25 Ekim 1937 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 2

Dış Siyasa: Tataresku ... Yazan: Şekip Gündüz OST ve müttefik Romanyanın D üksek meziyetli. Başvekili &. E. Tata. resku bir iki gün sonra şehrimize gelmiş bulunacaktır. Kemalist Türk inkılâbının 18 nci yılında yeni ve cumhuriyetçi Türk Devle. tinin 14 üncü hayat yılını doldurması münasebetiyle yapılacak büyük milli genliklerimize;, anyayı gahsiyle temsil ederek ayrıca bir dostluk kıymeti katacak olan 5. E. Tataresku Balkan paktının şuurlu ve sadık bir kuvvetidir, Tataresku'nun şâhsıfda, dostumuz ve müttefikimiz Romanya, çoktanberi aradığı bir devlet adamini keşletmiştir. Romar nevver başveklili, memleketinin iç siyasa gürültüleri içinde yuvarlandığı acı | günlerde pek feci şartlar içinde işe başlamıştı. olmuştu. Romanyada azlıklâr hem bir anın genç, iradeli ve çok mü. Selefi bir suikaste kurban e, hemide hâkim milli unsur olan Romenlerle geçinemiyorlardi. Romanyada ictimal sınıflar; ayni kandan geldik. lerini unutacak derecede bir şiddetle siyasi Janık sulara derhal oltaları ve serpmeleriyle ü: ihtiras'ara âlet isen yabancı ediliyor'ardı. ideoloji pro. pagandağıları gençliği ve iktisadi buhrandan muztarih olan halk tabakalarını müfrit ve gayrimilli temayüllere teşvik ediyorlardı. Büyük Romen şehirlerin. de naziler, caddeleri, duvarları, resmi dairelerin kapılarımı, gamalı haçlarla damgalıyorlardı. Bir taraftan dehşetli bir yahudi düşmanlığı kopup köpürmüş.. tü; diğer taraftan da bu düşmanlığın bir aksülâmeli halinde büyük Iktisadi teşebbüsler mali yardımlardan, uzun vadeli kredilerden mahrum ediliyorlardı. Yani cihan maliyesinin devamlı hâkimi olan yahudi mukabil tazyike geçmiş. ti, Velhâsıl memleketin içtimat ve iktısad! vaziyeti tamamiyle bozulmuş ve iç sıyasanın ahengi kalmamış gibiydi. 'Tataresku'nun böyle bir anda iktidar mevkiine gelişi genç başvekilin talih. sizliğine atfediliyordu. “Müsait şartlar içinde iktidar mevkiine gelmiş olsay- Br, bu genç, münevver ve iradeli devlet adamı çok büyük işler görebilirdi. Ne gare ki bu berbad devirde geldi...., deniliyordu. Tâkin Tataresku bütün aksi tahminleri boşa çıkardı. Zekâsı, bilgisi Ve enerjisi kısa bir zamanda Romanyanm havasmı değiştirdi. (Devamı $ üncü de) Şekip GUNDUZ Teessür ve teselli KURUN' da SIM US, Ankara Türkkuşu talebelerin, den beş kahraman gencin uğradıkları müessif kazayı tahlil ve Türk milletinin kal, binde uyanan derin teesslire işaret o ederek diyor kiz “Beynelmilel baya eri sali Sitiyeri” İüekkeril G eskir da tatirYe #arurt bulmak Tketiridir. Zira bu türlü kazalar, dünyanin Ber yerinde hemen hergün olmaktadır. Bu türlü kazalar vü. kuu tabit ve zaruri olunca da onların acı De, ticelerine sabır ve tahammül ile göğüs ger. mekten başka yapacak birşey olamaz. Nasi ki hava müdafas, vasıtaları kazalara ve ö. Tümlere sebeb ölüyor diye dünyanın hiçbir yerinde tayyare ve püraşlit — kullanmaktan vazgeçen bir memjeket yoktur. Bilâkis kaza, Yarın vukuu nisbetinde tayyareciler cesaret. lerini arttırmaktadır. Bir memleketin hava filolarına mensüp bir kahraman düşerse a. nun yerine beş, on kişi tayyareciliğe intisap etmektedir. Kaydedilmiş bir tayynro yerine yeniden bir düzüne vilcuda gelirmeğe gayret olunmaktadır. Hakikat halde insanlık &le. minde şerefle yaşamak istiyen milletler için tarihin ber devrinde bir tek yol vardır; bu da mevki simış bulunduğumu, herhangi bir tay. yare