5 Temmuz 1938 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 8

— Dy Boşlarajı 1 incide Arslan da hazır bulunmuştur. Vesiksların imzasından #onra, Dr. Tevfik Rüştü Aras Fransız büyük ol- çisine hitaben, bu mühim vesikala- ©, rım mesut bir sürette aktedilmiş ol. masından dolayı memnuniyetini bil dirmiş ve bu vesikaların, Fransız - 'Türk münasebetlerinde yeni bir dost Iuk devresine hareket noktası teşki) eyleğiğini ilâve eylemiştir. Dr. Tevfik Rüştü Aras, bilâhare betle, memleketinin Suriye hakkın. daki sempatisini beyan etmiştir. Fransız büyük elçisi B, Ponsot da birkaç söz söyliyerek, elde edilen an- laşmaları Imza edebildiğinden dola. yı derin bir sevinç duyduğunu kay. dettikten sonra, Arasın İmzası yanı. na üçüncü defadır ki fwza koymak “ bahtiyarlığına nail bulunduğunu ve bunların Montrö Boğazlar mukave. © esi, 1937 Cenevre anlaşmaları ve nihayet bugün İmzalanan vesikalar olduğunu söylemiştir. B. Ponsot, bugün imza edilen vesi- kalar münasebetiyle, Montrö Boğaz- lar mukavelesinin Akdeniz havza. #inda emniyet hissinin husul bulma. sına müessir bir tarağa hizmet eyle. diğini hatırlatınış ve bugün iriza © dilen mukavelelerin Türkiye - Fran- $a ve Suriye arasında İtimada müste- nit dostluk münasebetleri tesis ede. Geği hususundaki ümit ve kanaatini izhar eylemiştir. Ankara 4 (A.A.) — Hatayda genel kurmay müzakerelerini idare etmiş olan genel kurmay ikinci reisi Korge- neral Asım Gündüzün riyaseti altında» ki Türk heyeti bugün hususi trenle saat 12,35 de Ankaraya dönmüş ve İs- tasyonda Hariciye, Milli Müdafaa ve Genel kurmay ileri gelenlerile, vali, merkez kumandanı, ve emniyet müdü- rü tarafından karşılanmıştır. Bir aske- ri müfreze ve bando selâm resmini ifa etmiştir. Mua'eden'n metni Ankara 4 (A.A.) — Bugün Hariciye Vekâletinde Hariciye Vekili doktor Tevfik Rüştü Aras ile Fransa büyük elçisi B. Ponsot arasında imza edilen © metinler şunlardır: TÜRKİYE İLE FRANSA ARASINDA DOSTLUK MUAHEDESI Türkiye cumhudiyeti reisi ve Fransa © cumhuriyeti reisi, © — İki memleketin müşterek menfaatleri uğrunda sâmimi bir dostluğun bağları- “mı sağlamlaştırmak arzusunu güderek, Bir dostluk mushedesi akdine kârâr vermişler ve murahhas olarak, Türkiye cumhuriyeti relsi, İzmir mebusu Hariciye Vekili dök- tor Tevfik Rüştü Arass, Fransa cumhuriyet reisi, Türkiyedeki Fransa büyük elçisi B, Henri Ponsot'yu murahhas tayin et- mişlerdir. Bu murahaslar usul ve nizama uygun görülmüş clan salâhiyetnamelerini yek- diğerine tevdi ettikten sonra aşağıdaki hususları kararlaştırmışlardır ; 'ğ Madde 1 — Yükek akit taraflar iç — Jerinden birine karşı müteveccih siyasi veya iktisadi hiçbir anlaşmaya ve hiç 'bir kombinezona dahil olmamayı taah- © hüt ederler, Madde 2 — Yüksek akit taraflardan biri, müsalemetkârane vaziyetine rağ- men bir veya müteaddit devlet tarafın» dan taarruza uğrarsa diğer taraf, ikti- « Jâfın devamı müddetince, mütecavize veya mütecavizlere ne vaziyette olursa $ © olsun hiçbir yardım ve muavenette bu Tunmayacaktır, “Madde 3 — Umumi sulhun ve şarki Akdenizde emniyetin muhafazasına ay- ni derecede