6 Şubat 1938 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

r VATANDAŞ! Yurdunu, yuvanı Türk Bayrağı İmalât Evinin ayyüdızı kendinden dokunmuş, rengi, metaneti kanunî evsafı garanti bavraklarile süsle ve onunla iftihar et. Adres: İstanbul Divanyolu, Türbe karşısı 135 Türk Bayrağı İmalât Evi Zekeriya Pulâdcan. Tel: 23026 J . .. İSTANBUL CAĞALOGLU Jfll S3)fl ! 4 O Ü 4 Telgral ve mefctub adrea: Cumuurlyet Istanbuj Posta fcutusu: îstantral Ko 248 Telefon: Başmuharrtı ve evl: 22388 Tabrlı heyetl: 24298 tdare ve tnatbaa Kımu 24299 • 24290 II II umhuri o Külliyatınm bjrincisi İLK Pazar 6 Şubat 1938 DÜŞEN* JAK J Ahmed Haljd KHabevi Nasyonal Sosyalizm Almanyasında yeni bir safha Bütün diğer devlet teşkilâtına hâkim olan parti, son değişikliklerle artık kendini orduyu da kendi eline almtş ve devletin dahilî ve haricî bütün idaresinde bir vahdet teşis eylemiş sayacak vaziyete geçmiş bulunmaktadır. Gediz, hâlâ yükseliyor, Orduyu da hükmü allına alanMenderes tahribat yaptı Ege seylâbında son vaziyet Hitlerin lutacağı haricî siyaset, merakla bekleniyor Foçada dört ovayı sular bastı. Halk, sandallarla ve güçlük içinde kurtarıldı lmanyada anî olarak büyük değışiklıkler vuku buldu. Harbiye Nazırile erkânıharbiye reisi vazifelerinden ayrılmışlar, emir ve idaresi doğrudan doğruya M. Hitler'in eline geçen ordunun muhtelif daireleri başına urath'ın riyaseti alParis 5 (Husu Alman devlet ve hükumet reisi namına i§ sî) Almanyada tında gizli bir kongörecek yeni şahsiyetler getirilmiştir. M. cereyan eden hâdi sey kurulmasına geHitler'in en fazla itimad ettiklerinden seler hakkında alılince: Bu teşekkül biri olan Londra sefiri von Ribbentrop nan mütemmim masayesinde ilk defa Gediz nehri kabarmış \ aziyette.... Hariciye Nazılığına tayin ve eski Harici lumata göre, M. olarak fırka erkâniye Nazın von Nöyrat'ın reisliği altında Hitler 20 şubatta le beraber ordu ve Izmir 5 (Telefonla) Küçük Men Gerenköy ovalarınm Tuzluburnundan hususî ve gizli bir meclis teşkil olunmuş toplanacak donanma mümessil deres Cellâd gölünün ve nehir yatağı mansıba kadar olan kısmını su bastırdı. olan tur. Sefiri Hariciye Nazırlığile Berline Rayihştag meclisinlerinin de haricî si nın îslaçına açılan kanallannı toprakla Halk, sandallarla kurtarıldı. Zayiat yok gelen Londra sefaretinden başka Viya de bir nutuk irad yasetin müzakeresi doldurdu. Tirenin Mahmudlar köprüsü tur. Ekinler harab oldu. na, Roma ve Tokyo sefaretleri de inhilâ edecektir. ne iştirak edecekleri, yakınındaki sedleri yıkan su, ovayı kapAydın ovası, deniz gibidir. Aydın « le uğramış, bu üç merkezin sefirleri geri daha doğrusu bun ladı. Tire Aydm telefonu işlemiyor. Çine yolu bozulmuştur. Yağmur kurak Siyasî mehafilde alınmıştır. Avrupa içinde top gibi patlıdan sonra haricî si Gediz yükselmekte devam ediyor. Foça arazide faydalı olmuştur. Tren seyrüseAlmanyada cere yan bu anî değişiklikler türlü telâkki ve yasette ordu ve do da Üçtepeler, Maltepe, Armudalan [Arkası Sa. 3 sütun 6 