kazasmın havacılık yolunda — çalışan gençlerin orssaretini kırmıyacağını söyliyen Kurun başmuharriri, yazısını şöyle (Obitiri, yor: “Hava kazalarının kalblere teessür veren Acı neticeleri yanmda memleket gençliğinin ve ordunun manevi kuvvetini yükselten, on. larda ideal aşkımı arttıran manevi bir kiyme ti de vardır. Bu noktadan havadan düşerek gehit olan Türk gençleri gösterdikleri feda. kârtık misali ile memleketlerine ve omlet. lerine büyük bir hizmet yapmışlardır... Medeniyet şehitleri CUMHURIYET'de AŞ muharrir Yunus Nadi, baş köşesini küfür edebiyatile doldururken, Abidin Daver, sütununu, kahramanca ölen hava 90. hitlerimize ayırmış. Muharrir, Oo Orgenarsi Jzzettinin; "Hazarda şehit o olmak yoktur; fakat, salb zamanında ülen tayyaröeller şe. bit olurlar. Harpsiz, yüce şahadet mertebe. »İn erişmek yalnız onların hakkıdır... sö, zlinli kaydederek diyer ki: “Ankara göklerinden Ankara topraklarma düşen beş Türk genci, yalnız tabiatin baş. mına kurban gittikleri için, şekitlik payesine erişmiş değildirler. Orlar, birer Türk hava kahrâman; olduklar: kadar, birer medeniyet kahraman: oldulkları için de şehittirler. Gök. lerde uçan her havacı, insanlığı aylara, yıl, dazlara kadar götürmek ideali uğrunda ç&- şan ve can veren karamanlar o kafilesinin sayısız erlerinden biridir. e Havacdığın Otuz yülık kısa bayalı içinde bu O kahramanlar, idenllerine doğru barikalı adımlar (attılar, Üç kere otuz yl sonra, havacılığın ne yap. cağı kimse kestiremez. Fakat, bugün, Yü- rüyen, koşun, tırmanan ve yüzen insan, © zaman mutlaka “uçan insan, olacaktir. İş- te, Ankara uçuş meydanma, ai kanları, için. de gökten inmiş bir Türk bayrağı gibi, düşe beş gence kahramanlık ve şehitlik payejerini kazandıran bir sebeb de budur. Onlar, $ büyük medeniyet idealinin sonsuz ufuklarını doğru uçan insanlar arasında Türklüğü tem. sil eden medeniyet kahramanları (idiler ve düştükleri anda medeniyet şehitleri oldular.., Ziya Gökalp ihtifali TAN'da aran; bügün günlük hü, disdere gözlerini ve kulaklarını kapa, mış bulunuyorlar. Ahmet Emin Yalmanın da mevzuunu Yunus Nadiye hücüm © teşkil et. miş, Biz, Eminönü halkevinim tertip ettiği Ziya Gökalp ihtifalinden bahseden Sabiha Zekeriyanm yazısından bazi satırlar alaca, gız. Muharrir, ibtifali tertip edenleri överek diyor ki: “Türk gençliğinin dim tarihinde hizmet edenlere,. cemiyetin tekâmlli seyrinde rel oy. mıyanlara karşı duyduğu bü minnet, ülm a. damlarınd ve ilme kare: duyduğu şükrani ve verdiği kıymeti ifade eder ki, ilmi, fikri se. venler Için bu çok sevindirici bir şeydir. Bu. gün dünü siler, fakat Kör yarm, düne ve bu. güne basarak İlerler.,, Sabiha Zekesiya, Ziya Göknip hakkındaki kansatlerini de şöylece ifade ediyor; “Ziya Gökalp, bugünkü gençliğe (o ümin zevk ve hayacanın: vermiştir. Ondan rik a, lanlar, belki böztn onunla ayri fikrin, syni düşünişün arkadaşı * değillerdir. * Fikirler, cemiyetlerin Inikigaf seyirlerine, zamanın ih, tiyaçlarına, cemiyet bünyelerinin tekâmül. ne göre şekti alır, Ziya Gökalp muayyen bir devrin, muayyen bir zamanım mürşidi idi. O günkü cemiyetin #htiyaçlarını, Kendi ilmi sistemine göre formüle etmiş, o devrin inki, şa? seyrinde bunları programlaştırmıştı. - MUKTEŞRİN — 197 Heri: 1358 — Şaban: 19 Güneşin doğuşn Güneşle batışı 8,22 Tar Vakit Sabah Öğle Tkindi * kunm Yatın İmsali 500 11.58-14.54 “3717 18,48 4,42 PRE 25 PAZARTESİ < HABER — Zamane hastalıkları Orijinal