merbut bulunan yüksek #kit taraflar, inkişafı, 29 mayıs 937 ta- .rihli Sancağın tamamiyeti mülkiyesini tekeffül muahedesinlen kendilerine te- rettüp eden garanti taahhüdünün tat- bikini icap ettirebilecek mahiyette her vaziyet karşısında taahhütlerinin ifası- © m temin ve bu hususta mütekabilen © birbirlerine muktazi kolaylıkları bah- © şeyekleme için istişarede bulunacaklar- dır, Madde 4 — Umumi tahicim senedi iş- İ —— bu muahedenin imzası anında, iki yük- sek akit taraf arasında meri olduğu nis- bette ve bu müahede meriyette bulun- duğu müddetçe aralarmdaki ihtilâf ve anleşmamezlıkların hall usullerini tes- bitte devam edecektir. Madde $ — İşbu muabede, iki yük- | gek akit taraf arasında, baz: ihtilâflar hakkında, hususi bir hal sureti tesbit eden ahkâm ile teârüz etmez. Madde 6 — İşbu muahede, Milletler Cemiyetine düşen vazifeyi tahdit veya Milletler Cemiyeti paktı dolayısile yüksek akit taraflara terettüp eden ve caibe halel serecek şekilde tefsir edi- lemiyecektir, Madde 7 — İşbu muahele tasdik edilecek ve tasdiknameler mümkün Olan süratle teati olunacak, tasdikna- melerin teatisi anından itibaren meri- yete girecektir. Müddeti on sene ola- cak ve müddetin hitamından altı ay evvel, ofesholunmadığı takdirde her defasında 5 senelik yeni bir müddet için kemdiliğinden yenilenmiş addolu- nacaktır. Tasdiken bilmakal yukarıda İisim- leri geçen murahhaslar işbu muahede- yi imza ve mühürleri ile tahdim eyle- mişlerdir, Ankarada, iki nüsha olarak 4 tem- muz 933 de tanzim kılmıştır. Müşterek beyannsme Türkiye ve Fransa hükümetleri, Türkiye ile Fransa arasında mev. Cut 3 şübat 930 tarihli dostluk, uzlaş- ma ve hakem muahedesinin yerine ka- Im ölmak üzere, bugün İmza olunan dostluk o muahedesini nazan itibare alarak, İşbu müşterek beyanname ile aşağı- daki hususat hakkında mutabakatlarını müşahede etmişlerdir: 1 — 29 mayıs 937 tarihinde Millet. ler Cemiyeti konseyi tarafından kabul edilmiş olan İskenderun Sancağı &ta- tü ve anayasasının meriyete vazı ve tatbikine”Sandaktı” “TUK “elemâninm tefevvukunu tanımak suretile Türkiye hükümetine kendi tarafından Sancak meseleşinin Türkiye için bir arazi me- selesi olmadığını teyide sevk etmiş olan 20 ilkteşrin 921 tarihli Ankara itilâf- namesi mefhumu dairesinde devam et- mek, 2 — Manda rejimi altında 30 ma“ yıs 1936 tarihli Ankara mukaveleng- mesiyle Türkiye ile Suriye ve Lüb. nan ârasında tecssüs etmiş dostluk ve İyi komşuluk münasebetlerini mu- hafaza etmek, Ve bu mukavelenin ve onu tamam- Uyan itilâfnamelerin vedelerinin ka- bulü dolayısile bu münasebetlerde vukua gelebilecek her türlü inkıtan mâni olmak için, bunlarin meriyeti- ni bir senelik bir müddet için tem- dit etmek, Şu kadar ki bu anlaşmaların otlak ve mer'a haklarma müteallik ahkâmı bugünden itibaren mülgadır. 