3 Haziran 1938 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 8

Hatay davamız Hâtüydan Ankaraya gelen Eti ge Baştarafı 1 incide dikleri Ültimatoin mahiyetini hiçbir Zaman omuştır. Bu teşebbüsler, kayit .auamelelerinin uyandırdığı ga. leyan #ebebile önüne geçilmesine im. kün olmıyan mahalli hâdiseler üzeri- ne fransız hükümetinin münhasıran Ba-arı dikkatini celbetmeyi istihdaf eylemiştir. Dün öğleden sonra Türkiye büyük elçisi Suat Davazm yaptığı ziyaret dahi, iki Türkün ölümüne sebebiye* veren son hüdiseyi hariciye nazırıma bildirmeyi istihdaf eyliyordu. Bu gi. bi hâdiselerin tekerrür etmemesi 1. çin Suriye Fransız âli komiserine ta- mat verilmiş bulunuyor. oAsayişi muhafazaya memur makamların va. zifesi, ellerinde bulunan kuvvetlerin azlığı ve İntihabat musmelelerinin doğurduğu heyecan dolayısile pek güçleşmektedir. Fransız hükümeti, intihabat dev. resini sükünetle geçiştirmek için elin en geleni yapmıştır. Fransa ile Tür kiye arasındaki dostluk münasebetle Ti. ki bu münasebetler iki memleketin ayni gayevi istihdaf eden umumi si- yasetlerile son seneler içinde kuvvet. İenmiştir « Fransayı bu sinirlendirici Hitay meselesini dostça halletmek ça relerini araştırmaya sevketmektedir. Faka> Türk matbuatının Paris kabi. nesine yaptığı haksız hücumların, Fransiz zimamdarlarınca (hararetle arzu edilen teskin işini hiç de kolay- laştıracak mahiyette olmadığını mü. gahede etmek lâzımdır. Türkiye Büyük Millet Meclisinde Rüştü Aras son nutkunda Fransiz meslekdaşı Bonenin “büyük ve kıymet Yi bir Türk dostu olduğunu, söylemiş ti. Binaenaleyh Bonnenin bütün gay- retlerinin alâkadar bütün taraftarları memnun edici şerefli bir tesviye tar. amı istihdaf etmekte olduğuna güve nilebilir.,, Paris, 2 (A.A.) — Gazeteler bu. gün Fransız - Türk milnasebalındah bahsederek Hatay hakkındaki ihtilâf tan dolayı bu münasebetlerin buhra. na karışmış gibi gözüktüğünü müşa. bede ediyorlar. Pöti Pariziyen diyor ki: “Hatayda çıkan son hâdiseler Fran. Ba ile Türkiye arasındaki münasebet. leri ihlâl edecek mahiyettedir. Bu hâdiseler umumiyetle Kürtler, ermeni ler ve Türkler arasmdaki çarpışmalar dır. Fransız makamatı bu çarpışmala ra nihayet verdiler, Fakat vukuunun önüne geçemediler. Çarşamba akşamı harleiye nazmı Bonne, Fransız âli komiserine Türk. lerin ber türlü fena muameleye kars 9 himayeleri hususunda kati emirler verdiğini Türkiye büyük elçisine te. min eylemiştir.,, Jurnal gazetesi de gövle yamyor: Fransanm arzusu, bugünkü gergin. Eğin Hatay meselesile daha ziyade vahimleşmesine meydan vermemektir. Fransa tarafından ivi nivet göste. rilmiştir, Fransız . Türk dostluğu © kadar sağlamdır ki, Londranm mü- vakkaten dernis etmiş o'duğu İngiliz tavassutuna ihtiyaç yoktur... Hatayda konsmosumuz verilen tem nat Antakya, 1 (A. A.) — Anadolu A- Jansının husust muhabiri bildiriyor: Delego Garo, Ankara'daki Franarz 2- taşemiliteri albay Dökurson ve Beru*- daki istihbrat şefi kumandan Bono İle birlikte, bugün saat 15 de baş konso- osu riyaret etti. Bir buçuk saat