6 Şubat 1938 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 5

6ŞUBAT —. 1 Yazan; Kenan ( ERKEK - KIZ ) imi — Melekzad Çinili (Terclime ve iktibas hakkı mahfuzdur) — Numara 63 — Hepimizde sarhoş olmuştuk Hesabı ben gördüm: tam kırklira ... Bu rakkamı sarhoşlukla ehemmiyetsiz gibi telâkki etmiştim amma, ertesi günü ayılınca birdenbire ürktüm Beni Teririn göbeğinde ve hükümet konağı civarında Ragıppaşa oteline in- Burası oldukça temiz bir oteldi.. alarm oraya bıraktık. Ve bera- tee İzmiri gezmeğe başladık. O bir > ahpabını ziyaret etti ve bu vesiley- & beni de gezdirdi. Akşam üstü sergi- Hi tezmeğe gittik. Sergi büyük bir park kind gâyet güzel ve muntazam yapıl » Buranın bir kısmını gezdikten içindeki gazinoya girdik ve otur- Hem içiyor, hem yemek © yiyor, de gâzinonun yirmi kişiden mürek- Mözar kadın orkeitrasını dinliyor. “e Bem “ İçerken bizim yol arkadaşının aklına ster geldi. Bana; > Keşke onlardan ayrılırken bu ak- — buluşmak üzere sözleşseydik, de. Bank b Si İstersen gidip otelden alabiliriz. şam çalışımıyacaklarını söyledik- ai oradadırlar. Çok iyi olur. . & kalkıp gittim, Onlardan ikisini Ni m. Gecenin ile'sine kadar iç- “ Hepimiz de sarhoş olmuştuk.. He- ben görmüştüm.. Hesabınız 3$ — vin tuttu. Bu rakamı sarboşlukla e- iyetsiz gibi telâkki etmiştim. Er- e area <9 Kya dün mana dim Adan: bir memlekette parasiz kal- korktum, ünde mire gelince kendisine Kiraz dry kalkan otobüslerle haber gön- Me Bunu İzmire gelir gelmez ve Ragıppaşa otelimiğ olduğu- k çer kendisini beklediğimi yaz- keyi erkenden Kirazhana gide- Köyden gelen otobüsleri beklemiye La Otelden o aysikrken de Sarış bir kız ararsa bekletmelerini Ber, Ytl, Niş, otobüs şoförlerinden biriyle ko- ya Benanın sokak köşesinden Mi *hİ gördüm.. Sevinçli görünü - Elini uzattı? Ni Hoş bulduk, nasılsın bakalım, an- Sal? dedim , Na İyi 1. &me var. O da gelecekti. Deh getirmedim.. ece konuşa konuşa otele geldik. Miçe oturduk, Sonra yemek ye- lokantaya giderken yolda yol ma trâstladık.. Biribirlerine ta- Yol arkadaşıma evvelce, İz- İğanlıraz görmiye gittiğimi söy- yadırgamamıştı. keme ve yolda hep mü. » O beni köye götürmek | g-tmemekte israr ediyor- Yet bir gece için kulmayı ka- şi A 7 ir “9 İzmirden ayrılmaya kadar kalmamda ayak diriyordu, Vulumu güçlükle bırakabil birlikte gitmemizin, bah » İrsanın doğru olmıyaca- dedikodu uyandırabileceği- m. Bununla beraber İsrarı kabul etmekten başka çare da anlıyordum. Birlikte izlemek, Üzere bir gazinoda o- Shan İzmire gelişimden, da- İşimden çok, çok mem- du, gidecek otobüslerden bi- iğini söyle bu otobüsü bekliyorduk. üsten eser görünme kğ üzere bulunduğu Şosesinden geçen başla erine Bank için ayağa na birine atladık. O- bozma olduğu için Yol bizi bir hayli sarstı Vi E Zi if F fi di #, i 77 di Hi rip il ğ TM | Nihayet geldik. Kahve önünde oturan köylüler bizi