9 Ocak 1938 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 4

Ingiltereden istikraz Yapacağımız yolun- daki şayilalar esassızdır nuşmalar yapmak üzere, Londraya gi- bürç para almak ııııaııım da müzakerelerde bulunacağı yolundaki rivayetlerin asıl ve esası yoktur. He. yet, şubatta İngiltereye gidecek, İn- gültere İle aramızda son zamanlarda geniş bir şekil alması için, yeni esas. lar hazırlanması etrafında konuşmalar yapacaktır. Yüz kişilik yolcu tayyareleri Amerika hükümeti, 100 yölcü nakle- debilecek tayyareler inşasıma Kkarar ver- miş Ve bir müsabaka açmıştır. Bu tayyareler, saâtte 320 kilometre kâtedebilecek kuvvette yapılacak, bir yer de durmadan 8,000 kilometrelik bir ye- re g'ıdetgîleoektîr. Müsabakaya, sekiz tayyare İabrikası iştiroik etmiştir. Ba 4 biler üü Yoklamaya davet Üzsküdar askerlik şubesinden: « Şubemizde mukayyet ve derece üzerin den harp malülü subay ve erat İle etlyevm Üsküdar emvalinden manş almukta olan ve on seneliklerini alarak hazine iİle ali- kaları kesilmiş bulunan şehit — eytamının 938 yılı tütün bey'iye ikramiyelerinin tes- bitine haşlanmıştır. Malül subay ve erafın resmi maaş senedi ve raporlarile şehit eylamından maaş al- makta olanların resmi maaş senedi ve hü- yiyet cüzdanlarını ve on. seneliklerini al- mış olanların da ellerindeki vesaik ve hü- viyet cüzdanları ile birlikte yoklamaları- ınnpiımııküıeı'egıhqı müracaatları ilân olunur. çoktur ki sıımıkla bitmez, tüken- mez. Bunlarda fazilet, mertlik ve ahlâk namına bir şey yoktu. Bu meziyet- Teri onlarda görmek, — bulmak çok güçtü. Fakat rezalet, hırs, düşmanlık gibi en menfur şeylerin hepsi vardı. Bu kötü vasıflarla tarihte nam alan şeyhislâmlar arasında Knraçelebi zade Ab;mn, Abdürrahim ve Fey- zullah efendiler en başta gelenler- dendir. Abdülâziz efendi, Osmanlı şeyhis- Tâmlarınm en ihtilâlcisi, ©en taraf- kiri ve en garazkârıydı. Rakiplerini dalma hilekârlıkla itham — ederdi. Mevki düşkünlüğü yüzünden yeniçe- vi ağalarınm elinde bir oyuncak ol- müuştu. Hakareflere, alaylara katlan ımşh Sultan İbrahimi anber ve sa- mur ibtilâsı yüzünden — hal'etmeğe kalkışan Abdülâziz efendi, kendi e- vinde, padişahtan daha — hayasızca, daha yüz kızartacak bir hayat geçi- — Bre Abdürrahim, ben seni müf- tü etmedim mi? Şimdi bana kasde- dersin! OÖnün verdiği cevap suydu:. — Hayır! Beni sen müftü etmedin, Allah eyledi. Allaha bu kadar bel — bağlayan, halkm hakkmı ayaklar altma aldı- 3, milletin malmı yediği için Sultan İbrahimin hal'i lâzmmdır diye fetve veren Abdürrahim efendi, padişahın verdiğinden birkaç defa fazla mille tin malmı yemiş, halkın bakkını a- Hars çerdi. Astığr asfık, kestiği kes- tikti. Herkese kafa tutuyor, kimse ona: — Gözünün üstünde kaşım var! ne vakasını ihdas etti, Vaka padişa- hır hal'ile neticelendi.. Fakat, arada dan parça parça edilerek öldürüldü. Hüseyin Rüştü Tırpan — | 4 * Türk ve İslâm esetleri müzesi müdü- Ü vü Abdülkadir Yananistan müzelerindeki şark eserlerini tefkik etmük Üzere Atinaya gitmiştir. * İzmir - Bursa artsımda telelon konuş- malarma başlanmıştır. , * İstanbual mezarhklarının tramvay yol İnrına Tastlayanlarımı mımnrotaj yapılma- sına başlanmıştır. * Üsküdar tromvaylarında, giden isti- kamette ne kadar tramvay ştirilirse değiştirilsin tek biletle seyahat ttmek ya- kımda mümkün olacaktır. Nafin vekâletin- ce kabul edilen formnrül yakında tatbik mev ktine konacuktır. * Maarif intibal kemisyomu dün top- lantmış, Mmüreretsiz vazilelerine gelmiyen sekiz Öğretmeni istifa etmiş saymağa karar vormüştüir. * Ege mmntakasında şimdiye kadar 33 milyon kilo tütün satilmıştır. * Darphane ve damga matbaası — direk- törü Fuat Ankaraya gitmişlir. sinden 114 aile bugün Silivriye, 123 aile de öbürgün Çatdleaya — gönderilecektir. 