24 Şubat 1938 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 6

Çocuk suç'arı, ruhi ve İçtimıi s32bspleri KI NN KA ARAMAM GA Suçlu çocukları ne yapmalıyız ? Çocuk mahkemeleri Çocuk ıslahnhaneler! Yazan; B İR suç işliyen büyük bir adama karşı, cemiyetin bir muhake « si olarak aldığı en kuvvetli tedbir, bu suçun zarar derecesine göre milerimi muvakkaten veya daimi ola- rak içinde yaşadığı muhitten uzaklaş. tirmaktır, Suçlu deli ise timarhaneye, ruban sapasağlam ise ya hapishaneye veyahut darağacına gönderilir, Çocuk için ise tam mes'uliyet olma- dığı cihetle cezada hakiki bir ibret teş. kil edemez; binsena eyh ruhunu 1s- lah etmek gayesini güden bir terbiye- nin mündilidir. Normal çocukları na. sıl ki aile ocaklarında, mekteplerde i- tina ile ve hüsusi mürebbilerin nezare. ti altımda ölarak terbiye etmeye çalışı. yorsak, mühakeme mekanizmasının Karunları dişmda bir suç işliven ço- cukları da oni te bir ihtimamla terbiye etmeliyiz. Bu iş için hususi ter. biyseiler, hocalar ve milessesöler lâ zımdır, Cezacı hâkimlerin bulundukla- ri mahkemelere küçük luları da sevketmek tehlikeli bir psikoloji me. selesidir. Çocuk Fuhunda klâsik adi kararlar fırtınalar konartır; bircok geylere kolaylıkla al'etrör gibi, zZaman- 1 bi kararlara da alışır hissi söner, Dünyanın muhtelif memleki veza kâmn'arı bu dillere u ri ilk defa olarak 1809 da Amerika hükfimetlerinde zzetinefis | Müttehid kurulmuş. tur. Bunda takip edilen gave cezal olmaktan ziyade terbivevidir ve ana bahı vazifesini görmektir. Her cemiyetin idenli her şeyden ön- <e sucu önlemek olduktan sonra, süç işlemek ist da bu mahl med salâhiyet ve hil. kim verme kadrosuna girer. Cocuk mahkemeleri bu çocuklar balrkında' vaki tedbirler a'mak, onları hususi müesseselerde kunatıp terbiye etmek okutmak ve bura'ardan bir tasdilma me.ve bonservisle faal cemiyet muhi. tine çıkarım çalıştırmakla mükelleftir. Çocuk mahkemeleri hakkında ceza mü tehassıslarmımn öne sürdükleri fikirler | muhteliftir, Fakat bun'arın icinde en doğrusu 1930 da Pragda toplanmıs o- Jan (Ceza kongresi) nin kabul ettiği | fikirdir: Bu çocuk mahkemeleri, yalnız eo . cuk işlerinde mütehassıs bir hâkim bir doktor ve bir terbiyeciden tesekkü) edecektir. Azava ve davavekillerine lüzum yoktur. Hâkimler, kadınlardan da olabilir. Fakat bu mahkemelerin müspet ve müsmir faalivetleri, hayati- yetleri, bunlara tâbi olan ıslah mües . geselerine bağlıdır. Ve bu terbiye mü- esseseleri olmadıkça çocuk mahkeme. lerinin de hikmeti vücudu yoktur. Bu müesseselere cezayı müstelzim olan bir suç işliyenler, dilenel çocuk- Yar, babasız'ar ve anasızlar, ahlâk düş, kiinleri gönderilir ve bunlarm içinden mahkemelerin haklarında (ruhi malü. Tiyet) damgası verilenler de ayrıca 8. kıl müesseselerindeki hususi şubelere havale edilir. Henüz müstakil çocuk mahkemele, Tine sahip olamıyan bazı memleketler. de suclu çocuklar hiç olmazsa hususi muhakeme celselerinde dinlenir. Bu meclislerde çocukların ebeveyni de bu. İunur ve bu, mecbur oldukları ahlâki ve terbiyi ir tedbirdir. Suclu veya- hut bu fstidadla damgalı bulunan ço- cuk, 68 tıbbi