tetkik ediyorlardı. Benan buradan geçerken başmı önüne eğmişti. Demir kapılı, yüksek taş duvarlı bir bah çe kapısının önünde durduk. Evleri bu- rası olacaktı. Nitekim Benan tokmağı vurdu. İçerden “kim ©?” diye baykı- san annesine verdiği cevap Üzerine çeki- len bir iple kapı açıldı. Bir bahçeye gir- dik. Beş on adım sonra bina ile karşılaş- tık. Eve köylülerin hayat tabir ettikleri balkonumsu yere çıkılan merdivenle giri liyordu. Burada Adettir. Eve ayakkabı- siz girilir, Ben de bu şekilde harekete hazırlandım fakat Benan razı olmadı: "Çıkarma, lüzumu yok.” dedi. Beni mer diven başında güler yüzle karşılayan annesinin elini hürmetle öptüm. Gösteri len yere oturdum. Bu kısa ayrılık aramı- za daha çok bir resmiyet koymuş ola- caktı ki mahçup bir tavrım vardı. Uzun uzadıya konuştuk. Yemek ye- dik. Benan bana buradaki köy erkekle- rinin tıpkı kadınlar gibi, kahvelerde top | lanarak dedi kodu yaptiklarından bahse diyor, çocuklamım da kendileri öö ye diştlanek teteyiklerini, bu yüzden mek- tepe çok zahmet çektiğini anlatıyordu. (Devamı var) Bir ayı aleyhine açılan daval. Filipoviç edir bir Bosnalı köylü, ge- çenlerde hükümete müracaatla ekinleri- ni çiğneyerek kendini sarara sokan bir ayı ile iki yavrusunu öldürmek için mü saatde istemiş, Hükümet bu Müsaadeyi— vermemek'e kalmamış, yeni av kanunu mucibince a- yıları öldürmenin yasak olduğunu da a damcağıza bildirmiş. Bunun üzerine Fi- İipoviç ertesi günü mahkemeye bir isti- da vererek hükümet ve ayı aleyhine bir dava açmış: "Hükümet, mademki ayıların hayatı- nı müdafaa ediyor, şu halde vatandaşla» rın ekinlerinin muhafazasını da temin etmelidir.” Demiş, ekinleri çiğneyen ayı ile yav- ruları hakkında kanun! takibatta bulu- nulmasını istemiştir. Istanbul radyosu 6 ŞUBAT — 1938 PAZAR 15 Yugoslav » Galatasaray futbol maçı: Taksim sladından nak 18,30 plükla dans musikisi, 19 bayan Nihal ve arkadaş- ları tarafından Türk musikisi ve halk şar- kıları, 19,30 konferans: Prof, Salih Murat (Radyo dersleri,) 10 Müzayyen ve arkadaş ları tarafından (Türk musikisi ve halk şarkıları, 20,30 hava © raporu, 20,33 Örer Rıza tarafından arapça söylev, 20,45 Bay Muzaffer ve arkadaşları tarafından Türk musikisi ve halk (şarkıları (sani ayarı), 21,15 Cemal Kâmil ve arkadaşları tarafın» dan Türk musikisi ve halk şarkıları 21,50 Keman konseri: Viyolonist Orhan Borar an, Piyanoda Madam Valantin, in. 1 — Tango: Albeniz. 2 — Ave Marin: Schubert « Vilhelmi. 3 — Rondino: Kreisler. 4 — Danse Espagnole: Granados » Kreisler, 2220 orkestra: 1 — Boieldicu: Calife de Bağdot Ow- verlure, 2 — Sinding: Frühlingsranschen. 