manilerden Rober Taylorizm ? — Prof. Ord. Reichers Boch ve M. Şekibe — Yazan: Dr. Rasim Adasal —2— 1) “İüjeni,den (“Leylâ we Mecnun,a, (Kar. meniden (Madam Baaterflay)a kadar bütün edebi şubeserleri karıştırınız, verom ve kar. Mer giti en harap edici maddi hastalıklarda bile duyulmiyan iştırapları ve feryatları bu. Yirsumuz. Dilber Ofelyayı çıldırtan, güzel Too kayı Tiber ehrine atının, hassas Margörit verem eden ve çıldirtıci fekkase © Karmeni bir yaçak darbirlle yere seren kör aşk, ruhi, yar kitaplarınm sayfalarını içel edecek ka. dar bir filri sabit, bir bastalık ize de scaba Anglo Saknon ırkının en ağir başlı yüzlerce, binlerce kadınını bir arada bir tek çehrenin yakıcı cazibesine kaptıran kudret nedir? Bunu da asirlerdanberi o mütefekizirlerle büyük gatrldrin tarifini bir türlü şapamadık Jarı ve KAN ruhi veya hayati vetirelerle, kâh romantik tasvirlerie izaha kalkıştıkları klâ. stk aşka, çok defa karşilıkli olan iki sevda. yı en nihayet ya saadete yahud da bilâkis en körkunç felâketlere sürükliyen hissi beğ. lahlıya benzetebilir miyiz? Fn o iptidal bir hilcre halinde bile bayatm cari olduğu her Yerde ve heran görülün ve İşbu hayatın yer Üstünde devamlı surette tutunmasını güden klâsik sevgi zaruri bir gaye, İK insanla be, Taber doğan bir kanundur; bünn “abiatleri İktizası olarak bağir olan erkek ve dişi ara, sında karşılıklı bir kaynaşına mevcuttur, Binlerce kadın toptan gösterdiği sevgide 4 De gaye ve ne de bu gayenin tshakkuku İçin her na bahasma olursa olsun gösterilen bir nefis feragati, kahramanlık derecesinde İsinkarlıklir görüyoruz. Büyük /10z0f Eflatunun bugün de zevkle okuduğumuz “Ziyafet,, eserinde söylediği şu vecize nakadar da güzeldir: “Hiç bir korkak insan Yoktur ki baki! aşk kalbini cesaretle doldurup en büyük kahramanlar mertebesine gılkarmasın!,. Yunan mabedleri Adrettein hayatı ve şerefi için kurbanlık güzel bir ka. dın İatedikleri zaman; genç ve dilber karısı Alceste kendi rizanile ve gârkı (o söyliyerek Kana susamış olan mihraba doğru yürümüş. tü, Gene küvvetli bir ağk yüzünden en güzel kadınlardan Elen için senelerce (o fki büyük zailtet, Yunanlılarla “Teuvalılar” çarpıştılar; biribirinin kana girdiler ve insanlık tarihi. na en kani: farinlardan birini, Syazderddar Mağrur ve fettan Klsopatra bile yakışıklı Antuvan için tahtını, Antüvan çin müstakbel imparatorluk tacmı We ber ikisi de ayni hararetle hayatlarını feda etme. diler mi? Materiya'ist yirminci asır bile ser. vetler, kâşaneler ve tahtlar feda eden idealist Aşıkların kahramanlıklarile doludur. Hala. ki “Don Juanizm.. “Taylorizm., veyahut da (Cin İHarlovizm) mânilerinden O Mirine t kun olanı binlerce Aşık arasında fedakârlıkta bulunmuş olan bir tek kadm ve ya erkek var mıdır bilmem? Yüz sene evvel | ölen Venedikli Kazanovanın mezarımı ka. ranlık bastıktan sonra matem eibisesi içinde bugün bile ziyaret eden bir kadının sadakati, ml daha geçenlerde okuduktu. Yorulmazsanız Bizim Bakırköydeki meşhur (o Umarbanemi, zi ziyaret ediniz, orada Sezarlara, Nupolyon. lara, en büyük ediplerle artistiere Aşık olan birçok manyaklar göreceksiniz. Rudolf Valantino'nun arkamdan bir müd det Için ağtıyarak matemli görünen ve 01. dan sonra d& kocalar © değiştiren Polaneğri den başka bir kadının bakikt bir aşk yangını e vukubulan bir fadakârlığını bilmiyorum. Şu günlerde Pariste eğlenen ve dünya 80. taşım bir neşe şartları içinde ya. panVilyam