ve ruhi bir muave- neye tâbidir; ailesi, karakteri, mora) ve zekâ kabi T tıcı malümat ihtiva eden bir müşahede kâğıdı ile (Çocuk mahkemesi) ne ge- lir, Mahkeme, cürümlere ve çocuk var. larına göre hükümler verir. Sergerilik ) firar gibi ulak cürümlerde evekeü deruhte ettiM takdirde mahkemenli terbiye kontrolü altında olmak garti- . Zel Dir muva Dr. Rasim ADASAL “3, Göcük aile muhitinde serbest bıra- kılır; fakat terbiye gayrikâfi görülür. se bir milesseseye yollanır. Şayet suç daha büyük (hırsızlık, yaralama, ka. til, yanığın, irz tasallütu..) ise veyahut suç İşlemede tekrarlama mevcutsa ço cufun Vaşma göre tedbir almır. On bir on iki yaşındaki çocuklar gayrimss'uldür. Bunlara göre (ıslah. hane'er) veyahut (cocuk kampları) vardır, Bu milesseselere evebeyn hak- larından gelemedikleri disiplinsiz ço « evielarını da verebilirler, Cocuk mahkemelerinin karariyle dazt corap da (lah mektepleri)ne veri'ir. Bircok mektenlerde ve mese'â Fransede”i ceza kolonilerinde bir ta- raftan ailelerine veyahut herhansl bir sahsa kef»'et ile b'rakılamıyan muha. Ireme kndretinden mahrum kücüklerle d'#er tareften akil baliğ oldukları ha'de (6 - 24) av arasmda bir cera vi. ve kiler veriir; ve bu ikinel mrup ancak üc dört aylık bir tecrid- den sonra evvelki grupla birleştiril- melidir. Bir de (colonle corrertinelles — te- dibi koloniler) vardır. Bun'ara, iki se. neden yukarı cezalara mahküm edilen erkek cocuklarla ceza kolonilerinde ıslah edilemiyenler gönderilir. Bütün bu müesseselerde çocuklarım bedeni ve ruhi neşviinümalarmı, muhtelif terbive ve talim metndlarıvla inkisaf ettiren vasrtalar, smıflar. bahçeler ve atölveler mevcuttur. Maa'szef hu müesseselerde, Avruna. hlar bile, hâlâ, ale'ide gardivanlarm kullemtdı#mdan şikâvet edin duruyor- lar, Biz bumları veri yeni kuracaörmt- za eöre bütün miikemmelivetlerini de nazarı itibara alacağımız tab'i4ir. Göz de trtulması lâzvmselen bir nokta da, cocuk mehlemeleri ve ıs'ahhane- » hamisi yi adlive balranl'#mden alnım, kiltir veva gıhhat hakanirklarımten birina bs#Tlanması * Mizemuder. Ru da mühim bir nsikolmiik tedbirdir. Tonar, lamıs olmak irin cocuk sür'arma kar, st alaca #ımız önlevici veva şefi tedbir. leri birkaç madde altında hulâsa edi yorum: 1 — Her sevden önre afla oen”'mda ve mekten'erde metodik terbiye, 2 — Bilhassa ilk ve orta okul'arda cocuk. p— Devamı 15 inride (9) Rundan enpelbi masıler TD.RTAIA 18919993, şaha tarihli saytlarımızda cık mastır, Tarih diyor ki: lerinin haneler idsresi vani do- Papazlar meclisine aza olan atl NGİLTERE'de bir lordun,Ame rikada bir milyarderin, ibtiyar kürenin bilmem neresinde yaşıyan zengin bir adamın, Pariste bir konte sin bütün servetini çok sevdiği köpe- gine, kedisine, papağanma, maymu- nuna, atma ve eşeğine terkettiğini okuduğumuz zaman şaşar (kalırız. Bazıları bu cömertliğe hayret eder, bazıları bu derecede bir hayvan sov- gisini doğru bulmaz, bunu bir hasta- lık sayar, İnsanlarda, hayvanları (sevmek. bayvanlara karşı şefkat göstermek hissi, yeni bir şey değildir. Bu, çok eski yıllarda başlamıstır. Tarih say- faları, at, köpek, kodi