müra- caate hazırlanmişlardır. Tatlıcılar- dan biri matbaamıza gelerek vaziye- ti şöylece anlatıyor: “Tatlıcılık biraz da cevizcilik, Şam fıstıkçılık gibi bir iştir. Bizim mevaddı iptidaiyemiz arasında bu kuru yemişlerin büyük yeri vardır. Kaldı ki su böreği ve börek yapmak vaziyetinde bulunğum için benim gibiler bir de et meselesi karşısın- dadırlar Bugün halk için gn ucuz mikyasta yemek börek ve — tatlıdır. Ve ma- lüm olduğu üzere kış * mevsiminin en çok kalori verebilen gıdalarından dır. Biz gerek tatlı ve gerekse börek fiyatlarını, piyasanın normal hesap: ları üzerine istinat ettirmiştik. Bur gün su böreğinin kilosu 40-60 ku- ruş arasındadır. Tatlılar da 35 den başlryarak 80 kuruşa kadar çıkar Birinci sınıf tatlrcılarda saf tere- yağı ile yapılmış tatlılar 80 kürüş- tur. Bunların biraz daha aşağıları 60-70 kuruüş arasındadır. İçine ceviz vesaire gibi şeyler ka- rıştırılmayan lokma 30-35 — kuruşa satılır. Hurma tâtlısı 35-40, tulum: ba 30435 arasında satılır. İ Fakâat içine ceviz veya şam fıs" tık konulan —baklava, sarıburma, bülbül yuvası, dilber dudağı vesaire gibi tatlıların asgart — fiyatları 60 kuruştur. Simdi bu vaziyete nazaran bu fi- yatların derhal yükselmesi icap et- mektedi.r Bir kilo ceyizi 100 kuruşa aldığır mıza göre ve her kilodan asgart 100 gram kadar da çerçöp çıktığıma na: zaran bize bir kilo ceviz 110 kuruşa falan mal oluyor: Bir kilo tatlı içinde en aşağı 250 gram ceviz vardır. Yani yalnız tat- İmmın cevizi 25-30 kuruş tutar. Ha" muru, yağı, imaliyesi şusu busu ol- duğuna nazarann biz bunu — nasil 60-70 ve hattâ 80 kuruşa satabiliriz. Satsak bile nasıl para kazanabiliriz? Satmasak halk bu kadar yüksek fiyatta tatlıları nasıl alabilir? Bir taraftan da et fiyatlarının art- ması su böreği, — boğaça ve bu ka- bil hamurluların da fiyatlarında bir artım vukua getirecektir. Görülüyor ki bu vaziyet, memleketimizde ha- yta pahalılığını mucip olacak kadar ehemmiyet alıyor. Ceviz memleketten ihraç oluna- bilir. Nihayet yurda döviz girmek demek olan b uişe biz de elbette bir memleket evlâdı sıfatile — razıyız. Fakat bunu memleket içinde bir ih- tikâr vesilesi yapmağa kalkışanlar karşısında hasıl olan bu — waziyete nasıl rıza gösterelim? — Türkiyenin hemen her yerinde — ceviz yetişir. Memleketimizde epeyce de stok mal | meycut olduğunu haber aldık. Bu takdirde talip var diye ceviz | fiyatlarını bu kadar — yükseltmeğe niçin müsamaha olunuyor? — Ceviz içi —en fazla 45 kuruşa çıkmıştır. 30 kuruşa satıldığını çok gördük. Hattâ geçen yıl toptan 22,5, 25 ku- uşa satılmıştır. Birdenbire Şam fıs tığı gibi kıymetlenen bu — nesne memleket dahilinde en geniş ticar2t sahası olan tatlıcılığı altüst etmiş Üf Pastacılardan biri ilede — konuş- tuk,, diyor ki: “Bizim işimiz daha fazla — yemiş iledir. Yaş olsun, kuru olsun - pas- talarda sarfettiğimiz yemiş miktarı mühim yeküna baliğ olur. Bittabi pastalar, mevaddı iptidaiyesi nis- betine göre ayarlarmış — Tiyatlarla satılır. Halbuki bugün ceviz fiyat- ları dehşetle yükselmiştir. Gariptir ki bizim —imalâtır?ız cümlesinden olan pastaların, kurabiyelerin çok- larında esas cevizdir! Biz buvaziyet karşısında ya fiyat- lara zam yapacağız veyahut da ce- viz diye aldatıcı şeyler koyacağız. Nitekim bir takım müesseselerin böyle hareket ettiklerine şahit olu- yoruz. Bu memleketin umumi — sıhhati bakımından da çok mühimdir. Biz kendi hesabımıza ceyizin bu kadar pâhalılaşması için bir sebeb görmü- yoruz. Dışarıdan talipler çokmuş ve mühim miktarda ceviz — ihracatı oluyormuş. Pekâlâ, mükemmel bir şey, fakat, memleketimiz — kendisi- ni doyurduktan sonra bu işi yapa” bilir. Yoksa ben'cevizi 100 kuruşa alacağım buna mukabil ceviz ihraç edilecek, kendi hesabıma bunu an- lamıyorum. Bir taraftan da öğrendiğimize gör re istihsalâtımızı Türkiyeyi doyur- . duktan sonra ihracata da müsait o- lacak kadar velüt imiş. O halde ni- çin dahilde ceviz bu kadar — almış Vaydmanın idamı istendi Paris, 24 (A.A.) — Müddeiu- müumi, kıtıl Vaydman hakkındaki ithamnamesini okumuş ve maz- nunun idamımnı talep