sören görüşme esnasında, Hatayda ve bilbas- sa intihap anlarında asayişin süratle te Türklerinin mümessilleri mini kaybolan itimadın tekrar tesisi ve sonra da beş gin müddetle durdurulan intibabatın tam bir serbestlik içinde ya» püması için alınatak kati tedbirler de- lege Garo taralından başkonsölosa bil dizilmiştir. Edindiğim malümata göre halk par- tisinin mücesislerinden doktor Abdür- tahman Melek tam salâhiyeti haiz ola- rak Sancak hükümetinin dabiliye mü- dürlüğüne tayin edilerek polis ve Jandarma eline vrilecek ve idare makanirmasında ve bilhassa jandarma ve pöliste esaslı değişiklikler yapılacak ve tazyik ve tethiş ve diğer Mmalüm sebeplerden dolayı intihabata işti'ak edemiyen 1500 kadar Türk ye- miden açılacak bürolarda kaydolunacak lardır. Bundan başka son zamanlarda Höotay dışından getirilen Ermeni ve Bedeviler siki bir kontrole tabi tutula- câk ve geri çevrileceklerdir. Bözı yerlerdeki bürolar tethişe mü- salt olmayan mıntakalara nakledilecek ve bazı yerlerde de yeniden bürolar açılacaktır, Hükümet bütün cemaat şellerinin de iştirakile Hatay halkını sükünete ve unsurlar arasında bir kı- tale müncer olmak tehlikesi gösteren vahşi mücadeleden vazgeçmeğe davet eden bir beyanname neşredecektir. "sek Ge all Ki akkaya edilmemiştir. Vaziyette mahsus bir sa- lâh görülmektedir. Bundan intihabatm beş gün için tehirinden ziyade yukarda bildirdiğim tedbirlerin şimdiden . halk aris'nda şayi olması ve askeri krtaatın Türk düşmanı canilerin takibine elle- rinden geldiği ve miktarının yettiği kadar koşmağa başladıklarının bariz bir şekilde görülmesi müessir olmuş- tur. Bu vaziyet şimdiye kadar dökülen kanlardan daha bidayette bu şekikle hareket etmiyenlerin mesul olduklarını gösteren en güzel bir deliklir. Arap ajrası bir Halep telgrafında bududa yeniden Türk kıtaatı geldiğini bildiriyer. Başvekil Bep” Başlarafı i inelde motörü ile Haydarpaşaya geçmis, ve oradan eksprese bağlanan hususi bir vagonla Ankaraya hareket etmiştir. Başvekilimiz Haydarpaşa istasyo , nunda Atatlirk namına riyaseticüm - hur umumi kâtibi Hasan Rıza, başya- ver Ce'âl, şehrimizde bulunan mebus. lar, vali, İstanbul kumandanı ve dnha birçok zevat tarafmdan uğurlanmış - tır. izmitten geçerken Başvekilimiz İni İstasyonundan geçerken, kendisine halk tarafından büyük tezahlirat yapılmıştır. Bay Ce. lâl Bayar da, halka, burada yapılacak deniz müsabakalarına geleceğini vaa- detmiştir. Bazvekilin Hatay hakkındaki sözleri Başvekilimiz, dün Ankaraya bare « ket etmeden evvel, şu beyanatta bu. lunmuştur: “ Hatay meselesinde çok yakında İyi bir neticeye varılacağını kuvvetle tümld ediyorum. Hariciye vekilimizin eli çök uğurludur. Hangi meseleyi ele alırsa memleket için hayırlı bir şekil de neticelendirir.,, Bu sırada Başvekilin yanmda bulu. nan Tevrik Rüştü Aras, Celâl Baya- rın sözlerine şöyle mukahele etmiştir: “— Ben bunu daba evvel de söyle « dim: bu Atatürk ahlikıdır: ber işi kendileri başarırlar ve muvaffakıyeti arkadaşlarına malederler.,, HABER — Aksam postası Çankırıda