Povel bedbaht Cin Harlovun Bis. zarına hergün beyaz güller serpmekteymiş. Diğer birçok Don Juanlar gibi günün birinde Rober Taylar da demode bir artist olmaz sA, arkasından (o gözyaşi dökecek © Olan Hakiki sevgili şü anda kimbilir bedir ve me. rededir? Zavallı Taylor! bugünkü hesabsız maşuka,, larından hiç birini tanrmadıktan başka on. ardan dalmâ uzaklaşmakta ve bilmiyerek, istemiyerek kurmuş olduğu ve Allahı bi, Tunduğu aşk mabedinde belki de diğer genç. ler gibi önun da kalbi daha ziyade bir tek kadın kalbi için çarpmaktadır. Yatak odalarının duvarları o Ronald Kol mandat Rober Taylorlara kadar artist ko. Teksiyonlarile dolu olan hararetli maşukalara sorunuz İr modern iptilAlarını cinsi cazibe veyahut sempati ketimelerile izah edecekler. dir. Bunun âmili acaba doğrudan o doğruya cehre güzelliği, artintin seri, tavır ve bare, ketleri veyahut ds filmde (yarattığı kahra. manın karakteri midir? İspanyâlı Dor Juan fevkalâde güzel bir in. san olmadıktarı başka çok #golmt, ters huy Tu bir insan imiş. Mezar taşmda bile Şu (ba, veyi okuyoruz: “Burada dünya üstümde gürl len en fena adamın kemikleri o mevcuttur. onun habis ruhu için dua ediniz! Kazanova da çehresile bir bakışta kadın. lar: çıldırtacak kadar güzel ilmaan o gerek; hattâ biraz da çirkin bile, © mon Resta. nın “Birano dö Berjorak., eserinde ayn! ismi taşıyan ve birçek kağınlar teshir eden kah. Tamanı, patlıcan burütnludur; son derece çir kindir. Filmlerde ainirlendirie! bıyıgt (le ha, moşn dalmâ haydut, düygumuz erkele rolleri. mi temasi edek ve hiç de güzel olruyan VIL bu derece | ! ) yam pi ayılmeâk © kadar pere. nema Artisilerini gilginca' ser. yalnız güzel çebre, he mükemmel rakter ye ne de »es Küfldir; Rudolf| Valentino “Şeyhin oğ'u., Cilmi ie kadın kalp, lerini fethettiği Yakıt senli sinema bile yek. tu. Bugün tsperitlin zamane Don Juani Ro. ber Taylarun “Sex appenl,, kudretini tayin eden vaafını veya meziyetini maşukalarımın | bile ayni zaviye tahtından bulamadıklarına eminim. Acaba bütün vu kadınlar bu erkek ile baş başa kulanlar, konuşanlar, ayni masada ye. mek yemeler gene onu “en ödedi bir erkek, telâkki etmekte davam edecekler mi? Bu gü. zel ve sempatik Don Juan, bir sene evvel de güzel ve hem de daha geze İdi; fakat kendi. lerine dalma yakışıklı jigololar arayan mi. rasyedi dilberlerin ve battA mejbur metres. lerin bazarı dikkatlerini celbetmemiş olma, sına bayret ediyorum. Biçare Taylor doktor olmak hevesile ana yurdunu — terketmişken belki de açlık yüzünden Holivudün sokakla. rında bir tek kadn tarafından — sevilmeden dolaşıp duruyordu. Onu şöhrete çıkaran sa, nat kudreti de olamaz. Şarl Budye'den, Pre. drik Martşan, Adolf Volbröbden kadınların ayril bayranlıkla bahsettiklerini o duymuyo. ruz. Halbuki bunlarda çok güzel, levent boy lu ve en kudretli artistlerdir. Bana kalırsa “Robe:: Taylorizm,, çarpan yürekleri samimiyet ile alevlendiren hakiki bir aşk değil; biraz da faptezik bir görenek, bazt histerik kadın haleti ruhiyelerine ko. Yaylikta hükmedebilen bir iptilâdır. Hatırlar mısnız bilmem, birkaç sene ev. vel Ronald Kolman Macar dilberi Vilma Bsa e “Öllüm perisi, gibi mefis fm. in kahramanı olduğu sıralarda bizim bir çok kızlarmız da. Harbiye mektebi karşısın. da ona benziyen bir Arnavut muhallebieisine Aşık olmuşlar ve geçici iptilâları geçinceye kadar çokça ziyaret etmişlerdi. Bu sene plâj larda kendilerini müsait vücütinrile ve