etmiştir. Müddeiumumi pazartesi günü de katilin cürüm ortakları Roger Million ve Jean Blanc, Collet Fri- cot hakkındaki ithamnamesini 0o- kuyacaktır. Versay cınayet mah- kemesinin önümtüzdeki hafta — so- nuna doğru kararını vereceği tah- min edilmektedir. böyle olmalı ! İ ZMİR vilâyetine kiremid kırılmış. Gördünüz mü belediyeyi? saymış, * ** kaldı mı ? / Belediyelerin faaliyeti gelen malümata nazaran son fırtına esnasında Ke, malpaşa kazası merkezinde 10.000 kiremid uçmuş, Parson ve saire köylerinde 8000 Sulhü tehdit eden mesule ÜNGİLİZ ve Fransız diplomatlarının kanaatlerine göre, sulhü tehdid e- Doğru! Rasgele den tehlikeler şimdilik zail olmuş. , Yorgan gitti, kavga bitti, RARRDRRIRIRILLIRI PPPT PRRODE POPRDRİ Avrupadan İstanbul için bir şehir 1s- * &* * Şehrin zararımnı tesbit etmek için bü- tün evlerin kiremidlerine varıncaya kadar Kolayı ELEDİYE imar müdürlüğünü dabae” ziyade takviye mütehassıs Prostun mütaleası alımmak su; retile Avrupadan daha bazı mütehassıslar celbedecekmiş, Ne zahmet yahu! marlamak daha ucuza gelmez mi, bir araş. tırsak ne olur? ..» Ragbetin yeni tazahürü KŞAM gazetesi şöyle yazıyor: dururken “Boğaziçine rağbet artıyor. Geçen yıl vapurlar daha fazla yolcu taşıdılar.,, »- Rağbetten kast bu yıl olduğuna göre, arzu —ettiğinden yor. demek yolcu azaldıkça rağbet artmış olu- O halde şu yeni sistem Denizbank va. purları geldikten sonra Adalara, Modalara, hattâ uzak sahillere rağbet ama almış yü. rümüştür, kimbilir? Bu vaziyeti önlemek lâzımgeldiği- ne kaniliz, Aksi takdirde pastalar, tatlılar ve bütün bunlarla yapılan şeylerin fiyatları artacak — veyahut artmazsa kaliteleri düşecektir..,, NOT: Biz şikâyetleri aynen yaz- dık. Filhakika piyasada en fena ce- viz içinin 90-95 kuruş fiyatla satıl- dığını da öğrendik. Bu şerait altında - tatlıcıların ve pastacıların yerden göğe kadar hak- ları vardır. Bu yüzden bir ihtikâr olup olmadığının süratle tetkik e- dilmesi lâzımdır. Tasfiye edilecek şirketler Tramvay ve Tünel hisse- darları Nisanda toplanacaklar Hükümetçe bu ay başında te-« selüm edilen İstanbul Tramvay Şirketi ile “İstanbul mülhakatın- dan Beyoğlu ve Galata beyninde tahtelarz demiryolu Türk ano- nim şirketi,, (Tünel) heyeti umu- miyeleri nisanın 28 inde şehrimiz- de fevkalâde birer toplantı yapa- caklardır. Esasen hissedarları aynı kimse- ler olan bu iki şirketin © gün saat 14.30 ve 15 de biribirini mütca- kip yapılacak olan fevkalâde hey- eti umumiyeleri şirketlerin yeni merkezi olan İstiklâl caddesindeki — Batte hanında yapılacaktır. Tramvay ve Tünel şirketlerinin fevkalâde heyeti umumiyelerinde Türkiye hükümeti tarafından imti- yazın satın alınması ve satın alın- ma mukavelesinin tasdiki dolayı- sile her iki şirketin de fesh ve tas- fiye haline konulmasına karar ve- rilecektir. Bundan sonra tasfiye memurlariyle bunların — salâhiyet ve ücretleri tayin edilecektir. Ayni şekilde mürakiplerin yini de yapılacaktır. Ayni grupun tesis ettiği şirket- lerden olan Elektrik Şirketi idaha evvel hükümetçe satın alındığı ve tasfiyesine karar verildiği için Tramvay ve Tünel Şirketlerinin de tasfiye haline konulmasından sonra her üç şirketin de tasfiyesi- ta- ine de geçilmiş olacaktır. Gene ay- ni grubun müzaheretiyle — kurul- muş olan Satye şirketi de tasfiye halinde bulunmaktadır. ——— Tayyareci Vecihi Almanyadan döndü İki senedenberi Almanyada tah- silde bulunan Türkkuşu başmual- limi tayyareci Vecihi dün memle- ketimize dönmüştür. Vecihi tay- yare inşaatı üzerinde olan bu ihti- sas tahsilini Almanyada çok iyi bir derece ile bitirmiş ve diplomasınir almıştır. Vecihi dün akşam Anka- raya hareket etmiştir. Teşekkür Sevgili oğlumuz Rüstemi pek genç yaşında kaybetmekle duydu- ğumüuz derin teessür ve pek bü- yük kederimize, cenaze merasi- minde bulunmak ve telgraf ve mektup göndermek suretiyle işti- rak ederek bizi teselli ve taziye e- den zevata ve bilhassa bu felâketi- | mize pek yakından iştirak eden Sayın Bay Refik Selimoğlu ailesi- İne elemli kalbimizin derin teşek- kürlerini sunarız. Abdül - Ali Emircat