dün $ HEZİRAN — 1998 Knraklık tehlikesi gene zelzele oldu ilgaz civarında 15 ev yıkıldı Çankırı mntakasında dün yeni zel- geleler olmuş ve okdukça mühim maddi zararlara sebebiyet vermiştir. Dün gece verilen malümata göre, son 24 saat zar. fında Çarikırıda 7 zelzele olmuştur. Fa- kut sarsıntılar şiddetli değildi ve bu 8a- yede büyük felâketler olmâümıştı. Yal niz halk sabahlara kadar evlerine gire- memiş, geceyi ,kırlarda, bahçelerde ge. girmiştir. Çankırının civar kazalarında zelzele, oldukça mühim kazalar yapmıştır. Zel- zeleden en fazla müteessir olan mıntakâ bilhassa İlgazdır. Ilgazın cenubu şarkisindeki oSengi köyünde 15 ev tamamen,bir çokları da kısmen yıkılmıştır. Bereket ki, bu, nüfusça zâyiata sebebiyet vermemiş, yalnız 16 kadır hayvan ölmüştür . Civardaki Karataş köyünden de ayni şekille hasar olmuştur. Bayraklı nahiyesi de oldukça zarara uğruyan yerler arasındadır. Bu civardaki köyler tamamen boşal- tılmıştır. Hükümet zelzele ile çok ya- Yından alâkadar olmaktadır. Merkezden İstenen 200 kadar çadırın derhal gönde. tİleceği haberi gelmiştir, Zelzele, Tosyada da daha hafif bir tarzda hissedilmiş, burada kasabadaki hemen bütün evlerin bacaları yıkılmış- tır. Sarsmtı yüzünden Çankırı Ulu ta- miinin içinde de çatlarlar husule gel - miştir ve bir miktor sıva dökülmüştür. Anadolu ujansının izahı Zelzele hakkında Anadolu Ajansı şu izahat vetmektedir: Çankırı, 2 (A.A.) — Son yirmi dört saat sarın» yedi defa daha zelzele oi- du, Hasar yoktur. Yalnız İlgaz kazast- fı seksen haneli Dengi köyünde on beş kadar ev yıkılmış, Öç adet te inek ölmüştür. Nüfusça zayiat yoktur, “Çekos'ovakya map” Baştarafı 1 incide Prag, 3 (A.A.) — Çekoslovakya de- miryolları nazırı, sosyalist delegeleri » nin bir toplantısında söylediği nutukta Çekoslovakyanın icap ederse üç senelik askerliği totbikte tereddüt oetmiyece- Zini ehemmiyetle kaydeylemiştir , A manyanın bır iddiası Berlin 2 (A.A.) — Bugün saat 18,45 ile 18,50 arasında bir Çek (tayyoresi tekrar Alman hudutlarını ihlâl etmiştir. Bu tayyare koyu mavi renkte olüp Çe- koslovak işaretlerini ve O. K. harflerini taşımakta idi. 'Toyyare saat 18,45 de huduttan on kilometre içerde Vkönivales ve saat 18,50 de de Barentin üzerinden üçmüş- tür, Tayyare Alman hududunu Aber- visental yakınlarında terketmiş ve Ja- hasinstad istikametinde uzaklaşmıştır. Berlin ekaliyetler nizamna- mesini beğenmiyor Berlin, 2 (A.A.) < Havas ajansının muhabiri bildiriyor: Siyasi mahfeller, akalliyetler statüsü hakkında Prağ hükümetince derpiş edi- len tasavvurların Südet oAlmanlarını tatmin edecek mahiyette olmadığını be- yan etmektedirler. Bununla beraber Berlinin evvelâ kısmi bir muvaffakiyet- le iktifa edeceği zemnedilmektedir. İn- tibabattan sonra pek seri bir şekilde ve büsbütün başka bir istikâmette inkişaf edebilecek olan vaziyetin ciddi ihtirazi kayıtlarla derpiş edilmesi lâzım gel- mektedir. Henlayn tekrar Londıaya gidecet Londra 2 (A.A.) — İyi mulümat alan İngilis mahafllinde, yakında tek rat Londraya geletek olan Henlayn