ve papa”an sevön, bunların ölümle (o günleree ağlayan, matem tutan, altın kubbe- li mezarlar yantıran, süslü ve muh- teşem taslar diktiren krallarm, im- pâaratorların, meshur kumandanla- rm, büvük adamların ve zenginlerin ad'arile doladnr. Osman'ı narlisahı ücüncü Ahmet cok savdA atı ö'AYM zaman muhte- sem bir cenaze alayı (oyantırdir. Adı tarihe geçen bu meşhur at Karaca- i ahmette, büyük mermer sütunlu ve | kubbesi altın yaldızlı bir mezara gö- müldü, Üçüncü Osmanm atı da, ihtişamlı Bu kâğıtlar babam ve “— Manisada 450 köy mektepsiz Çavüş öğretmen yetiştirmek için bir kus açılıyor Manisa köylerinin kültür vaz! anlatan vali Dr. Lütfi Kırdar Manisa, (Hususi mubabirimizden) — Vali doktor Lutfi Kırdar, vilâyetin kül türel vaziyet etrafında mektepsiz kaj- mış olan köyler için ezcümle şunları söylemiştir: “— Vilâyetimiz dahilinde mektep - siz bulunan 795 köyden 450 kidarı nüfusça 400 dan aşığıdırlar, bu yüz- den her köye mektep yapılmasına im- kân yoktur. Diğer üç yüz köyün oku- ma ihtiyacına, mıntaka mektepleri ile cevap verezeğiz. Nüfusu 400 den aşağı olan köyleri- miz için en esaslı çareyi bulduk. Bili- yorsunuz ki Maarif Vekâleti: yeni teşebbüsü ile memleketin iki yerinde köy eğitmen kursları açıldı. Vilâyeti- mizde de böyle bir kursa ihtiyaç vardı. Ankaraya gidişimde düşüncemi Maarif Vekiline arz ve müşaadelerini rica et- tim. Vekil bu fikrimi tasvip ettiler. Kursu buraya en yakm köylerden bi- rinde, Horoz köyünde açacağız. Bina itibarile her noksanı tamamlayacağız. Kurs faliyete geçtikten sonra her se- ne 100 öğretmen yetiştirirsek dört se- nede Mânisa vilâiyetinde öğetmensiz ve dolayısile mektepsiz köy kalmaya « caktır, Bu kursta yetiştirilecek olan çavuş öğretmenler aynı zamanda ziraat ile de uğraşacı'lar. Ben ilâveten onların sıhhi işlerle iştizalini de faydak bulu- yorum, Köy çocuğunun zekâsınden İs- tifadsyi azami derecede ehemmiyetle ele alacağız. Kurs bu sene içinde faali- yete başlamış olacaktır. bir alayla gömüldü. Mezarımın başı- na bir de kitabe konuldu. Bu kita- benin kırık parçaları müzenin lâhit. ler kısmındadır. Roma imparatorlarından Galigu. lanm atı da adı tarihe geçen atlar- dandır. Galigula, bu atı çok severdi. Onun rahatını her suretle temin et- mek için, mükellef bir ahır yaptır. mıştır. Ahrrm duvarları mermerden. yemlikleri seğeftendi, Gemi somal- tdı. Üstüne ayrıca elmaslar gömül- mlistü. Bellemesi imparatorlar, pren sesler için hususi surette o dokunan kumastan yanılmıştı, Şarabmı altım kovalardan içerdi. Galiçula çok sevdiği atımı iki de bir sofrasma alır, onunla karşı kar- şıva yemek yerdi. At: sofra altın yaldızlı arra yer, ve bunu bizzat im- narator yedirirdi. At sn İçmee alış. tırılmarestı. Su, yerine oOona şarap sunnlurdu. Bir sün Galimlanm aklma (esti Sevrili atm bir mevki sahibi yan mayı düşündü. Rüttm vermete kalk» tr. Fakat, bu şeyleri de öna çok az "ördü; şanile, şeref'la uymun bulma» #. Daha üstün paye ile kıymetlen. dirmsk istedi, ya papazlar meclisi. ne aza tayin etti Hünln Rüştü TIRPAN Anadolu mektubu “Gizmeli vali e sene içinde köylere kadü' bütün vilâyet yollarını