749 göçmen, Tekirdağ mamntakasına yer- leştirilecektir. * İstanbulda tahsilde bulunan Toroslu gençlerin tertip ettikleri (Toros gecesi) bu akşam Perapalar salonlarında yapıla- caktır. * Ütobüs işi etrafımnda tahkikatta bule- nan mülkiye müfettişleri dün bir otobüs sahibiüden malümat almışlardır. Tahkikat fezlekesi hazırlanmaktadır. * Erzincanda Kemah yolünda bir köp- rüden çimenlo yüklü bir kamyon uçmmuş, yölcülürdan Alhi ölmüştür. * Bursa barosunun yıllık toplaftısı ya- pılmıış, yapılan seçimde eski idare heyeti yerinde birakılmıştır. * Orta tedrisat genel direktörü Avni dün Ankaraya dönmüştür. * İstanbulun müuhtelif yerlerinde yapıl- masına karar verilen aliş kuleleri için üç nümüne seçilmiştir. — Hazırlanan proje, martta İstanbula gelecek olan şehir müte- Kassısı Prosta gösterildikten sonra, tatbik mevkiine konacak,kuleler hazlrandan son ra yapılacaktır. * Gelecek tedris yılında İstanbula yeni- — den açılacak-orta okulların sayısı 12 ola- rak tesbit edilmiştir. Yerlerin tayinine baş fanmışlır. Yalnız Beylerbeğinde açılması- na karar verilen örtamektep gelecek yıla bırakılmıştır. * Eminönü belediye zabılastı dün 200 yumurta ve 14 kilo pastırmayı sıhhate mu zır görmüş ve imha etmiştir. * 937 yılı başlangıcından itibâren, İl ay içinde iİthalâtrmızdan — 15.882.000 lirn fazla ihracat yapılmıştır. * Türkiye huüdulları içinde, her yıl ev- lenme sayısı 20-25 bin, yıllık — boşanma vakaları da 2000 ile 2500 arasındadır. En çok boşanma vakası İstanbuülda olmuştur. Sayısı 245 dir. Boşatımayı döğüran sebeb- Jer arasında geçimsizlik, terk, zina, hasta- lık, kaybolmak başta gelmektedir. * Büyük Millet Meclisi dün toplanarak mMmuhtelif meseleleri müzakere etmiş İkti- sat vekili Şakir Kesebirin teklifi üzerine Tuznamede bulunan devlet ziraat işletmesi kurümu bakkında kanan Tâyihasını müs- tacelen müzakere ve kabul etmiştir. DİŞARDA: * Cenubi Amerikada Guâtenalanın şimal htdüdüenun büyük Ökyanus civarında Kkâ- in bir noktasında isyan çıkmıştır. Huditt garnizonlarının da bu isyana iştirak etmiş oldukları söylenmektedir. * Letonya finans bakam — Ekis, geçen gene Letonyaya gitmiş olan İLehistan ti- caret nazırı Normafım ziyaretline mukü- bele etmek üzere yakında Lehistana gide- cektir. Nazır 18 kânunusanide Vürşovada olacak ve iki memleket arasında yeni bir ticaret muahedesi için müzakerelere giri- şecektir. * Papa Fransız başvekili Şotan ile hari- ciye nazırı Delbosa “Pier,. nrşamının bü- yük haç rütbesini vermiştir. Finant nı- zaırı Bönnet ile maarif nazırı Zaye ve ha- riciye müsteşarı — de Tessana “Sen - SiL vestr,, nişanımın büyük haç rütbesi veril- miştir. * Amerika relsicumkhürı Buzveli, Lond ra büyük elçiliğine Kerinedyyi ©e Berlin büyük elçiliğine de Hugh Xwilkant tayin etmişlir. Moskova büyük elçisi — Davisin de ilkbaharda Brüksel büyük — elciliğine nakledileceği haber verilmektedir. * Almanyanın