da] yan eden son hâtefsirlere kapı açrmş bulunmaktadır. Hananrnanın da fikir diseler bilhassa or kikati halde hâdısenin ehemmiyetle karşıleri alınacağı anla duda çok kuvvetli olanmağa değeri de açıktır. Nasyonal şılmaktadır. lan eski Almanya sosyalizm bu değişıkliklerle yeni bir merLondra sefiri M. ruhunun; Nazi fırhaleye intikal ediyor. Bu merhalenin en Von Ribbentrop'un kasile mücadelesi esaslı ilk şekli yalnız dahilî bir mesele Hariciye Nezareti nın canlı bir delili bile olsa onun haricî münasebetler üzerine getirilmesi ve bir addedilmektedir. ne müessir olmaktan hâli kalmıyacağına çok sefirlerin değişBu mücadelenin şüphe yoktur. Hususile Almanyaya nistirilmesi de, Alman betle ehemmiyetli olan bazı merkezlerde kuvvetlenmesine taharicî siyasetinde mü ki sefirlerin değiştirilmesi, doğrudan hammül edemiyen him değişiklikler ysdoğruya baricî siyaseti alâkadar eden M. Hitler, Mareşal pılacağına delil *•' Barcelon 5 Henüz teeyyüd etmi batmlmasının İngiltere ile Fransa tara bir vaziyet olarak karşımızda bulunuyor. Von Blomberg'i de dediliyor. ' yen bazı haberlere göre, dün saat 1 7 de fından verilen karara bir mukabele şekNasyonal sosyalizm Almanyasındaki feda etmek pahasıTahminler t bir İngiliz vapuru Barcelon açıklarında linde telâkki edilmektedir. Endymion'un bu yeni vaziyetin ehemmiyetini lâyıkile na orduyu eline albatınlmasını müteakıb bu devletler Nyon Berlin 5 Ha bombardıman edılmiştir. takdır edebilmek için binnefis Nasyonal mıya karar vermişitilâflan ahkâmına tevfikan Akdenizdeki Münakalât Nazırıftın sözleri vas Ajansının mu sosyalizmin Avrupanın göbeğindeki yeni tir. Bundan sonra habirinden: Londra 5 Münakalât Nazırı Bur karakol gemilerine tesadüf edecekleri Almanya ile bir dünya meselesi man bütün Alman kuv Berlin geniş bir gin, İngiliz Alcivia vapurunun Akdeniz bütün denizaltılara bilâihtar ateş etmek zarası arzetmekte olduğunu unutmamak vetlerini elinde bu nefes almıştır. Bu de tayyareler tarafmdan bombardıman emrini vermişlerdi. Bu mahfiller ayni lunduran M. Hitlelâzımdır. Nasyonal sosyalizmle Almanbir «30 edilerek batmlması hakkında demiştir ki: emri tayyarelere de teşmil etmenin mu racjd y e n ; ya evvelâ Avrupa için ve giderek son za rin ya sulh için çaHitler, hususî kabinesine şef yaptığı Von Neuratlı 6 5 'mci haziıan» hâdisesin « Böyle bir hareketi hiçbir sebeb vafık olup olmıyacağını düşünmektedir manlarda Uzakşark buhranmda görül lışacağını, yahud da yaşı münasebetile tebrik ederken den korkulmakta idi. muhik gösteremez. Harb ilân edilmiş ol ler. düğü üzere dünya için başlıbaşına bir çok tehlikeli bir Bununla beraber yapılan değişiklikler saydı bile hukuku düvele aykın bir ha mesele olmuştur. Hakikî şeklile vaziyet yola sapacağını iddia edenler vardır. Bu leşmektedir. Bu itibarta son hâdiseyi NaMuntazam hatlarda çalışan tayyarezi fırkasmm ordu üzerine kazandığı bü o zamanki kadar derin, fakat daha az rekettir.» bundan ibaret olunca Nasyonal sosyaliz nunla beraber, bugün Almanyada Hit