3 — Türkiye ile Fransa arasında ki 3 Şubat 1930 tarihli dostluk, uz laşma ve hakem muahedesine mer- but protokol ile müesses Türkiye ile Fransa Cumhuriyeti otoritesi altına konulmuş olan memleketler arasında- ki uzlarma ve hakem usullerini ayni müddet için meriyete bırakmak, 4 — Türkiye Hariciye vekili (e Fransa büyük elçisi arasında 29 ma- yıs 1937 tarihinde testi olunan mek- tupların birinci fıkrası yerine kaim olacak bir yeni protokol ile optanlar meselesirin halli için tesbit etmek, İşbu beyannamenin imzası günün- den itiberen buna merbut olan bu protokolün meriyete girmesi mukar- | rerdir, 5 — Türk tebaasını Suriye ve Lüb. | nan'dü, Suriye ve Lübnan tebaasmı Türk'yede ikamet hukuk ve gersiti | ve bilhassa adli sslâhiyet hususunda en ziyade müsaadeye mazhar millet muamelesinden istifade ettirmek, 6 — İki hükümet, Suriye hükümeti yapabilecek mevkide olunca, 'işbu bes yânnamenin ikinci fıkrasında tasrih edilmiş olan şerait dairesinde meriyet- te ipka edilmiş clan bugünkü iyi kom- şuluk mukavelesini, mandanm inkişa- fınin yeni şeraitine uydurarak Türkiye son usulleri Suriye ve Fransa arasında Üç tarafir 4 A yy Bg yy Resmi tebliğ Dap Başlaralı İ öneride Ankara, 4 (A.A) — “Resmi tebliğ, 1 Bugün saat 18 de hariciye ve- kâletinde hariciye vekili doktor Aras ile Fransız büyük elçisi Henri P. asot arasmda dün “3 temmuz 1938,, üzer. lerinde mutabakat hasıl olan vesikalar imzalanmıştır. İmzalanan bütün vesi- kaların: Dostluk muahedesi, müşterek beyanname ve merbut protokolun der- hal neşri kararlaştırılmıştır. 2 — Antakyada 8 temmuz tarihin- de imza edilen gönelkurmaylar anlaş- malarına tevfikan Sancakta Fransız kuvvetlerile teşriki mesai edecek olan Türk kuvvetlerinin kendilerine tahsis edilen menatıkta konuş yerlerini inti. hap etmek üzere konuş müfrezeleri bu akşam “4 temmuz 1988, de Hataya gireceklerdir. Türk (o kuvvetleri şarm “5 temmuz 1938,, de gündüz girecek. Yerdir. yy yy yy bir dostluk muahedesine kâlb ve itmam etmeği kararlaştırmıştır. 7 - 30 mayıs 926 tarihli dostluk ve iyi komşuluk mukavelesi Türkiye hü- kümeti ile Suriye ve Lübnan üzerinde beynelmilel senetlerle kendisine tanm- miş olan salâhiyetlere tevfikan hareket eden Fransa cumhuriyeti hükümeti arasında akedilmiş olduğundan, ah- kâmınm Lübnanı alâkadar edenlerinin zamanı geldiğinde hususi bir anlaşma mevzuunu teşkil edeceği mukatrerdir. Diğer taraftan şu da mukarrerdir ki: İmkân hasıl olunca Türkiye Suriye ve Lübnan aralarındaki ticari münase- betlerin inkişafını teminen müzakerat açılacaktır. 8 — Nibayet Türk ve Fransız hükü metleri, Türklerin Fransada ve Fran sizlârın “Türkiyedeki vaziyetini tesbit için bir ikamet mukavelesini yakın bir zamanda müzakere etmek hususunda mutabık kalmışlardır. İki nüsha olarak Ankarada 4 temmuz 935 de yapılmıştır. Optanlara mütedair protokol Lozan munahedesinin 31 inci mad- desinin tatbiki dolayısiyle Türkiye lehine hakkı hiyarlarını istimal et. miş olan kimseler ile 30 mayıs 1926 tarihli Ankara mukavelenamesinin 3 üncü maddesi ahkâmına tevfikan Suriye ve Lübnan fehine hakkı hi- yarlarını istimal eden kimselerden bir taraftan Türkiye, diğer taraftan Suriye ve Lübnana ikametgâbfarını henüz nakletmemiş olanlar aşağıda mezkür şerait dairesinde hakkı hi. yarlarının istimalinin temin ettiği menafil kat'i surette kaybedecekler ve resen bir taraftan Suriye veya Lübnan tabiiyetini diğer taraftan Türkiye tabilyetini iktisap edecek. lerdir. 