yeni — *1390 foz,, bulorüü önümüzdeki temmuzda işlemeğe başlaya- caktır. Bu hbalon kırk yölen te Hindenhurg balonu kadar da mürelttebat taştyacaktır. “131 Ez,, adında ikinci bir Bafon daha &- pariş edilmiştir. Bir balon "130 L.2,. den 16 mette dahir nzun alacat vo yür kadat vol- cu taşıvacaktır. Birincisi şimali Amerika ya ve ikincisi de cenubi Amerikaya safler yapacaktır. * Amerfkada İş mümasebetleri milit kon sevi, Ford olomobil kumpanyasının, vol | verileri 20 işgiyi tekrar alması için milli L AbÂl ”y A - ü « p RER P ir — iğr > F'—*t— eei ."ABER-.&KBU'D at İtalyanın yeni harp gemileri “ Roma suülhü! , Roma: 7 (A.A.) — Yemi deniz in- şaatıproğramını bütün gazeteler ha-) raretle tasvip etmektedit. “Giornale d'İtalia,, diyorki : “İtalyan donanması 1940-1941 senesinde, otuz beşer bin tonllâtoluk dört büyük zırhli, 24 der bin tönllü- toluk dört 7zirhir, önar bin tonilüto- lük yedi büyük krüvazör, beş ilâ se- kizer bin tonilâtoluk 12 küçük kruva zör, yirmi torpido muhrihi, üki biner tonilâtoluk 12 küçük — ktruvazör, 24 destroyer, 32 törpide ve yüzden Taz- . la denizaltı gomîıînden olacaktır... “Tribuna,,g azetesi de şüyle yazPr | yür: “Eğor Britanyâ sulhu “İngiliz dö- nanmasının büyüklüğüne istinat edi yorsa,, Roma #unlhu de İtalyan do- nanmasrının büyüklüğüne istinat . decektir. İngilterenin hazırlıkları Lonüra, T (AA.) — Bvening Stan | dart — gazetesinin yazdığına göre, Japonyanın 16 pus toplarla mücaeh- hez 46 bin tonluk zırhlr yapmaya kâa | Tar vermesi üzerine İngiltere ve A- mrerikada ayni büyüklükte zırhlıları yakında texzgâha Wıuııt mwı—uıımm yedek deniz zabitlerinden muvazzaf hizme- mıenuakmnme baş- | ajansının yazdığına göre Rö buk:r?mwumu. ticaret filosundan — almmakta olan yedek subaylar müvazzaf sınıfa ge- çeceklerdir. İtalyan kararının muhtemel teılıiod " Vaşington: 8 CALA.) — Balühiyet tar Amerikan mahfilleri yeni İtah- yan deniz proğramının — Amerikan inşaatma tesir etmiyeceğini çünkü Amerikanin ecnebi — inşaatma her gemiye karşı bir gemi ila mükabele etmek niyetinde öolmadığımı bildir- mektedirler. Bu mahfiller İtalya ta- rafından İttihaz edilen kârarın Â- merikan bahriyesinin takviyesi le- hinde olarak Rüzveltin mevkiini sağ lamlaştıracağını iddia etmekte, bu- na mukabil. İtalyan deniz — inşaat progrâamının İngilterenin Akdeniz- de fazla gemi hulundurmak endişe- sile uzak şarktaki vaziyetini gayıf- latmasımdan körkmaktadırlar. kontey tarafından verilen karart — tatbik etmesin! istinaf mahkemesinden istemiş- Ü | * Filistinde sön kargaşalıiklar dolayısi- le Hebrön şehrinin müşterek para cezâ- sıma çarpılmasını prolestö — etmek Üzere grev ilân edilmiştir. Dükkânların — büyük bir kısm kapanmıştır. Takviye — kılaları sevkedilmiştir. Şehre giden yöllâar mühü- fata edilmektedir. * Nevyork kıymetler börsasında yeni: detr bir Kalkınma — görülmüş Ve başlhan kiymeler 0 puvana kadar yükselme kny- detmiştir. Yükseliş demiryollarile başla- maş ve kapanma saaline doğru endüstri kıymetleri üzerine alım hararetlenmiştir. * İlalya bariciye nazıri Kont Cianö bü akşam sant 99 de Büdapeşteye — harekel edecektir. — Hariciye nazirt Böme protos kotlarımı İmzalamayan detletlerin kanfle- ratsıma işlirak eyliyecektir. * Cenubl İspanya sahillerinde karaya otürmüş olarn Fratisix Güğryla vapurüu tas mamile