yaplu€ Burdurda ” Yeniden 6 tane mınltaka yatı okulu yanılıyor Burdur (Hususi muba"irinizden) — Burdurun şimendifere kavuşmasile baş layan faaliyet dikkee şayandır. Şehri istasyona bağlayan bulvar, Burdure msdsrn bir çehre vermiştir. Vali bay Ablülhak Savaş, şehrin ilerleyişi üze- rinde programla ve geniş adımlarla ça- lışmekıtadır. O şimdi de Antalya şoze- sinin Burdura kavuştuğu yerde ve ken Gi eseri olan cadde üzerinde Atatürkün İ büyük ölçüde bir büstünü diktirmeğe teşebbüs etmiştir. Bundan başka ilbay, İstasyon önündeki msydanlığa da Ata türkümüzün bir heykelini rekzettire - cektir, Yapılan yollar Burdur vilâyeti dahilinde yollardaki göyretli çalışma bilhassa dikkatimi cel- betti, Üç sene evvel ziyaret ettiğim Burduru o zamanki gibi hâlâ yolsuz soyordum. Bugün Tefenniye 70 kilo metrelik güzel bir şose uzatılmıştır. Belenli köyü ile Isparta arasında her bakımdan ehemmiyeti büyük ole bir şose yapılmıştır. Kurkut - Karamanlı arasındaki yol ve köprüler bitmiştir. Karamanlı ile Yeşilova kazası arasmda ki şose inşaatına faaliyetle devam edil- »mektedir. Önümüzdeki yıl icinde bite- ceği temin edilen bu yol ve köprülerin vilâyetle- irtibatını temin brkumından' taşıdı ğı ehemmiyeti kaydetmeğe lüzum kör- miyorum, Bu çalışmalara ilâveten, bu günlerde Antalya şosesinin Burdur dahilinde - münakalitın fazlalığından dolayı bozulan 25 kilometrelik kısmın da tomirine başlanmıştır. Burdur « Tefenni arasındaki şosenin | kalan kısmı bitirilmek üzere. Vilâyet dahilinde bütün köy yollarile köprüler yapılmış, bitmiştir, Her köye araba ve otomobille yaz ve kış gitmek mümkün dür. Kül'ür ileri Vilâyette yollar işihde olduğu gibi, kültür sahasında da aynı hizla çalıştiı- yor. Merkezde biz orta mektep ile ye- niden bir ifk okul inşasına başlanmız- tır, ! Askeriye, Çeltikçi ve Hatılarda yapı : lan mıntaka yâtı mektöpleri hali frali- yettedir. Aynı plân üzerine Tefenni, Belönü, Karama Çavdır, Armutlu ve Kemerde de : muntaka okulu yapılmaktadır. PFunlardin o Tefenni, | sanhı Burdur v Abdiülha Kemst ve Çavdırdakil öy meselesiği “tibay Abdülhak Savaş, muhit kınma bateketini pek ya ediyor. M adını vermişler. Filhakika ve yollardaki faliyete sık sık vr gi için çizme ile ve “yatak ei le dolaşmaktadır. Y. pi vilâyet otomobili değil, Nafia bir kamyonetidir. İlbay gü blu bir cumhuriyet w için halkın ve köy zanmıştır. İşaret et yapılıyor. Yokluktan yaratıkm$ er var ki bunların bir iki s€€ » bir zamanda nasıl yapıldı ğın et eder, Daimi alâka yüzündendir Ki “ te sıhhi durum da gayet iyidiğ ya ve hayvan hastal: Karı yoktur. Vi ner çalışmaları sayesinde, .bir #4 lar beliren, şarbon hastalığı sön“ müştür. in ede üni iğ ve “Ğİ Yurddan Küçük Haberler / GF EA 5 Adşna yolları: ne beynelmilel yol masıns belediyece karar veril imiş e * Adanada şubatın birinde sl şine kadar 26 çiftin nikühları Ki” tır. aretleri * Tarsus çiftei ve tüce rak Ankara ziraat kong rilmek üzere bir rapor hazır! lamışlardı bostancı köprüsü meras ünün uzunl 94,5 m İrkesirde Durak 7 yönde Emine vd da W- kız sarası tutunca üzerine düşüp yanmış, KÖZ e tur, Sivas el okteriği elediyey?