27 Eylül 1938 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 2

BP EHABER AKŞAM POsTAS) İSakibi ve*Nöyr Hasan” ĞDARE EVİ: istan blum Tatami Bid. Telgrel aden! Halambe MAMBR Yazı işleri, telefonu: 23872 fidare” Ter e 24370 Hön 20338 Ankara caddesi Hâdiseler bikicler Ingitterede kısmi seferberlik Yazan: Nizameddin Nazil Mussolini, dün, Veronada 47 bin karagömlekli karşısında söylediği nut. ku şu cümlelerle bitirdi; “— Sulh yollariyle bir hal tarrma ulaşmak için önümüzde bir kaç gün daha vardır. Fakat bu hal tarzı buluna. mazsa bir anlaşmazlığın önüne geç * mek insan kudretinin üstünde bir iş olacaktır.,, Gene dün, bu sözlerin radyo ile dünyanın her tarafına yayılmasından bir kaç saat sonra Hitler, Berlinde Spor sarayında irad ettiği büyük nut ku şöyle bir neticeye bağlıyordu: “— Tekliflerimin mahiyeti çok ba. sittir, Ahalasi Alman olan ve Alman « yaya iltihak etmek isiyten arazi, der hal Almanyoya ilhak urilecektir. Fa. kat Beneş bir veya iki milyon Alman: kovm ğa muvaffak cıdığı. zaman de gil, derhal Okemenşimdi...... En büyük kısmı Almanlarla Oomeskün olan bu arazi Alman hâkimiyeti altına girmelidir. Hududu kat'i olarak tesbit etmek işini bu mıntakanın sâ erine bırakıyorum. İlkteşrin aymın birinci günü Beneş bu toprakları bize vere * cektir... Alman milletine şunu söylemek isterim ki Südet Almanlariyle meskön terim ki Südet Almanlariyle meskün araziden yana sabrım artrk tükenmiş - tir, Hiç bir şey bizim kararımızı de- Biştiremez. Bu anda azmimizi ilin e diyoruz. Bu azmimiz her müşkülden ve her tehlikeden daha kuvvetlidir , Her müşküle ve her tehlikeye galebe çalacaktır.,, Nutku radyo ile dinliyordum. Hit lerin son cümleleri büyük bir dinleyici yığınının alkışları ve haykırışları ile kulaklarımdan silinirken şöyle düşün. düm: “Godesberg de Çemberlayn ile Al manya şefi arasında cereyan ettiğini bildiğimiz konuşmalarm artık gizli kapaklı bir tarafı kalmasına imkân yok. İngiltere Hitlerin bu sözlerinden sonra bütün tereddütlerinden sıyrılıp dünya efkârı umumiyesi müvacchesin- de (Bilhassa dış poliitkalarını Fransa ile İngilterenin müşterek müzahereti - ne dayamış olan milletler efkârı umu. miyesi müvacekesinde) sarih bir tavır takınmağa mecbur olacaktır.,, Nitekim bir saat sonra Londradan parça parça haberler gelmeğe başlı- dı. İlk telgraf “kralm reisliği altında has meclisin toplandığını, bildirdi. Tkinci telgraf “Çemberlaynız uzun sü“ ren bir kabine toplantısında bulun duğunu, öğretti. © Üçüncü telgraf “Parisle Londra arasında devamlı te. maslar yapıldığından bahsetti ve saba- hin tam saat dördünde Anadolu Ajan 8 Londra muhabirinden aldığı şu iki mühim haberci tebliğ ett; 1 «— “Hava ve sahil müdafaası ef- rad ve subayları silâh altına çağcıl - MUŞtUT, 2 — “Hükümet gerek, ihtiyat tay- yareciliğin müdafaa kuvvetlerini ge. rek ihtiyat filoların ve Londrayı tay- yare hücumlarına karşı müdafaa ede" cek, balon barajlarının seferberliğini €mretmiştir.,, Anadolu Ajansının Londra muha - biri, İngiliz resmi mahflilerinee Ow mumi bir seferberlik mevzuu bahsedil- mediğini bildirmek dikkatini göster miş bulunuyorsa da telgraflarm bildir. diği “askeri hazırlık,, İngilterede ana vatan mildafaa kadrosunun tamamiyle silâh altına alınmış bulunduğunu izah etmektedir. Belki şu anda, İngiltere, impamtor luk mikyasında seferberlik ilin etmiş HABER — Akşam posta ——— AR TE , Bu «nbah yapılan Barbaros Ihtifalinden (İki İntiba: Merasime İştirak sling iğneyi EE Sp ZAMN ünü ğa üm Gm kalabalık. (Yazısı bu sayfamızdadır.) ŞEHİRDE vE MEMLEKETTE Barbaros ihtifali Şoförlerin şikâyeti Otomobil iâstikleri çürük ve pahah... Şoförler son zamanlarda yeniden ©- tomobil Histiklerinin pahalılığından gikâ- yet