batmıştır. Mürettebattar bir mür Hendis ölmüş , ve diğer 19 kişi yaralamimlış- tır. * Avasturyada Habsburglara att mühla- rm İâdesi müsmelesi dün Viyanada ya- pilntiştir. Hafp müalülleri cemiyeti Henel sekreteti Mikata bu mallarım idaresine me muür edilmiştir. * Yunanistanda vellahdin evlenmesi has tırası olarak Yünan posta idaresi yöni pul lar çıkarmıştır. Bu pulların — üzerinde Prens ile Prensesin resimleri vardır. * Eski Belçika Baştektli Vani Zelktd, dün İngiliz başvekili Çemberlanyin yanın der dört sakt kalnrriştir. * 1 kimünüsani 1938 tarihinde bütün Almamyada radyo abonelerinin — mikdant 9087454 ü bulmuştur. * Şamdan- bildirildiğine göre, Fransız fevkalâde komiseri ile Süriye — hükümeti mümessilleri arasında Fransa - Suriye rma ahedesimin tafbiki hususunda müzakerele- re başlanmıştır. mürekkep 1 Der- Baştarafı 1 incide Bü tevaptan bazı parçaları alryoruz: *“Entümeni âliletinde bulunan bir kanun teklifimi tenkit yolunda Haham | hanenin mütalealarmı bildiren mülakat matbuatta Üntişar etti; Yahudilerin cür olduğunu gösteren şü tışı'ilâkat: Okuma- rim. i Bu Mmülâkat, Hahamhanenin tayin ettiği, gösterdiği selâhiyettar bir ada- mür ile (Haber) gazetesi muhabiri-ara | sında Olmuştur; mülâkatı mütâazammın gazete maktuası merbuttur. Bu mülâka tin satırları hizasina rakamlar konarak tefilmiştir. j Hahamhane mümessil. — “Evvelâ bu lâyiha bupünkü rejime uygun de ğildir..... Cevap — H—ıhınhınenın hukuk$şi nas& söz sahibi ne demek istiyor? Kanun teklifinin mevzuu, hâriçten memlekete ecnebi, yabancı Yahudilerin bırakılmamasının — rejimle ne alâ- kası vardır? Bir memleketi cümhuri- yet İle îdarg etmek, kapısını. -bacasımır uygunsuz, müuzrr olan herkese açmak 'tm demektir? Hukukşinas olan Hahâm hane memuru bilir ki, tümhüriyet bu demek değildir. Bu takdirde bu zat ne demek istiyor? “Her nekadar sizce, hukukan öyleyse de, Hahamhânece Öy- le değildir. Haharnihanete, memlekete nekadar müuzır öolürsa ölsün, Yahudile- dahndır,, mr demek istiyorlar? Böyle i- se üe bâtıl, ne küstahane düşünte, Hahamhanenin sahibi salâhiyet söz Yahudiler bilmelidirler, inanmalıdırlar ki, memlekete, Tütfk milletinin menafi- ine muzar olan her şeyin men'i rejime muvafıktır, rejim iktızasındandır. Hahamhane mümessili —. “Böyle bir vaziyetin yaratılması için zamanla dü- zelir nazariyesi tamamen boştur. Hiğer hükümdetin 'bir müdahalesi olmazsa, bu hal, şimdiye kadar olduğu gibi şimdi- den #onra da, ayni şekilde sürüp gide- | cektir.” . Cevap -— Salâhiyettar zat, boş mü dafaalarından sonra tek bir hakikat, acı bir hakikat söylüyor: Bugün Türki yede bulunan Türk tabiiyetindeki ya- hudiler, Türklüğe karsı o kadar zehir- lenmislerdir ki, biz Türklerin yöster- diği hüsnü müuamelelerle, nüvazisler le asla ve kat'a Türk camliasma, Türk mefküresini girmîyvcek!e!'k hattâ türk çe bildikleri halde türkçe könuşmiya- caklardır. Çünkü hahamhane idaresi altında tutmakta ölduğu Yahudi kütle sinin kendiliğinden, güzellikle Alyans İzraetit terbiyesinden, onun takip ettir mek iştediği mefküreden ayrılmasına müsüade edemez. Çünkü, yahüudilerin nazarmda, Alyans İzrâelit terbiyesi ve ona tabiiyet, Türk terbiyesinden mu- kaddestir. Türk tabliyetinin icabr olan türkçeyi konuşmazlar, Ancak mâddt Mmüunda kullanırlar. Onlarca merğüp olan dü, Alyans İzraolitir verdiği dil- dir. Meğer