lerin ticaret gemileri gıbi, Nyon'da karar höyratçadır. Parti bu değişikliklerle orİngiliz nazırlartmn içtimaı min küçük büyük her kımıldanışı elbette ler'in arzularına muhalefet edecek kim yük bir zafer addedenler çoktur. verildiği veçhile, sabit bir yol takib et [Arkası Sa. 8 sütun 5 tel Eski Hariciye. Najzırı Baron Von NeLondra 5 Kabinenin bazı azaları meleri muvafık olacağı duşünülmektedir. ehemmiyetle telâkki ve b'yle de takib o se kalmadığmda da bütün fikirler bir ve bilhassa Eden, John Simon, Hailsham, Bu takdirde deniz kontrol gemileri bu lunacaktır. Bundan dolayıdır ki son deMalcolm Macdonald, Duffeooper ve yolların haricinde sefer eden tayyarelere ğişiklikler karşısmda Avrupa ve dünya Thomas İsskip bu sabah Hariciye Nezahâlâ arkas: ahnmıyan bir ürperme ile ateş edeceklerdir. gözlerini dört açmış bulunuyor. Olup birerinde toplanmışlar ve zannedildiğine Bazı kimseler deniz kontrolunu bir tenlerin hakikî mahiyetlerini bugünden göre Akdeniz meselesi hakkında müzahava kontrolü ile tamamlamak fikrini yarına kat'iyetle söylemeğe imkân bulunkerelerde bulunmuşlardır. ileri sürmektedirler. rmsa bile ö'nümüzdeki hâdisenin ehemTayyareler de kontrol edilecek miyetinde ihtilâfa yer yoktur. Paris 5 Siyasi mahfillerde Alcira'nın [Arkası Sa. 8 sütun 4 tel A Hitler 20 şubatta, mecliste mühim bir nutuk söyliyecek, 15 general tekaüd edildi, 45 general değiştirildi, Göring iktısad diktatörü oldu Akdenizde korsanlık Dün de gene bir İngiliz gemisi bombalanmış. Roma; Fransa eski Hava Nazırı Cot'un Madride hâlâ silâh ve gönüllü gönderdigini iddia ediyor Atatürkün hediyeleri Japonyaya ihtar Vaziyetin en basit tefsiri olarak şu noktada ittifak olunduğunu görüyoruz: Almanyadaki son değişiklikler fırka ile ordu arasinda zaman zaman ta uzaklardan bile hissolunan noktai nazar farkını fırka lehine olarak izale etmiş ve herhalde bu maksadı takib eylemiştir. M. Hitler'in şahsan ve reis; bulunduğu fırka namına orduya istinad ettiği malumdur. Simdiye kadar orduya dayanmak şeklinde olan vaziyet, şimdi ordunun bizzat ele alınması suretile daha fazla takviye edilmis oluyor demektir. Bu neticeye varılmak için geçirilen bazı safhaları hatırlamak faydasız değildır. Nasyonal sosyalizm partisi Alman[Arkası Sa. 3 sütun 4 te] Kardeş Mısırda çok samimî tesir bıraktı Amerika sert bir nota gönderdi Büyük harb gemisi yapmıyacağma dair teminat istendi IIIIIIIIIMIII Majeste Faruk hediyeden bilhassa mahzuz oldu, selâm ve muhabbetlerinin Şefimize iblâğını Cevad Abbastan rica etti Cumhurreisimiz Atatürk namına, Mısır Krah Majeste Faruk'a düğünü münasebetile gönderilen hediyeleri takdim etmek üzere, Mısıra gitmiş olan Bolu meb'usu Cevad Abbas Gürer evvelki gün Toros ekspresile şehrimize dönmüştür. Cevad Abbas, Atatürkü temsilen Kahirede bulunduğu günler zarfında, kardeş Mısır muhitinde, çok samimî tezahürlerle karsılanmıştır. Mısır Kralı Faruk, kendisini Kubbe Majeste Faruka hediye götüren Bolu meb'usu Cevad Abbas Gürer ve Kasarayında kabul ederek