3 — Lineke: La Popupee de Porcela- ine 22,45 Ajans haberleri, 23 plâkla solo lar, opera ve operet parçaları, 2,20 son höberler, ve ertesi günün proyramı 23, son. HABER — Aksam HABER — Aksam postam 38 sene evvel, Günün meselesi 19060 - 19388 Hayat pahalılığı 1900 senesinden beri hayat pahalılaşıyor sekiz kişilik kibar bir ailenin sarfettiği para ile bugün bir karı kocanın geçin- mesi kabil değil... Vaktiyle ilki hizmetçi, bir uşak, bir seyis ve bir ahçı kullanaşi kibar bir aile ne sarfediyordu? Bugün bir hizmetçi kullanan bir karı koca ne sarfediyor?. Bütün dünyada devlet vekilleri i- çinde en çok meşzul olan, zahmet çe- kenlerden biri hiç şüphesiz, maliye vekildir. Zira bütün sene hesaplarla uğraşır. varidatı, masarifatı karşılaştırır, denk getirmeğe çalışır. Buna muvaffak ola- madı mı, vay haline! — Büdesde açık var!. Herkesin itirazına maruz kalır, ik- tidarsızlığma elinden iş gelmediğine hükmolunur, Ailelerin maliye vekili de (bayan) lardır. Onlar da kendi dairelerinde büd celerini tanzim etmiye, denk getirme- ğe çalışırlar. Bunun için de çok zah- met çekerler, Fakat, ekseriyetle zah- metleri boşa gider, Vakın son senelerde memurların ay lıkları epice arttırıldı, Bununla bera- ber, yiyecek, giyecek flatları da yük- seldi, Günden güne de yükseliyor. Bir ev bayanı, iktısada ne kadar ri- ayet etse yine ipin 4k! Ucunu bir araya getiremiyor. Varidatla masrafı denk- İestiremiyor. Bu hayat bahalılığı eldden büyük bir derd. İlâemı bulabilmek de müş. kül... Geçenlerde, tesâdüfen elimize göten ,eski vesikalara istinaden mühtelif de- virlerde, muhtelif sınıflara mensup a- #lelerin büdcelerini tetkik etmek fir- satımı bulduk, Bugünkü hayat, 1900 senesine nis- peten çok Bu hususta okuyü- cularımıza bir fikir edinmeleri İçin a- şağı satırları dikketle oküMalarını tav siye cderiz: Meselâ: 1900 de, zamanm zenginle- rinden biri, yeni evlenen kardeşine ba- zi tavsiyelerde bulunuyor, bir de mes- raf projesi gönderiyor. Bu yeni âile; sekiz kişiden ibaret- tir: Bay ve bayan, iki hizmetçi kadın, bir usak, bir arabacı, bir sayis ve bir de aşgı... İşte gönderilen masraf prolesi: 3 kilo 21 kuruş 22'ökile 57 kuruş “İşte aşağı yukarı yevmi masrafı. niz bu, haftada 399 kuruş. Ayda 16 li- Ta. Buna 9 lira daha ilâve edelim 25 lira diyelim. Bu, çamaşırcı, tenvirat, tuz, sirke, limon, baharat ve sair u- fak tefek şeyler satın almak için çok tur bile... *“ Günde dört kilo gaz hesap ettim. Sekiz lAmba yakmış olsanız, her Jâm- ba için yarım kilo gaz eder. Bir Iâmba kendi odanıza, bir de sofaya, hizmet- gilerin ve uşakların odalarma da bi. rer lâmba, iki de omutbahla ahra... Yedi lâmba eder. biri de misafir oda- ları icin ihtiyat kalır. “Odun ve kömür için günde on ku- Tuş koyuyorum, İki soba yakarsınız. Biri sizin odanızda, birisi de hizmet- gilerin odasında. Usaklar ve gatre mut bahtan aldıkları ateş İle ısmırlar. Za- ten senenin ancak iki, iç aymda soba yakacağımız icin 10 kuruş kâfidir. “Simdi gelelim hüsusi masrafmıza: Bayana günde bir liradan avda otuz lira vetisir, Size de 30lira kâfidir. Ev kirasmı ayda bes lira hen edivo- rum, Karı