bu sefer İngiliz tesmi mahafili ile de temas edeceğine İhtimal verilmektedir. Len ve Romanya genel kurmay başkanlarinın mü âkalı Varşovulan “Deyli Herald, gazete- sinin muhabiri bildiriyor: “Lehistan ve Romanya genel kur- maây başkanlarının buradaki mülâkat - larında, Çekoslovakyaya yardım için Sovyet ordusu Lehistandan ve Roman. yadan geçmek İsterse ne gibi tedbir a- Eki İngiliz başvekili Loyd Core “Kuraklık milletlerarası politikayı alt Üst edecek mi?,, serlevhasile 31 mayıs tarihli Pari . Sunrda bi? makale yaz mıştır. Sabık İngiliz başvekili Loyd Core bu makalesinde gunları yazıyor: “Bu sene dünyanın birçok memle . ketlerinde endişe edilecek şekilde bir kuraklık var. Bu kuraklık siyaset sa- hasında tahmin edildiğinden daha & ğır neticeler doğurabilir. Uzun za « man kurak giden havalardan Sonra bazı sahalarda yağmur yağmıştır. Fa. kat buna rağmen birçok yerlerde mahsulün ihtiyaca kâfi gelemiyeceği anlaşılıyor. Bu vaziyet karşısında kıt. lık tehlikesine maruz kalacak mem » leketler, malt durumları hariçten buğday getirmeğe müsait olmadığı takdirde, açlıktan ölmemek için silâ- ba sarılmaya mecbur olmıyacaklar mı? İngilterenin şilâhlanma programı İngültereyi hariçten fazla miktarda maden almak mecburiyetinde bulun » duruyor, İngiliz fabrikalarınm birço - ğu harb eşyası yapabilecek tarzda ta. dil edilmektedir. Bu da İngilterenin sınaf ihracatını azaltacaktır. Şu halde İngilterede hayat pahalılı- ğı şimali ve cenubi Amerikanın yetiş- tirecoği mahsul miktarma tâbi olacak tır. Kanada ve Arjantinin zirat vazi- yetine dair olan raporlar bu memle . ketlerin bu sene hububat ihraç edecek vaziyette olduklarmı gösteriyor, Tn. gilterenin mali vasiyeti daha birçok seneler İçin hariçten hububat getirt- meye müsaittir. Demek olüyor ki İngiltöre yeni buhrandan #üteessir olmiyacaktır. “ Fransanın serveti şimdiye kadar hüsule gelen bütün buhranlara muka- vemet etmiştir. Fakat bü memleket iki senedenberi mali güçlüklerin önüne geçmek için çök sıkı bir mücadele i- çersindedir. Bu seneki kuraklık vazi, yeti Fransanm işini bir kat daha güç. leştirecektir. Ahalisinin yüzde 45i çiftgi olan bu memleket kuraklık yü xünden kötü bir durumdadır. İtalyanın vaziyeti daha kötüdür. Bir defa İtalya Fransadan daha zengin değildir. İhtiyat parası da yoktur. İs talyan işçisi, Amerikalıdan, İngilizden Fransızdan daha sz kazanır. Memleket bütün kudretini Habeş harbinde har- camıştır. Bu vaziyet mahsulün yüzde 30 azalması bir kat daha müşkülleş. tirecektir. Almanya ve Rusya zirai vaziyetleri hakkında çok ketum davranıyorlar, Bu süküt rakam neşretmekten deha çok endişe veriyor. Kötü bir mahsul bu iki memleketi de endişe verecek bir gekilde zayıflaş. tıracaktır.,, HABER «— Sevinçle kaydedeim ki bu sene bizde mahsul vaziyeti gayet Iyidir ve kuraklık olmamıştır). Maaş kanununa müzeyyel kanun Meclise verildi Ankara 2 (Telefonla) — Maaş kanu nuna müzeyyel kanun iâyihası meclis ruznamesine alınmıştır. Lâyiba esasla- rına göre bir vekâlet veya idarenin kadrosunda gösterilen