ki, hükümet müdahale &de. Yapılması kendi elletinde ölan bir iş içğin hükümetin müdahalesi talebiilin sebe ve hikmeti he olâbilir? şekeküllere Kkarşt kendnerü—s mazuar gösterebilmek; yahut, 2 —« Türkiyeden şikâyet edebil- mek fasir vesilesini ellerine alâbilmek; 8 — Pek zayıf bir ihtimale göre: Türkiyedeki yahtdileri hâhamhane ha ricinde kuvvetlerin tesiri altında bü- lundukları cihetle hahamhane bunlaârı doğru yola sevkte âciz olduğundan hü kümetteri istiane etmektir. Hükümetin müdahalesi — talebinin sebebi her ne ölursa ölsun, hükmet bü talebe itâbet etmeli, memleketin &ll kantni tedbirleri ittihaz eylemelidir; yaktıdiliğin önütde Zdf gyöstermeme. lidir. Bu meseleriin halli Zâmani da bu D ÖMTE t K ü M * ç : B g ei J et ve küstahliklarının ne kadar büyük - bu &tevaplarm taallük ettiği yerler gös re uygun olan her şey rejim iktizasın- sâahibi, ve Hahamhane heyeti ve bütün bir menfaatirı tahakkükü ihtimali İüzu 1 —. Hatiçte bulünan yahüdi te- | Hakümktene mümessili —— "Büşün Sabrı Tohpragını Hahamhanğeye ceval | cevaplarala bir alâkası yoktur, 5mwcıxmmsı" bemiz, mekteplerimizi wıb" ye gidecekler?...,, Cevap — Bu mütalea da "ı maz hir mütaleadır. Üç bin talebi varmış, güzel; memleket için bif* alayı. Bu çocuklar i için ı:neH—İPıı vatmış, bu daha güzel. Tabit mek lerdeki hocaları için icap edefi tj ta mevcut. | Yı.hndıleıü 'Türkçe kdllllı sbymıtnue neden mektepleri Kaptl akla geliyor? Onlara kim mektefi nizi kapatmız - diyor?'Eğer onlü raemleketin evlâdı olmak, bu d nafi vatandaş olmak istiyorlarsâ? cakları şey gayet basittir, sadedi” gün mekteplerinde çocukları “ğ zehirliyen hocaları, müdürleri, ”ğ bileri kapıdışarı etmek, yerlerine rühlu, Türk rhefkresine bnmkri#î lik ve onu çotuklara telkine üştE calar, Müdürler, mürebbiler tayil mek. Büu suretle tedrisatı tirmek, Alyans& mefküresini t.'leğ'îı'i lük mefküresini çocuklara min eylemek. Bu tedbir ve çocukların lisan öğrenmelerine de! ni değildir. "Türklük aslma feri İ istenilen bir lisanda öğrenilebilir! ' hudi mekteplerinde asıl Türklük ” satının yanında bir ecnebi lisan “r lim edilebilir. Bütün bü cevaplarm evvelct hâmhanece düşünülmüş, karar IJ miş ve bunların icabımda HM (Haber) gazetesine adresi ve!'ll"ı 'lan zat memur edilmiştir. mülâkat (Haber) gazetesinde î”q ettikten sonta, Türk gaıetel birinde:“hahamhanenin, bu sözl bd / bir tekzibi görülmedi, böyle bif & söylenmedi, ancak süküt ile kabil. ta&dik olundu. : Mülâkat yalnız hahâmhane "j hiğ bit yahudi vatandaş tarafmw red veya tenkid olunmadı; aynen kabul olundu; böyle süiktit ” tün yahudiler de hahamhane ile d hissiyatta, ayni düşüncede ouukw ihsas ettiler. Mülâkat çok müh’l bu cevaplarda iştirak olmasa idi H di muhitinin bir tarafından bir e| tekzibe, tenkide, tashihe uğramâf Zzımdı. - 14 Hahümhüne mümessili. —- 'E# oalrak gunu söyliyebilirim ki. yağl tin-düzelmesi, devletin müdül*'& blğhdn Mi " Cevap u Bu #amimmi, doğru tAİ zetine hükümetin müdahalesini *'İ edecek bir kanun oıkarılmaldir. DİKKAT: d n.';’iîhudıleri bu kadar cüretkâf 5 Yâhüdiler siyonistlik gibi, fe!î':: luk gibi, İktısadi müsseseler teki kutvYetlere güvemnekte söyliyenin kendi fikirleridir.” teklifi kamıni lâyıhanitti mâ F larak, heyeti wuuâıîyeyâ ıvıî letseverliğinizden hoklet, metler > ! menfaatlerini düşünerek, Idim örlen | (e