ber. berlere itina ile tuvaletlerini — yaptırdıkları saçlarile Tarzana benzemek sevdasında bu. Tunan, bi: delikanlılar gördüm. Demek ki birçok kadınlaf hayallârinde “söviledek Wp, diye besledikleri çüzel erkek timsalini bir ta iy Miri Yanirtanirrir da” aldanarak beşe bay ka çehrelerde bulurlar ve onlarla oyalanırlar. “Robey Tavlor,, madasınm genç erkeklerde henüz başlamış olup olmadığını bilmiyorum. İkide birde hazı mesut artistlere dier şöhret veren ve heryerde, fotoğrafı albili e, yatak odnlarmda ve (o bilhassa Kadın kalblerinde resimlerini (o bulunduran Unvanı alınız; eminien ki derhal bütün çılgın kadınlar ondan dönecekler ve başka bir Don Juan arıyacaklardır. Bir zamanlar “Mişel Strogof. kahramanı İvan Muğakin ds çök sevilen bir (o sabuttu; birkaç ay evvel Pariste bir filmde (Üçüncü derecede ve gilik bir rolde gördüğüm zaman haline ve hiçe inmiş olan şölretine acırmış. tm... Faka* na yapalımkt, tik dünya filozofların dan Heraktitin dediği gibi “bizde kuvvet olan her şey hantatıktır!,, o halde hakiki aşk ve, yah ona benmer gil görünen bütün sevgi iptilâları da birer haruk olduktan © sonr buna un olan haştaları da affetmeliyiz. Dr. Rasim ADASAL O) Eu makalenin ik İsme dünkü müskamızda çıkmıştır. Bir sabıkalının marifeti Aksarayda küçük fırın sokağında 21 numaralı evde oturan sabıkalı Hasan Ali dün gece ayni evin bir odasında otur ran Süleymana tecavüz etmiş, bıçakla sol kolundan yaralamıştır. Yaralı Cer- rahpaşaya kaldırılmıştır. Fatih Haydar caddesinde Faika Nokta no Ai barak dm M.Turhafi rı İle pek meşgul olmu e! ri okumuyorum değil balmumu yapıştırıl: dığım için, eskisinden © İ okuyorum. Ne güzel, 58” İ ri var! Onları, edebi “* | Bine düşmeden, üstadliği. Şöyle sizin, benim konu söyleyiverse ne iyi edek! (arabca lügattaki manasi gf izim kullandığımız mi “ i tij'ne kadar tatir olscak Onun, içki aleyhinde 1 dan (kitabın adı gindi * miyor) bahsederken keş saydı, böyle olsaydi o şeyler yazmıştım; © ei” “Ben bu yaştan sonrs K mi alacığım?., gibi bİr Hakkı da vardı. O derse yine haklı olur. K düşünüp de: “Daha sade 7 saydı!., diye olmıyaci kalkışmaktınsa anla vE dinliyelim, iv Cumartesi günkü “ okudum: bazı vecizelefir br düzeltmek istemiş, Dahi mi söz alarak onlari detmiş, kimini: bugüne miş, kimine de kendi katmış. İyi bir buluş! i kaç gün devam etse. Yi a ma giden bir parçasi ” “Gününe göre kürk Yi yek, İktisadi buhranlar #” bir devirde bu söz, he” ha çıplaklaşmak man: dır.., Sizin de hoşunu Ama bir parçasi t 4 daha doğrusu önce “Çıkar asarı rahmet ii ümmetten?... Bu mass ş nokta noksanı var. Rah” gi olsa gerektir... Nokta ni, met, zahmet, Sonra Bö” adi Turhan Tan bizi, yazısıf! lerine çevirip okumağs © Üstadım, bu kadarı da 1 yalnız eski yazıyı bilenle ediyorsunuz? Taribte li siniz; ne olur, biraz dA ye'sini dolaşıverin, Ee ; bu devrin yazısında “T “ge birinden yalnız bir e j maz; türkçe — bazan A” eyi ile “stenographier” edil i gazete sütununda LâĞR okunur. , eğ 7 yıldız kahvesinin üstğ2ö mar oynatıldığı haber # baskın yapılarak Bahaetti ee met Ali, Turkut isminde maz oynarken tutulmuştu Züİ Kocasının br! ısıran bir kedi, Fatihte medresede 7 5 yaşında Lâtif, dün ge akarak merkeze koşmu$ N rısı Zeliha ile kavgaettiği kavga esnasında bur ag , söylemiştir. Lâtif tedevi”” 5 kadın yakalanmıştır. Biçki yurdundan Bu ge bayanlar şimdiye kadar vücuda getirm iş oldukları işleri mek sergide teşhir etmektedirler,