etmeğe başlamışlardır. Bu arada lâs- tiklerin çürüklüğü de ileri sürülmekte, dir, İddialara göre, otomabil Metiklerinin fiatları iki sene evveline nispetle yüz- de otuz artmıştır. Bu artışa sebeb de ©- tomobil lâstiği asentelerinin aralarında anlaşmalarıdır. Eskiden muhtelif marka- larm acenteliğini yapanlar bu lâstikleri syrı ayrı fiatlarda satarlar ve arala rmda rekabet yaparak fiatları İndirirler- di. Haltuki bugün hemen bütün marka otomobil letiklesi her yerde ayni fia- ta satılmaktadır. Ayrıca evvelep uzun müddet dayanan lâstiklerin yeni eşleri kısa bir zamanda çatlamakta ve eski - mektedir, Bu vaziyete sebeb gene scenlelerin İstanbula, fabrikalarda kalan stok ve es, kimiş malları getirtmeleridir. Bunun €n büyük delili, yeni alman bir otomobilde- ki Mâstörlerin, buradan alman eşlerin - den daha fazla dayanmasıdır. Şoförler ku noktalar için alâkadarlara yeniden başvuracaklar ve bu hususta tedbirler almmasını ie“iyeceklerdir. Izmirde tren kazası Marşandiz, direzine çarptı: bir amele öldü İzmir; 26 -- Bugün burada feci bir kaza olmuş, Mersinli ile Salhanc arâasm da, bir marşandiz, demiryolu âmelesi direzinine çarpmıştır. Müsademe ne- ticesinde direzin 150 metre kadar sü- rüklenmiş, amele Mehmed aldığı yara. Jarm tesirile ölmüştür. sayılmaz, fakat Britanya krallığı bir tecavlisli karşılamağa hazırlanmış va ziyettedir. İngiliz anavatanmın bu (tedbirlere baş vurması, kir İlkteşrinde, Hitlerin Orta Avrupada dilediği gibi hareket etmesine İngilterenin aslâ muvafakat emiyteceğine delildir. O halde ne o'acak?, Harp m? En'ptidat mantık ve en çapraşık aklı bile bu vaziye *karşısında bir emri. vakie kalkışılmamasını âmirdir. Nizamedlin NAZIF Bu sabahki merasim çok parlak oldu Werasim sırasında mezarın üstünde dolaşan bir tayyare filosu denize çelenkler attı Barbaros ihtifali, büyük Türk denizcisinir çerefiyle mütenasip ola” rak bu sabah yapıldı. Yüzlerce halkın Fazır bulunduğu merasime, başta üniversiteliler olduğu halde Yedek Subay Okulu, Deniz Harp Okulu, Deriz Ticaret Mektebi, Deniz ve Kara Askeri liseleri, Dniz Gedikli Er- baş Okulu, Dniz Erat Telin, taburu, Parti teşekkülleri iştirak ettiler .. Merasime san 10 u beş geçe, mezarda mevki olan Deniz Lisesinden Iki manganm ve Deniz müyikasın: landı Bu wrada Hamidiye krava: İstiklâl marşını terennümiyle baş” tarafından 19 pare top atıldı ve limandaki bütün vapurlar selâm düdükleri çaldılar, İki monga asker havaya ateş etti ve büyük denizcini ruhunu taziz için bir dahıka susuldu. Bunu müteakip nutuklar söylendi ve <Barbarosun hayatı anlatıldı. Mehter “akımı, eski den'z harp bestelerinden parçal esnasında bir tayyare filosu tasa'mıdan denize çele: ışıklarla donatıla: Bv gece, hüti'n re ösirelcr çaldı, o Merasiin er atıldı. herp gemileri, gec» yarısına kalar projektörlerie Barbarosun mezarın: vc şehri aydın. Jatacaklardır . Dil bayramı her tarafta hararetle kutlulandı Dil Kurumu Genel Sekreteri tarafından radyoda bir Konferans verildi 26 eylül dil bayramı dün memleke- tin her tarafında hararetle kutlulan- mış ,Halkevlerinde bu münasebetle toplantılar yapılmıştır. Dil Kurumu genel sekreteri İbrahim Necmi Dilmen tarafından radyoda bir konferans veril. miştir. Genel sekreter,sözlerinde bilhas sa demiştir ki: “ Önümüzdeki yıl içinde coğrafya, kozmoğrafya, tarih ve etnografya, filo- zofı ve psikoleji, edebiyat, hukuk terir. leri broşürler halinde öğretmenlerin mütalea ve denemelerine sunulacaktır İlk ve orta öğretim tetimlerinin ar- kası alındıktan ve gelecek mütalealara ve yapılacak incelemelere göre gerekli Öüzeltme ve eklemeler de tamamlandı tan sonra hepsi bir (terimler dergi- si) nde toplanacaktır. Tonton amca ve uyku ilâcı