1 — Eğer gelecek ağustosun 5 in. den evvel, salâhiyettar makamat nezdinde evvelce yapmış oldukları hiyar beyanlarını teyit etmezlerse, 2 — Veyn eğer, derpiş edilen müh- let zarfında hiyar beyanlarını nsu- len teylt ettikleri halde, İkametgâh. larını 15 kânunusani 1939 tarihin. den evvel hiyarlarını lehine kullan. diklari memlekete nakletmezlerse, İkametgâh nakli şartile hiyarın temin cttiği meonafii muhafaza ede. bilmek için muktazi beyanlar Türk optanları için Suriye ve Lübnandaki Türkiye konsolosluk makamatı nez- dinde Suriye ve Lüban optanları için Türkiyede Fransız konsolosluk ma- kamatı nezdinde yapılacaktır. Gelecek 15 ağustos tarihinda ka- panacak olan isteler diğer tarafa 1 eylülden evvel bildirilecektir. Lehine hakkı hiyarlarını istimal ettikleri memlekete İkametgâhlari- nı nnkledecek olan optanlara emval ve emlâkine nihayet gelecek eylülün birinci gününden Itibaren serbestçe tasarruf edebilmeleri için idari ve nizami kâfi todabir ittihaz oluna. caktır. Bü eşhas Türkiye veya Suriye ve- ya Lübnan arazisinde mutasarrıf ol İK İYİNİN İN di dukları einvali gayri menkuleyi mu- hafazada serbest olacaklardır. Bunlar her türlü emvali menkule- lerini beraber götürebilecekler ve bundan dolayı kendilerine giriş ve- ya çıkışları Için bir güna vergi ve re- sim tahmil edilmiyecektir. Moruzzikir ahkâmm tatbikine mütedair kâffel hususata evl! kadın- Jar kocalarının ve 18 yaşından küçük çocuklar ebeveynlerinin tâbi olduk. Tarı şeraite tâbidir. İki nüsha olarak Ankarada 4 tem- muz 1918 de yapılmıştır. Fransızlar memnun Hotay anlaşması hakkında Fransızca “Parissuar,, gazetesi şunları yazıyor” Fransa ile Türkiye dostuk bağlar.n tekrar tesis, daha doğrusu takviye et- tiler. Jorj Bone bizzat gidip resmi mu- ahedeyi yerinde imzalayacak, bravol.. Türkiye Avrupa ile Asya arasmdaki bir kilittir. O koskoca, heybetli dünya makinesinin mühim bir kısmı, kuvvetli Karısını ve kaynata- sını öldüren garson Bu sabah ağır ceza mahkemesinde &uçunun hesabını Bundan üç ay kadar evvel Divanyolun da karısı Zehra ile Zehranın babası Ha- sanı feci bir şekilde bıçakla öldüren ve Mehmet isminde birisini de ağırca ya» ralıyan Eminin bu sabah ağır ceza mah. kemesinde duruşmasına başlandı. Katil Emin sorgusunda sabıkası bulunmadığı» nı iddia ettikten sonra şunları söyledi: “— Ben Divanyolunda ahçı Mehmedin lokantasında çalışıyordum. Sık sık evi- me gelen giden ustam Mehmet son gün- lerde karımla. sıkı ahbab olmağa başla- “muşta. Bundan şüphelendim,Cihayet ge. cesi saat 11 de eve geldiğim zaman ikisi. ni bir odada yatarken yakaladım. Kan beynime çıktı. Bundan ötesini bilmiyo. Hâkim burdan sonra katilin memle- keti olan Kastamonu (o müddelumumi. liğinden gelen evrâkı okudu. Burada ev- veloe Eminin Kastamonuda bir kada sataşmak maksadile bir eve (taarruzda bulunduğu ve bu suçundan altı ay mah. kümiyeti olduğu bildiriliyordu. Hâkim — Hani hiç sabıkan yoktu. Bak altr aya mahküm olmuşsun ve cezanı da görmemişsin. Emin — Bu cezayı ben İstanbula gel. dikten sonra tebliğ ettiler. İtiraz ettim. Bunun için cezamı da çekmedim. Öldürülen Zehranın Beşiktaşta oturan kız kardeşi Atiye şahit olarak dinlendi. Şunları söyledi: “— Kardeşim Zehrayı bu adama 14 ya şında verdik, daha ilk günlerde bize “sizi kesmek için bıçağımı biliyorum,, demeğe başladı. 