koca elbiseleriniz inin sene- de 200 Tira yetisir. Uzaklarm, hizmet. gilerin e'biselerine de sere de #arfe- deceğiniz para, zannederim, 20 İlra. skiden bu kadar 1908 sönesinde 1 kuruş 25 paraya kuruşa Bugün bir kilo patates almak için 30 ntam yirmi misli bir para vermek lâzımdır dan fazla ldir. suretle vetirsiniz: İki kadın hizmetçi Bir uşak Me Bir sayis ig Bir aşçı ii Bir arabacı rae Yekfin <A lag “Eğer refikanız müsrif değil ve ev idaresini bilir bir kadın ise bu para İ- le gül gibi geçinir gidersiniz.” Zengin. ağabeyin hesabma güre bu silenin senelik masrafı şudur: Yiyecek senede 200 lira Bayanm cep harçlığı senede 160 ,, Bayın cep harçlığı senade 160, Elbise masrafı senede 200 Uşakların ve hizmetçilerin elbisesi 20 Vira Uşaklarm ve hizmetçilerin avlık- ları 132 Vira Ev Kirası Odun ve kömür masraf (o 36 lira Araba ve beygirlerin masrafı 72 ire. Yekün 1,140 lira Hakikaten 1800 senesinde avda 195 Yira ile kibaron bir havat yasanı$ir. Şimdi, karı, koca ve bir hizmetçiden Aylıklarını da şu Ayda 4 lira | 60 lira | para bir serveti satılan şekerin kilosu 1938 de 35 çıktı. mürekkep ortahalli bir âilenin sene « lik bütçesini tetkik edelim: Kira ayda 20 liradan senede 240 Ii- ra, Yiyecek günde 1 buçuk liradan senede 640 lire. Hizmetçi ayda 12 bu- çuk liradan senede 144 lira, Elektrik ayda 2 liradan senede 24 lira, Su ayda 1 liradan senede 12 lira, Yekün: 1080 lira, Yalnız ev kirası, yiyecek ve hizmet- çi masrafı tamam 1060 lira ediyor, Bunda bayan ve baym elbise masra- fı, cep harçlığı dahil değil, Görülü - yor ki, bugün orta helli bir ailenin sarfetmeye mecbur olduğu paranm nısfı İle 1900 de (bey gibi) yaşamak kabildi. Şimdi şu aşağıki listeyi okuyunuz. Aradaki farkı derhal görürsünüz: YİYECEKLER Sade yağ 1900 senesinde eski okka 77 K. 1938 de kilo 120 k. Şeker 1900 se nesinde eski okka 1,25 k. 1935 de kilo 30 K. 1990 de beyaz peynir 250k. 1938 de kilo 60 k. 1900 de eski okka ekmek 0,75 k. 1938 de kilo 10 k. 1900 de eski okka et kıvırcık 4 k. 1938 de kilo 75 k. 1900 de eski okka Dağlıç 3 k. 1938 de kilo 60 X. 1900 de eski okka karaman 2,50 k. 1938 de kilo 55 k. 1900 de eski okka fasulye 1,25 k. 1988 de kilo 25 k. 1900 de soğan eski okka 0,25 k. 1988 de kilo 5 k. 1900'de tuz erki okka 1,25 k. 1938 de kilo 12 k. 1900 de birinci cıgara paket 1,75 k. 1938 de 11,50 k. 1900 de bira (şişe) 1.50 k. 1938 de bira şise 32,50 k. 1900 | de bira duble 1,25 k. 1938 de 2250k. 1900 de rakr şişe 1 k, 1938 de rakı şi- şe 20 k. GİYECEK 1900 de (ısmarlama) elbise 400 K. 1938 de 55 L., 1900 de iskarpin en iyi si 100 k, 1938 de 20 1. 1900 de basma en iyisi 1 K, 1938 de 40 k, 1900 de pa- tiska 0,75. 1998 de 30 k. 1900 de İpek- li 14 k, 1698 de 200 k, 1900 de sitm 108 k. 1928 de 1070 k. Rayanlarm, havat her gin dha zi. pade pehollasıyor dive sivâyet et - mekte haklar: var değil mi?...