Bütün bu toplanan ve üzerinde çâ- lişmakta olan ve varlıkları, dilimizin şimdiye kadar bilinmemiş olan kakiki mahiyeti Üzerinde yeni ve mühim bir kanaat uyandırmıştır.” “ Önümüzdeki yıllarda teorimizin €- sasların: ve verimleriniAvrupa dillerile de neşrecerek ve ararulusal dil toplan- tılarında anlatarak, Türk mlili dehasın dan doğan bu büyük hakikati dünya- ya tanıtmağa muvaffak olacağımızı w- muyoruz, Bütün bu başarıları ve bötün yarına bağlı bu ümidleri,Türk dildliği,milii de hayı aziz şahsiyetinde Önder Atatürke borcludur. Dİl bayramımızı kutlarken, onun bü- tün Türklüğün sevgilisi olan yüksek varlığına en derin saygı ve şükranları- mızı sunar, ulu Tanrıdan Ona sıhhat, afiyet, saadet ve muvaffakiyet dolu u- zun ömürler dilerim." Preveze üyük Türk amiralının zafe- rini hatırlarken Yazan : Nizameddin Nazif Bugün dünyanm en kassas olduğu iki bam teli var: Eğ 7 belet (Tuna havzast). e sai Sulhe, sefalete, refa- ha, medeniyete, harabiye sevki bu İki bamteline dokunmanm şekline bakar. Bu Iki sahada belirecek en ufak bir san- emm bütün dünyaya ne müz'iç ne müz. min bir azab yaydığmı, yalnız yakin ta- rihin sayısız misalleri değil, son üç yi- ln her hâdisesi açıkça göstermiştir. Japonya ne derece dinamik olursa ol- sun, Amerika ne derece titdeni bir kud. ret İfade ederse etsin dünyanm siyasi si nirİ ve muasır medeniyetin çarpan kalbi hâlâ Avrupadadır. Bu kalbin durmaması için, Tuna havzasmda insanların meşru milli haklarini tecavüzden masun hisse- debilmeleri ve Akdenizle Akdenizin kıyı- larmda herhangi bir siyasi ihtirasın ka. #ırgalanmaması lâzımdır, Bunun da iki yolu vardır; 1 Ya anlaşarak, insanlaşarak müşte- rek bir emniyet kurmak. 2 — Yahut, ne derece meşru ve ma- kul olursa olsun, milletlerin, flküleştir. dikleri emelleri ve ihtirasları, çok kud. retli bir eğemenliğin çizdiği çerçevelere uygun bir tarzda tatmine razı olmaları. Bug'in düryanm bu iki mühim cümlel asadiyesinde bu iki şekilden birinin tat- bik kabiliyeti gösterebildiği iddia edile. mez. Halbuk biz Tütkler tam iki buçuk asır hem orta Avrupaya, hem Akdöni- 26 bü imkânı bahgetmişizdir. Evvelâ 4, kinel gekli kurmuş, sonra birinci gekle yükselmişizdir. Son çağda, bizden başka hiçbir millet böyle bir mucizeyi göstere- memiştir ve gösteremiyecektir. Zira bi. alm savlet devrimizdeki yüksek psikolo- jik malzememiz muasir “dinamik,, lerin hiçbirinde yoktur. Biz orta Avrupada bu sihri göstermeğe tam dört buçuk asır evvel başladık ve ayni tılarmı tam dört asır evvel Akdenizin dalgalarma da fir, lattık, 'Bugtn bir milletin, kahramanlık hüyi. yeti dünyada en ufak bir itirazla karşi- lanmıyan, Ulu Amiral Hayreddinö #eygt sunmssı bundandır. Borberosun Prevezede kazandığı za- fer, ne bir Salâmin, ne bir Trafalgar, ne bir Çuşlma, ne bir İskajeraktir. Dört a- sırdanberi hiçbir deniz barbi Porevozenin galibine kazandırdığı şöhreti bahşede- toplayan Ulu İmemiştir. Zira bütün bu deniz harbleri hep birer kara harbinin yedek kuvveti ol. muştur. Halbuki Prevezesiyle muzaffer Ulu Amiral Hayreddin, Türklüğün Niğ- boludan, Karatavuk ovasmdan, İstanbul, Belgrad ve Buda ile Viyananın ilk surla, rmm zaptındanberi karalardaki halini dalgalanmaktan kurtarmış, 'Türk ege- menliğini Sebteden Elârişe, Bağdad ve Tebrizden Kefeye, Hocabay'e, İskende- rundan Mataban bumuna, Vesedik ve Triyesteye, Civitevekyaya, Mesinaya, Nis, Marsilya ve Rarsolona'ya kadar ys- yp pekleştirmiştir. Böyle bir Ulu Amiralm büyük zaferini dört asır #nnra hatirlerken en muhte, gem bir Türkün ahdında yaşadığımızı dü- şünmek ne gurur verici, bir milleti ne Allâhlaştırıcı bir mevhibedir, Evet, biz, kudreti en engin irkin oğullarıyız! Mut, laka, mutlaka... Nizameddin Nazif