nezdlerinde yahire elçimiz Mehmed Ali Şevki rım saat kadar alıkoymuşlardır. Cevad Abbasın bu ziyaretini protokol den, bilhassa mahzuz olduğunu söylemiş mucibince, İngilterenin Mısır sefırinden ve Atatürke, selâm ve muhabbetlerinin sonra, yapması ve Majeste Kralın bilhas iblâğını Cevad Abbastan rica etmiştir. Cavad Abbasa verilen nişan sa iltifatlarına mazhar olması, başta genc Mısır Kralı Faruk; Bolu meb'usu Cehükümdarları bulunduğu halde Mısırlıların Atatürke karşı olan samimî bağlı vad Abbasa, bir hatıra olmak üzere, hülıklannın bir delili olarak kaydedilmek kumeutinin en kıymetli nişanı olan Nıl nisanının büyük kordonunu hediye ettedir. Cevad Abbas vasıtasile Majeste Fa mistir. Bu nişan, pek müstesna zevata ruk'a takdim edilen Atatürkün hediyesi verilmektedir. Hediyeyi takdim etmek üzere Atatürkün uzun müddet yaverliğiçok sempatik ile karsılanmıştır. ni yapmış ve o gündenberi Şefinin yaBu hediye, som altın üzerine çok san'atlı bir surette muhteşem pırlantalar nından ayrılmamış bir şahsiyetin intihab la «Faruk» isminin ilk harfi işlenmiş olan edilmiş olması, Mısır yüksek mehafilin20 bin lira kıymetinde bir salon sigara de derin bir memnuniyet uyandırmıştır. Kahirede Arab, Türk ve Fransız dilile kutusudur. Majeste Faruk; ic kapağmda Atatür intişar eden bütün gazeteler, Atatürkün İArkası Sa. 3 sütun 3 del kün kıymetli imzasını taşıyan bu hediye Devrilen ilııııııııııııııınnııııı ıııııınıılııll ıııllllınılıııııııııı ııım ı ıııııı ııııııuıı ıııııııııııını ıııııııııııın Londra 5 (Hususî) Amerika ile İngiltere hükumetleri Japonyaya bir nota vererek Japonyanın 936 tarihli Lon dra deniz anlaşması ahkâmına uymıyan şekilde yeni inşaat yapmıyacağma dair on beş gün zarfında kat'î teminat vermesini istemişlerdir. 20 şubata kadar bu no[Arkası Sa. 8 sütun 1 de] Osmanlı tarihinden heyecanlı bir safha Yazan: Tarihçi edib M. TURHAN "Cutnhuriyet,, sütunlarında bir çok kıymetli eserlerini okuduğunuz büyük üstadın; Yeniçerilerin ilgası hâdisesinden çıkardığı bu çok heyecanlı tarihî roman; edebiyat bakımından da hakikî bir şaheserdir. Onda, tarihin heyecanı ve san'atın kudretile bediî zevklerin en yükseğini yaratan harikalar hulâsası bulacaksınız. TAN = Kazan YUNUS NADt N. Menemencioğlu Cenevreye gidecek Hataylı bir heyetîn de müzakerelerde bulunması muhtemeldir Ankara 5 (Tele • fonla) Hariciye Vekâleti Umumî Kâtibi Numan Ri fat Menemencioğ lunun yeniden hazırlanacak olan Hatay intihab nizamnamesi müzakere lerinde bulunmak üzere şubat sonlarında Cenevreye gideceği haber veNuman Rifat Menemencioğlu rilmektedir. Ayrıca Hataylı bir heyetin de* o tarihlerde Cenevrede bulunacağı anlaşılıyor BUGÜN M ısır da "Cısmhuriyet,, Sureti mahsusada Mısıra gönderdiğimiz maruf röportaj muharririmiz Kandemirin ilk vazısı ve sıyası mütareke bitti «Nil kıyısında ve tarihi seyre dalmıs Sfenksin eteğinde tıpkı Xil gibi kabına sığamıvan insanJar arasinda, genc \ e kardeş Mısırda...» 5 inci Kıymetli edib M. Turhan Tan Bugün ikinci sahifede J