herhangi bir me- mür ve müstahdem kâdroda mühassas maaş veya Ücretle o vekâlet veya ida- renin herhangi bir kısmma dahil vazi- felerde münhal olmasına bakılmaksızın istihdom olunabilecektir. Bu suretle istihdam edilenlere vekâlet maaşı ve İkamet yevmiyesi verilmiyecektir. Yu- karı derecedeki vazifeler maaşatı kar- şılık gösterilmek suretile daha Aşağı derecelerden memur tayini caiz görül mektedir. Asalet veye vekâlet namil& verilecek paranın mecmuu âsalet Ve vekâlet suretile idare edilen memuüri- yetlerden hangisi yüksek ise onun bir derece fevkindeki maaşı geçemiyecek ücretli vazifelerde de ücretin tekabül ettiği derece maaşları bu hükme esat ittihaz olunacaktır. Muallimler bu hük- me tabi tutulmayacak ancak bir mual- Jim dersin mabiyeti ne olürsa olsun resmi ve hususi müessetelerde haftada 24 saatten fozla ders deruhte edemiye- cektir, Yugoslavyadan alınan tazminat Verem pavyonu yapılmak şarti:e . » Kızı'taya Ankara 2 (Telefonla) — Yugoslavya hükümetinden ölman tazminatın Kısıl- ay cemiyetine verilmesine dair kahun Iâyihası ruznâmeye alınmıştır. Lâyiha esaslarına göre, 2382 sayık kanurla tasdik edilmiş olan itilâfname mucibin- ce Yugoslavya hükümeti tarafından ves rilen tazminat teraküm eden faizile birlikte Heybelisdadaki verem sanatot yomu ve Haydarpaşa Nümune, İzmit Emtazısariye ve İstilâiye histahanele- rine mülhak olarak en çok yatak adedi temin etmek suretile vücuda getirile cek verem pavyonu ve daireleri inşasi- na ve bu hususta icap eden tesisata sa:fedilmek üzere Kızılay cemiyetine verilecektir, Cemiyet inşaat Ye tesisatı vücuda getirdikten sonra bunları devlete döv- redecektir. Hükümet mucip sebeplet Yâyihasında ezelimle şöyle demektedir: Olinacağını görüştükleri zannedilmekte « diri, Verilen karır Roma, 3 (Radyo) — Varşovadan bil. dir'Miğine göre, Rumen ve Leh gene kurmayları arasndıki müzakere Yerden sonra, iki memleketin, ârazilerin- den başka bir devlet ordusunu geçirme- meye karat vermişlerdir. “#3 veriliyor İtilâfnamenin âkdinden evvel mürâ- &oat etmiş olan 5575 vatandaşa âit be“ yannameler hakkımda Yugoslavya bü“ kümeti bir kısmının hiç malt bulunma” dığı bir kısmının mallarını satmış ol dukları ve mütebökisinin de fazla beyan ettikleri şeklinde mütalea beya” etmiştir. Hangilerinin ne deretede V* ne kıymette hak sahibi olduklarını te# bit etmeğe medar olacak vesaiki me” cut olmayan 8783 müracaat eldeki 476 bin küsur liranın tevsii* baki: bir ölçüye İstinat edilemeyeciği ve hepsine müsavat dairesinde ti yoluna gitmek de isabet şikârder. Esasen ekserisi memleket haritindö gelen muhacir ve mülteciler iyi iskina tabi tutulmuş olacakları £ heyeti umumiyesi memleket işinde YET leşmiş ve biter İş sahibi olmuşlardı Binsenaleyh Yugoslasya hi tafından verilen mevzvubahs ami tn memleketin içtimat bünyesinde e tün fertlere şmil yüsek vazifeler eli ruhte etmiş bulunan ve ber t! ld — ği ketler karşısında vatandaşların VE çek inna koşan Kızılay kurumuna vet faydalı ve müsmir bir balde kule ması için işbu kânun Igyibası 15” kılma,