11 sene yaşadılar. Üç çocukları oldu. Son zamanlarda artık ailesine-bak. miyordu. Babam ve ben çocuklarına yar- dım ediyorduk,nihayet o gece babam Ha san Zehraya gilmişti.Gece saat 12 de bana haber göndezdiler. Zehrayı ve Hasanı öl- dürdüğünü bildirdiler. Eve (gittim, kız kardeşim taşlıkta kanlar içinde yatıyor- du. babam da yukarıda sofada ölmüştü. Zehranın ahçı Mehmetle alâkası oldu. Kundan haberim yoktur... Bu sırada suçlu yerinden kalktı: — Bay hüikim bu yalan söylüyor. Ken. disi karımın ustamla görüştüğünü bili. yor... dedi, Arkasından Beşiktaş Ortabahçede otu- ran katilin akrabalarından birinin koca- st Osman dinlendi. Bu da: “ O gece, Emin geveyarısına doğru bizim eve geldi ve “karımla (ustamı bir yatakta yakaladım ve öldürdüm, dedi,. Ben de karakola haber vererek yakalat- tım. Son olarak dinlenen şehitlerden polis olururken cinayet haberini verdiler. Ko- miserle kalktık gittik, Evin altında kadın yukarıda sofada da ihtiyar bir erkek ce. sedi vardı. Evdekilerin sorgularında bu. lunmadım. Yalnız hastanede yaralı olan rk - Fransız dostluk | noel dün imza edildi i | i | ik şi İNE İN ti br güne talik iki. -Camilerden | - bir şefin idaresi altında Türkiye © bü- yük bir siyaset gütmüştür.. Şunu unu- tamazdık ki bu şef, diğerlerinin aksine olarak, kuvvetlerin! kendi hudutların - dan dışarı yaymağa düşünmüş değildir. O halde küçük tırmıkların tesiri İle zehirlenmeğe nasıl orazı olabilirdik? Şimdi bütün hastalık geçmiş bulunu - yor. Fıansa ve İslâm Fakat Fransız — Türk anlaşması is- lâm noktai nazarından da sevinilecek bir hâdisedir. Şüphesiz ki Atatürk din meselesinde daima tam bir bitaraflık tutmuştur. Fakat Türkiye en büyük müstakil is- lâm âleminde büyük bir itibara maz - hâz bulunmaktadır. O kaadr ki hâlâ bütün gözlerin ken- disine çevrilmiş bulunduğu bir memle ketle dostluk temin edebilmiş olmamız bu islâm âlemindeki bizim vaziyetimiz ME An ge m çok iyi neticedir. vermeğe başladı ahçı Mehmedin ifadesini ben aldım. Bun da şöyle diyordu. ben ayırmak istedim. Zehra kaçtı. Emin hırsla üzerime atılarak bıçakla Yurdu. Kendimden geçmişim. Başka bir şeyden haberim yok., i Katil Emin bu serada gene mazmun kinden ayağa kalkarak itiraz etti; — Bu şahid de yalan söylüyor... Hâkih ihtar etti: j şeyedos-ibirm , — O kendi fikrini değil yaraladığın ustanın hastanede yatarken verdiği İfasi deyi anlatıyor... KE id çak lendi, Mahkeme gelmiyenler için başka j bir güne talik edildi. halı çalan | Bir adam yakalandı Polis dün akşam uzun zamandır elde edilemiyen bir halı hırsızmı yakalamış” tr. 1 Said ismindeki bu hırsız İstanbulda ro Bir kamyon dıvara çarptı Şoför Hakkının idaresindeki 3750 nu” maralı kamyon dün akşam Beşik Akaretler yokuşundan İnerken ni tutmaması yüzünden yol konarında du” Romanya kralı Londraya gidiyor |